μοιραία για τη ζωή των ανθρώπων
Περίπου δυο εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο, στην πλειοψηφία τους παιδιά, χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο ελλείψει βασικών εγκαταστάσεων υγιεινής, όπως αποχωρητήρια και δίκτυα αποχέτευσης, ανακοινώθηκε σήμερα, πρώτη ημέρα των εργασιών στο Διεθνές Έτος Υγιεινής του ΟΗΕ.
«Είναι λυπηρό να μη δίνεται η ίδια προσοχή στην απουσία βασικών εγκαταστάσεων υγιεινής όπως στην τροφή και τη στέγαση», δήλωσε ο Νοτιοκορεάτης Σιμ-Τζαε-Ντάκ, πρόεδρος του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγιεινής, στη διάσκεψη αυτή, η οποία πραγματοποιείται στην έδρα του οργανισμού νοτίως της Σεούλ. Ο κ. Σιμ, βουλευτής, δήλωσε ότι περίπου 2,6 δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρές τουαλέτες, γεγονός που μπορεί να αποβεί μοιραίο για τη ζωή τους.
Περίπου 1,8 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από διάρροια, η οποία οφείλεται κυρίως στις κακές συνθήκες υγιεινής και στο ανεπαρκές αποχετευτικό σύστημα, τόνισε ο Σιγκέρου Ομι, περιφερειακός διευθυντής για το Δυτικό Ειρηνικό, του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας. Σύμφωνα με τον Ομι, στην πλειοψηφία τους οι θάνατοι αυτοί σημειώνονται στην Ασία και το 90% των θυμάτων είναι παιδιά ηλικίας κάτων των πέντε ετών. «Φανταστείτε πόσα παιδιά θα μπορούσαν να σωθούν με απλές, χαμηλού κόστους παρεμβάσεις όσον αφορά τις συνθήκες υγιεινής», τόνισε ο Ομι στη διάσκεψη (πλήρες κείμενο>>>).
Από την Αρχαιότητα και μέχρι τη νεότερη εποχή η έλλειψη καθαρού νερού και αποχέτευσης προκαλούσε επιδημίες χολέρας, οι οποίες αποδεκάτιζαν χιλιάδες ανθρώπους. Περιγραφές για την ασθένεια υπάρχουν ήδη από το 600 π.Χ., όταν μια επιδημία είχε ενσκήψει για άλλη μια φορά στην κοιλάδα του Γάγγη στις Ινδίες.
Οι επιδημίες χολέρας αποδίδονταν, όπως και άλλες όμοιες καταστροφές, ιδίως κατά το Μεσαίωνα, σε θεϊκή τιμωρία και αντιμετωπίζονταν με μοιρολατρία. Όταν όμως αυτές οι επιδημίες άρχισαν να πλήττουν στις αρχές του 19ου αιώνα και την Ευρώπη, κυρίως τη Βρετανία, με κύρια εστία προέλευσης την Ασία (όπου η χολέρα ήταν και μάλλον είναι ακόμα, ενδημική), οι επιστήμονες της εποχής άρχισαν να ερευνούν τα ακριβή αίτια. Αυτή ακριβώς είναι η διαφορά των κοινωνιών που στηρίζονται στη φυσιοκρατία και τον ορθολογισμό από τις κοινωνίες, στις οποίες υπερισχύουν η θεοκρατία και ο ανορθολογισμός.
Συσχέτιζαν τότε την εμφάνιση και διάδοση αυτής της θανατηφόρας ασθένειας με το ακάθαρτο νερό, αλλά δεν υπήρχαν επαρκείς αποδείξεις. Όταν το έτος 1854 έπληξε μια νέα επιδημία το Λονδίνο, παρατήρησε ο γιατρός John Snow (Σνόου, 1813-1858) σε ένα χάρτη, στον οποίο σημείωνε τις περιοχές διάδοσης της ασθένειας, ότι τα κρούσματα συσσωρεύονταν γύρω από μια τοποθεσία με αντλία παροχής νερού.
Αναζητώντας την προέλευση του νερού διαπίστωσε ότι ο σωλήνας παροχής από ένα κοντινό πηγάδι στην αντλία συνόρευε για ικανή απόσταση με έναν αποχετευτικό αγωγό. Ο Σνόου έθεσε την αντλία εκτός λειτουργίας και σύντομα μειώθηκαν τα κρούσματα χολέρας σ' αυτή την περιοχή του Λονδίνου. Με τη δημοσιοποίηση αυτών των γεγονότων άρχισε εκστρατεία για βελτίωση της υγιεινής και πολύ γρήγορα μειώθηκαν με προληπτικά μέτρα δραστικά τα κρούσματα και οι επιδημίες χολέρας.
Το βακτήριο vibrio cholerae εντοπίστηκε και περιγράφηκε αρχικά από τον Filippo Pacini (Πατσίνι, 1812-1883) το έτος 1854. Περίπου 30 χρόνια μετά, κατάφεραν το έτος 1883 οι Robert Koch, σε συνεργασία με τους Anton Fischer και Georg Theodor August Gaffky να καλλιεργήσουν αυτό το βακτήριο στην Αίγυπτο και να το αντιμετωπίσουν με φαρμακευτικά μέσα.
Το έτος 1892 παρουσιάστηκε μια επιδημία χολέρας στο Αφγανιστάν από όπου αυτή επεκτάθηκε στη Ρωσία κι από εκεί στο Αμβούργο. Οι γερμανικές υγειονομικές υπηρεσίες κατέγραψαν τότε περί τους 9.000 νεκρούς μέχρι να αναχαιτιστεί η ασθένεια. Το έτος 1991 εξαπλώθηκε μια επιδημία χολέρας ταχύτατα από το Περού σε διάφορες χώρες της κεντρικής και νότιας Αμερικής, με 12.000 νεκρούς από τους περίπου 400.000 που είχαν προσβληθεί.
(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)
