(ΒΗΜΑ, 26/11/2010)
Ελευθερωμένα πια από τον άνισο ανταγωνισμό με τους πιο μεγαλόσωμους και αρπακτικούς δεινοσαύρους, όταν οι τελευταίοι εξαφανίστηκαν πριν από 65 εκατ. χρόνια, τα μικρόσωμα θερμόαιμα θηλαστικά, που μέχρι τότε ζούσαν φοβισμένα στη σκιά των γιγάντιων ψυχρόαιμων ερπετών, συνήθως κάτω από τη γη, κατάφεραν επιτέλους να δουν το φως της ημέρας. Έκτοτε τα θηλαστικά άρχισαν να μεγαλώνουν συνεχώς σε αριθμό ειδών και σε σωματικό μέγεθος, ώσπου με τη σειρά τους κατέκλυσαν τον πλανήτη μας, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική μελέτη, που έρχεται να επιβεβαιώσει, για πρώτη φορά σε παγκόσμιο επίπεδο, με μαθηματικές και στατιστικές μεθόδους, το κυρίαρχο μέχρι τώρα θεωρητικό «σενάριο» για την εξελικτική προϊστορία των προγόνων των σημερινών ζώων και του ανθρώπου.
Οι ερευνητές, υπό την Φελίσα Σμιθ του τμήματος βιολογίας του πανεπιστημίου του Ν. Μεξικό στις ΗΠΑ και την καθηγήτρια Τζέσικα Θίοντορ του τμήματος βιολογικών επιστημών του πανεπιστημίου του Κάλγκαρι στον Καναδά, δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό «Σάιενς», σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, τη βρετανική «Ιντιπέντεντ» και το Νιου Σάιεντιστ.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι την εποχή των δεινοσαύρων τα θηλαστικά, που είχαν ξεκινήσει νωρίτερα τη ζωή τους ζυγίζοντας μόλις δέκα έως 100 γραμμάρια, είχαν πια μέσο μέγεθος από ένα μωρό λαγού μέχρι ένα σκύλο ράτσας «μπιγκλ», με εκτιμώμενο μέγιστο βάρος από ένα έως δέκα κιλά.
Όμως 25 εκατ. χρόνια μετά την εξαφάνιση των δεινοσαύρων, όταν πια οι τελευταίοι δεν υπήρχαν για να φάνε τη βλάστηση, τα θηλαστικά βρήκαν άφθονη τροφή και έγιναν χίλιες φορές μεγαλύτερα. Το μεγαλύτερο θηλαστικό που περπάτησε ποτέ πάνω στη Γη, ήταν ένα φυτοφάγο πλάσμα, σαν ρινόκερος χωρίς κέρατα (Indricotherium transouralium), που έζησε στην Ευρασία πριν από 34 εκατ. χρόνια, είχε ύψος 5,5 μέτρα και έφτασε να ζυγίζει 17 τόνους, έχοντας τετραπλάσιο βάρος από ένα σημερινό ελέφαντα. Όμως πριν από περίπου 40 εκατ. χρόνια, σύμφωνα με τη Θίοντορ, σταμάτησε πια η σωματική ανάπτυξη των θηλαστικών κι έκτοτε ουσιαστικά παραμένει στάσιμη.
Οι ερευνητές μελέτησαν ένα εντυπωσιακό αριθμό απολιθωμάτων ζώων από όλο τον κόσμο που φτάνουν μέχρι 140 εκατ. χρόνια στο παρελθόν και διαπίστωσαν ότι παρόμοιες εξελικτικές τάσεις επικράτησαν διαχρονικά στα θηλαστικά σε όλες της περιοχές του πλανήτη. Σημαντική ήταν η τάση των φυτοφάγων θηλαστικών να μεγαλώνουν πολύ σε μέγεθος, επειδή με τον τρόπο αυτό ήσαν πιο προστατευμένα από το να γίνουν λεία των σαρκοφάγων αρπακτικών. Επιπλέον, το μεγάλο μέγεθος βοηθά στην επιβίωση, όταν συμβαίνουν κλιματικές αλλαγές, καθώς τα μεγαλύτερα ζώα μπορούν πιο εύκολα να παραμείνουν ζεστά, όταν πέφτει απότομα η θερμοκρασία.
Οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν ότι οι «μεγάλοι» μιας εξελικτικής περιόδου δεν είναι κατ' ανάγκη ίδιοι με αυτούς της επόμενης ή της προηγούμενης, καθώς αλλάζουν συνεχώς οι κανόνες του παιγνιδιού και νέα είδη έρχονται να αντικαταστήσουν άλλα στην ιεραρχία του μεγέθους.
