Η Φοινίκη του αρχαίου κόσμου ταυτίζεται γεωγραφικά με τα εδάφη του σημερινού Λιβάνου και κάποιες όμορες περιοχές. Ως εθνότητα οι Φοίνικες καταγράφονται στην ιστορία ως απαράμιλλοι ναισιπλόοι και έμποροι. Με τα δύο αυτά προσόντα όργωναν τις θάλασσες και προωθούσαν το παράκτιο εμπόριο Ετσι, εγκαθίδρυσαν ένα δίκτυο εμπορικών σταθμών και αποικιακών κέντρων στις μεσογειακές ακτές, με πλέον γνωστή αποικία αυτή της Καρχηδόνας.
Κατά την Αρχαϊκή Περίοδο οι Έλληνες έτρεφαν σεβασμό απέναντι στους Φοίνικες. Τους θαύμαζαν ως εφευρέτες του αλφάβητου και, στην Κλασική Εποχή, ως δημιουργούς πολύτιμων και κομψών έργων. Όταν, όμως, εκείνοι συμμάχησαν ενεργά με τους Πέρσες, η εικόνα μεταστράφηκε. Άρχισαν να τους αντιμετωπίζουν με περιφρόνηση. Τους θεωρούσαν παράτολμους εμπόρους και επικίνδυνους πειρατές.
Ο ανταγωνισμός στη Μεσόγειο τους μεταμόρφωσε σε σκληρούς αντιπάλους, αρχικά για τους Ελληνες και αργότερα, κατα τη διάρκεια των Καρχηδονιακών Πολέμων, για τους Ρωμαίους. Υπέκυψαν, τελικά, στους τελευταίους και μετά την ολοσχερή καταστροφή της Καρχηδόνας το άστρο τους έδυσε, ενώ ως εθνότητα βυθίστηκαν στην αφάνεια. Διασώθηκε μόνον η φήμη τους ως τολμηροί θαλασσοπόροι και αποικιστές στα παράλια της Μεσογείου.
Οι Φοίνικες εμφανίζονται και πάλι στο προσκήνιο στη σύγχρονη εποχή. Ερχονται στην επιφάνεια γύρω στα μέσα του 19ου αι., όταν η ευρωπαϊκή αρχαιολογία άρχισε να αναζητάει τους ξεχασμένους πολιτισμούς της ανατολικής Μεσογείου, που προηγήθηκαν της ελληνικής και ρωμαϊκής ακμής.
Οι πρώτες ανασκαφές που έγιναν με επικεφαλής τον Ερνέστ Ρενάν στις μεγαλύτερες φοινικικές πόλεις, την Τύρο, τη Σιδώνα, τη Βύβλο και την Αραδο (σημερινή Αρουάντ), στάθηκαν απογοητευτικές. Ωστόσο, η κάθε μία από αυτές τις πόλεις της Φοινίκης, όπως και ορισμένα καίρια σημεία της κεντρικής Μεσογείου, κυρίως στη Σικελία και τη Σαρδηνία, αποκάλυψαν αργότερα, σε άλλες αρχαιολογικές ανασκαφές, ευρήματα μεγάλης αξίας. Αντιθέτως, στη μεγαλύτερη φοινικική μητρόπολη της Δύσης, την Καρχηδόνα, παρά τις εντατικές ανασκαφές, ακόμη και τα τελευταία χρόνια τα ευρήματα είναι σπάνια, ελάχιστα και όχι ιδιαίτερα σημαντικά.
Σημαντικές ανακαλύψεις έγιναν πρόσφατα στον ίδιο το Λίβανο, στους αρχαιολογιούς χώρους των μεγάλων φοινικικών πόλεων ή γύρω από αυτές, μετά τον τραγικό εμφύλιο πόλεμο που κράτησε σχεδόν είκοσι χρόνια και κατά τη διάρκεια του οποίου καταστράφηκαν πολλοί αρχιολογικοί χώροι.
Κατά την Αρχαϊκή Περίοδο οι Έλληνες έτρεφαν σεβασμό απέναντι στους Φοίνικες. Τους θαύμαζαν ως εφευρέτες του αλφάβητου και, στην Κλασική Εποχή, ως δημιουργούς πολύτιμων και κομψών έργων. Όταν, όμως, εκείνοι συμμάχησαν ενεργά με τους Πέρσες, η εικόνα μεταστράφηκε. Άρχισαν να τους αντιμετωπίζουν με περιφρόνηση. Τους θεωρούσαν παράτολμους εμπόρους και επικίνδυνους πειρατές.
Ο ανταγωνισμός στη Μεσόγειο τους μεταμόρφωσε σε σκληρούς αντιπάλους, αρχικά για τους Ελληνες και αργότερα, κατα τη διάρκεια των Καρχηδονιακών Πολέμων, για τους Ρωμαίους. Υπέκυψαν, τελικά, στους τελευταίους και μετά την ολοσχερή καταστροφή της Καρχηδόνας το άστρο τους έδυσε, ενώ ως εθνότητα βυθίστηκαν στην αφάνεια. Διασώθηκε μόνον η φήμη τους ως τολμηροί θαλασσοπόροι και αποικιστές στα παράλια της Μεσογείου.Οι Φοίνικες εμφανίζονται και πάλι στο προσκήνιο στη σύγχρονη εποχή. Ερχονται στην επιφάνεια γύρω στα μέσα του 19ου αι., όταν η ευρωπαϊκή αρχαιολογία άρχισε να αναζητάει τους ξεχασμένους πολιτισμούς της ανατολικής Μεσογείου, που προηγήθηκαν της ελληνικής και ρωμαϊκής ακμής.
Οι πρώτες ανασκαφές που έγιναν με επικεφαλής τον Ερνέστ Ρενάν στις μεγαλύτερες φοινικικές πόλεις, την Τύρο, τη Σιδώνα, τη Βύβλο και την Αραδο (σημερινή Αρουάντ), στάθηκαν απογοητευτικές. Ωστόσο, η κάθε μία από αυτές τις πόλεις της Φοινίκης, όπως και ορισμένα καίρια σημεία της κεντρικής Μεσογείου, κυρίως στη Σικελία και τη Σαρδηνία, αποκάλυψαν αργότερα, σε άλλες αρχαιολογικές ανασκαφές, ευρήματα μεγάλης αξίας. Αντιθέτως, στη μεγαλύτερη φοινικική μητρόπολη της Δύσης, την Καρχηδόνα, παρά τις εντατικές ανασκαφές, ακόμη και τα τελευταία χρόνια τα ευρήματα είναι σπάνια, ελάχιστα και όχι ιδιαίτερα σημαντικά.
Σημαντικές ανακαλύψεις έγιναν πρόσφατα στον ίδιο το Λίβανο, στους αρχαιολογιούς χώρους των μεγάλων φοινικικών πόλεων ή γύρω από αυτές, μετά τον τραγικό εμφύλιο πόλεμο που κράτησε σχεδόν είκοσι χρόνια και κατά τη διάρκεια του οποίου καταστράφηκαν πολλοί αρχιολογικοί χώροι.
(Πληροφορίες από Καθημερινή, 2/12/2007)
