Βιβλία, βιβλία

Mυθολογίες, Κρόνος και Μαρδούκ

Jacques Lacarrier: «Στα άδυτα των μύθων», εκδόσεις «Χατζηνικολή»

Πώς ξεπήδησε ο πρώτος θεός από το αρχέγονο χάος; Πότε φάνηκε η πρώτη νύχτα; Ούτε τα σημερινά δεδομένα της επιστήμης δεν μας επιτρέπουν να βρούμε ικανοποιητικές απαντήσεις, αλλά ο αλλοτινός άνθρωπος τα κατάφερε: «... η άγνοιά του τον αποζημίωσε περισσότερο παρά τον ζημίωσε, καθότι στις λύσεις τις οποίες προβάλλουν οι μύθοι διακρίνεται μια λογική» διαπιστώνει ο ελληνιστής Ζακ Λακαριέρ σε αυτό το πανόραμα από εικόνες που συγκροτούν την κοσμοθεωρία μας.

Οι αιματηρές πράξεις των πρώτων θεών είναι κανόνας στους μύθους. Δεν διαφέρει και τόσο η σύγκρουση ανάμεσα στην πρώτη και στη δεύτερη γενιά θεών που ανέδειξε νικητή τον Μαρδούκ στο βαβυλωνιακό ποίημα Ενούμα Ελις, από την αντίστοιχη σύγκρουση του πανούργου Κρόνου με τον άκακο πατέρα του Ουρανό στη Θεογονία του Ησιόδου.

Σε αυτούς τους μύθους, η συνύπαρξη όλων σε έναν άμορφο κόσμο δεν θα είναι καθόλου ρόδινη. «Τα πάντα συμβαίνουν σάμπως να ήταν αδύνατο να εξακολουθήσει ο κόσμος την πορεία του μετά την εμφάνιση των πρώτων θεών, αν δε μεσολαβούσε ένας φόνος ή ένας ακρωτηριασμός με στόχο τον πατέρα, μια πατροκτονία ή ένας ευνουχισμός...». Και όμως το «σενάριο» επαναλαμβάνεται στους μύθους που έπλασαν οι πολιτισμοί από τους οποίους προερχόμαστε και ο Λακαριέρ, γνωστός γητευτής του λόγου, το απολαμβάνει.

(ΒΗΜΑ, 16/12/2007)

Να προσθέσω εγώ ότι ο θεός Μαρντούκ, όπως και άλλες θεότητες των Σουμερίων και Βαβυλωνίων, είχε φτερά, χαρακτηριστικό που υιοθέτησαν οι Ιουδαίοι στη δική τους θρησκεία για τους αγγέλους κι από εκεί πέρασε αυτό στο χριστιανισμό. Ίσως το ίδιο να πέρασε στις αρχαιοελληνικές αντιλήψεις μέσω της Ιωνίας, η οποία είχε παλαιόθεν εμπορικές και πολιτιστικές σχέσεις με τους λαούς της Μεσοποταμίας.

.