(The Guardian, Καθημερινή, 28/12/2007)
Ελαβα πρόσφατα επιστολή από έναν ιερέα, στην οποία με κατηγορεί για τα ακόλουθα: «Περισσότεροι χριστιανοί έχουν μαρτυρήσει για την πίστη τους τον 20ό αιώνα από οποιαδήποτε άλλη περίοδο στην ιστορία. Άνθρωποι όπως εσείς και ο Richard Dawkins, αποτελείτε το σύγχρονο αντίστοιχο του Ηρώδη, καθώς στοχεύετε στον πλήρη αφανισμό της χριστιανοσύνης. Η τραγική ειρωνεία είναι ότι η μεγαλύτερη απειλή για τον Χριστό προέρχεται από φιλελεύθερους ανθρώπους που επιθυμούν την κατάργηση των Χριστουγέννων για να μην προσβάλλονται όσοι πρεσβεύουν μια διαφορετική πίστη».
Συγγνώμη που θα απογοητεύσω τον άγιο πατέρα, αλλά αυτά που γράφει είναι ανοησίες. Κάθε χρόνο, τέτοια εποχή, οι άθεοι, οι αγνωστικιστές και οι ανθρωπιστές καλούνται να παίξουν τον ρόλο της κακιάς μάγισσας που έκλεψε τα Χριστούγεννα. Εγώ δε, ως πρόεδρος του Βρετανικού Ανθρωπιστικού Οργανισμού και μέλος της Βρετανικής Εταιρείας για την Εκκοσμίκευση, κατέχω εξέχουσα θέση στο σύγχρονο αυτό παραμύθι. Αστικοί μύθοι ανακυκλώνονται κάθε Δεκέμβριο για επαρχιακούς δήμους με υστερικές απόψεις σχετικά με το «πολιτικώς ορθόν», οι οποίοι σχεδιάζουν την κατάργηση των Χριστουγέννων.
Οι δημοσκοπήσεις επιβεβαιώνουν τον κίνδυνο που διατρέχουν τα Χριστούγεννα. Σύμφωνα με έρευνα του θρησκευτικού Μη Κυβερνητικού Οργανισμού «Theos», ένας στους τέσσερις ενήλικες και ένας στους τρεις νέους δεν γνωρίζει πού γεννήθηκε ο Ιησούς. Ένας στους τέσσερις δεν μπορούσε επίσης να απαντήσει στην ερώτηση ποιος άγγελος είπε στην Παναγία ότι είναι έγκυος, ενώ 78% των ερωτηθέντων δεν γνώριζαν πού κατέφυγε ο Ιωσήφ και η Μαρία για να γλιτώσουν από τον Ηρώδη. Μόλις 36% όσων δήλωσαν θρησκευόμενοι απάντησε σωστά σε όλες τις παραπάνω ερωτήσεις. Αντίθετα με όσα μου προσάπτουν, θεωρώ το συγκεκριμένο φαινόμενο θλιβερό. Η άγνοια της μυθολογίας κατέστησε μεγάλο μέρος της κλασικής ποίησης, τέχνης και λογοτεχνίας ακατανόητο στους σύγχρονους ανθρώπους. Αντιστοίχως, η απώλεια της χριστιανικής μυθολογίας θα δυσχεράνει την κατανόηση της ευρωπαϊκής ιστορίας και ζωγραφικής. Οι υπέρμαχοι της εκκοσμίκευσης, επομένως, δεν θεωρούμε την άγνοια ως αποδεκτό αντίδοτο στην πίστη.
Παρ’ όλα αυτά, η αναπαραγωγή της γνωστής ιστορίας «οι άθεοι καταστρέφουν τα Χριστούγεννα» συνεχίζεται, με την εφημερίδα Daily Telegraph να παρουσιάζει αποτελέσματα έρευνας, σύμφωνα με την οποία μόλις ένα στα πέντε σχολεία θα κάνει χριστουγεννιάτικη γιορτή φέτος, γεγονός που είναι μάλλον παράδοξο αφού το ένα τρίτο των δημοτικών στη Μεγάλη Βρετανία είναι χριστιανικά. Οι θεωρίες συνωμοσίας έφτασαν και στη Βουλή, όπου έγινε συζήτηση με θέμα τη «Χριστιανοφοβία». Οι δε ευαγγελιστές προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα, υποστηρίζοντας ότι τα γραμματόσημα με την Παρθένο και το Βρέφος πωλούνται πλέον κρυφά στα ταχυδρομεία, για να μην προσβληθούν οι εβραίοι και οι μουσουλμάνοι. Επιπλέον, κατήγγειλαν ότι το 70% των επιχειρήσεων απαγόρευσαν το χριστουγεννιάτικο στόλισμα των γραφείων τους από σεβασμό προς την πολυπολιτισμικότητα.
Οι προαναφερθείσες ιστορίες θα ήταν απλώς γελοίες, εάν δεν υπέκρυπταν μία άλλη, πιο επικίνδυνη, διάσταση. Αποτελούν στην ουσία έναν πλάγιο τρόπο ώστε να περάσει το μήνυμα ότι οι ξένοι –κυρίως οι μουσουλμάνοι– μας κλέβουν την κουλτούρα και τις παραδόσεις μας. Μας εμποδίζουν να γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα και δεν μας αφήνουν να λέμε χριστιανικές ιστορίες στα παιδιά μας. Το υπόγειο αυτό μήνυμα έχει υιοθετηθεί και από το εθνικιστικό Βρετανικό Εθνικό Κόμμα. Στην ουσία, λοιπόν, πραγματικός στόχος των συντηρητικών χριστιανών δεν είναι η πολιτική ορθότητα των οπαδών της εκκοσμίκευσης, αλλά οι μετανάστες, οι οποίοι υποσκάπτουν τη δυτική κουλτούρα. Το φαινόμενο είναι επικίνδυνο και παραπέμπει ευθέως σε φασιστικές νοοτροπίες.
Σε ό,τι αφορά εμάς τους άθεους, όχι μόνο δεν θεωρούμε ότι η θρησκεία θα πρέπει να απαγορευτεί, αλλά υποστηρίζουμε και την ελεύθερη διάδοσή της, αλλά και τη διδαχή της στα σχολεία. Στο μόνο πράγμα στο οποίο αντιτιθέμεθα, είναι οι θρησκευτικές διακρίσεις και η θρησκευτική μεροληψία του κράτους.
Σημείωση: Συναφείς είναι αυτή η ανάρτηση και η είδηση που υπέδειξε σε προηγούμενο σχόλιό της η φίλη Ερινύα.
Συγγνώμη που θα απογοητεύσω τον άγιο πατέρα, αλλά αυτά που γράφει είναι ανοησίες. Κάθε χρόνο, τέτοια εποχή, οι άθεοι, οι αγνωστικιστές και οι ανθρωπιστές καλούνται να παίξουν τον ρόλο της κακιάς μάγισσας που έκλεψε τα Χριστούγεννα. Εγώ δε, ως πρόεδρος του Βρετανικού Ανθρωπιστικού Οργανισμού και μέλος της Βρετανικής Εταιρείας για την Εκκοσμίκευση, κατέχω εξέχουσα θέση στο σύγχρονο αυτό παραμύθι. Αστικοί μύθοι ανακυκλώνονται κάθε Δεκέμβριο για επαρχιακούς δήμους με υστερικές απόψεις σχετικά με το «πολιτικώς ορθόν», οι οποίοι σχεδιάζουν την κατάργηση των Χριστουγέννων.
Οι δημοσκοπήσεις επιβεβαιώνουν τον κίνδυνο που διατρέχουν τα Χριστούγεννα. Σύμφωνα με έρευνα του θρησκευτικού Μη Κυβερνητικού Οργανισμού «Theos», ένας στους τέσσερις ενήλικες και ένας στους τρεις νέους δεν γνωρίζει πού γεννήθηκε ο Ιησούς. Ένας στους τέσσερις δεν μπορούσε επίσης να απαντήσει στην ερώτηση ποιος άγγελος είπε στην Παναγία ότι είναι έγκυος, ενώ 78% των ερωτηθέντων δεν γνώριζαν πού κατέφυγε ο Ιωσήφ και η Μαρία για να γλιτώσουν από τον Ηρώδη. Μόλις 36% όσων δήλωσαν θρησκευόμενοι απάντησε σωστά σε όλες τις παραπάνω ερωτήσεις. Αντίθετα με όσα μου προσάπτουν, θεωρώ το συγκεκριμένο φαινόμενο θλιβερό. Η άγνοια της μυθολογίας κατέστησε μεγάλο μέρος της κλασικής ποίησης, τέχνης και λογοτεχνίας ακατανόητο στους σύγχρονους ανθρώπους. Αντιστοίχως, η απώλεια της χριστιανικής μυθολογίας θα δυσχεράνει την κατανόηση της ευρωπαϊκής ιστορίας και ζωγραφικής. Οι υπέρμαχοι της εκκοσμίκευσης, επομένως, δεν θεωρούμε την άγνοια ως αποδεκτό αντίδοτο στην πίστη.
Παρ’ όλα αυτά, η αναπαραγωγή της γνωστής ιστορίας «οι άθεοι καταστρέφουν τα Χριστούγεννα» συνεχίζεται, με την εφημερίδα Daily Telegraph να παρουσιάζει αποτελέσματα έρευνας, σύμφωνα με την οποία μόλις ένα στα πέντε σχολεία θα κάνει χριστουγεννιάτικη γιορτή φέτος, γεγονός που είναι μάλλον παράδοξο αφού το ένα τρίτο των δημοτικών στη Μεγάλη Βρετανία είναι χριστιανικά. Οι θεωρίες συνωμοσίας έφτασαν και στη Βουλή, όπου έγινε συζήτηση με θέμα τη «Χριστιανοφοβία». Οι δε ευαγγελιστές προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα, υποστηρίζοντας ότι τα γραμματόσημα με την Παρθένο και το Βρέφος πωλούνται πλέον κρυφά στα ταχυδρομεία, για να μην προσβληθούν οι εβραίοι και οι μουσουλμάνοι. Επιπλέον, κατήγγειλαν ότι το 70% των επιχειρήσεων απαγόρευσαν το χριστουγεννιάτικο στόλισμα των γραφείων τους από σεβασμό προς την πολυπολιτισμικότητα.
Οι προαναφερθείσες ιστορίες θα ήταν απλώς γελοίες, εάν δεν υπέκρυπταν μία άλλη, πιο επικίνδυνη, διάσταση. Αποτελούν στην ουσία έναν πλάγιο τρόπο ώστε να περάσει το μήνυμα ότι οι ξένοι –κυρίως οι μουσουλμάνοι– μας κλέβουν την κουλτούρα και τις παραδόσεις μας. Μας εμποδίζουν να γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα και δεν μας αφήνουν να λέμε χριστιανικές ιστορίες στα παιδιά μας. Το υπόγειο αυτό μήνυμα έχει υιοθετηθεί και από το εθνικιστικό Βρετανικό Εθνικό Κόμμα. Στην ουσία, λοιπόν, πραγματικός στόχος των συντηρητικών χριστιανών δεν είναι η πολιτική ορθότητα των οπαδών της εκκοσμίκευσης, αλλά οι μετανάστες, οι οποίοι υποσκάπτουν τη δυτική κουλτούρα. Το φαινόμενο είναι επικίνδυνο και παραπέμπει ευθέως σε φασιστικές νοοτροπίες.
Σε ό,τι αφορά εμάς τους άθεους, όχι μόνο δεν θεωρούμε ότι η θρησκεία θα πρέπει να απαγορευτεί, αλλά υποστηρίζουμε και την ελεύθερη διάδοσή της, αλλά και τη διδαχή της στα σχολεία. Στο μόνο πράγμα στο οποίο αντιτιθέμεθα, είναι οι θρησκευτικές διακρίσεις και η θρησκευτική μεροληψία του κράτους.
Σημείωση: Συναφείς είναι αυτή η ανάρτηση και η είδηση που υπέδειξε σε προηγούμενο σχόλιό της η φίλη Ερινύα.