Υποψιάζομαι ότι πολλοί άνθρωποι που ανατράφηκαν στο περιβάλλον της μιας ή της άλλης θρησκείας είναι δυστυχείς, δεν πιστεύουν ή ενοχλούνται με όσα αποτρόπαια διαπράττονται στο όνομά της. Νιώθουν μια αόριστη λαχτάρα να εγκαταλείψουν τη θρησκεία των γονέων τους και εύχονται να μπορούσαν να το πράξουν· αλλά δεν συνειδητοποιούν ότι η φυγή αποτελεί επιλογή. Αν είστε ένας από αυτούς, το ανά χείρας βιβλίο σάς αφορά. Στοχεύει στο να αφυπνίσει συνειδήσεις - στην αφύπνιση της συνείδησης απέναντι στο γεγονός ότι το να είναι κανείς άθεος αποτελεί μια ρεαλιστική φιλοδοξία, και μάλιστα γενναία και μεγαλοπρεπή. Μπορείτε να είστε άθεος, αλλά και ένα ευτυχές, ηθικό και διανοητικά ολοκληρωμένο άτομο. Ομοίως, θέλω να αφυπνίσω συνειδήσεις και σχετικά με κάποια άλλα ζητήματα:
Ισως διδαχτήκατε ότι οι φιλόσοφοι και οι θεολόγοι έχουν εκθέσει βάσιμους λόγους για τους οποίους πρέπει να πιστεύουμε στον Θεό.
Λέτε ότι είχατε άμεση εμπειρία του Θεού; Ε, λοιπόν, μερικοί άνθρωποι λένε ότι βίωσαν την εμπειρία ενός ροζ ελέφαντα, αλλά αυτό πιθανότατα δεν σας εντυπωσιάζει. Ο Peter Sutcliffe, ο αντεροβγάλτης τού Γιόρκσαϊρ, άκουγε πολύ καθαρά τον Ιησού να του λέει να σκοτώσει γυναίκες - και φυλακίστηκε ισόβια. Ο Τζορτζ Μπους λέει ότι ο Θεός τού είπε να εισβάλει στο Ιράκ (τι κρίμα που δεν του αποκάλυψε και ότι δεν υπήρχαν εκεί όπλα μαζικής καταστροφής). Πολλοί τρόφιμοι ασύλων νομίζουν ότι είναι ο Ναπολέοντας ή ο Τσάρλι Τσάπλιν ή ότι όλος ο κόσμος συνωμοτεί εναντίον τους. Δεν τους κακοκαρδίζουμε, αλλά ούτε βέβαια παίρνουμε στα σοβαρά τις ένδοθεν εξ αποκαλύψεως πεποιθήσεις τους, κυρίως επειδή ελάχιστοι άλλοι τις συμμερίζονται. Οι θρησκευτικές εμπειρίες διαφέρουν μόνο κατά το ότι όσοι ισχυρίζονται πως τις έχουν βιώσει είναι πολυάριθμοι.
Πολύ συχνά εκλαμβάνουμε το φύσημα του ανέμου ή κάποια σκιά ως απόκοσμη φωνή ή σατανική φιγούρα, αντίστοιχα. Θέλω να πω ότι στην κατασκευή μοντέλων είναι άριστος ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Οταν κοιμόμαστε, το μοντέλο ονομάζεται «όνειρο»· όταν είμαστε ξύπνιοι, λέγεται φαντασία ή, αν πρόκειται για ιδιαίτερα ζωηρή παράσταση, ψευδαίσθηση. Αν είμαστε εύπιστοι, τότε δεν αναγνωρίζουμε την ψευδαίσθηση ή τα έντονα όνειρα ως τέτοια, και ισχυριζόμαστε ότι είδαμε ή ακούσαμε κάποιο φάντασμα· ή έναν άγγελο· ή τον Θεό· ή, ειδικά αν συμβαίνει να είμαστε νεαρής ηλικίας, γυναίκες και καθολικές, την Παρθένο Μαρία. Αυτά τα οράματα και τα «φανερώματα» σίγουρα δεν συνιστούν βάσιμους λόγους για να πιστεύει κανείς ότι τα φαντάσματα ή οι άγγελοι, οι θεοί ή οι παρθένοι υπάρχουν και στην πραγματικότητα. [...]
Ισως νομίζετε ότι θα πρέπει να υπάρχει Θεός, διότι ανθρωπολόγοι και ιστορικοί αναφέρουν ότι η θρησκεία κυριαρχεί σε κάθε ανθρώπινη κουλτούρα.
Αν το βρίσκετε αυτό πειστικό, παρακαλώ επιτρέψτε μου να διαφωνήσω: μπορεί η πίστη να είναι πανταχού παρούσα, αλλά αυτό δεν αυξάνει καθόλου την αλήθεια των ισχυρισμών της θρησκείας. Το γεγονός ότι η θρησκεία είναι πανταχού παρούσα σημαίνει πιθανόν ότι έχει λειτουργήσει προς κάποιο όφελος, αλλά ενδέχεται να μην αφορά εμάς ή τα γονίδιά μας. Ισως να λειτουργεί μόνο προς όφελος των ίδιων των θρησκευτικών ιδεών, εφόσον συμπεριφέρονται ως οιονεί γονίδια, ως αντιγραφείς.
Ο φιλόσοφος Daniel Dennett μάς θυμίζει πολύ εύστοχα ότι το κοινό κρυολόγημα είναι καθολικό σε όλους τους λαούς όπως και η θρησκεία, ωστόσο δεν θα ισχυριζόμασταν ότι τα κρυολογήματα μας ωφελούν. Πράγματι, τόσοι ευσεβείς άνθρωποι έχουν πεθάνει για τους θεούς τους και έχουν σκοτώσει για χάρη τους· έχυσαν το αίμα τους αυτοτιμωρούμενοι, ορκίστηκαν να περάσουν όλη τη ζωή τους άγαμοι ή σε μοναστική σιωπή, όλα στην υπηρεσία της θρησκείας. Για ποιον λόγο; Ποιο το όφελος από τη θρησκεία;
Η θρησκεία, αντίθετα, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του ευσεβούς ατόμου, καθώς και τη ζωή των άλλων. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν βασανιστεί λόγω της πίστης τους σε μια θρησκεία, ή έχουν καταδιωχθεί από ζηλωτές για κάτι που - σε πολλές περιπτώσεις - αποτελεί ελάχιστα διαφορετική εναλλακτική πίστη. Η θρησκεία καταβροχθίζει και πόρους, μερικές φορές σε τεράστια κλίμακα: ένας μεσαιωνικός καθεδρικός ναός μπορούσε να απαιτήσει 100 εργατοαιώνες για την κατασκευή του, ωστόσο δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ ως κατοικία ή για κάποιον πραγματικά χρήσιμο σκοπό.
Μήπως ανήκετε σε αυτούς που πείθονται να πιστέψουν στον Θεό από τις ενδείξεις που προσφέρουν οι Γραφές;
Το γεγονός ότι κάτι είναι απλώς καταγεγραμμένο αποτελεί πειστικό επιχείρημα για ανθρώπους που δεν έχουν συνηθίσει να διατυπώνουν ερωτήσεις όπως: «Ποιος το έγραψε, και πότε;» - «Πώς ήξεραν τι να γράψουν;» - «Αραγε εκείνοι, γράφοντας στην εποχή τους, εννοούν πράγματι αυτό που εμείς, στην εποχή μας, καταλαβαίνουμε;» - «Ηταν άραγε αμερόληπτοι παρατηρητές ή μήπως είχαν απώτερους στόχους οι οποίοι επηρέαζαν τα γραπτά τους;».
Από τον 19ο αιώνα ήδη, οι εργασίες εμβριθών θεολόγων έχουν τεκμηριώσει την άποψη ότι τα Ευαγγέλια δεν συνιστούν αξιόπιστες καταγραφές όσων συνέβησαν πραγματικά. Ολα γράφτηκαν πολύ αργότερα από τον θάνατο του Ιησού, και επίσης μετά τις Επιστολές του Παύλου, οι οποίες δεν αναφέρουν σχεδόν κανένα από τα δήθεν γεγονότα της ζωής του Ιησού. Κατόπιν, όλα αντιγράφηκαν και ξανααντιγράφηκαν, μέσω μιας διαδικασίας που θυμίζει το παιχνίδι «χαλασμένο τηλέφωνο», από αντιγραφείς οι οποίοι όχι μόνο δεν ήταν αλάνθαστοι, αλλά είχαν και τις δικές τους θρησκευτικές προτεραιότητες. [...]
Εγώ θα πρόσθετα ακόμα ένα κεφάλαιο με τίτλο (ίσως υπάρχει αλλά δεν έχω διαβάσει το βιβλίο για να ξέρω): Μήπως ανήκετε σ' εκείνους που βγάζουν μεροκάματο από το παραμύθι του θεούλη;
...
