03 December 2010

Τρεις φορές περισσότερα τα άστρα στο σύμπαν

(ΤΟ ΒΗΜΑ, 2/11/2010)

Ο αριθμός των άστρων στο σύμπαν είχε σοβαρά υποεκτιμηθεί μέχρι σήμερα, καθώς μια νέα επιστημονική εκτίμηση τριπλασιάζει τον πιθανό αριθμό τους. Αυτή η εντυπωσιακή διαπίστωση, μεταξύ άλλων, σημαίνει ότι μπορεί να είναι τρισεκατομμύρια οι «γήινοι» πλανήτες που περιφέρονται γύρω από άστρα σε άλλους γαλαξίες, άρα αυξάνει ανάλογα και η πιθανότητα ύπαρξης εξωγήινης ζωής.

Οι ερευνητές, υπό τον καθηγητή αστρονομίας Πίτερ βαν Ντόκουμ του πανεπιστημίου Γέιλ και τον Τσάρλι Κονρόι του πανεπιστημίου Πρίνστον και του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν των ΗΠΑ, που δημοσίευσαν τη νέα μελέτη στο περιοδικό «Nature», σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ, το BBC και τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», εκτιμούν ότι οι λεγόμενοι «κόκκινοι νάνοι» είναι πιο πολύ πιο κοινά άστρα στο σύμπαν από ό,τι πίστευαν ως τώρα οι επιστήμονες και μπορεί να αποτελούν μέχρι και το 80% του συνολικού πληθυσμού των άστρων.

Οι επιστήμονες, με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου Κεκ της Χαβάης, ανέλυσαν το φως που φτάνει στον πλανήτη μας από μακρινούς ελλειπτικούς γαλαξίες και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι τελευταίοι είναι πήχτρα σε κόκκινα άστρα-νάνους, δηλαδή ήλιους μικρού μεγέθους και χαμηλής σχετικά θερμοκρασίας. Γύρω από αυτά τα άστρα, είναι πολύ πιθανό ότι βρίσκονται σε τροχιά τρισεκατομμύρια πλανήτες σαν τη Γη, όπως είπε ο Ντόκουμ.

Οι κόκκινοι-νάνοι, που έχουν μάζα συνήθως μικρότερη από το ένα τρίτο του δικού μας ήλιου, εκπέμπουν σχετικά αχνό φως κι έτσι δύσκολα είναι άμεσα ορατοί από τη Γη, όμως η ακτινοβολία τους επηρεάζει τη συνολικό φως που έρχεται από ένα γαλαξία μέχρι τον πλανήτη μας. Οι υπολογισμοί των αμερικανών επιστημόνων δείχνουν ότι αυτό το γαλαξιακό φως «κρύβει» μια πληθώρα κόκκινων νάνων, άρα και πολλών πιθανών εξωπλανητών γύρω τους.

Η νέα έρευνα δείχνει ότι οι παλαιότεροι γαλαξίες από το δικό μας, περιέχουν 20 φορές περισσότερους κόκκινους νάνους, οι οποίοι γενικά έχουν ηλικία μεγαλύτερη των 10 δισεκατομμυρίων ετών. Υπολογίζεται ότι στο δικό μας γαλαξία για κάθε φωτεινό άστρο σαν τον ήλιο μας, υπάρχουν περίπου άλλοι 100 αόρατοι κόκκινοι νάνοι. Όμως στους μακρινούς και πιο «ηλικιωμένους» ελλειπτικούς γαλαξίες (που αποτελούν περίπου το ένα τρίτο του συνολικού αριθμού γαλαξιών στο σύμπαν), η αναλογία είναι πολύ διαφορετική: για κάθε ένα φωτεινό άστρο σαν τον ήλιο μας, υπάρχουν 1.000 ή και 2.000 αχνοί κόκκινοι νάνοι.


«Οι κόκκινοι νάνοι υπάρχουν για πολύ καιρό, έτσι ώστε να υπάρχει αρκετός χρόνος για την εξέλιξη πολύπλοκης ζωής σε πλανήτες γύρω τους. Αυτός ακριβώς είναι ένας λόγος που πολλοί άνθρωποι ενδιαφέρονται τόσο για αυτό το είδος άστρου», δήλωσε ο Ντόκουμ.

Οι νέες φασματοσκοπικές αναλύσεις του φωτός σημαίνουν επίσης ότι υπάρχει πολύ λιγότερη σκοτεινή ύλη σε αυτούς τους γαλαξίες σε σχέση με ό,τι νόμιζαν οι επιστήμονες ως τώρα, πράγμα που από τη μια πλευρά διευκολύνει τα πράγματα, καθώς οι αστρονόμοι ξέρουν πολύ περισσότερα για τα άστρα παρά για την μυστηριώδη σκοτεινή ύλη. Αν όντως υπάρχουν τριπλάσια άστρα στο σύμπαν και ανάλογα πολύ περισσότεροι πλανήτες, τότε λύνεται εν μέρει το πρόβλημα της «χαμένης ύλης» του σύμπαντος και οι επιστήμονες δεν χρειάζεται να καταφύγουν στον ίδιο βαθμό στη σκοτεινή ύλη για να εξηγήσουν τη δομή και συμπεριφορά του σύμπαντος, όπως δήλωσε ο αστρονόμος Μάρεκ Κουκούλα του Βασιλικού Αστεροσκοπείου του Γκρίνουιτς στο Λονδίνο.

Από την άλλη όμως, όπως είπε ο Ντόκουμ, οι νέες εκτιμήσεις δημιουργούν πρόβλημα στις μέχρι τώρα θεωρίες για το πώς σχηματίστηκαν και αναπτύχθηκαν οι γαλαξίες μετά το αρχικό «Μπιγκ Μπανγκ», καθώς φαίνεται πως οι επιστήμονες είχαν ως τώρα υποεκτιμήσει τη συνολική μάζα των γαλαξιών, αφού είχαν αφήσει τόσα πολλά άστρα έξω από τους υπολογισμούς τους.