13 February 2009

Βιβλία, βιβλία

Γράμμα από τη Νέα Υόρκη



Ποια είναι η πραγματική δομή του Χώρου και του Χρόνου; Καίτοι οι δύο αυτές έννοιες βρίσκονται στην καρδιά της επιστήμης, τις περιβάλλει ένα μεγάλο αίνιγμα. Η κατανόηση της δομής τους, τόσο στον απειροελάχιστο υποατομικό κόσμο όσο και στις τεράστιες διαστάσεις του Σύμπαντος, αντιστέκεται στη μοντέρνα Φυσική και μάλλον απαιτεί νέες, επαναστατικές ιδέες.

Στο βιβλίο «On Space and Time» (εκδόσεις «Cambridge University Press») ο S. Majid έχει συγκεντρώσει κείμενα σχετικά με τον Χώρο και τον Χρόνο που γράφτηκαν από μεγάλους επιστήμονες της Κοσμολογίας, της Φυσικής των Σωματιδίων, της Κβαντικής Βαρύτητας, των Μαθηματικών και της Φιλοσοφίας.

Στο πρώτο κεφαλαιο του βιβλίου ο Α. Taylor παρουσιάζει όλα τα ευρήματα σχετικά με τη σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια στο Σύμπαν. Σε αυτό εξηγεί ότι «η ιδέα που είχαμε για τον Χώρο και τον Χρόνο έχει αλλάξει ριζικά από την εποχή του Νεύτωνα στην εποχή του Αϊνστάιν». Σύμφωνα με τον Νεύτωνα, ο Χώρος και ο Χρόνος θεωρούνταν αμετάβλητες αριστοτελικές έννοιες και αποτελούσαν το φόντο μέσα στο οποίο εξελισσόταν η κίνηση σωματιδίων και κυμάτων. Ο Αϊνστάιν θεωρούσε ότι «ο Χώρος και ο Χρόνος είναι τρόποι σκέψης και όχι συνθήκες μέσα στις οποίες ζούμε». Ο μόνος λόγος για τον οποίο έχουμε την έννοια του Χρόνου είναι ότι τα πάντα δεν συμβαίνουν ταυτόχρονα. Ισως το πιο εντυπωσιακό παράδειγμα της δυναμικής φύσης του Χώρου και του Χρόνου να είναι μία από τις συνέπειες της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας «ότι το Σύμπαν επεκτείνεται συνεχώς».

Στο δεύτερο κεφάλαιο με τίτλο «Κβαντικός Χωροχρόνος και η φυσική πραγματικότητα» ο S. Majid παρουσιάζει τις ιδέες του για το ότι ο Χώρος και ο Χρόνος πρέπει να είναι κβαντισμένοι. Ο μεγάλος Αγγλος φυσικός R. Penrose αναλαμβάνει στη συνέχεια στο επόμενο κεφάλαιο, με τίτλο «Αιτιότητα, Κβαντική Θεωρία και Κοσμολογία», να εξηγήσει τις απόψεις του για το τι υπήρχε πριν από τη Μεγάλη Εκρηξη. Ο διάσημος Γάλλος μαθηματικός Α. Connes ασχολείται με τη λεπτή δομή του Χωροχρόνου, επιχειρηματολογώντας ότι η βασική δομή του είναι η γεωμετρία. Στη συνέχεια ο Μ. Heller αναζητεί τα όρια όπου η Φυσική συναντά τη Μεταφυσική κι εξερευνά τις φιλοσοφικές και θεολογικές συνέπειες του Χωροχρόνου. Τέλος, ο J. Polkinghorne εξετάζει τη φύση του Χρόνου, παρουσιάζοντας τη θεωρία του σχετικά με το πώς εμφανίστηκε και εξελίχτηκε η έννοιά του.


(ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΓΙΑΝΝΟΥΤΣΟΥ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 06/02/2009)