27 August 2019

Πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας γιά τό 5G δίκτυο τοῦ ΟΤΕ

Νατοϊκό ζήτημα ἔθεσε ὁ Πάυατ στόν Πρωθυπουργό


 
ΠΟΙΟΣ θά ἀναλάβει νά ἐκμεταλλευθεῖ τό δίκτυο τοῦ ΟΤΕ στό ὁποῖο θά ἐγκατασταθεῖ στό μέλλον ἡ τεχνολογία 5G γιά τά κινητά τηλέφωνα; Ἡ ραγδαίως ἀναπτυσσομένη κινεζική ἑταιρεία Huawei ἤ ἡ σκανδιναβική Νokia; Ἡ πρώτη εἶναι πιό φθηνή καί ἀναπτύσσει μεγάλες ταχύτητες στό διαδίκτυο. Ἡ δεύτερη εἶναι πιό ἀκριβή, λίγο πιό ἀργή, ἀλλά εἶναι εὐρωπαϊκή. Τό ζήτημα ὅμως ξεπερνᾶ κατά πολύ τό κόστος καί τίς ταχύτητες. Ὅπως ξεπερνᾶ καί τίς καθαρῶς ἐπιχειρηματικές καί ἐμπορικές παραμέτρους του. Εἶναι ζήτημα πρωταρχικῶς γεωπολιτικό. Γι’ αὐτό καί ὁ Ἀμερικανός πρέσβυς Τζέφφρυ Πάυατ τό ἔχει στήν κορυφή τῆς ἀτζέντας του, καί ἦταν κυριολεκτικῶς τό πρῶτο θέμα πού ἔθεσε κατά τήν ἐπαφή του μέ τόν Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Συμφώνως πρός πληροφορίες τῆς «Ἑστίας», ὁ Ἀμερικανός πρέσβυς χαρακτηρίζει σέ ὅλες του τίς ἐπαφές μέ κυβερνητικούς ἀξιωματούχους ὡς «νατοϊκό ζήτημα» τό θέμα τοῦ φίξ δικτύου 5G τοῦ ΟΤΕ. Καί βεβαίως ἐπ’ οὐδενί ἐπιθυμεῖ νά περιέλθει αὐτό στήν κατοχή τῶν Κινέζων! Καί τοῦτο, διότι εὔλογα φοβεῖται πώς τό Πεκῖνο θά τό ἀξιοποιήσει μέ εὐρείας ἐκτάσεως ὑποκλοπές στήν εὐρύτερη περιοχή. Πρός τοῦτο θέλει μάλιστα, τήν ὥρα πού ἡ Huawei πραγματοποιεῖ πιλοτικά προγράμματα ἐφαρμογῶν 5G στήν Ἑλλάδα, αὐτό τό ζήτημα νά ρυθμισθεῖ μέ τήν ἐπικειμένη μεγάλη συμφωνία ἀμυντικῆς συνεργασίας Ἑλλάδος – ΗΠΑ, ἡ ὁποία θά περιλαμβάνει εἰδικό κεφάλαιο γιά τίς ἐπικοινωνίες.
Σημειωτέον ὅτι ἡ Huawei ἔχει ξεκινήσει ἔρευνα πλέον προηγμένων δικτύων 6G στόν Καναδᾶ (TechRepublic), ἐνῶ ἀπό τόν περασμένο μῆνα ξεκίνησε ἕνα πιλοτικό πρόγραμμα στήν Ἑλλάδα, κάτι πού θά μποροῦσε νά βοηθήσει στό ἄνοιγμα τῆς ἑταιρείας στήν ἀγορά δικτύων 5G στήν Νοτιοανατολική Εὐρώπη, ἐγείροντας ὅμως πολλαπλές ἀνησυχίες στήν ἄλλη πλευρά τοῦ Ἀτλαντικοῦ.
Ἡ κινεζική ἑταιρεία τηλεπικοινωνιῶν ἀναπτύσσει δοκιμαστικά δύο πιλοτικά δίκτυα κινητῆς τηλεφωνίας 5G, ἕνα στήν ἑλληνική πρωτεύουσα καί ἕνα στήν παραθαλάσσια πόλη τῆς Καλαμάτας. Τό δεύτερο μάλιστα προχωρεῖ σέ συνεργασία μέ γνωστή ἑταιρεία κινητῆς τηλεφωνίας, μέ τήν ὑλοποίηση δέ τοῦ ἔργου ἡ Καλαμάτα θά γίνει ἡ πρώτη ἑλληνική πόλις πού θά βιώσει τίς τεράστιες δυνατότητες τῶν δικτύων 5G. Αὐτό τουλάχιστον τονίζουν οἱ ἐμπνευστές τοῦ προγράμματος. Τό δίκτυο 5G στήν Καλαμάτα καλύπτει τώρα τήν κεντρική πλατεῖα καί πολλά σημαντικά σημεῖα τῆς πόλεως. Ἡ πρώτη ἐμπορική χρῆσις ἀναμένεται νά ἀρχίσει σέ περίπου δύο χρόνια ἀπό τώρα.
Σύμφωνα μέ τόν κ. Ἀναστάσιο Μπίκο, εἰδικό ἀσφαλείας 5G πού ὑλοποιεῖ τό πρόγραμμα μέ τήν Huawei, τό ὅλο σχέδιο ἀποτελεῖ μία «τεράστια ἱστορική εὐκαιρία γιά νά ἀναλάβει ἡ χώρα τό προβάδισμα στήν ἐπένδυση σέ νέες ἐπαναστατικές ψηφιακές τεχνολογίες 5G».
Ἡ Huawei ἐπενδύει στήν Ἑλλάδα γιά σχεδόν 15 χρόνια καί διαχειρίζεται τό 50% τῆς ἀγορᾶς τηλεπικοινωνιακοῦ ἐξοπλισμοῦ. Ὁ κ. Μπίκος δήλωσε στήν ἱστοσελίδα ZDNet ὅτι ὁ δημόσιος διάλογος γιά τήν ἐφαρμογή τῆς τεχνολογίας 5G καί οἱ προσπάθειες τῶν κυβερνήσεων καί τῶν ρυθμιστικῶν φορέων στήν Ἑλλάδα καί τήν Κύπρο ἐξομαλύνουν τήν μετάβαση τῆς καταστάσεως ἀπό τήν τεχνολογία 4G σέ 5G.
Δέν πρέπει ὅμως νά παραβλέπονται οἱ πληροφορίες, ὅτι οἱ ΗΠΑ θά μποροῦσαν νά ἐπεκτείνουν καί στήν Ἑλλάδα ὁρισμένους ἀπό τούς περιορισμούς πού ἐπέβαλε ὁ Πρόεδρος Ντόναλντ Τράμπ στήν Huawei τόν Μάιο, καθώς ὁ συνεχιζόμενος ἐμπορικός πόλεμος μεταξύ Οὐάσιγκτων καί Πεκίνου δέν φαίνεται νά πλησιάζει στό τέλος του.
Αὐτή ἡ κατάστασις θά μποροῦσε νά προκαλέσει προβλήματα γιά τίς ἐπενδύσεις τῆς Huawei στήν Εὐρώπη. Ἀλλά γιά τήν περίπτωση τῆς Ἑλλάδος ὁ κ. Μπίκος ἐπιμένει ὅτι «κανένα πολιτικό ζήτημα δέν θά πρέπει νά καθυστερήσει τήν ἀνάπτυξη τῶν 5G, ἀφοῦ κανένας οὔτε ἡ Εὐρώπη θά ἐπωφεληθεῖ ἀπό αὐτό».

26 August 2019

Θρησκεία και Πολιτικός Φιλελευθερισμός

ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ ΕΛ. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ



Στον πολιτικό φιλελευθερισμό οι θρησκείες αποτελούν αντιλήψεις και πεποιθήσεις, οι οποίες μπορούν να κινούνται στο δικαιωματικό τόξο της ελευθερίας επιλογών του ατόμου. Η διαδικασία ενίσχυσης ή μείωσης του παρεμβατικού ρόλου κάποιας θρησκείας δεν εναπόκειται σε πολιτικές δράσεις, αλλά εξαρτάται πλήρως από την αποδοχή ή την απόρριψη του ρόλου τους μέσα σε συγκεκριμένα πολιτισμικά και κοινωνικά περιβάλλοντα. Σε αυτό το πλαίσιο κατανόησης οι θρησκείες γίνονται αντιληπτές ως δυναμικά πολιτισμικά στοιχεία, τα οποία μπορούν ελεύθερα να επιλέγονται από τα άτομα ή μπορούν ελεύθερα να απορρίπτονται από αυτά. Η έννοια της πολυθρησκευτικότητας προσιδιάζει άλλωστε στη μοντέρνα αντίληψη περί πολυπολιτισμικότητας και επομένως δεν πρέπει να θεωρείται και να προσεγγίζεται καταστροφικά και φοβικά. Αντιθέτως, αποτελεί τη βάση για μια κοινωνία, η οποία επιδιώκει μέσα από την ανεκτικότητα και την κατανόηση του διαφορετικού (και κυρίως του μειονοτικού) τη συνύπαρξη και την ειρηνική αποδοχή του άλλου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ του Χαράλαμπου Βέντη
ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Ανθρώπινα Δικαιώματα
Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Σχόλιο 1
Ορθοδοξία και Ανθρώπινα Δικαιώματα, Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος Α'
Σχόλιο 2

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ηθική της ελευθερίας στην εποχή της νεωτερικότητας
2.1. Οι μύθοι
2.2. Ο Χριστιανισμός
2.3. Η νεωτερικότητα

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ Η θρησκευτική ελευθερία και η φιλελεύθερη κριτική σκέψη
3.1. Η θρησκευτική ελευθερία
3.2. Η φιλελεύθερη κριτική σκέψη
3.2.1. Η κριτική της θρησκείας στον John Locke
3.2.2. Η κριτική της θρησκείας στον Adam Smith
3.2.3. Η κριτική της θρησκείας στον John Stuart Mill
3.2.4. Alexis Henry Charles Maurice de Tocqueville: η «άλλη κριτική»
3.2.5. Συμπερασματικά

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ Σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια
4.1. Εισαγωγή
4.1.1. Το θεωρητικό και θεσμικό πλαίσιο
4.2. Το Σύμφωνο Συμβίωσης
4.3. Ο νόμος
4.4. Διαφορές Γάμου και Συμφώνου Συμβίωσης
4.5. Καταχωρισμένη συμβίωση και δεόντως αποδειχθείσα μακροχρόνια σχέση
4.6. Θεολογικές σκέψεις και προβληματισμοί με αφορμή το Σύμφωνο Συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια
4.7. Συμπέρασμα

ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ Θρησκεία και Επιστήμη ως εργαλεία ελευθερίας του ανθρώπου
Πρόλογος
5.1. Εισαγωγή
5.2. Θρησκεία και Επιστήμη: η νεωτερικότητα
5.3. Θρησκεία και Επιστήμη: ατομικότητα και ελευθερία
5.4. Θεολογία και φυσικές επιστήμες: από την καχυποψία στην συνύπαρξη
5.5. Σε αναζήτηση σύνθεσης: η εσχατοκεντρική διαλεκτική
5.6. Συμπέρασμα

ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ Το μάθημα των θρησκευτικών ως θρησκειολογικό μάθημα
6.1. Μοντέρνος Πολιτισμός: θρησκευτική ελευθερία και θρησκευτική εκπαίδευση
6.1.1. Εισαγωγικά
6.2. Θρησκεία και Πολιτισμός
6.3. Η θρησκευτική ελευθερία ως αίτημα του μοντέρνου
6.4. Η θρησκευτική παιδεία
6.5. Το θρησκειολογικό παράδειγμα
6.6. Συμπέρασμα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1. Ο Κύλινδρος του Κύρου
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2. Magna Charta
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3. Διακήρυξη των δεκατριών ενωμένων Πολιτειών της Αμερικής
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4. Διακήρυξη των δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5. Σύμβασις δια την Προάσπισιν των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6. Χάρτης των θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. - Συνθήκη της Λισσαβώνας

05 August 2019

Τώρα είναι η ώρα των νοικοκυραίων

(χωρίς εισαγωγικά)

του Σάκη Μουμτζή, Liberal.gr, 5/8/2019

Όλοι οι άνθρωποι που ξυπνάνε το πρωί και πάνε στην δουλειά τους, χωρίς να γνωρίζουν αν θα βγει το μεροκάματο, όλοι αυτοί που θέλουν να επιστρέψουν στο σπίτι τους με ησυχία και στην ώρα τους, όλοι αυτοί που θέλουν να μην κινδυνεύει η ζωή τους και η περιουσία τους από παραβατικές συμπεριφορές, όλοι αυτοί έχουν αποκληθεί, περιφρονητικά, από την Αριστερά και τους αριστερούληδες, «νοικοκυραίοι».

Εγώ, αφαιρώ τα εισαγωγικά.

Όλοι αυτοί είναι οι κανονικοί άνθρωποι, και είναι τίτλος τιμής για κάποιον να ανήκει σε αυτήν την τεράστια κατηγορία. Γιατί, αυτοί ακριβώς οι άνθρωποι, οι κανονικοί άνθρωποι, είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας και της κοινωνίας.

Από τους φόρους τους ζουν λάθρα, οι «επαγγελματίες της επανάστασης», οι τεμπέληδες των διαφόρων καφέ, οι θεωρητικοί των διαφόρων τρόπων μετάβασης στον σοσιαλισμό, και οι υποτακτικοί τους.


Οι νοικοκυραίοι, ανέκαθεν ήταν για την Αριστερά ένα εχθρικό κοινωνικό στρώμα. Οι ιδρυτές της μαρξιστικής θεωρίας θεωρούσαν πως, στην κρίσιμη επαναστατική στιγμή, θα συντασσόταν με την αντίδραση.

Γι΄αυτό προσπαθούν οι εγχώριοι μαρξιστές, να αποδομήσουν όλα τα χαρακτηριστικά που έχει αυτή η πολύ μεγάλη κοινωνική κατηγορία, με το τρίπτυχο «ησυχία, τάξη κι ασφάλεια».

Λες και είναι κακό να επιζητεί κάποιος την ησυχία, την τάξη και την ασφάλεια.

Για τους αριστερούς και τους κάθε λογής αριστερούληδες, είναι. Ελεγαν πως πίσω από αυτό το τρίπτυχο κρύβεται μια κοινωνία-νεκροταφείο. Πάντα η Αριστερά, διακωμωδεί, διαστρεβλώνει, παραπλανά.

Την δική της κοινωνία την ζήσαμε 54 μήνες. Η πατρίδα μας έγινε μια ξεχαρβαλωμένη χώρα, με τα άβατα της, τους ερυθροτραμπούκους που δέρνουν και καταστρέφουν, τους κακοποιούς που αποφυλακίζονται και ξαναπιάνουν δουλειά, τα όργανα της τάξεως, εκτελώντας πολιτικές εντολές, να παρακολουθούν, μακρόθεν, όλα τα παραπάνω.

Στις εκλογές της 7ης Ιουλίου, οι νοικοκυραίοι μίλησαν. Και τώρα ήρθε η ώρα τους. Θέλουν να γίνουν πράξη αυτά που οι αριστεροί λοιδωρούσαν και ειρωνεύονταν.

Η ησυχία, η τάξη και η ασφάλεια.

Κάποιοι δεν κατάλαβαν ακόμα πως στις τέσσερις συνεχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις δεν κέρδισε μόνον η Νέα Δημοκρατία. Συγχρόνως, ηττήθηκαν και όλα τα ιδεολογήματα της Αριστεράς, που μαγάριζαν την μεταπολιτευτική μας κοινωνία.

Για πρώτη φορά η φιλελεύθερη παράταξη έθεσε στην κρίση του Ελληνικού λαού τα δικά της προτάγματα και νίκησε. Για πρώτη φορά η φιλελεύθερη παράταξη κοίταξε στα μάτια την Αριστερά στον ιδεολογικό τομέα και νίκησε.

Δεν έκανε παραχωρήσεις, δεν έκανε εκπτώσεις, δεν κρύφτηκε.

Μετά την λαίλαπα των 54 μηνών ριζοσπαστικής Αριστεράς και άκρας Δεξιάς, οι πολίτες είδαν, έζησαν, συνέκριναν, αποφάσισαν και περιμένουν.

Περιμένουν να δούν να γίνεται η Ελλάδα μια κανονική Ευρωπαϊκή χώρα, χωρίς άβατα, με καθαρά και ανοικτά πανεπιστήμια, με τις δυνάμεις της τάξεως να την επιβάλλουν όπου πρέπει, με τους δρόμους ανοικτούς για να πηγαίνει ο κόσμος στις δουλειές του και στα σπίτια του.

Πολύ απλά πράγματα που, επί σαράντα σχεδόν χρόνια, η Ελληνική κοινωνία τα στερήθηκε. Σχεδόν δύο γενιές μεγάλωσαν μέσα στο μπάχαλο και στην ανομία θλιβερών μειοψηφιών. Σχεδόν δύο γενιές αγνοούν τι σημαίνει «ησυχία, τάξη κι ασφάλεια».
Τώρα, όμως, ήρθε η ώρα των νοικοκυραίων.

03 August 2019

Τα «πέτρινα ψάρια» του Λιβάνου

in.gr, 3/8/2019

Τα «πέτρινα ψάρια» του Λιβάνου, μια πλούσια συλλογή των οποίων φιλοξενείται στο Memory of Time, είναι μεταξύ των πλέον εντυπωσιακών απολιθωμάτων στον κόσμο, «μάρτυρες» μιας ιστορίας 100 εκατομμυρίων χρόνων

Οι ακτίνες του ήλιου, που έχει αρχίσει δειλά-δειλά να ξεπροβάλλει στον καταγάλανο ουρανό της αρχαίας Βύβλου, προσπαθούν να βρουν διέξοδο στα πέτρινα σοκάκια της πόλης, το σημερινό Jbeil του Λιβάνου, με το γραφικό λιμανάκι και τον κοσμοπολίτικο μεσογειακό αέρα.
Περίπου τέτοια ώρα, ο Πιερ Άμπι Σαάντ (Pierre Abi Saad) παίρνει συνήθως το δρόμο προς τη Hjoula και ανηφορίζοντας στα ορεινά αναζητεί ζώα που έχουν χαθεί …εκατομμύρια χρόνια πριν.
Στο λιβανέζο παλαιοντολόγο με την ευγενική φυσιογνωμία και τη χαρακτηριστική, μελίρρυτη φωνή θα μπορούσε να αποδοθεί κάλλιστα ο χαρακτηρισμός «κυνηγός απολιθωμάτων», αφού έχει αφιερώσει τη ζωή του έως σήμερα στην αναζήτηση και ανάδειξη ενός ιδιαίτερου είδους απολιθωμάτων, αυτό των ψαριών.
Ψάρια, μαλακόστρακα, αστερίες -και όχι μόνο- συνθέτουν ένα μοναδικό μωσαϊκό απολιθωμάτων, υψηλής ποιότητας και αξίας, που συναγωνίζονται επί ίσοις όροις τα αντίστοιχα που έχουν βρεθεί σε περιοχές όπως το Monte Bolea στην Ιταλία, το Solnhofen στη Γερμανία και το Green River στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής

Το ιδιότυπο αυτό… ψάρεμα είναι, άλλωστε, οικογενειακή υπόθεση για τον Πιερ και τα αδέλφια του, καθώς ο παππούς τους ήταν αυτός που δεκαετίες πριν βρήκε τυχαία το πρώτο του απολίθωμα. Τότε ίσως να μην είχε συνειδητοποιήσει όχι μόνο πόσο προικισμένος από τη φύση είναι ο τόπος του, αλλά κυρίως ότι το «μικρόβιο» θα περνούσε από γενιά σε γενιά. Από τον παππού στο γιο κι από εκεί στα εγγόνια.
Οι τελευταίοι διατηρούν σήμερα έναν εκθεσιακό χώρο με απολιθώματα ψαριών -από τη (δική τους) μεγαλύτερη ιδιωτική συλλογή στη Μέση Ανατολή- στην παλαιά αγορά της Βύβλου, λίγα μέτρα μακριά από την πλατεία με τον παχύ ίσκιο που περίτεχνα «υφαίνουν» οι φορτωμένες με φούξια άνθη βουκαμβίλιες.
Το Memory of Time (όπως ονομάζεται ο εκθεσιακός χώρος), κάθε γωνιά του οποίου κρύβει κι ένα μικρό θησαυρό, αποτελεί το δεύτερο σπίτι του γνωστού λιβανέζου παλαιοντολόγου, ο οποίος απολαμβάνει να εξηγεί με κάθε λεπτομέρεια στους επισκέπτες τη μοναδικότητα των εκθεμάτων.
«Εδώ έχουμε το μοναδικό απολίθωμα χταποδιού στον κόσμο, αλλά και ένα πολύ σπάνιο εύρημα στο οποίο βλέπουμε ένα ψάρι που έχει φάει ένα μικρότερο. Αυτό αποτυπώνεται ξεκάθαρα στο απολίθωμα» λέει στο περιοδικό «ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ» ο Πιερ Άμπι Σαάντ, εξηγώντας πως το να γνωρίζεις πού πρέπει να αναζητήσεις τα απολιθώματα και ποιοι σχηματισμοί είναι αυτοί που αξίζουν είναι το «κλειδί» της όλης προσπάθειας.
Τα «πέτρινα ψάρια» του Λιβάνου, μια πλούσια συλλογή των οποίων φιλοξενείται στο Memory of Time, είναι μεταξύ των πλέον εντυπωσιακών απολιθωμάτων στον κόσμο, «μάρτυρες» μιας ιστορίας 100 εκατομμυρίων χρόνων.
Τότε η περιοχή όπου σήμερα εκτείνεται ο Λίβανος βρισκόταν 200 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας της Τηθύος (υπήρξε μεγάλη κεντρική θάλασσα, η οποία από την Παλαιοζωική μέχρι και την Τριτογενή Περίοδο εκτεινόταν ανάμεσα στην ευρασιατική και την αφρικανική ήπειρο και σημερινά υπολείμματά της είναι η Μεσόγειος και η Ερυθρά).
Τα χρόνια πέρασαν, έγιναν… αιώνες, και προτού ο Λίβανος γίνει χώρα -και δη ανεξάρτητη- οι ταξιδιώτες σε αυτήν την προικισμένη από τη φύση γωνιά του πλανήτη την είχαν κάνει διάσημη για τα απολιθώματά της με τις μορφές ψαριών και μαλακοστράκων, που σήμερα κοσμούν τις προθήκες μουσείων αλλά και ιδιωτικών συλλογών ανά τον πλανήτη.
Μάλιστα, πολλά από τα ερωτήματα που σχετίζονται με την απολιθωματοποίηση αυτών των θαλάσσιων ζώων και την παρουσία τους σε βουνοκορφές, μακριά από τις σημερινές ακτές της περιοχής, παραμένουν αναπάντητα.
Εκτός από τη Hjoula, όπου ο Πιερ και τα αδέλφια του -και σε λίγο καιρό και τα παιδιά τους- αναπτύσσουν τη δράση τους, βρίσκονται άλλα δύο χωριά (Haquel και Ennamura) που έχουν κερδίσει διεθνή αναγνώριση χάρη στα πλούσια θαλάσσια απολιθώματα που έχουν βρεθεί εκεί.
Ψάρια, μαλακόστρακα, αστερίες -και όχι μόνο- συνθέτουν ένα μοναδικό μωσαϊκό απολιθωμάτων, υψηλής ποιότητας και αξίας, που συναγωνίζονται επί ίσοις όροις τα αντίστοιχα που έχουν βρεθεί σε περιοχές όπως το Monte Bolea στην Ιταλία, το Solnhofen στη Γερμανία και το Green River στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Η παλαιότερη γραπτή αναφορά στα απολιθώματα της περιοχής, όπως εξηγεί ο Πιερ Άμπι Σαάντ, χρονολογείται από τον 4ο αιώνα π.Χ., όταν ο Ευσέβιος της Καισαρείας, επίσκοπος Παλαιστίνης, έγραφε για κάποιες μυστήριες πέτρες που βρέθηκαν στις υψηλότερες κορυφογραμμές του Λιβάνου.
Η πιο γνωστή, ωστόσο, αναφορά αποκαλύπτει το πώς ένα απολίθωμα ψαριού από τη συγκεκριμένη περιοχή δόθηκε ως δώρο στο βασιλιά Λουδοβίκο σε μια από τις εκστρατείες του στη Μέση Ανατολή.
Αργότερα ακολούθησαν δεκάδες εκπαιδευτικές αποστολές (Γάλλων, Ιταλών, Γερμανών και Αμερικανών), προκειμένου να διεξαχθούν ανασκαφές και να τεκμηριωθούν επιστημονικά τα ευρήματα.
Ο Πιερ Άμπι Σαάντ και η οικογένειά του έχουν βρει εκατοντάδες σπάνια απολιθώματα ψαριών, που έχουν καταστήσει τον εκθεσιακό τους χώρο στην παλαιά αγορά της αρχαίας Βύβλου πόλο έλξης των τουριστών της γραφικής αυτής πόλης.
Όταν, όμως, τον ρωτάς αν έχει εκπληρώσει όλα τα όνειρά του γύρω από την ιδιαίτερη αυτήν ενασχόληση, το βλέμμα του αρχίζει να πετά σπίθες και με αφοπλιστική ειλικρίνεια απαντά: «Όνειρό μου είναι να βρω μια γοργόνα!»

02 August 2019

Το Σύμπαν είναι φτιαγμένο από μαθηματικά

Φαφούτη Λαλίνα, ΒΗΜΑ, 5/2/2014

Από τι είναι φτιαγμένο το Σύμπαν; Οι πιο ρομαντικοί θα έλεγαν από αστερόσκονη, οι πιο πρακτικοί θα πουν από ύλη – φανερή, που τη βλέπουμε γύρω μας, και αόρατη, που την ονομάζουμε σκοτεινή. Ένας διάσημος κοσμολόγος, ο Μαξ Τέγκμαρκ του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), έχει μια διαφορετική ιδέα: υποστηρίζει ότι το Σύμπαν είναι φτιαγμένο από… μαθηματικά.

Ο καθηγητής Τέγκμαρκ, ο οποίος έχει επίσης διατυπώσει τη λεγόμενη Θεωρία των πάντων του απόλυτου συνόλου (Ultimate ensemble theory of everything), που υποστηρίζει ότι όλες οι δομές που υπάρχουν μαθηματικά υπάρχουν επίσης και φυσικά, κυκλοφόρησε μόλις ένα βιβλίο με τον τίτλο «Our Mathematical Universe: My Quest for the Ultimate Nature of Reality» (Knopf, 2014), στο οποίο αναλύει τις απόψεις του για το ευρύ κοινό. Με αυτή την αφορμή έδωσε τον περασμένο Ιανουάριο μια διάλεξη στη Νέα Υόρκη, από την οποία σας μεταφέρουμε – μέσω των όσων γράφτηκαν στον αμερικανικό Τύπο – την κεντρική ιδέα.

Μαθηματικές δομές

Σύμφωνα με τον καθηγητή Τέγκμαρκ, ό,τι υπάρχει στον κόσμο μας – από τα «άψυχα» πράγματα όπως οι πλανήτες ως τα έμψυχα όντα όπως οι άνθρωποι – αποτελεί μέρος μιας μαθηματικής δομής. Κάθε μορφή ύλης αποτελείται από άτομα τα οποία έχουν ιδιότητες, όπως π.χ. το φορτίο ή το σπιν τους, όμως αυτές οι ιδιότητες περιγράφονται μαθηματικά, επισημαίνει. Αντίστοιχα, προσθέτει, το ίδιο το Διάστημα έχει και αυτό ιδιότητες, όπως π.χ. οι διαστάσεις του, αλλά τελικά στο σύνολό του δεν είναι παρά μια μαθηματική δομή.

«Αν δεχθείτε την ιδέα ότι τόσο το ίδιο το Διάστημα όσο και όλα τα πράγματα που υπάρχουν μέσα σε αυτό δεν έχουν άλλες ιδιότητες εκτός από τις μαθηματικές, τότε η ιδέα ότι όλα είναι μαθηματικά αρχίζει να ακούγεται λίγο λιγότερο τρελή» είπε στη διάλεξή του. «Αν η ιδέα μου είναι λανθασμένη, τότε η Φυσική είναι τελικά καταδικασμένη. Αν όμως το Σύμπαν είναι μαθηματικά, τότε δεν υπάρχει σε αυτό τίποτε που να μην μπορούμε κατ’ αρχήν να καταλάβουμε».

Ο Μαξ Τέγκμαρκ, Σουηδός στην καταγωγή και καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης και το νέο του βιβλίο «Our Mathematical Universe»

Ο καθηγητής Τέγκμαρκ επεσήμανε ότι στη φύση βλέπουμε παντού μοτίβα. Ως ένα παράδειγμα ανέφερε την ακολουθία του Φιμπονάτσι, μια σειρά αριθμούς όπου ο κάθε αριθμός είναι το άθροισμα των δύο αριθμών που προηγούνται από αυτόν, την οποία βλέπουμε συχνά στη φύση: τα άνθη της αγκινάρας, μεταξύ άλλων, φαίνεται να υπακούν πιστά σε αυτό το μαθηματικό μοτίβο, αφού η απόσταση που έχει κάθε πέταλο από το προηγούμενο ακολουθεί κατ’ αναλογίαν αυτή την ακολουθία. Εκτός από τον έμβιο κόσμο, τα μαθηματικά, προσέθεσε, είναι επίσης πανταχού παρόντα στον άψυχο κόσμο: όταν πετάμε μια μπάλα του μπέιζμπολ στον αέρα, αυτή ακολουθεί σε γενικές γραμμές μια παραβολική πορεία, ενώ οι πλανήτες και τα άλλα αστροφυσικά σώματα ακολουθούν ελλειπτικές τροχιές.

Η αποτύπωση της ομορφιάς της φύσης

«Υπάρχει μια κομψή απλότητα και ομορφιά στη φύση που αποκαλύπτεται από μαθηματικά μοτίβα και σχήματα και την οποία τα μάτια μας μπόρεσαν να συλλάβουν» τόνισε, επισημαίνοντας ότι η μαθηματική φύση του Σύμπαντος είναι αυτή που δίνει στους επιστήμονες τη δυνατότητα να προβλέψουν θεωρητικά οποιαδήποτε παρατήρηση ή μέτρηση στη Φυσική. Ως παραδείγματα ανέφερε ότι τα μαθηματικά ήταν εκείνα που προέβλεψαν την ύπαρξη του πλανήτη Ποσειδώνα, των ραδιοκυμάτων και του μποζονίου Χιγκς πολύ πριν από την «απτή» απόδειξή τους.

Για τον Μαξ Τέγκμαρκ (ο οποίος λατρεύει τόσο τα μαθηματικά, ώστε έχει διακοσμήσει το σαλόνι του με κορνιζαρισμένες διάσημες εξισώσεις) η μαθηματική δομή που υπάρχει στον φυσικό κόσμο δείχνει ότι τα μαθηματικά είναι πραγματικά και δεν υπάρχουν μόνο μέσα στο ανθρώπινο μυαλό. Πιστεύει δε ότι κάποτε θα μπορέσουν να εξιχνιάσουν τα ίδια τα μυστικά του φωτίζοντας το εκπληκτικό μυστήριο του ανθρώπινου εγκεφάλου και της συνείδησης.


Ζούμε μια ζωή σε... πολλά σύμπαντα

Ηλίας Μαγκλίνης, Καθημερινή, 17/7/2016

Είδα πρώτη φορά τον Μαξ Τέγκμαρκ σε ένα ελκυστικό ντοκιμαντέρ του BBC, «Παράλληλοι κόσμοι, παράλληλες ζωές». Θέμα του, η προσπάθεια του τραγουδοποιού Μαρκ Εβερετ να κατανοήσει τον νεκρό πατέρα του, μια παραγνωρισμένη ιδιοφυΐα της φυσικής, τον Χιου Εβερετ. Σε μια απόπειρα να καταλάβει τι είχε μέσα στο κεφάλι του ο εσωστρεφής πατέρας του, ο Μαρκ συναντά τον φημισμένο Σουηδό φυσικό –που κάνει καριέρα στην Αμερική – Μαξ Τέγκμαρκ. Για τον τελευταίο, ο Χιου Εβερετ ήταν ένας μύθος και στο ντοκιμαντέρ τον βλέπουμε να συγκινείται που γνωρίζει τον γιο του ινδάλματός του και να προσπαθεί να του εξηγήσει τι εννοούσε ο πατέρας του όταν μιλούσε για «πολλούς κόσμους» και γιατί τη δεκαετία του ’50, η φυσική κοινότητα τον απομόνωσε. Σήμερα όμως, σε μια εποχή κατά την οποία η κβαντοφυσική κερδίζει έδαφος, οι ιδέες του (πρόωρα χαμένου) Χιου Εβερετ χαίρουν πλέον εκτίμησης.

Τι έλεγε όμως ο Χιου Εβερετ; Οτι κάθε φορά που αποφασίζουμε ανάμεσα σε δύο επιλογές, π.χ., να πάμε βόλτα ή να μείνουμε σπίτι, το σύμπαν χωρίζεται στα δύο και, κατά κάποιον τρόπο, ο ένας μας εαυτός μένει σπίτι, ενώ σε ένα άλλο σύμπαν βγαίνει έξω. Αυτή είναι και η μεταφορά της παραδοξότητας που επικρατεί στον μικρόκοσμο των μικροσωματιδίων (των κβάντων) στον δικό μας μακρόκοσμο. Απλώς, οι αισθήσεις μας δεν επαρκούν για να μπορέσουμε να το αντιληφθούμε. Για τον Τέγκμαρκ, ο Χιου Εβερετ ήταν ένα είδος «Κοπέρνικου και Γαλιλαίου», πολύ πιο μπροστά από την εποχή του.


Επιστημονική φαντασία;

Καλώς ήρθατε, λοιπόν, στον εξωφρενικό κόσμο της φυσικής των πολλαπλών συμπάντων, ένας από τους γνωστότερους εκπροσώπους της οποίας είναι ο Μαξ Τέγκμαρκ. Πρόσφατα είδαμε στα ελληνικά να κυκλοφορεί ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά του βιβλία, ιδανικό δείγμα εκλαϊκευμένης επιστήμης, το «Μαθηματικό σύμπαν μας». Με αυτή την ευκαιρία επικοινωνήσαμε διαδικτυακά με τον Σουηδό φυσικό. Οταν του τονίσαμε πως αυτές οι θεωρίες «βγαίνουν» στα μαθηματικά αλλά δεν αποδεικνύονται πειραματικά στο εργαστήριο, μας απάντησε πως και η θεωρία της Σχετικότητας στην αρχή ήταν απλώς αυτό: μια θεωρία στα χαρτιά (την οποία ελάχιστοι πίστεψαν). Προέβλεπε θεωρητικά την ύπαρξη των μαύρων τρυπών (τις οποίες αμφισβητούσε και ο ίδιος ο Αϊνστάιν), στην πορεία όμως, επαληθεύτηκαν όλα – και συνεχίζουν να επαληθεύονται, όπως πολύ πρόσφατα, με τον εντοπισμό των βαρυτικών κυμάτων.


Ο Μαξ Τέγκμαρκ, στο γραφείο του στο ΜΙΤ της Μασαχουσέτης.
Κύριο ερευνητικό του αντικείμενο, η κοσμολογία.
Πόσο διχασμένη όμως είναι η διεθνής κοινότητα των φυσικών απέναντι στις θεωρίες των παράλληλων συμπάντων; «Πέρασε η εποχή που πολλοί φυσικοί θεωρούσαν όλο αυτό επιστημονική φαντασία», μου γράφει ο Μαξ Τέγκμαρκ. «Ακόμα και όσοι διαφωνούν, το προσεγγίζουν ως ένα αξιοσέβαστο επιστημονικό ζήτημα προς συζήτηση σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια».

Στον Μαξ Τέγκμαρκ αρέσει η ιδέα ότι «η πραγματικότητα είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο απ’ ό,τι νομίζουμε. Εάν στ’ αλήθεια έχω κάποια alter ego σε παράλληλα σύμπαντα, νιώθω λιγότερο πιεσμένος και δεν χρειάζεται να σκέφτομαι συνέχεια αν κάνω τις σωστές επιλογές».

Στο «Μαθηματικό σύμπαν μας», ο Τέγκμαρκ εξηγεί λεπτομερώς τα τέσσερα επίπεδα των παράλληλων συμπάντων που είναι και οι ευρύτερα σχετικές αποδεκτές ιδέες στον χώρο. Κατά τον Τέγκμαρκ, «και τα τέσσερα βρίσκονται “εκεί έξω”». Τα πρώτα δύο επίπεδα βρίσκονται μάλιστα εντός του τρισδιάστατου χώρου που γνωρίζουμε (αλλά απελπιστικά μακριά). Το τρίτο επίπεδο βρίσκεται σε μια άλλη διάσταση (στον λεγόμενο Χώρο Χίλμπερτ), σε μια κβαντική συνθήκη, ενώ το τέταρτο βρίσκεται «κάπου αλλού, στην πλατωνική σφαίρα των μαθηματικών δομών».

Το «Μαθηματικό σύμπαν μας» είναι όντως ένα γοητευτικό ταξίδι στο αίνιγμα που ορίζουμε ως «πραγματικότητα». Αλλά όχι μόνον. «Ηθελα με αυτό το βιβλίο να μοιραστώ όχι μόνον συναρπαστικές ιδέες γύρω από τη φύση», λέει ο Μαξ Τέγκμαρκ, αλλά και τη σαγήνη του να είναι κάποιος φυσικός. Εάν αυτό εμπνέει κάποια παιδιά να γίνουν επιστήμονες, τότε το βιβλίο εκπλήρωσε τον στόχο του».