Σχέσεις Κράτους- Εκκλησίας

...

Η εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου είναι μια μεγάλη πρόκληση για την επίσημη Εκκλησία. Είναι η ώρα της περισυλλογής και της νηφάλιας στάθμισης των προβλημάτων και των αναγκών της. Εν πρώτοις, ο νέος αρχιεπίσκοπος πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι το σημερινό σύστημα σχέσεων Κράτους-Εκκλησίας έχει φτάσει στα όριά του.

Η σύγχρονη δημοκρατία δεν είναι συμβατή με τον ισχύοντα ασφυκτικό εναγκαλισμό, ο οποίος επιβιώνει χάρη στα φοβικά και συντηρητικά αντανακλαστικά που τόσο επιτηδευμένα καλλιεργήθηκαν. Πρώτον, διότι αλλοιώνει τον εξ ορισμού κοσμικό χαρακτήρα του δημοκρατικού κράτους, εμφανίζοντάς το υποχείριο ενός ιδιότυπου και μισαλλόδοξου θρησκευτικού πατριωτισμού. Δεύτερον, διότι καταπνίγει την Εκκλησία, μετατρέποντάς τη σε κρατικοδίαιτη και πολλαπλά ελεγχόμενη ΔΕΚΟ.

Με άλλα λόγια, ο νέος αρχιεπίσκοπος πρέπει να σηματοδοτήσει, με τρόπο πειστικό και βιωματικό, την ουσιαστική στροφή προς μια νέα ρύθμιση των σχέσεων Κράτους-Εκκλησίας, στην κατεύθυνση του «χωρισμού» τους, όπως αυτός ισχύει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Με κύρια δηλαδή χαρακτηριστικά, αφενός, την «ευμενή» πλην πραγματική ουδετερότητα του κράτους και αφετέρου, την απελευθέρωση της Εκκλησίας από τα δεσμά της «νόμω κρατούσης πολιτείας». Να είναι δε σίγουρος ότι δεν πρόκειται μόνο για ζήτημα δημοκρατίας (η οποία θα βγει αναμφισβήτητα κερδισμένη, με τη λήξη της μόνης ίσως μεγάλης ιστορικής εκκρεμότητας για την ολοκλήρωσή της).

Έχω βαθύτατη πεποίθηση ότι η πλευρά που προεχόντως θα ωφεληθεί από μια τέτοια ρύθμιση των σχέσεων Κράτους-Εκκλησίας είναι η ίδια η Ορθοδοξία, η οποία ως αντίληψη και πρακτική δεν ταυτίζεται βεβαίως -και ευτυχώς- με την «αρχαία σκουριά» ορισμένων ηγετικών κλιμακίων της. Αναφερόμαστε στην Ορθοδοξία της μετριοπάθειας, της απλότητας, της πνευματικότητας, της αλληλεγγύης και των ανοιχτών οριζόντων, που όντως αποτελεί δομικό στοιχείο της εθνικής και πολιτισμικής μας ταυτότητας και ως τέτοια δικαιούται τιμής και σεβασμού από όλους μας, ασχέτως της ειδικότερης στάσης του καθενός απέναντι στο θείο.

(Γιώργος Χ. Σωτηρέλης, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 31/01/2008)

Έλλειψη μέτρου

(του Aντώνη Kαρκαγιάννη, Καθημερινή, 30/1/2008)

Αλήθεια, πού το βρήκαμε, από πού το ξεσηκώσαμε αυτό το «εκοιμήθη» επί το βυζαντινότερο ή το «κοιμήθηκε» επί το λαϊκότερο, όταν πρόκειται για τον θάνατο ενός προσώπου, σημαντικού ή ενίοτε και ασήμαντου; Γέμισαν οι τηλεοράσεις, γραπτά και προφορικά, από αυτό το ανόητο, το γλυκερό και παραπλανητικό «εκοιμήθη» ή «κοιμήθηκε». Οι πρόγονοί μας έλεγαν «τέθνηκεν», χρησιμοποιούσαν παρακείμενο για να δείξουν ότι ο θάνατος είναι αμετάκλητα τετελεσμένος. Και το «κείμαι» (ότι τάδε κείμεθα) είναι και αυτό πανάρχαιος παρακείμενος που αργότερα περιέπεσε σε αχρησία και καταχρηστικά επιβίωσε έως τις μέρες μας ως ενεστώτας.

Έτσι ή αλλιώς ο θάνατος είναι το τέλος, το αμετάκλητο τέλος της ζωής και της ύπαρξης. Διερωτώμαι αν ανακαλύψαμε αυτό το «εκοιμήθη» ή για λιγότερο σημαντικά πρόσωπα το «έφυγε» για να αποφύγουμε, από φόβο, τη λέξη πέθανε ή για να υπαινιχθούμε ότι αυτός που «εκοιμήθη» θα ξυπνήσει σε μια «νέα ζωή» που κάπου του επιφυλάσσεται ως αντάλλαγμα ή αμοιβή της προσωρινής και συχνά άθλιας επίγειας ζωής. Ας μη συζητήσουμε καλύτερα για ποιες πράξεις και για ποια επίγεια ζωή ελπίζουμε ότι θα προσφερθεί αυτό το αντάλλαγμα.

Το «πέθανε» μας απαλλάσσει από τέτοιες πονηρές σκέψεις γιατί και ο ενάρετος και ο αμαρτωλός, ο καλός και ο κακός, ο ευσεβής και ο ασεβής έχουν όλοι κοινή μοίρα, πεθαίνουν όλοι οριστικά και αμετάκλητα. Το τι είμαστε σε αυτή τη ζωή και πώς συμπεριφερόμαστε είναι ζήτημα της ύπαρξης και όχι της «μη ύπαρξης» και το ζήτημα αυτό ούτε μετατίθεται ούτε κρίνεται στο μεταθάνατο μέλλοντα.

(πλήρες κείμενο >>>)

El tren a las Nubes

Το τραίνο στα σύννεφα

Πρόκειται για μια σιδηροδρομική γραμμή μεταξύ της αργεντίνικης πόλης Salta και του λιμανιού στον Ειρηνικό Ωκεανό Antofagasta της βόρειας Χιλής. Η γραμμή αυτή κατασκευάστηκε στις αρχές του 2Οου αιώνα από τον Αμερικάνο μηχανολόγο Ricardo Fontaine Maury και θεωρείται ένα πολύ σημαντικό έργο υποδομής, αντίστοιχο εκείνων της διώρυγας του Σουέζ, της διώρυγας του Παναμά κ.ά.

Η σιδηροδρομική γραμμή διατρέχει περί τα 45Ο km στην Αργεντινή και άλλα περίπου 330 km στη Χιλή, πράγμα που δεν εντυπωσιάζει κατ' αρχάς, σημαντικό είναι όμως ότι μεγάλο μέρος της διαδρομής βρίσκεται σε μεγάλο υψόμετρο, περί τα 4.ΟΟΟ m πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, στα σύνορα μεταξύ Αργεντινής και Χιλής ακριβώς στα 3.858 m. Ο ταξιδιώτης έχει την εντύπωση ότι ταξιδεύει πράγματι προς τα σύννεφα και εξ αυτού προκύπτει το όνομα του τραίνου.

Ο συρμός περνάει μέσα από διάφορες ερήμους αλατιού, όπως τις Salar de Caucharí, Salar Pocitos, Salar de Arizaro στην Αργεντινή και την Salar Punta Negra στη Χιλή. Αρχικός προορισμός αυτής της γραμμής ήταν η μεταφορά νιτρικού καλίου (salpeter) από την Αργεντινή στο λιμάνι του Ειρηνικού. Στις τελευταίες δεκαετίες απέκτησε όμως η διαδρομή τουριστικό ενδιαφέρον και γι' αυτό έχει εξοπλιστεί το Tren a las Nubes με όλα τα κομφόρ για την υποδοχή περίπου 3Ο.ΟΟΟ εύπορων τουριστών ετησίως.

Σίγουρα θα είναι ένα ταξίδι που πολλοί ονειρεύονται να πραγματοποιήσουν, κάτι ανάλογο με τη διαδρομή του Υπερσιβηρικού, από τη Μόσχα στο Βλαδιβοστόκ.

(από την Ιστορία της Τεχνολογίας)

Ο Dawkins πρέπει τελικά να είναι Έλληνας...

...

Με αφορμή κάποια νέα σχόλια σχετικά με το βιβλίο του Dawkins για την «περί θεού αυταπάτη», θυμήθηκα αυτή τη φωτογραφία που δείχνει τον Dawkins με τη φραπεδιά του σε καφετέρια. Απόδειξη ότι πρέπει να έχει ελληνικές καταβολές...

.

Βιβλία, βιβλία

T. S. Ashton: «Η βιομηχανική επανάσταση»

εκδ. Τόπος, Αθήνα 2007, σελ. 199

Πρόκειται για ένα καθιερωμένο βιβλίο για το πολιτισμικό, κοινωνικό, οικονομικό και τεχνολογικό φαινόμενο τηs βιομηχανικής επανάστασηs που ξεκίνησε στην Αγγλία και διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο. Βασικό χαρακτηριστικό του βιβλίου αυτού είναι ότι δίνει έμφαση στην (αυτονόητη εξ άλλου) βαθιά αλληλεπίδραση και αλληλεξάρτηση κοινωνικών και οικονομικών παραγόντων που συνέβαλαν στην εμφάνιση της βιομηχανικής επανάστασης.

Ο Ashton επιμένει στη διαλεκτική σχέση ανάμεσα στις ξεχωριστέs ευνοϊκέs μεταβλητέs (θεωρία-τεχνολογία, συσσωρευμένη εμπειρική γνώση, κεφάλαιο, συγκυρία), αποκλείοντας το «τυχαίο». Υπ' αυτή την έννοια προτείνει ένα πλαίσιο ανάλυσης, καθορίζονταs και τη διαδρομή μέσα σmν οποία κινήθηκαν μεταγενέστεροι οικονομικοί ιστορικοί.

Το σύντομο αυτό βιβλίο πρέπει να διαβαστεί από κάθε μελετητή των πολιτισμικών φαινομένων και της εξέλιξης από το δεισιδαιμονόπληκτο Μεσαίωνα, μέσω της ανανεωτικής Αναγέννησης και του απελευθερωτικού Διαφωτισμού, μέχρι την εγκαθίδρυση της επιστημονικο-τεχνικής ανατροπής.

Μίζες «Ζήμενς» 100 εκατ. ευρώ

σε ελληνικά κόμματα και στελέχη ΟΤΕ...

Τι αποκαλύπτει γερμανική έρευνα για την ελληνική πλευρά του διεθνούς σκανδάλου

Ελληνικά κόμματα, ιδίως κατά τη χρονική περίοδο προ των εκλογών του 2004, μέλη της διοίκησης του ΟΤΕ και εργαζόμενοι στον Οργανισμό καθώς και «αξιωματούχοι» με βαρύτητα λόγου σε «ολυμπιακά έργα» φέρονται ως αποδέκτες ιλιγγιωδών ποσών εν είδει «μίζας», και για λόγους αυτονόητους, από τον γερμανικό κολοσσό «Ζήμενς».

Η «μεγαλύτερη υπόθεση διαφθοράς στην ιστορία των παγκόσμιων χρηματαγορών», σύμφωνα με την επιτροπή ελέγχου του αμερικανικού χρηματιστηρίου, αφήνει τεράστιες μαύρες κηλίδες και στο μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού πολιτικού φάσματος, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία που φέρνει στο φως η «Κ», στη χώρα μας διοχετεύτηκαν τα τελευταία 17 χρόνια ποσά συνολικού ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ από «μαύρα ταμεία» τραπεζών οι οποίες εδρεύουν στην Ελβετία, την Κύπρο, το Μονακό και αλλού.

Εργαζόμενοι της γερμανικής εταιρείας κατέθεσαν το τελευταίο διάστημα επιβαρυντικά στοιχεία και για δραστηριότητες της «Ζήμενς Ελλάς», με αντάλλαγμα «αμνηστία» ώστε να μην αντιμετωπίσουν αυτοί αγωγές από τη μητρική εταιρεία.

Ραγδαίες οι εξελίξεις στη Γερμανία, με δυναμική παρέμβαση 10.000 μικρομετόχων της εταιρείας που συγκεντρώθηκαν στην Ολυμπιακή Αρένα του Μονάχου.

βλέπε πλήρες ρεπορτάζ >>>

Γιατί οπλοφορείτε;

...

Είναι γνωστό ότι στην Αμερική οπλοφορεί περίπου ο μισός πληθυσμός, πάνω από 150 εκατομμύρια άνθρωποι. Οι λόγοι που δηλώνουν οι περισσότεροι από τους οπλοφόρους γι’ αυτή τη νόμιμη συνήθεια είναι «η προστασία του σπιτιού, της οικογένειας, του εαυτού μου…», «η μετάδοση στις επόμενες γενιές του πνεύματος της ελευθερίας και της αυτοπροστασίας» και άλλα διάφορα.

Ο δημοσιογράφος Kyle Cassidy επισκέφτηκε διάφορους ανθρώπους σε όλες τις ΗΠΑ και κατέγραψε, φωτογραφικά και φωνητικά τους οπλοφόρους Αμερικάνους. Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν σε ένα βιβλίο, το οποίο μεταφράστηκε ήδη σε διάφορες γλώσσες. Στα επόμενα αναφέρονται μερικές εικόνες και εξηγήσεις που δόθηκαν.

Ενδιαφέρον θα ήταν να ερευνηθούν με τον ίδιο τρόπο και οι λόγοι (παράνομης) οπλοφορίας στην Ελλάδα, ιδιαίτερα σε ορισμένες περιοχές. Μαγκιά, παράδοση, ανασφάλεια ή πρόθεση για εγκληματική δραστηριότητα;

Η Jennifer μένει με το σύζυγο και τον γιο της στην πολιτεία Washington: «Οπλοφορώ για λόγους ασφάλειας, μου δίνει αίσθημα ασφάλειας στο σπίτι μου».	Chris από την Pennsylvania: «Δεν το θεωρώ σημαντικό, απλά έχω ένα όπλο». Cecilia: «Μεγάλωσα στο Rappahanneck County, μια περιοχή με πολύ μεγάλα φορτηγά και μεγάλα όπλα».
Andrew και σύζυγος Valeri από την Pennsylvania: «Άρχισα με σκοποβολή όταν ήμουν 15 ετών κι από τότε διατήρησα αυτή τη συνήθεια».	Avery από το Oregon: «Αρχικά ήταν παιδικός θαυμασμός και μετά εξελίχθηκε… Μερικοί πιστεύουν ότι οι ένοπλοι είναι βίαιοι αλλά δεν είναι έτσι».
Bill και Christy από το Wisconsin: «Για να διατηρηθεί η αμερικάνικη πολιτισμική παράδοση στις επόμενες γενιές. Για να αξιοποιηθεί η δεύτερη προσθήκη του Συντάγματος και για να κληροδοτήσουμε στις επόμενες γενιές το δικαίωμα της αυτοπροστασίας».	Aaron και Brittny από την Pennsylvania: «Έμαθα σκοποβολή με τους γονείς μου στην Utah. Εδώ διατηρώ όπλα, επειδή μένουμε σε μια άγρια γειτονιά και χρησιμοποιώ τον υπόγειο. Αφού έχουν οι κακοποιοί όπλα, πρέπει να έχω κι εγώ».

Ομιλίες στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

(click)

Αντιγράψτε ... κάτι θα σας μείνει!

...

Πριν από λίγο καιρό βγήκε στην παγκόσμια δημοσιότητα μια απίστευτη ιστορία κλοπής ευρείας κλίμακας μουσικών έργων. Τώρα γίνεται γνωστή μια ακόμα κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας, αντίστοιχου διαμετρήματος, αυτή τη φορά από βιβλία, την οποία μάλιστα εντόπισε και κατήγγειλε ένας blogger.

Συγγραφή διά... της αντιγραφής

(της Σάντυς Tσαντάκη, Καθημερινή, 17/1/2008)

Φανταστείτε να έχετε γράψει όχι ένα, ούτε δύο αλλά 100 βιβλία και να βρεθεί μια μέρα ένας μπλόγκερ, ο οποίος, θα αποκαλύψει ότι δεν δανείστηκες απλώς φράσεις και ιδέες από βιβλία άλλων, αλλά έκλεψες αυτούσια κεφάλαια για να προσθέσεις στο τέλος την υπογραφή σου.

Η συγγραφέας λέγεται Cassie Edwards και αν το όνομα δεν σας λέει κάτι είναι ίσως γιατί γράφει αποκλειστικά σχεδόν ροζ νουβέλες. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει όμως το γεγονός ότι έχει τυπώσει 100 τίτλους μέχρι σήμερα, που δεν θα πρέπει να διανύει και την καλύτερη περίοδο της ζωής της αφού ένας από τους εκδότες της (Signet Books) ανακοίνωσε ότι εξετάζει τώρα όλο της το έργο για να διαπιστώσει αν όλα όσα γράφονται ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Ολα ξεκίνησαν από το blog smartbitchestrashybooks, το οποίο, καλύτερα να μείνει αμετάφραστο. Eκεί μπορεί κανείς να δει από τη μια αποσπάσματα από βιβλία της Εντουαρντς και από την άλλη κείμενα από άλλες πηγές προκειμένου να φωτιστούν οι ομοιότητες. Πώς τα ανακάλυψαν ακριβώς; Δεν ήταν και τόσο δύσκολο. Αρκεί να βάλεις 2-3 «ροζ» προτάσεις της στο Google, στη μηχανή αναζήτησης, για να βγουν στην επιφάνεια οι αυθεντικές επιρροές.

Και να σκεφτεί κανείς ότι οι μπλόγκερ που ασχολήθηκαν με την απάτη τίτλων όπως «Running fox» και «Savage moon» αλλά και «Savage beloved», εξέτασαν μόλις 7 βιβλία, τα οποία γράφτηκαν στο διάστημα 1983-2007. Πού να κάτσει δηλαδή να ψάξει και τα υπόλοιπα 93 μυθιστορήματα που γράφτηκαν στο μεσοδιάστημα. Μπορεί να ανακαλύψει και ολόκληρη την ιστορία της σύγχρονης λογοτεχνίας.

Τι λέει η 71χρονη Κάσι Εντουαρντς για όλα αυτά; «Δεν ήξερα ότι πρέπει να αναφέρω τις πηγές μου. Οταν γράφεις ιστορικά ρομάντσα, δεν σου ζητείται να κάνεις κάτι τέτοιο». Oταν δηλαδή αντέγραφε αυτούσια κομμάτια από μια βιογραφία του 1902, ούτε που της πέρασε από το μυαλό. Για την ιστορία πάντως η Κάσι Εντουαρντς βγάζει 4-5 βιβλία τον χρόνο και έχει πουλήσει 10.000.000 αντίτυπα. Ε, έτσι ξέρω κι εγώ...

Δημιουργήθηκε το πρώτο συνθετικό γονιδίωμα

...

Το Ινστιτούτο του πρωτοπόρου γενετιστή Κρεγκ Βέντερ (Craig Venter) παρουσίασε το πρώτο γονιδίωμα που κατασκευάστηκε εξολοκλήρου στο εργαστήριο, με σκοπό να το χρησιμοποιήσει για τη δημιουργία του πρώτου συνθετικού ζωντανού οργανισμού.

Οι ερευνητές ανακατασκεύασαν και συνέδεσαν στη σωστή σειρά τα 485 λειτουργικά γονίδια του βακτηρίου Mycoplasma genitalium, ενός βακτηρίου των γεννητικών οργάνων, του οποίου το γονιδίωμα είναι το μικρότερο μεταξύ των ζωντανών οργανισμών. Η έρευνα, που φαίνεται να ανοίγει μια νέα εποχή στη βιολογική μηχανική, δημοσιεύεται στο περιοδικό Science.

Το ινστιτούτο σκοπεύει τώρα να εισαγάγει το συνθετικό γονιδίωμα σε ένα απλό ζωντανό βακτήριο, ελπίζοντας ότι το ξένο DNA θα καταλάβει τον έλεγχο του κυττάρου για να λειτουργήσει ως μια ημι-συνθετική μορφή ζωής. Απώτερος στόχος, η δημιουργία πλήρως συνθετικών οργανισμών για χρήση σε βιομηχανική κλίμακα, για παράδειγμα στην παραγωγή καυσίμων ή τον καθαρισμό της ατμόσφαιρας από το διοξείδιο του άνθρακα.

Είναι ένα ακόμα φιλόδοξο πρόγραμμα του αμφιλεγόμενου Κρεγκ Βέντερ, ο οποίος ήταν επικεφαλης της εταιρείας Celera, που προσδιόρισε την αλληλουχία του ανθρώπινου γονιδιώματος πριν από το αντίστοιχο δημόσιο ερευνητικό πρόγραμμα. Ο Βέντερ έχει επίσης δημοσιεύσει το δικό του προσωπικό γονιδίωμα, καθώς και του σκύλου του.

Το πρώτο σημαντικό βήμα στην προσπάθεια για συνθετική ζωή έγινε πέρυσι, έπειτα από τέσσερα χρόνια ερευνών. Οι ερευνητές του ινστιτούτου, με έδρα το Μέριλαντ, είχαν ανακοινώσει ότι πραγματοίησαν την πρώτη «μεταμόσχευση γονιδιώματος», μεταφέροντας DNA από ένα είδος Mycoplasma σε ένα άλλο και αλλάζοντας έτσι τη συμπεριφορά του. Στη νέα μελέτη, η διαδικασία για τη δημιουργία του τεχνητού γονιδιώματος ξεκίνησε με πρώτη ύλη τα τέσσερα «γράμματα» (οι βάσεις A,T,C,G) από τα οποία αποτελείται το μόριο του DNA,

Οι ερευνητές αρχικά εφάρμοσαν μεθόδους χημικής σύνθεσης για να κατασκευάσουν μικρά τμήματα DNA. Στη συνέχεια τα συνέδεσαν μεταξύ τους για να δημιουργήσουν τελικά ένα κυκλικό μόριο που ονομάζεται πλασμίδιο. Ορισμένες ενδιάμεσες εργασίες ανατέθηκαν σε εξειδικευμένα εργαστήρια.

Το τελικό πλασμίδιο, ουσιαστικά ένα τεχνητό χρωμόσωμα, είχε απενεργοποιηθεί ώστε να μην «προσβάλλει» κάποιον οργανισμό εκτός εργαστηρίου από ατύχημα. Το πείραμα είχε εξάλλου λάβει άδεια από επιτροπή βιοηθικής.

(Newsroom ΔΟΛ, Associated Press, 25/1/2008)

Πολιτισμός είναι το λεπτό βερνίκι II

...

Τον Ιούνιο 2007 δημοσίευσα σ' αυτό το blog ένα κείμενο με ίδιο τίτλο, το οποίο αποτελούσε μετάφραση από δημοσίευση του Karlheinz Deschner για το βίο και την πολιτεία του Κωνσταντίνου Α', αυτοκράτορα και ιδρυτή του Ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους και άγιου της χριστιανικής θρησκείας, γιατί αυτός την κατέστησε κρατική - και παραμένει μέχρι σήμερα.

Πριν από κάποιες ημέρες πρόσθεσε ένας αναγνώστης με όνομα Γιάννης σχόλια, τα οποία μεταφέρω εδώ, μαζί με τις απαντήσεις μου, γιατί κανείς δεν πρόκειται να πάει τόσο πίσω στην παλιά δημοσίευση και να τα διαβάσει.

Anonymous said...
Εκ πρώτης όψεως αυτά που γράφεις δεν φαίνονται να είναι λάθος παρά μόνο πολύ επιφανειακή η προσέγγισή σου. Όποιος ενδιαφέρεται και δεν μένει στο τι του λένε οι άλλοι ας διαβάσει το Μέγας Κωνσταντίνος του Έμπερχαρντ Χορστ και ας κοιτάξει και λίγο την βιβλιογραφία που χρησιμοποιεί.
Γιάννης
21 January, 2008 23:43

s.frang said...
Εγώ ουσιαστικά δεν γράφω τίποτα, ο Deschner τα γράφει. Αν υπάρχει κάτι που μπορείς να διορθώσεις, γράψ' το. Θα δημοσίευα και κείμενό σου, αν το στείλεις επώνυμα
21 January, 2008 23:46

Anonymous said...
Η λογοκρισία είναι εντελώς ξένη ως προς το διαδίκτυο εφόσον και το κείμενο δεν σας βρίζει ούτε και σας προσβάλλει. Στο χέρι σας είναι να το λογοκρίνεται πάντως.

Στο προηγούμενο post είπα ότι η προσέγγισή σας είναι πολύ επιφανειακή διότι αμελείτε τις συνθήκες που ίσχυαν τότε. Δηλαδή:

1. οι τότε αυτοκράτορες δεν ήταν καλλιεργημένοι άνθρωποι αλλά προέρχονταν από τον στρατό και ξεχώριζαν βάσει των στρατιωτικών τους ικανοτήτων
2. ασχέτως με το πως είχε εξαπλωθεί η αυτοκρατορία εως τότε, ο κάθε αυτοκράτορας έπρεπε να διαφυλάτει τα εδάφη της χώρας του, δηλαδή είχαν χρέος να κάνουν αμυντικούς πολέμους και επειδή για πολλούς αιώνες η αυτοκρατορία βαλότανε από εχθρούς, η οικονομία της αυτοκρατορίας ήταν σε άσχημη κατάσταση επειδή δεν μπορούσε να συντηρεί τόσο μεγάλο στρατό
3. όλοι ως τότε οι αυτοκράτορες (εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων πχ Διοκλητιανός (αποκλειστικά Ρωμαίος ειδωλολάτρης) ήταν ένα είδος πανθειστών, δηλαδή πιστεύανε σε όποιον θεό θέλανε (ανεξαρτήτου προελεύσεως πχ ρωμαικη-συριακή) και είχαν την εντύπωση ότι ο θεός τους ήταν προστάτης τους (δούναι και λαβείν κατάσταση). Όταν ο Κωνσταντίνος ύψωσε το "Εν τούτω νίκα" ήταν πανθειστής δηλαδή πίστευε και πχ στον θεό Ήλιο, αργότερα έγινε χριστιανός.
4. τον γιό του και την γυναίκα του τους σκότωσε επειδή απλά εφάρμοσε τον νόμο (δηλαδή δεν έκανε την εξαίρεση επειδή ήταν δικά του άτομα), ο γιος του κατηγορήθηκε με ψευδομάρτυρες από την γυναίκα του και έτσι οδηγήθηκε στον θάνατο, όταν αποκαλύφθηκε η πλεκτάνη έγινε και σε αυτή την περίπτωση δικαστήριο και πάλι η απόφαση ήταν θάνατος.

Προσπάθησα να γράψω με δυο λόγια μια άλλη προσέγγιση βάσει ενός πολύ καλού βιβλίου.

Μια μικρή παρένθεση για τον Άγιο Κωνσταντίνο όπως και για κάθε άγιο. Η εκκλησία ανακυρήσει αγίους ανθρώπους που είχαν μετάνοια (η εκκλησία το εννοεί με διαφορετικό τρόπο από ότι η κοινωνία μας, πχ συγγνώμη που σε έβρισα κτλ). Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να είχαν κάνει τα χειρότερα εγκλήματα πχ ληστείες, να ήταν πόρνες, φόνους κτλ και έγιναν άγιοι όχι επειδή τα έκαναν αυτά αλλά επειδή μετανόησαν. Από εδώ και πέρα μπαίνει η πίστη του καθενός, αλλά μέχρι εδώ μπαίνει η ιστορία (ασχέτως ότι είναι πολύπλευρη ή ότι ο καθένας την βλέπει από άλλη οπτική γωνία).
Γιάννης
23 January, 2008 23:06

Φίλε Γιάννη, θα απαντήσω σε ορισμένα μόνο σημεία του κειμένου σου, για τα οποία έχω άποψη.

1. Δεν καταλαβαίνω γιατί κάνεις αυτή την εισαγωγή περί λογοκρισίας! Εγώ προσφέρθηκα να δημοσιεύσω οποιοδήποτε κείμενό σου, δεν σκέφτηκα ότι θα μπορούσα να το λογοκρίνω, ούτε και υπάρχει λόγος.
   
2. Γράφεις στο σημείο 1 ότι «οι τότε αυτοκράτορες δεν ήταν καλλιεργημένοι άνθρωποι...» Να σου μαρτυρήσω ότι υπήρξαν και διάφοροι καλλιεργημένοι ηγέτες, όπως κι άλλοι καλλιεργημένοι άνθρωποι εκείνης της εποχής, αλλά οι «εκκλησιαστικοί πατέρες» τους απέφευγαν, γιατί δεν μπορούσαν να αντιπαρατεθούν πνευματικά μαζί τους. Οι καλλιεργημένοι εκπροσωπούσαν τον ελληνο-ρωμαϊκό πολιτισμό, ενώ οι ακαλλιέργητοι, όπως ο Κων/νος, ο οποίος δεν ήταν απλά ακαλλιέργητος, ήταν σκέτα αναλφάβητος και βάρβαρος, ήταν επιρρεπείς στις θεοκρατικές δεισιδαιμονίες. Με αυτούς ακριβώς έκαναν κολεγιά οι παπάδες, όχι με τον φιλόσοφο-αυτοκράτορα Ιουλιανό!
   
3. Για τα σημεία 2 και 3 του κειμένου σου δεν έχω να πω τίποτα, κάπως έτσι περιγράφονται στη σχολική Ιστορία. Πού να ανοίγουμε τώρα κουβέντα επ' αυτών. Πάντως καλά θα ήταν να έριχνες μια ματιά εδώ, αν σου διέφυγε. Θα καταλάβαινες τί σήμαιναν τότε και τί σημαίνουν σήμερα τα οράματα και τα θεϊκά μηνύματα και, επίσης, πώς παραγεμίζεται η «επίσημη ιστορία» με παραμύθια.
4. Γράφεις ότι «σκότωσε (τη γυναίκα του και τον γιο του .... και αρκετές εκατοντάδες αντιπάλους) επειδή απλά εφάρμοσε τον νόμο». Να σου ομολογήσω ότι λυπάμαι πολύ που βρέθηκε αυτός ο μεγάλος άνδρας σε τόσο δύσκολη θέση, να εφαρμόσει το νόμο σε βάρος συγγενών, φίλων, συνεργατών και συμμάχων. Με την ίδια λογική πάντως θα καταλαβαίνεις ότι και οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες που έριχναν χριστιανούς στα θηρία του ιπποδρόμου ή τους εκτελούσαν με άλλο τρόπο, πάλι κάποιο νόμο εφάρμοζαν και κακώς παραπονούνται οι εκκλησιαστικοί πατέρες για διώξεις. Ο νόμος υπεράνω όλων! Και, αφού πήραμε φόρα, και ο Χίτλερ κάποιο νόμο εφάρμοζε σκοτώνοντας όλους όσους τον ενοχλούσαν στην άσκηση της εγκληματικής εξουσίας του. Φτιάχνω ένα νόμο που προωθεί τις όποιες επιδιώξεις μου και μετά, απλά, τον εφαρμόζω.
   
5. Αυτά που γράφεις περί μετάνοιας -τα οποία, όσον αφορά τον Κων/νο, είναι διηγήσεις του γνωστού παραμυθά και αυλοκόλακα Ευσέβιου- μου θυμίζουν την εξής περιγραφή σε μια ταινία για τον υπόκοσμο της Νέας Υόρκης. Μονολογεί ο ανερχόμενος γκάνγκστερ (στην ταινία ο Ρόμπερτ ντε Νίρο), αναλογιζόμενος τη ζωή του: «Το Σάββατο πήγαινα στην εξομολόγηση, την Κυριακή κοινωνούσα και τη Δευτέρα έπεφτα πάλι με τα μούτρα στη δουλειά, τους τσακίζαμε τα κόκαλα! Είναι ωραίο να είσαι χριστιανός». Φαντάζομαι να αντιλαμβάνεσαι τί σημαίνει να «μετανοεί» κάποιος ετοιμοθάνατος, ο οποίος είχε ένα βίο γεμάτο με δολοφονίες, ληστείες, προδοσίες, αρπαγές και ό,τι άλλα εγκλήματα επινοούσαν και επινοούν οι διάφοροι ευσεβείς ηγεμόνες.
   

Η διώρυγα της Κορίνθου

...

Οι Αρχαίοι (ημών πρόγονοι, λέμε τώρα) είχαν σκεφτεί να κατασκευάσουν διώρυγα στον Ισθμό της Κορίνθου, για να περνούν τα σκάφη εύκολα από το Σαρωνικό στον Κορινθιακό κόλπο και αντίστροφα και για να μειωθούν οι κίνδυνοι στη ναυσιπλοΐα από τον περίπλου τη Πελοποννήσου. Ο τύραννος Περίανδρος (667-587 π.X.) ήταν ο πρώτος που αποφάσισε στα τέλη του 7^ου π.Χ. αιώνα να ενώσει τις δύο θάλασσες εκατέρωθεν του Ισθμού. Όμως προέκυψαν αντιδράσεις με πρόταξη του φόβου ότι μια διάνοιξη διώρυγας θα προκαλούσε την οργή των θεών, λόγω χρησμού της Πυθίας που έλεγε ότι «Ισθμόν δε μη πυργούτε μήδ’ ορύσσετε, Ζευς γαρ έθηκε νήσον η κ’ εβούλετο».

Αυτός ο χρησμός είχε οικονομικά ελατήρια και εκμαιεύθηκε από τους κατεστημένους κύκλους της Κορίνθου με τη βοήθεια του ιερατείου. Αν διέπλεαν οι ταξιδιώτες τη διώρυγα με πλοίο, δεν είχαν λόγο να παραμείνουν στην Κόρινθο και να ξοδέψουν χρήματα για διατροφή, δώρα και αφιερώματα στους ναούς. Ανάλογα συμβαίνουν και τον 21^ο αιώνα, όταν διάφοροι τοπικοί παράγοντες στην επαρχία διαφωνούν να διανοιχτεί περιφερειακός δρόμος που θα παρακάμπτει χωριά και κωμοπόλεις, γιατί οι διερχόμενοι ταξιδιώτες δεν θα σταματάνε πια στα μέρη τους για φαγητό, αγορά αναμνηστικών κ.ά.

Το έργο άρχισε κάποια εποχή, αλλά η ύπαρξη σκληρών πετρωμάτων και η καθυστέρηση των εργασιών αποδόθηκε στην οργή τως θεών, όπως «πολύ σωστά» είχε προβλεφθεί από το χρησμό! Αντί της διώρυγας, κατασκεύασε τότε ο Περίανδρος στις αρχές του 6^ου αι. π.X. τη δίολκο. Ηταν ένας λιθόστρωτος δρόμος, υπολείμματα του οποίου σώζονται μέχρι σήμερα και ο οποίος χρησίμευε για τη μεταφορά των πλοίων, με τη δύναμη δούλων και ζώων, από τη μία πλευρά του Ισθμού στην άλλη. Με αυτή την «προσωρινή» λύση αξιοποιήθηκαν τα λιμάνια των κόλπων Κορινθιακού και Σαρωνικού και αυξήθηκαν η ναυτική δύναμη και το εμπόριο της Κορίνθου. Λέγεται ότι τα έσοδα από τους δασμούς των εμπορευμάτων στα κορινθιακά λιμάνια ήταν τόσο μεγάλα, ώστε ο Περίανδρος δεν επέβαλε κανένα άλλο φόρο στους Κορίνθιους.

Το 301 π.Χ. αποτυγχάνει ο Δημήτριος ο Πολιορκητής (...-287 π.Χ.) να υλοποιήσει το έργο της διάνοιξης, αφού Αιγύπτιοι μηχανικοί τον διαβεβαιώνουν πως τα νερά του Κορινθιακού θα πνίξουν την Αίγινα και τα άλλα νησιά του Σαρωνικού. Αποτυγχάνουν επίσης ο Ιούλιος Καίσαρ (Gaius Julius Caesar, 100-44 π.Χ.) και ο Καλιγούλας (Gaius Iulius Caesar Germanicus «Caligula», 12-41 μ.Χ.) το 37 π.Χ. Το έτος 67 μ.Χ. ο Νέρων (Claudius Drusus Germanicus Nero, 15-68 μ.Χ.) που ήταν τότε 29 ετών, επισκέφθηκε τους αγώνες των Ισθμίων και πήρε την απόφαση να ενώσει τον Κορινθιακό με το Σαρωνικό Κόλπο ανοίγοντας τη διώρυγα. Ο ίδιος έκανε τα εγκαίνια των εργασιών εκσκαφής σε μια θεαματική τελετή, χρησιμοποιώντας μια χρυσή αξίνα και έδωσε εντολή να κατασκευαστεί αναμνηστική πλάκα στο τοίχωμα της διώρυγας που απεικονίζει τον εαυτό του.

Χιλιάδες εργάτες, σκλάβοι και κατάδικοι, δούλεψαν με τις συνθήκες της εποχής. Το έργο έδειχνε πως θα τελείωνε αλλά ο Νέρων πέθανε κι έτσι διακόπηκαν όλα τα πολυέξοδα έργα υποδομής στην αυτοκρατορία. Έτσι κι αλλιώς οι ελληνικές εμπορικές ανάγκες δεν ήταν εκείνη την εποχή μεγάλες, αφού κύρια εμπορική δύναμη ήταν πλέον η Ρώμη και προς εκείνη την κατεύθυνση μεταφέρονταν τα προϊόντα όλης της αυτοκρατορίας. Τα ίχνη της δουλειάς επί Νέρωνα σε μήκος 2 km από ανατολικά και 1,5 km από δυτικά διατηρήθηκαν μέχρι τη σύγχρονη εποχή, όπως και η αναμνηστική πλάκα στη μια πλευρά της εκσκαφής. Ο ιστορικός Παυσανίας (110-180 μ.Χ.) περιγράφει στο βιβλίο του «Περιήγηση της Ελλάδος», μάλλον χαιρέκακα, ότι πολλοί προσπάθησαν να κάνουν την Πελοπόννησο νησί, αλλά δεν τα κατάφεραν.

Διάφορες άλλες προσπάθειες για κατασκευή διώρυγας επί Ηρώδη του Αττικού, αργότερα από τους Βυζαντινούς και τους Βενετσιάνους, δεν ευδοκίμησαν για διάφορους λόγους και ο Ισθμός παρέμενε χωρίς διώρυγα.


Μετά την Τουρκοκρατία το νεοσύστατο ελληνικό κράτος εξέτασε και πάλι την περίπτωση της διάνοιξης. Αρχικά ο κυβερνήτης Ι. Καποδίστριας ανέθεσε τη μελέτη σε ειδικό μηχανικό, διαβλέποντας τη μεγάλη σημασία που θα είχε για την ανάπτυξη του εμπορίου της χώρας η κατασκευή της διώρυγας,. Όμως ο προϋπολογισμός δαπάνης που προέκυψε, κρίθηκε ότι ήταν αδύνατον να εξευρεθεί στη διεθνή χρηματαγορά, πολύ περισσότερο δε να εισπραχθεί από τους Έλληνες φορολογούμενους εκείνης της εποχής. Έτσι, η ιδέα εγκαταλείφθηκε για άλλη μια φορά.

Το 1852 ο Λ. Λυγούνης, ο οποίος είχε διατελέσει διευθυντής των έργων του Νείλου, επεξεργάστηκε σχέδιο τομής του Ισθμού και κατέθεσε την πρότασή του στην Ελληνική Κυβέρνηση, ενώ δέκα χρόνια αργότερα ο Γάλλος μηχανικός Grimant De Caux κατέθεσε τις δικές του προτάσεις στην ελληνική βουλή. Και οι δύο προτάσεις κρίθηκαν όμως ανεδαφικές. Όταν, όμως, το 1869 πραγματοποιήθηκε η διάνοιξη της διώρυγας του Σουέζ, η τότε ελληνική κυβέρνηση (Θρ. Ζαΐμη) πήρε την απόφαση να γίνει η διώρυγα στον Ισθμό και ένα χρόνο αργότερα υπογράφηκε η σχετική σύμβαση με Γάλλους μηχανικούς. Ούτε και αυτή η προσπάθεια είχε όμως καλή τύχη και ατόνησε. Έτσι, το 1881 το έργο κατακυρώθηκε η κατασκευή της διώρυγας, μαζί με το προνόμιο εκμετάλλευσης της γέφυρας για 99 χρόνια, στο στρατηγό Στέφανο Τυρρ.

Το 1881 αναλαμβάνει μια γαλλική εταιρεία τη διάνοιξη της διώρυγας. Τα νέα έργα αρχίζουν πάνω στα σημάδια που έχαν χαραχτεί την εποχή του Νέρωνα. Κατά τη διάρκεια των εργασιών βρέθηκαν 26 δοκιμαστικά πηγάδια βάθους 10 μέτρων το καθένα και διάφοροι τάφροι της εποχής του Νέρωνα, πράγμα που δηλώνει ότι εκείνη η προσπάθεια ήταν η σημαντικότερη μέχρι τα τέλη 19^ου αιώνα. Το 1889 σταματά το έργο λόγω έλλειψης χρημάτων. Ξαναρχίζει όμως το 1890 με την «Ελληνική Εταιρεία Εργοληψιών» που αναλαμβάνει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις, με νέες συμβάσεις. Στις 25-7-1893 εγκαινιάζεται πανηγυρικά η διώρυγα, για τη δημιουργία της οποίας είχαν χρησιμοποιηθεί 2.500 εργάτες, είχε συνολικό μήκος 6,3 km, πλάτος στην επιφάνεια της θάλασσας 24,6 m και στο βυθό της 21,3 m με ωφέλιμο βάθος 7,5-8 m. Συνολικά εξορύχθηκαν 12 εκατομμύρια κυβικά μέτρα χωμάτων, ενώ σε όλο το μήκος της είχαν κατασκευαστεί κρηπιδότοιχοι μέχρι ύψους 2 m πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Το 1941 οι Βρετανοί ανατίναξαν τις γέφυρες για να καθυστερήσουν τη διέλευση των Γερμανών. Το ίδιο έπραξαν το 1944 οι Γερμανοί, ρίχνοντας στη διώρυγα επιπλέον βράχους και βαγόνια τραίνου που ήταν γεμάτα με Ιταλούς αιχμαλώτους πολέμου. Η αποκατάσταση της διώρυγας κράτησε μέχρι το 1948, οπότε έγινε πάλι δυνατή η διέλευση πλοίων. Στη διώρυγα της Κορίνθου λειτουργούν σήμερα δύο βυθιζόμενες γέφυρες, μία στην Ποσειδωνία και μία στην Ισθμία, οι οποίες εξυπηρετούν την επικοινωνία μεταξύ Στερεάς Ελλάδας και Πελοποννήσου. Κάθε χρόνο διαπλέεται η διώρυγα από περίπου 15.000 πλοία, κυρίως τουριστικά και μικρά εμπορικά. Συχνά διοργανώνονται δε και ειδικές φυσιολατρικές διαπλεύσεις της διώρυγας με στόχο τη διεθνή προβολή του έργου.

(Από την Ιστορία της Τεχνολογίας)

Βιβλία, βιβλία

Ελληνισμός διαχρονικώς

«Ελληνική Ιστορία», Εκδοτική Αθηνών, σελ. 885

Σε ένα επίτομο συλλογικό έργο επιχειρείται η εξιστόρηση της πορείας του Ελληνισμού από τη γεωλογική διαμόρφωση του ελληνικού χώρου και την εμφάνιση του πρώτου ανθρώπου έως τα πιο πρόσφατα γεγονότα και τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004. Εγχείρημα όχι εύκολο και μάλλον παρακινδυνευμένο. Οι ιστορικοί αποφεύγουν πια συστηματικά τα μεγάλα και γενικά αφηγήματα, περιοριζόμενοι στην τμηματική -χρονολογικά, εξελικτικά και θεματικά- εξιστόρηση γεγονότων. Άλλωστε παρατηρείται έντονη τάση να μην αναγνωρίζεται καμία συνέχεια ιστορική των λαών, αφού πόλεμοι, εισβολές, μεταναστεύσεις και επιμειξίες κάθε άλλο παρά την ομοιογένεια ενός λαού ευνοούν. Αντιθέτως μάλιστα, πολλοί πιστεύουν πως και η διεκδικούμενη πολιτιστική κληρονομιά είναι απλώς μια έκφανση εθνικιστικής μορφής.

Έτσι συχνά απορρίπτονται στοιχεία που δηλώνουν τη συνέχεια που ανάγει πολλά χαρακτηριστικά τού τώρα στο παρελθόν το ιστορικό. Ανεξάρτητα πάντως από τις προαναφερόμενες ενστάσεις, η μεγάλη ομάδα επιστημόνων που εργάστηκαν για την καταγραφή του έργου τούτου υπό την εποπτεία του ακαδημαϊκού και ιστορικού Μιχαήλ Σακελλαρίου, της καθηγήτριας Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθύντριας Βυζαντινών Ερευνών ΕΙΕ Χρύσας Μαλτέζου και του Αλέξανδρου Ι. Δεσποτόπουλου, τ. καθηγητή Πολιτικής Ιστορίας της Νεότερης Ελλάδας, πέτυχαν να δώσουν μιαν επαρκή επισκόπηση της ιστορικής πορείας του Ελληνισμού, μη παραλείποντας να αναφερθούν στον Ελληνισμό της Κύπρου, της Κωνσταντινούπολης και στον απόδημο, διασκορπισμένο στην υφήλιο, Ελληνισμό.

Η δομή του έργου είναι χρονολογική. Μεγάλα κεφάλαια αντιστοιχούν σε περιόδους της ελληνικής Ιστορίας και σε γενικά κατά περιόδους θέματα. Το έργο είναι χωρισμένο σε τρεις ενότητες: «Προϊστορία και αρχαιότητα», «Βυζαντινός Ελληνισμός» και «Νεότερος Ελληνισμός», με τη βυζαντινή Ιστορία αρκετά συρρικνωμένη.

Πλούσια και σχετική εικονογράφηση συνοδεύει τα θέματα, όπως και έγχρωμοι χάρτες, διαγράμματα και πίνακες ηγεμόνων. Στο τέλος υπάρχει γενικό ευρετήριο και αναλυτική ενδεικτική βιβλιογραφία. Η επιτομή ακολουθεί την πολύτομη «Ιστορία του ελληνικού έθνους» που εξέδωσε ο ίδιος οίκος.

Συγγραφείς άρθρων είναι οι: Αλ. Αλεξανδρής, Ι. Αντωνόπουλος, Θ. Βερέμης, Χ. Βλαβιανός, Κ. Γαρδίκα-Αλεξανδροπούλου, Ελ. Γαρδίκα-Κατσιαδάκη, Χ. Γάσπαρης, Β. Γούναρης, Κ. Δαβάρας, Μ. Δερμιτζάκης, Θ. Δετοράκης, Κ. Δημακοπούλου, Π. Δουκέλλης, Αικ. Φανοπούλου-Πεσμαζόγλου, N.G.L. Hammond, Β. Κόντης, Ελ. Κούκου, Γ. Κουρτέση-Φιλιππάκη, Ν. Κρανιδιώτης, Μιλτ. Λογοθέτης, Ι.Κ. Μαζαράκης-Αινιάν, Λ.Γ. Μενδώνη, Ν.Γ. Μοσχονάς, Θ. Mπαζαίου-Barabas, Ι. Μπουκουβάλα-Διαμαντούρου, Κατ. Νικολάου, Σ. Πατούρα, Ν. Οικονόμου, Αγγ. Πετροπούλου, Δ. Πόρτολος, Χρ. Πρωτόπαπα-Βάβαλη, Αν. Ραμού-Χαψιάδη, Ευ. Ρούσσος, Αλ. Σαββίδης, Κ. Σβολόπουλος, Αλ. Σολωμού-Προκοπίου, Γ. Στεφανίδης, Β. Σφυρόερας, Αν. Τσαγκόγιωργα-Οικονομίδη, Κ. Τσικνάκης, Οδ. Τσουνάκος, Ι.Κ. Χασιώτης, Μ. Χατζόπουλος, Χρ. Χρηστίδης, Ειρ. Χρήστου, Σ. Χαραλαμπίδου, Κρ. Χρυσοχοΐδης.

(ν.ντ-ς, Βιβλιοθήκη, 18/1/2007)

Θεϊκά μηνύματα στον ουρανό

Διαχρονική οπισθοδρομικότητα

Ανακάλυψα τυχαία ένα γερμανόφωνο καθολικό Forum με τίτλο kreuzforum, το «φόρουμ του σταυρού», με υπότιτλο: «Ζώνη ελεύθερη αιρέσεων». Δεν πιστεύω ακόμα στα μάτια μου γι' αυτά τα σκοταδιστικά και οπισθοδρομικά που διάβασα, ένας συνδυασμός εθνικισμού, θρησκοληψίας και ξενοφοβίας... Με ταυτόχρονη διατύπωση κατηγοριών κατά των μέσων μαζικής επικοινωνίας που αποσιωπούν ειδήσεις για τα θεϊκά μηνύματα, καταγγελίες για όλο το πολιτικό σύστημα που έχει χάσει τον έλεγχο και δεν μπορεί να κρατάει τους πολίτες στο δρόμο του θεού και άλλα πολλά τέτοια.

Και όλα αυτά με παραλληλισμούς και ερμηνείες από την Παλαιά Διαθήκη, τα χειρότερα περιστατικά κάθε φορά από το βιβλίο της ιστορίας των Ιουδαίων, πώς αποκεφάλισε ή έκαψε ο ένας τον άλλον και πώς ο καλός θεός σκότωσε μερικές χιλιάδες κακούς κ.ο.κ. Τελικά, δεν είναι τυχαίο ότι και σ' εμάς υπάρχει διαδεδομένος αυτός ο συνδυασμός εθνικισμού, θρησκοληψίας και ξενοφοβίας, με τα ίδια στερεότυπα και τις ίδιες ιδεοληψίες - ίδια σε όλες τις οπισθοδρομικές κοινωνικές ομάδες.

Τα ονόματα των διαχειριστών του forum είναι Marcellinus, Philomena, Rituale Romanum κ.ά., όλα από την λατινική ορολογία της καθολικής εκκλησίας.

Θα μεταφέρω εδώ μια περιγραφή φυσικών φαινομένων από μια διαχειρίστρια του forum, τα οποία φαινόμενα εκεί εξηγούνται ως σημάδια του ουρανού για τις αμαρτίες του κόσμου, όπως και πριν από 2-3 χιλιάδες χρόνια. Επειδή η φίλη της που παρατήρησε και περιέγραψε τα φαινόμενα, ζει σε κάποια περιοχή κοντά στις Άλπεις, αναφέρεται η κυρία σε καταιγίδες και κεραυνούς, εξ ορισμού πολύ βίαια φαινόμενα που προκαλούν φόβο σε όλους τους ανθρώπους και τα οποία η ίδια ερμηνεύει ως θεϊκά μηνύματα... Το γεγονός δε, γράφει, ότι κάθε χρόνο πέφτουν όλο και περισσότεροι κεραυνοί, είναι ένα δείγμα ότι η αμαρτία των ανθρώπων έχει φτάσει στο απροχώρητο και ο θεός στέλνει όλο και περισσότερα μηνύματα - χωρίς να συνειδητοποιεί ότι, με την πάροδο του χρόνου, αθροίζονται στο μυαλό της περισσότερα γεγονότα.

Βέβαια, οι κεραυνοί που πέφτουν στο έδαφος καταγράφονται αυτόματα από παρατηρητήρια σε όλες τις ηπείρους (περίπου 25 εκατομμύρια ετησίως) και είναι γνωστό ότι δεν έχει παρουσιαστεί καμιά στατιστικά σημαντική μεταβολή με την πάροδο των ετών. Όμως, για τη συγκεκριμένη κυρία όλος ο κόσμος, όλο το σύμπαν, είναι η γειτονιά της με θέα τις Άλπεις και όλα τα άλλα είναι, όπως λέει κάποιος άλλος, «η περιορισμένη ματιά της επιστήμης». Γράφει λοιπόν:

«Από μια γνωστή μου πληροφορήθηκα πρόσφατα ένα φυσικό θέαμα, που έλαβε χώρα στις 16/6/2006 στον ουρανό πάνω από το Garmisch (Άνω Βαυαρία). Το φαινόμενο παρατήρησε η γνωστή μου με μια φίλη τους, την ώρα που κάθονταν στη βεράντα και έπαιρναν το δείπνο. Κάποια στιγμή εκδηλώθηκε μια καταιγίδα, κάτι που δεν είναι ασυνήθιστο σ' αυτή την περιοχή τους καλοκαιρινούς μήνες.

Άρχισαν να πέφτουν οι πρώτοι κεραυνοί και μετά ηρέμησαν τα πράγματα. Στη συνέχεια ακολούθησε ένα δεύτερο κύμα, αλλά τώρα οι κεραυνοί είχαν άλλο, πιο έντονο χρώμα. Με το τρίτο κύμα που άρχισε μετά από λίγο, οι κεραυνοί είχαν το ίδιο έντονο χρώμα, αλλά τώρα σχημάτιζαν γράμματα στον ουρανό, κάτι σαν Y N O L V I P. Κάθε χαρακτήρας εμφανιζόταν μόνος του και μετά ο επόμενος, με νεότερο κεραυνό.

Δεν ξέρω τί σήμαιναν αυτά τα γράμματα αλλά και οι ερμηνευτές μηνυμάτων στην βασιλική αίθουσα του Belsazar (σημ.: Βαλτάσαρ, βασιλιάς της Βαβυλωνίας που αναφέρεται στην ΠΔ ότι ταλαιπωρούσε τους Ιουδαίους) δεν ήταν σε θέση να εξηγήσουν τα σημάδια του ουρανού. Όμως και χωρίς να καταλάβουν τότε τα ουράνια σημάδια, το μήνυμα ήταν ότι θα τιμωρούνταν για τα εγκλήματά τους. Βέβαια, σε σχέση με τα εγκλήματα στο σημερινό κόσμο, τα εγκλήματα του Belsazar δεν ήταν τίποτα. Σε σύγκριση με τους δικούς μας, ο βασιλιάς Βαλτάσαρ της Βαβυλωνίας ήταν ένας θεοφοβούμενος άνθρωπος».

Περιττεύει να σχολιάσω εδώ το θρησκευτικό μήνυμα ότι ο εθνικός θεούλης προστατεύει τους πιστούς του και τιμωρεί τους κακούς (εχθρούς των Ιουδαίων). Επίσης ότι ο ίδιος στέλνει ακαταλαβίστηκα μηνύματα, ενώ θα μπορούσε να ανάψει μια επιγραφή που θα περιέχει το επιθυμητό μήνυμα. Γιατί να κάνει άραγε παιχνιδάκια με φοβισμένες κυρίες;

Όσον αφορά τους κεραυνούς, είναι γνωστό από το μηχανισμό δημιουργίας και εξέλιξής τους ότι παίρνουν σε ξηρά κλίματα περίεργες μορφές και χρώματα διαφορετικά από εκείνα των χειμερινών κεραυνών. Είναι επίσης γνωστό ότι στις ερήμους των ΗΠΑ βλέπουν οι χωρικοί πότε πότε, όταν έχει θερινές καταιγίδες, τους λεγόμενους «σφαιρικούς κεραυνούς» και τους θεωρούν εξωγήινα UFO. Οι σφαιρικοί κεραυνοί, κάνουν τελείως απρόβλεπτες διαδρομές και μπορεί να περάσουν και μέσα από ένα υπόστεγο ή σπίτι. Ο τρομαγμένος χωρικός ή η θεούσα κυρία στη βεράντα της, βλέπουν αυτό που ήθελαν πάντα να δουν: ένα UFO ο ένας, όπως το άκουσε στο σαλούν ή το είδε στην τηλεόραση, ένα θεϊκό μήνυμα η άλλη, όπως τους το περιέγραψε ο ιερέας την Κυριακή από τον άμβωνα.

Η αγώγιμη διαδρομή μεταξύ συννέφου και εδάφους προκύπτει ανάλογα με την υγρασία, τη θερμοκρασία και την πίεση κάθε σημείου της ατμόσφαιρας και μπορεί να είναι, κυρίως σε εποχές με ξηρή ατμόσφαιρα, ιδιαίτερα πολύπλοκη. Αυτό που εκλαμβάνουν οι κυρίες από τη βεράντα τους ως θεϊκά γράμματα προς πιστούς και απίστους, είναι η διαδρομή ελάχιστης αντίστασης που βρίσκει το ηλεκτρικό ρεύμα για να διακινηθεί από τα σύννεφα στο έδαφος ή αντίστροφα.

Σημειώνω εδώ ότι οι κεραυνοί διαρκούν μόνο κάποια χιλιοστά ή εκατοστά του δευτερολέπτου, γι' αυτό συχνά δεν βλέπουμε μονομιάς όλη τη διαδρομή τους αλλά τη δημιουργούμε στο μυαλό μας. Αντίθετα, οι φωτογραφικές μηχανές τοποθετούνται σε σταθερό υπόβαθρο και διατηρούνται με ανοικτό το διάφραγμα. Έτσι καταγράφουν ολόκληρες διαδρομές ή και πολλούς κεραυνούς, οι οποίοι μπορεί να πέσουν σε 4-5 λεπτά.

Βιβλία, βιβλία

...

Πριν από λίγες μέρες τοποθετήθηκε σ' αυτό το blog ένα βίντεο σχετικό με το παλίμψηστο του Αρχιμήδη. Η Κων/να Γιαννούτσου δημοσιεύει τώρα στην «Ελευθεροτυπία» μια παρουσίαση βιβλίου πάνω στο ίδιο θέμα:

Γράμμα από τη Νέα Υόρκη

Το 1998 είχε πουληθεί σε δημοπρασία του Οίκου Κρίστις, στο ποσόν των 2 εκατ. δολαρίων, ένα μεσαιωνικό βιβλίο προσευχών, στη συνέχεια έγινε γνωστό ως το παλίμψηστο που φέρει το όνομα του Αρχιμήδη, επειδή περιείχε ορισμένα από τα παλαιότερα αντίτυπα κειμένων του σπουδαίου Ελληνα μαθηματικού.

Ευτυχώς, ο νέος ιδιοκτήτης του χειρογράφου το εμπιστεύτηκε στη διεθνή επιστημονική κοινότητα και, έτσι, με τη συντήρηση, αποκρυπτογράφηση και μελέτη του ασχολήθηκε μια πολυπληθής ομάδα ειδικών, μεταξύ των οποίων ο δρ. Reviel Netz, καθηγητής της Αρχαίας Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Stanford, και ο Γουίλιαμ Νόελ, επιμελητής στο Τμήμα Χειρογράφων και Σπάνιων Βιβλίων του Μουσείου της Βαλτιμόρης και διευθυντής του ερευνητικού προγράμματος για το «Παλίμψηστον» του Αρχιμήδη.

Πρόσφατα κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ από τις εκδόσεις «Perseus» ένα βιβλίο με τίτλο «The Archimedes Codex: How a Medieval Prayer Book Is Revealing the True Genius of Antiquity's Greatest Scientist», στο οποίο οι Νόελ και Νετζ ξετυλίγουν την ιστορία του χαμένου χειρογράφου καθώς και τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι επιστήμονες μέχρι να καταφέρνουν να αποκαλύψουν και να αποκρυπτογραφήσουν το αρχικό κείμενο.

Για την ανάγνωση του κειμένου κλήθηκαν ειδικοί που χρησιμοποίησαν τρεις βασικές μέθοδους: την πολυφασματική απεικόνιση (Multispectral Imaging), την ομοεστιακή μικροσκόπηση (Confocal Microscopy) και τον μαγνητικό συντονισμό (Magnetic Resonance, μια μορφή μαγνητικής τομογραφίας).

Οταν άρχισαν να διαβάζουν σιγά σιγά το κείμενο οι επιστήμονες αντιλήφθηκαν ότι ο Αρχιμήδης είχε πολύ πιο περίπλοκες μαθηματικές ιδέες από ό,τι πίστευαν παλιότερα, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης του απείρου, η οποία δεν θα επανεμφανιστεί παρά μόνο με την ανακάλυψη του απειροστικού λογισμού από τον Νεύτωνα.

Ακόμη πιο εκπληκτικό είναι ένα αινιγματικό προηγουμένως εγχειρίδιο με τίτλο «Το Στοματικόν», το οποίο τελικά βρέθηκε ότι ασχολείται με τη Συνδυαστική, ένα θέμα που οι ιστορικοί πίστευαν μέχρι τώρα ότι δεν είχε εξερευνηθεί πριν από τις αρχές του 17ου αιώνα.

«Η αξία του δεν περιορίζεται μόνο στα κείμενα του Αρχιμήδη», λένε οι επιστήμονες που αποκωδικοποίησαν πέρυσι, με τη βοήθεια της νέας τεχνολογίας, κι άλλες φθαρμένες σελίδες του Κώδικα, ηλικίας 1.000 ετών. Ο περίφημος κώδικας, που συντίθεται συνολικά από 120 σελίδες, εκτός από τα κείμενα του Αρχιμήδη, περιέχει επίσης ομιλίες του Υπερείδη. Πρόκειται για 4 σελίδες που ανήκουν στον Υπερείδη και φαίνεται ότι προέρχονται από μια πολιτική ομιλία με τίτλο «Ενάντια στον Δίοντα», στην οποία ο Υπερείδης υπεραμύνεται της πρότασής του να τιμήσει τον ρήτορα Δημοσθένη πριν από τη μάχη της Χαιρώνειας, αλλά αναφέρεται επίσης και στον Φίλιππο. Ο πολιτικός λόγος του παρουσιάζει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον διότι τη στιγμή που τον έγραφε ο Υπερείδης δεν είχε ιδέα ότι επρόκειτο για το τέλος της Δημοκρατίας των Αθηνών, μια και οι Αθηναίοι είχαν ηττηθεί από τους Μακεδόνες, και αυτό σήμαινε τη διάλυση της Δημοκρατίας μια για πάντα.

Τέλος, στον Κώδικα υπάρχουν ακόμη ένα φιλοσοφικό κείμενο για τον Αριστοτέλη, ένα νεο-πλατωνικό κείμενο, σελίδες για τον βίο ενός Αγίου και πέντε σελίδες άγνωστου περιεχομένου.

(ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΓΙΑΝΝΟΥΤΣΟΥ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 18/01/2008)

Η επιστημονική πραγματικότητα των παράλληλων κόσμων

...

Η πιθανότητα ύπαρξης παράλληλων κόσμων και συμπάντων ήταν ως τώρα ένα από τα αγαπημένα θέματα των σεναρίων επιστημονικής φαντασίας. Παράλληλα όμως, ιντριγκάρει και τους επιστήμονες, φυσικούς, μαθηματικούς και κοσμολόγους.

Μπορεί να μην έχουμε μέχρι στιγμής τη δυνατότητα ν' αποδείξουμε την ενδεχόμενη ύπαρξη παράλληλων κόσμων. Σύμφωνα όμως με πολλούς επιστήμονες, υπάρχουν πολλά στοιχεία που ίσως να δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχουν κόσμοι και σε άλλη διάσταση, εκτός από το μυαλό των συγγραφέων.

«Η ιδέα των παράλληλων κόσμων είναι περισσότερο από μία απλή φαντασιακή εφεύρεση. Μάλιστα, φαίνεται λογική και φυσική για κάποιες επιστημονικές θεωρίες και αξίζει να τη λάβουμε σοβαρά υπόψη μας», δηλώνει ο Αουρελιέν Μπαρό, Γάλλος πυρηνικός επιστήμονας στο στην Ευρωπαϊκή Οργάνωση για την Πυρηνική Έρευνα (CERN). «Η ύπαρξη περισσοτέρων του ενός συμπάντων δεν είναι πλέον ένα μοντέλο, είναι το αποτέλεσμα των μοντέλων μας», εξηγεί ο Μπαρό, ο οποίος πρόσφατα δημοσίευσε μία έρευνα για το CERN με την οποία υπερασπίζεται τη θεωρία αυτή.

Υπάρχουν διάφορα ανταγωνιζόμενες και αλληλοκαλυπτόμενες θεωρίες για την ύπαρξη παράλληλων κόσμων, όμως η κύρια θεωρία βασίζεται στην απλή ιδέα ότι εάν το σύμπαν ήταν άπειρο τότε λογικά όλα όσα πιθανόν πρόκειται να συμβούν, έχουν ήδη συμβεί ή πρόκειται να συμβούν.

Για παράδειγμα: «Πάρτε μία κόπια τη δική σας ζωής σ' έναν πλανήτη και ένα ηλιακό σύστημα παρόμοια με τα δικά μας και διαβάστε αυτές τις λέξεις όπως είναι. Αυτές οι ζωές ήταν πανομοιότυπες μέχρι αυτή τη στιγμή, όμως μπορεί αυτός ή αυτή να συνεχίσει να διαβάζει, ενώ εσείς έχετε σταματήσει», επισημαίνει ο Μαξ Τεγκμαρκ, κοσμολόγος στο ΜΙΤ της Βοστώνης.

Η ύπαρξη τέτοιων «ομοιωμάτων δεν συνάδει με κανέναν τρόπο με τη σύγχρονη φυσική, η οποία κάνει λόγο για άπειρο σύμπαν», καταλήγει ο Τεγκμαρκ σε μία δική του μελέτη για τους παραλλήλους κόσμους, που δημοσιεύτηκε από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. «Το alter ego σας είναι απλά μία πρόβλεψη του συμπτωσιακού μοντέλου της Κοσμολογίας» αναφέρει ο Τεγμαρκ.

Άλλος ένα τύπος παράλληλων κόσμων προέρχεται από τη θεωρία της χαοτικής διόγκωσης, η οποία μας λέει ότι όλοι αυτοί ο παράλληλοι κόσμοι εξαπλώνεται με τέτοια ταχύτητα -μεγαλώνουν όλο και περισσότερο μέσα στο διάστημα- ώστε να μην είναι πλέον προσβάσιμοι, ακόμη και αν κάποιος ταξιδεύει για πάντα με ταχύτητα του φωτός.

Τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο παράξενα όταν στο παιχνίδι μπαίνουν και οι νόμοι της κβαντικής φυσικής. Σημείο αναφοράς αυτής της άποψης είναι μία μελέτη που δημοσίευσε το 1957 ο μαθηματικός, Χιου Έβερετ ενώ ήταν ακόμη φοιτητής στο πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Σύμφωνα με τη μελέτη, η κβαντική θεωρία προβλέπει ότι μία μοναδική κλασσική πραγματικότητα θα πρέπει σταδιακά να διαχωριστεί σε ταυτόχρονους και παράλληλους κόσμους.

«Αυτός απλά, είναι ένας τρόπος να εμπιστευτούμε τις βασικές εξισώσεις της κβαντικής μηχανικής» δηλώνει ο Μπαρό και συμπληρώνει: «Οι κόσμοι δεν είναι χωρισμένοι αποσπασματικά, αλλά υπάρχουν ως ένα είδος παράλληλων συμπάντων».

«Υπάρχουν πολλά φαινόμενα, π.χ. μαύρες τρύπες, η επιβράδυνση του χρόνου σε μεγάλες ταχύτητες, ακόμη και η στρογγυλή και περιστρεφόμενη Γη, τα οποία κάποτε τ' απέρριπταν ως επιστημονική αίρεση πριν ακόμη αποδειχθούν μέσω των πειραμάτων» ανέφερε ο Μπαρό και συμπεραίνει: «Γίνεται ολοένα και πιο ξεκάθαρο ότι το πολυσυμβατικά μοντέλα που απορρίπτει η σύγχρονη φυσική επιστήμη, θα μπορούσαν εμπειρικά να μελετηθούν, να προβλεφθούν και να απορριφθούν».

(www.kathimerini.gr με πληροφορίες από AFP, 3/1/2008)

«Έξω ο πάπας απ' το πανεπιστήμιο»

Μια πρόσκληση στον πάπα και η ακύρωσή της

Εξαιτίας έντονων διαμαρτυριών από πλευράς φοιτητών, ακύρωσε ο πάπας Βενέδικτος (Josef Ratzinger), μία πανηγυρική ομιλία που είχε προγραμματίσει για σήμερα Πέμπτη στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης La Sapienza (= η Σοφία). Αιτία της διαμαρτυρίας ήταν μια προσπάθεια που είχε κάνει ο Ratzinger το έτος 199Ο, ως καρδινάλιος τότε, ενώπιον καθηγητών και φοιτητών αυτού του ιστορικού πανεπιστημίου να δικαιολογήσει την αντιμετώπιση του Γαλιλαίου από την Καθολική Εκκλησία.

Αφορμή για την πρόσκληση του πάπα ως ομιλητή ήταν η έναρξη του 7Ο5ου ακαδημαϊκού έτους λειτουργίας του μεγαλύτερου πανεπιστημίου της Ευρώπης με 350.000 φοιτητές, το οποίο είχε ιδρυθεί από τον πάπα Βονιφάτιο VIII το έτος 13Ο3. Αρχικός σκοπός του πανεπιστημίου ήταν να εκπαιδεύει υποψήφιους ιερείς κοντά στο Βατικανό. Το έτος 187Ο έγινε αυτό το πανεπιστήμιο εντελώς κοσμικό και έκτοτε διαθέτει 21 Σχολές, στις οποίες προσφέρονται 200 πρωτοβάθμιες κατευθύνσεις σπουδών (bachelor) και 120 δευτεροβάθμιες (master).

Στην υποδομή του πανεπιστημίου ανήκουν 155 βιβλιοθήκες με 4,5 εκατ. βιβλία, 21 μουσεία και 13Ο τμήματα και ινστιτούτα, τα οποία είναι διασκορπισμένα σε όλη τη Ρώμη.

Φοιτητές και μερίδα καθηγητών, πρώτος και καλύτερος ο μαχητικός Marcello Cini (84 ετών), αντέδρασαν στην πρόσκληση, θεωρώντας ότι η αντικειμενικότητα και ο ορθολογισμός του πανεπιστημίου δεν συμβιβάζονται με την ανάπτυξη αυθαίρετων συλλογισμών από θρησκευτικούς ηγέτες. Τί πράγματι είπε ο Ratzinger και τί εννοούσε για τη στάση της εκκλησίας στην καταδίκη του Γαλιλαίου - την είχε χαρακτηρίσει «λογική και δίκαιη», δεν είναι πια κανείς σε θέση να επιβεβαιώσει με ακρίβεια. Σε κάποιο άλλο λόγο του είχε πει όμως ο ίδιος: «Μερικά από αυτά που έλεγαν οι θεολόγοι στην πορεία της ιστορίας ή επίσης κάποια πράγματα που έκανε η εκκλησιαστική εξουσία, απεδείχθησαν λάθος και μας κάνουν σήμερα να ντρεπόμαστε». Δεν λέει εδώ κάτι συγκεκριμένο για τον Γαλιλαίο, λέει όμως πολλά πράγματα για τις καταστροφές λαμπρών πολιτισμών, για τις σταυροφορίες, για το κυνήγι των «μαγισσών», για τις διώξεις των φυσιοδιφών κ.ο.κ.

Καλού-κακού κατέλαβαν πάντως οι φοιτητές την πρυτανεία του πανεπιστημίου και δέχθηκαν να αποχωρήσουν μόνο, όταν τους διαβεβαίωσε ο πρύτανης ότι θα μπορούν να κρατάνε πανό στην αίθουσα που θα μιλήσει ο πάπας και να του υποβάλλουν ερωτήσεις. Μόλις πληροφορήθηκαν στο Βατικανό τα καθέκαστα και σκέφτηκαν τα σφυρίγματα και γιουχαΐσματα που θα καταγραφούν από τα τηλεοπτικά συνεργεία και θα κάνουν το γύρο του κόσμου, ματαίωσαν τη μετάβαση του Ratzinger στο πανεπιστήμιο για να τον γλιτώσουν από σίγουρο διασυρμό.

Διάφοροι καθηγητές και φοιτητές δήλωσαν τα εξής:

• Paolo De Bernaris (καθηγητής): Νομίζω ότι θα μπορούσε να έρθει να μιλήσει. Γιατί να μην εκφωνήσει τον πανηγυρικό λόγο για το νέο έτος; Φυσικά, οι αντίπαλοι του πάπα έχουν καλό λόγο να μην τον θέλουν εδώ, αλλά η απαγόρευση του λόγου είναι ανοησία.
• Anna Valentini (φοιτήτρια): Είναι τρελό να έρθει να μιλήσει εδώ ένας άνθρωπος, ο οποίος αμφισβητεί απόλυτα τον επιστημονικό ορθολογισμό. Δεν έχει καμιά δουλειά εδώ!
• Renato Brusio (καθηγητής): Από μια στιγμή και μετά θεώρησα ότι δεν πρέπει να μιλήσει ο συγκεκριμένος πάπας εδώ. Δεν είχα αντίρρηση όταν ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β' εκφώνησε τον πανηγυρικό με την έναρξη ενός νέου έτους, αλλά δεν είχε πει και τίποτα εναντίον του επιστημονικού ορθολογισμού του Γαλιλαίου.
• Carlo Giovanelli (καθηγητής): Θεωρώ ότι πρέπει να υπερασπιστούμε την αντικειμενικότητα της επιστήμης απέναντι σε ένα πρόσωπο που καλλιεργεί το σκοταδισμό. Θα τον εξοργίζαμε όμορφα με τις ερωτήσεις μας, αλλά ίσως είναι καλύτερα που δεν θα έρθει.

Κάτι τέτοιο με δύσκολες ερωτήσεις υποψιάστηκε λοιπόν ο πάπας και δεν πήγε στην Sapienza!
.

Μπρρρρρ, παγωνιά...

Ένα χειμερινό μπάνιο στην Ουκρανία!

(click)

Μια γυναίκα κόντρα στον καθολικό μεσαίωνα

«Αποχαιρετισμός στον παραδοσιακό Χριστιανισμό»
 ...

Η Uta Ranke-Heinemann αποτελεί μια γυναίκα σύμβολο, επειδή προκάλεσε τους παράγοντες του κατεστημένου των Γερμανών καθολικών και τους έφερε στο σημείο να δείξουν δημόσια τον αυταρχισμό και τη δειλία τους. Η κ. Ranke άρχισε να γίνεται γνωστή στο γερμανόφωνο χώρο από τη δεκαετία του 196Ο, ως μορφωμένη, ευφραδής και ετοιμόλογη διανοούμενη του εκκλησιαστικού χώρου. Είχε αναδειχθεί από άριστη μαθήτρια Λυκείου σε πανεπιστημιακή καθηγήτρια της θεολογίας και έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης στη δημόσια ζωή.

Τον Απρίλιο 1987 άλλαξαν όλα ραγδαία, όταν σε μια τηλεοπτική συζήτηση εξέφρασε η κ. Ranke την άποψη ότι η «παρθενία» της μητέρας του Ιησού εννοείται μόνο συμβολικά και ότι η Μαρία ήταν φυσιολογική σύζυγος του Ιωσήφ. Έτσι μόνο εξηγείται γιατί σε δύο ευαγγέλια απαριθμούνται, αν και αντιφατικά, οι γενεές από τον Δαυίδ μέχρι τον Ιησού και καταλήγουν στον Ιωσήφ και όχι στη γυναίκα του.

Δύο μήνες μετά, τον Ιούνιο του ίδιου έτους, αφαίρεσε ο επίσκοπος της Κολωνίας, καρδινάλιος Hengsbach, αρμόδιος για το Πανεπιστήμιο Neuss-Essen, την άδεια διδασκαλίας θεολογικών θεμάτων από την κ. Ranke. Επιπλέον δε την αφόρισε, γιατί «διατηρεί με επιμονή αμφιβολίες σε αναμφισβήτητη θρησκευτική αλήθεια», με απλά λόγια επειδή είναι «αιρετική». Πριν από μερικούς αιώνες θα οδηγείτο η κ. Ranke σε δικαστήριο της «Ιεράς Εξέτασης» κι από εκεί κατ’ ευθείαν στην πυρά.

Ο εκκλησιαστικός μηχανισμός είχε εκδικηθεί με αυτό τον τρόπο την «παρείσακτη», η οποία πρώτον ήταν γυναίκα και είχε αφήσει πίσω της πολλούς άνδρες θεολόγους, παίρνοντας τη μία ακαδημαϊκή θέση μετά την άλλη, δεύτερον είχε το «κουσούρι» -που λέει κι ένας δικός μας- να έχει προσχωρήσει στον καθολικισμό από τους μισητούς προτεστάντες και τρίτον είχε βάλει στόχο να ανατρέψει όλα τα μεσαιωνικά παραμύθια, με τα οποία τάιζαν και ταΐζουν τον κόσμο. Έτσι πίστευε η κ. Ranke ότι θα φέρει κοντά ως ακροατήρια, τους μορφωμένους και τους αμόρφωτους πιστούς, για να μην λένε οι κληρικοί άλλα στο ένα ακροατήριο και άλλα στο άλλο.

Να σημειωθεί ότι στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια ισχύει ένα μεσαιωνικό κατάλοιπο, όπου ορισμένα θεολογικά μαθήματα επιτρέπεται να τα διδάσκουν μόνο καθηγητές που έχουν την έγκριση του αντίστοιχου τοπικού επισκόπου, αντίστοιχα της καθολικής και ευαγγελικής εκκλησίας. Για σύγκριση, στην Ελλάδα δεν ισχύει κάτι τέτοιο και ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος συχνά διαμαρτυρόταν ότι δεν μπορεί ο εκκλησιαστικός μηχανισμός να επηρεάσει, ούτε το αντικείμενο διδασκαλίας της Θεολογικής Σχολής των πανεπιστημίων. Έτσι δικαιολογούσε ο ίδιος, γιατί έπρεπε να δημιουργηθούν ανώτατες ιερατικές σχολές, όπου θα διδάσκεται ο λόγος της εκκλησιαστικής και όχι της ακαδημαϊκής θεολογίας.

Μια μικρή αναδρομή στο βιογραφικό του κεντρικού προσώπου αυτής της σύγκρουσης είναι πολύ ενδιαφέρουσα: Η Uta Johanna Ingrid Ranke-Heinemann (γενν. το 1927 στο Essen) είχε κατακτήσει στη ζωή της πολλές σημαντικές πρωτιές. Μία π’ αυτές ήταν ότι πήρε σε Λύκειο του Essen ως πρώτο κορίτσι βαθμό απολυτηρίου (Abitur) με άριστα και έπαινο – όχι ότι υπήρχαν και πολλά αγόρια που είχαν πάρει τέτοιο απολυτήριο.

Προερχόμενη από προτεσταντική οικογένεια, σπούδασε επί 6 χρόνια «Ευαγγελική Θεολογία» σε διάφορα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, Βασιλεία, Οξφόρδη, Μονπελιέ και Βόννη. Το έτος 1953 μεταπήδησε όμως στον καθολικισμό και σπούδασε επιπλέον «Καθολική Θεολογία» στο Μόναχο, όπου ήταν συμφοιτήτρια με τον Joseph Ratzinger, τον τωρινό πάπα της Ρώμης. Στο Μόναχο ανακηρύχθηκε η κ. Ranke το έτος 1954 Διδάκτωρ της Θεολογίας. Στη συνέχεια δίδαξε η ίδια σε διάφορα σεμινάρια και από το 1965 στην Παιδαγωγική Σχολή και μετέπειτα Πανεπιστήμιο του Neuss-Essen.

Το έτος 1969 ανακηρύχθηκε πρώτη υφηγήτρια παγκοσμίως στον τομέα της Καθολικής Θεολογίας – μέχρι τότε μόνο άντρες είχαν φτάσει σ’ αυτή την ακαδημαϊκή βαθμίδα. Κατά τα τελευταία χρόνια παρουσιαζόταν η ήδη πολύ γνωστή αυτή διανοούμενη όλο και συχνότερα στη δημοσιότητα, τόσο από την τηλεόραση και το ραδιόφωνο, όσο και με άρθρα της σε εφημερίδες. Αντικείμενα των σχολίων και εισηγήσεών της ήταν περισσότερο τα τότε επίκαιρα προβλήματα της κοινωνίας. Όσον αφορά δε τα θεολογικά θέματα, είχε πάντα μια επιθυμία να απαλλάξει τη χριστιανική πίστη από τις δεισιδαιμονίες που την έχουν φορτώσει τόσους αιώνες. Γινόταν δε ευχάριστα αποδεκτή ως ομιλήτρια, ακόμα κι από άθρησκους ακροατές.

Το έτος 1969 εκλέγεται ο πατέρας της, Gustav Heinemann (1899-1976) Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην (τότε) Δυτική Γερμανία. Ο συγκεκριμένος πρόεδρος ήταν ήδη γνωστός στην κοινή γνώμη από παλαιότερα ως πολιτικός και υπουργός με μετριοπαθή φιλελεύθερη και φιλειρηνική στάση και με κοινωνικές ευαισθησίες. Είναι αυτός που είπε κάποια στιγμή από την τηλεόραση, όταν οι φοιτητικές ταραχές είχαν φτάσει στο απόγειο τους και πολλοί συντηρητικοί πολίτες δυσφορούσαν για την απουσία «τάξης» από το δημόσιο βίο, ότι «δείχνοντας με το δάκτυλο τους ενοχλητικούς φοιτητές, ένα δάκτυλο δείχνει αυτούς και τρία δάκτυλα είναι γυρισμένα πίσω και δείχνουν εμάς…»

Εννοείται ότι στη Γερμανία προκλήθηκε με την καθαίρεση της κ. Ranke μεγάλη αναστάτωση και, σαν πρώτη αντίδραση από το κράτος, διορίστηκε η διωκόμενη σε θέση καθηγήτριας για την Εκκλησιαστική Ιστορία, για την οποία δεν απαιτείτο η σύμφωνη γνώμη του επισκόπου. Η ίδια παρέπεμψε, για να εξηγήσει τη θέση που της στοίχισε τον αφορισμό, σε δημοσιεύσεις των έγκριτων θεολόγων Karl Rahner και Joseph Ratzinger, του σημερινού πάπα.

Να σημειώσουμε εδώ ότι ο Karl Rahner (1904-1984) ήταν από τους σημαντικότερους καθολικούς θεολόγους του 20ου αιώνα παγκοσμίως, πολυγραφότατος και συγκροτημένος. Από αυτόν αντέγραφαν και αντιγράφουν ακόμα όλοι οι θεολόγοι – και οι Έλληνες εννοείται, με τις κατάλληλες δογματικές προσαρμογές.

Για τον Ratzinger ανέφερε η κ. Ranke ότι γράφει στο βιβλίο του «Εισαγωγή στο Χριστιανισμό» τα εξής: «Ο μύθος για την παρθενική γέννηση του Σωτήρα είναι μεν παγκοσμίως διαδεδομένος… Αλλά η θεϊκή υπόστασή του, δεν στηρίζεται σύμφωνα με την πίστη της εκκλησίας, στο γεγονός ότι ο Ιησούς δεν είχε φυσικό πατέρα. Η θεϊκότητα του Ιησού δεν θίγεται κι αν δεχθούμε ότι προέκυψε από έναν κανονικό γάμο…»

Εδώ φαίνεται να κρύβεται και η αφορμή για την ενόχληση του εκκλησιαστικού μηχανισμού: η κ. Ranke έβγαλε στη δημοσιότητα και ερμήνευσε θέσεις που απευθύνονταν σε μορφωμένους ανθρώπους. Το συγκεκριμένο βιβλίο πωλείται βέβαια δημόσια, αλλά ποια κυρά Παγώνα και ποιος μπάρμπα Λάμπρος μπορεί να το διαβάσει με τις εκατοντάδες σελίδες του γεμάτες στρυφνούς θεολογισμούς, με πάμπολλα λατινικά και ελληνικά αποφθέγματα και βιβλικά χωρία και με πλήθος υποσημειώσεων και παραπομπών στη βιβλιογραφία; Για το ποίμνιο αρκούν τα θαύματα και τα πτώματα που δεν λιώνουν…

Λίγες ημέρες πριν από τον οριστικό αφορισμό της, παρουσιάστηκε η κ. Ranke πάλι σε μια τηλεοπτική συζήτηση του σταθμού της Κολωνίας, για να εξηγήσει τις θέσεις της. Ο καθολικός επίσκοπος αυτής της επαρχίας έστειλε στη συζήτηση ως εκπρόσωπο της εκκλησίας το μοναχό του Δομινικανού Τάγματος Dr. Willehad Paul Eckert (1926-2005), γνωστό για τις σκληρές φονταμενταλιστικές θέσεις του. Στην αναφορά της κ. Ranke για τις θέσεις των Rahner και Ratzinger σε συγγράμματά τους, απάντησε ο μοναχός ασυγκράτητος: «Αυτά που λένε οι Rahner και Ratzinger είναι λάθος, δεν επιτρέπεται να επικαλείστε αυτές τις θέσεις, είναι λάθος!» Αν μπορούσε, θα τους αφόριζε και τους δύο on camera...

Αμέσως την επόμενη μέρα έστειλε η κ. Ranke επείγον μήνυμα στον καρδινάλιο και παλιό συμφοιτητή Joseph Ratzinger, με τον οποίο διατηρούσε αλληλογραφία για πολλά χρόνια, και τον παρακάλεσε να τοποθετηθεί σ’ αυτή τη διαμάχη. Ο Ratzinger απάντησε ένα μήνα μετά, αφού είχε «αφοριστεί» η κ. Ranke! Της γράφει, σε γενικές γραμμές, ότι «επικαλείσθε γραπτά μου χωρίς να λαμβάνετε υπόψιν το συνολικό έργο μου» και ότι «η άποψή σας δεν είναι η άποψη της εκκλησίας». Που σημαίνει ότι κάπου αλλού έχει γράψει τα αντίθετα και ότι ο εκκλησιαστικός μηχανισμός υποστηρίζει ό,τι τον βολεύει κάθε φορά.

Προφανώς, ο Ratzinger ήταν ενήμερος και συμφωνούσε με τη δίωξη της κ. Ranke από την πανεπιστημιακή έδρα και με τον αφορισμό της. Από τους υπόλοιπους καρδιναλίους της Γερμανίας κανείς δεν πήρε δημόσια θέση σ’ αυτή την αντιδικία! Οι ίδιοι που λίγα χρόνια μετά έσπευσαν να υπερασπιστούν τον καρδινάλιο της Βιέννης, ο οποίος βγήκε αρνητικά στη δημοσιότητα για ένα ψιλοπαράπτωμά του – αποδείχθηκε επαγγελματίας παιδεραστής, αφού κακοποιούσε επί δεκαετίες σεξουαλικά τα αγόρια της χορωδίας (Knabenchor) του Αγίου Στεφάνου.

Πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον από την όποια γνώμη των καρδιναλίων είχαν όμως οι περίπου 10.000 επιστολές που έλαβε η κ. Ranke με αντικείμενο της συγκεκριμένη διαμάχη, στην πλειοψηφία τους προφανέστατα με κεντρική μεθόδευση της αποστολής τους. Η ουσία της αντίδρασης στις θέσεις της κ. Ranke περιέχεται στην επιστολή μιας καθολικής ηγουμένης, η οποία γράφει μεταξύ άλλων τα εξής: «Πώς είναι δυνατόν να λέτε στο απλό τηλεοπτικό κοινό πράγματα, τα οποία δεν είναι σε θέση να καταλάβει; Κάτι τέτοιο μπορεί να συζητηθεί μόνο μεταξύ θεολόγων». Αυτή είναι και η ουσία του προβλήματος, ότι η ανανεωτική θεολόγος έβγαλε στη δημόσια συζήτηση πράγματα που πιστεύουν οι «μεγάλοι» μόνο κατ’ ιδίαν - πιθανότατα δε να μην τα πιστεύουν και καθόλου! Είναι τόσο πολλά και μεγάλα τα παραμύθια, ώστε δεν επιτρέπεται να συζητιούνται στην «αγορά», αφού μόνο οι μάγοι της φυλής είναι σε θέση να τα κατανοήσουν – στην πραγματικότητα, να επιβάλουν στο ποίμνιο την αποδοχή τους.

Το έτος 2000 επανεκδόθηκε το βιβλίο του Ratzinger «Εισαγωγή στο Χριστιανισμό». Όσοι το έψαξαν με περιέργεια, βρήκαν ότι είχαν τροποποιηθεί μεν πολλά σημεία του, αλλά το συγκεκριμένο με το «μύθο της παρθενογένεσης» παρέμενε όπως είχε διατυπωθεί από την αρχή, χωρίς καμιά τροποποίηση. Τουτέστιν, ο πάπας της Ρώμης δεν αποδέχεται απαραιτήτως ένα δογματικό μύθο της θρησκείας που προΐσταται, αλλά δειλιάζει να υπερασπιστεί δημόσια άλλους ανθρώπους που υιοθετούν δικές του θέσεις. Πριν από μερικούς αιώνες θα κοίταγε από το παράθυρο του ανακτόρου του με συγκατάβαση την τελετή πυρπόλησης της κ. Ranke ως «αιρετικής».

Το βιβλίο «Nein und Amen» (=Όχι και Αμήν), ένα από τα πολλά που έγραψε η κ. Ranke με μεγάλους αριθμούς κυκλοφορίας και έγιναν παγκοσμίως γνωστά, έχει τον υπότιτλο: «Ο αποχαιρετισμός μου στον παραδοσιακό Χριστιανισμό». Σε ένα άλλο βιβλίο της χαρακτήρισε πλήρως την ανδροκρατία της καθολικής εκκλησίας (αλλά και των υπολοίπων εκκλησιών), δίνοντας τον τίτλο: «Eunuchen für das Himmelreich» (=Ευνούχοι για τη βασιλεία των ουρανών). Είμαι βέβαιος ότι σε κάποιες δεκαετίες θα επικαλούνται οι απανταχού καθολικοί την κ. Ranke ως πρωτοπόρο στις νέες ιδέες και στην αποκάθαρση της θρησκείας από τις απίστευτες μυθοπλασίες μιας πρωτόγονης εποχής. Και θα έχουν μια εύκολη δικαιολογία: «Κάναμε λάθος και το διορθώνουμε», όπως τόσες και τόσες φορές στην Ιστορία.
(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)
Άλλα βιβλία της ίδια συγγραφέως:

• Weisheit der Wüstenväter. Patmos, Düsseldorf 1958
• Der Protestantismus. Wesen und Werden. Mit einem Vorwort von Karl Rahner. Hans Driewer, Essen 1962
• Von christlicher Existenz. Hans Driewer, Essen 1964
• Das frühe Mönchtum. Seine Motive nach den Selbstzeugnissen. Hans Driewer, Essen 1964
• Antwort auf aktuelle Glaubensfragen. Hans Driewer, Essen 1965
• Gedanken zu Sonntagsepisteln. Ein Jahreszyklus. Hans Driewer, Essen 1967
• Christentum für Gläubige und Ungläubige. Hans Driewer, Essen 1968
• Die sogenannte Mischehe. Zu den kirchenrechtlichen Fragen der konfessionsverschiedenen Ehe. Paulus/Bitter, Recklinghausen 1968
• Widerworte. Friedensreden und Streitschriften. TORSO, Essen 1985.
• erweitert um Texte zu Maria und dem Zölibat: Goldmann, München 1987

Στερνή μου γνώση...

Μια ειλικρινής ομολογία

Πού να το φανταζόμουν, ως πριν από τρεις μήνες μόλις, ότι το πρώτο άρθρο που θα 'γραφα, χωρίς να ανάβω το ένα τσιγάρο μετά το άλλο, θα ήταν κατά του... καπνίσματος. «Θα σε κάνω πρέσβη καλής θελήσεως στην αντικαπνιστική μου εκστρατεία», είπε ενθουσιωδώς, μόλις άκουσε ότι το 'κοψα το ρημάδι, ο υπουργός Υγείας Δημ. Αβραμόπουλος, από τους πρώτους που έσπευσαν να μου ευχηθούν «σιδερένιος» - στο «Ωνάσειο». «Ελάχιστοι αποφεύγουν τη γελοιοποίηση απ' όσους μιμούνται τον Παύλο της Ταρσού», του απάντησα.

Παθιασμένος καπνιστής και λάτρης του τσιγάρου, επί πενήντα συναπτά έτη, άντε τώρα να εμφανιζόμουν ξαφνικά σφοδρός πολέμιός του. Σκέτο ρεζιλίκι...

Στις παρέες προβοκάριζα τους επιθετικούς αντικαπνιστές με ύμνους για το κάπνισμα του Οσκαρ Ουάιλντ και του Μαρκ Τουέιν κι έβρισκα πολύ σέξι την τσιγαροβραχνάδα της Μελίνας και της Σιμόν Σινιορέ. Σε ποικίλες στάσεις, αλλά πάντοτε με το τσιγάρο στο στόμα, καδραρισμένος, στο εξοχικό μου, ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρντ - ο (δήθεν) «σκληρός άνδρας», με πρωταγωνιστή τον οποίο το Χόλιγουντ εξαφάνισε την προκατάληψη δεκαετιών ότι τάχα το τσιγάρο υποδηλώνει θηλυπρέπεια, σε αντίθεση με το ταμπάκο για μάσημα και το πούρο. Σε περίοπτη θέση καδραρισμένο, επίσης, το «πανθεσσαλικό» ημερολόγιο (Βόλος 1927) να αραδιάζει προκλητικά «ΤΑ ΚΑΛΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΟΥ»: Σκοτώνει την ανία· κατευνάζει τους καρδιακούς και τους ηθικούς πόνους· αναζωογονεί το πνεύμα· φέρει γαλήνη· και «είναι η ολιγώτερον δαπανηρά ποίησις του πτωχού»...

Απότομη και συντριπτική η απομυθοποίηση: Την τρίτη νύχτα μετά το χειρουργείο, μια μαρμαρυγή, παρά τις καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις των γιατρών, ένιωθα να με ωθεί και να με καθηλώνει στο μεταίχμιο της ανυπαρξίας. Σε ημιληθαργική κατάσταση, πάσχιζα μάταια όλη τη νύχτα να ξεκολλήσω από το απόλυτο μηδέν: Ένα ολοκληρωτικά γκρίζο νοητικό και συναισθηματικό κενό - πλήρης η αδυναμία μου να κουνηθώ, να σκεφτώ, να αισθανθώ. Βούλιαγμα μαυλιστικό στο πουθενά, χωρίς τέλος. Ο εφιάλτης του απόλυτου τίποτα.
Χάραμα πια με τράνταξε απαιτητικά η ζωή. Γελαστές, ξανθομάλλες, με ζήλο ζηλευτό για μια άχαρη δουλειά, εισέβαλαν στο δωμάτιο τιτιβίζοντας χαρωπά η Κατερίνα και η Πέρσα, χαριτωμένες νοσηλεύτριες σ' αυτό το σωτήριο ίδρυμα, όπου αφέθηκα με σιγουριά στα χέρια μικρών θεών και αγγέλων. «Αν θέλετε σας τραγουδάμε κιόλας, αν μας συνοδέψετε».
Ντράπηκα με την κατάντια μου. Αναρίθμητες στιγμές λυτρωτικής απόλαυσης μου πρόσφερε, επί δεκαετίες, ο «άγιος καπνός». Αλλά να, που το τίμημα είναι δυσανάλογα βαρύ.

Θύμωσα με την επιπόλαιη ανεμελιά, την εθελοτυφλία και την αδυναμία μου. Ούτε αδαής ούτε ανυποψίαστος ήμουν. Γνώριζα καλά τις δυο απλές αλήθειες: ότι οι επιπτώσεις από το κάπνισμα είναι ολέθριες για όλους ανεξαιρέτως. Και ότι αγρίως εξαρτησιογόνο, κόβεται από τη μια μέρα στην άλλη, όταν σου βάζουν οι γιατροί το μαχαίρι στον λαιμό. Αρειμάνιοι καπνιστές οι αγαπημένοι φίλοι (ο Δήμος, ο Δημήτρης, ο Στρατής, ο Αντώνης, ο Σωτήρης...) αλλά και ο πατέρας μου και τ' αδέλφια του, που έφυγαν πρόωρα. Αναγκάστηκαν να κόψουν το κάπνισμα, όταν πια ήταν πολύ αργά κι ανώφελο. Και τραγικό. Αφού, ανήμποροι πια, ανακάλυπταν πόσες άλλες απολαύσεις, με πρώτη την ίδια τη ζωή, είχαν θυσιάσει για την απόλαυση του καπνού. Ασύμφορη τράμπα... 

Διαχρονική οπισθοδρομικότητα

Παραϊατρική ή επιστήμη;

του Χρίστου Παπαχριστόπουλου, Αναπλ. Δ/ντή
Τμήματος Δερματολογίας «Ευαγγελισμού»
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 04/01/2008

«Οταν ο Τόμας Μαν στο βιβλίο του "Ο Μάριο και ο Μάγος" καυτηρίαζε με σκληρό τρόπο τις δεισιδαιμονίες και τους παραεπιστήμονες της περιόδου εκείνης, σίγουρα δεν φανταζόταν ότι 70 χρόνια μετά θα ζούσαν και θα βασίλευαν ακόμη οι παραεπιστήμες και κυρίως η παραϊατρική. Στην εποχή, μάλιστα, της απόλυτης κυριαρχίας του διαδικτύου, των υπολογιστών, των ψηφιακών πολυμέσων, της κινητής τηλεφωνίας, των οπτικών ινών, της βιοτεχνολογίας, της κλωνοποίησης, της αποκωδικοποίησης του DNA, της τεχνητής γονιμοποίησης, της τηλεϊατρικής και γενικά του επιστημονικού οργασμού της πληροφορικής επανάστασης.

Κι όμως είμαστε καθημερινά αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες του πιο χυδαίου και του πιο κυνικού βιασμού του ορθού λογισμού, όλων των επιστημών, και κυρίως της ιατρικής.

Συγκεκριμένα: αυτόκλητοι θεραπευτές (ομοιοπαθητικοί, βελονιστές, βιο-τάδε... κ.ά.), που όχι λίγες φορές διαθέτουν ηχηρούς ακαδημαϊκούς τίτλους, μέσα από θολές δήθεν επιστημονικές αναλύσεις εμπορεύονται με θαυμαστή μαεστρία και βέβαια με το αζημίωτο την ελπίδα για ζωή ή για καλύτερη ποιότητα ζωής.

- Δυσεπίλυτα ή άλυτα ιατρικά προβλήματα (καρκίνοι, κληρονομικά νοσήματα, χρόνια νοσήματα, νοσήματα αγνώστου αιτιολογίας, νοσήματα αυτοάνοσα και νοσήματα ψυχογενούς αιτιολογίας) οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια πολλούς συνανθρώπους μας σε κατάσταση ακραίας απελπισίας.

• Η έλλειψη ιατρικής παιδείας και γενικότερα παιδείας.
• Η έλλειψη θεσμικού πλαισίου και η ατιμωρησία σε σχέση με παραϊατρικές δραστηριότητες.
• Η υπερπροβολή των αυτόκλητων θεραπευτών από πρόθυμους τηλεδημοσιογράφους που θυσιάζουν τα πάντα στο βωμό της τηλεθέασης.
• Ο πληθωρισμός των Ελλήνων γιατρών (70.000 αισίως) που οδηγεί συχνά σε πράξεις κακής παροχής υγείας και δημιουργεί συνθήκες αδίστακτης παραοικονομίας.
• Η επίμονη θρησκοληψία με εύκολη υπερπροβολή αντιεπιστημονικών υπερβολών (θαύματα).
• Η αντικειμενική δυσκολία να φιλτράρει ο πολίτης τα σημαντικά από τα ασήμαντα μηνύματα στην εποχή της πιο γιγάντιας κατευθυνόμενης πλύσης εγκεφάλου που δέχεται καθημερινά από τα πολυμέσα.

Αυτές είναι μόνο μερικές από τις αιτίες που συντηρούν ακόμα τις παραεπιστήμες και κυρίως την παραϊατρική.

Θα ήθελα τελειώνοντας να θυμίσω ότι το άγνωστο που πάντα εντυπωσιάζει ήταν για κάποιους το εύκολο αντικείμενο εκμετάλλευσης και πλουτισμού, για κάποιους άλλους όμως, πιστά προσηλωμένους στον ορθό λογισμό και στη δύσβατη ανηφόρα της επιστήμης, ήταν η δημιουργική πρόκληση γι' αυτό που όλοι διαχρονικά ονομάζουμε πρόοδο και εξέλιξη της ανθρωπότητας».

Βλέπε επίσης>>>

Βιβλία, βιβλία

Το πνεύμα προέκυψε από την ύλη

Ο πολυγραφότατος θεολόγος, ψυχοαναλυτής και συγγραφέας Eugen Drewermann (Ντρέβερμαν, γενν. 1940) καταλήγει με το νεότερο σύγγραμμά του (*) στην πρωτοκαθεδρία της ύλης μέσω της Νευροβιολογίας. Αυτός ο επιστημονικός κλάδος είναι κεντρικός και ιδιαίτερα μαγευτικός, γιατί απαντάει με τα μέσα της επιστήμης στις προαιώνιες ερωτήσεις της ανθρωπότητας για το πνεύμα, την αυτογνωσία, την προσωπικότητα και την ψυχή.

Οι θετικές επιστήμες είναι σε θέση να ερμηνεύσουν φαινόμενα της ζωής, όπως η αυτογνωσία και το πνεύμα του ανθρώπου, με διεργασίες αυτοοργάνωσης της ύλης, χωρίς να απαιτείται η παρέμβαση κάποιου «θεού». Κάτι ανάλογο συνέβη για παράδειγμα το 18ο αιώνα, όταν ο Βενιαμίν Φραγκλίνος ερμήνευσε τον κεραυνό ως ηλεκτρικό φαινόμενο και δεν χρειαζόταν πλέον κάποιος «θεός» να κεραυνοβολεί.

Ο Ντρέβερμαν εγκαταλείπει τη θρησκευτική πίστη, αφού καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ύλη ήταν ανέκαθεν παρούσα, ενώ το «πνεύμα» προέκυψε από την ύλη με την εξέλιξη. Η συνείδηση αποτελεί ένα στάδιο σ' αυτή την εξέλιξη: το πνεύμα, δηλαδή η ικανότητα της σκέψης, δημιούργησε την αυτοσυνειδησία, ώστε να μπορεί ο άνθρωπος να επιβιώσει στο διαρκή ανταγωνισμό με τη φύση. Με αυτή την έννοια έχουν και όλα τα ζώα «πνεύμα», ανάλογα με το επίπεδο της εξέλιξής τους.

Εδώ και 30 χρόνια, γράφει ο Ντρέβερμαν, έχουμε πολλά μοντέλα της Κβαντικής Φυσικής, τα οποία περιγράφουν, πώς μπορεί να δημιουργήθηκε το σύμπαν χωρίς τη συμμετοχή κάποιου «θεού δημιουργού». Έτσι μειώνονται μέχρις εξαφανίσεως οι τελευταίες νησίδες θεολογίας, στις οποίες υποχώρησε σταδιακά το θεολογικό οικοδόμημα. Όπως υποχώρησε παλαιότερα με την ανακάλυψη των βαρυτικών δυνάμεων, την ηλεκτρική φύση του κεραυνού, το big bang κ.ο.κ. Ο θεός έχει γίνει πλέον ένα άγριο ζωάκι που κρύβεται πανικοβλημένο από τον ένα θάμνο στον άλλον κι εμείς, με την επιστήμη, το ξετρυπώνουμε και το απωθούμε στα άκρα και έξω από το δάσος. Μια ολόκληρη δομή της θεολογίας, ένας τρόπος σκέψης έχει καταρρεύσει.

Τελικά αποδεικνύεται ότι η εξελικτική θεωρία δεν είναι μια τυχαία θεωρία, μια από τις πολλές, αλλά είναι το θεμελιώδες μοντέλο όλων των φυσικών επιστημών. Είναι ένα συνεκτικό μοντέλο ερμηνείας, το οποίο όμως δεν επιτρέπει κενά σαν το ελβετικό τυρί, στα οποία κενά μπορεί να κρυφτεί η ιδέα κάποιου θεού. Πρέπει να βρούμε μια καθαρή σχέση μεταξύ επιστήμης και θεολογίας - εδώ και 3-4 αιώνες όλα δείχνουν σε ποια κατεύθυνση θα συμβεί αυτό.

Ένα άλλο σημαντικό συμπέρασμα είναι ότι πνεύμα και σώμα (ύλη ) δεν είναι δυνατόν να διαχωριστούν και να επιβιώσουν αυτοτελώς. Κάθε σημαντική απόκλιση από τη συγκυρία μιας ισορροπίας βιολογικών αλληλεπιδράσεων, οδηγεί την ανθρώπινη ζωή έξω από τη δυνατότητα επιβίωσης.

Με αυτές τις αντιλήψεις απαλλάσσεται ο Ντρέβερμαν κι από την έννοια του δημιουργού θεού που εμφυσά «πνεύμα» ή «ψυχή» στον άνθρωπο (και με τα ζώα τί συμβαίνει;) Δεν θεωρείο ίδιος όμως ότι πρέπει να καταργηθούν ή να εγκαταληφθούν οι θρησκείες, παρ' ότι δεν παρουσιάζουν μια πραγματική εικόνα του κόσμου. Αυτός ο θρησκευτικός μηχανισμός, ισχυρίζεται ο Ντρέβερμαν, μπορεί ακόμα να καλύψει την έλλειψη παιδείας του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού, μπορεί να δώσει, εφόσον δεν ξεπερνάει τα όρια που του θέτει η κοινωνία, (ανέξοδη) παρηγοριά και εσφαλμένες αλλά ακίνδυνες απαντήσεις σε σαφή ερωτήματα, στα οποία μόνο η επιστήμη μπορεί να απαντήσει σωστά και ολοκληρωμένα. Φυσικά, για τους μορφωμένους ανθρώπους, εξ ίσου παρηγορητική και χρήσιμη με τη θεολογία είναι η φιλοσοφία.

Ο Ντρέβερμαν αποτελεί έναν από τους πιο καλοδεχούμενους ομιλητές και συζητητές στο γερμανόφωνο χώρο. Σε ομιλίες του από το βήμα ή στην τηλεόραση, πάντα χωρίς χειρόγραφο, μπορεί να καθηλώσει για αρκετή ώρα τους ακροατές με την απαλή, ήρεμη φωνή του, αν και αρκετοί θεωρούν ότι αποκοιμίζει κάπως.

Σε δημόσιες συζητήσεις έχει ο Ντρέβερμαν την ικανότητα, χωρίς να είναι αυτός ο συντονιστής, να κρατάει την ένταση και ταχύτητα των διαλόγων σε όρια, τα οποία δεν κουράζουν τους ακροατές, ιδίως όταν πρόκειται για στριφνά φιλοσοφικά ή θεολογικά ζητήματα. Όλοι οι συνομιλητές του τού αναγνωρίζουν τη χαρισματική ικανότητα να ομιλεί, χωρίς δημαγωγικές και εξυπνακίστικες κουβέντες που κερδίζουν προς στιγμή το ακροατήριο, αλλά τελικά δεν προσφέρουν τίποτα σε μια σοβαρή συζήτηση.

(*) Eugen Drewermann: Atem des Lebens. Die moderne Neurologie und die Frage nach Gott, Band 1: Das Gehirn, Band 2: Die Seele (1068 S.), Patmos-Verlag 2007 (Aναπνοή της ζωής, η σύγχρονη νευρολογία και η αναζήτηση του θεού, τόμος 1: Ο εγκέφαλος, τόμος 2: Η ψυχή)

.