(του Πάσχου Mανδραβέλη, Καθημερινή, 23/1/2009)
Πιθανώς να παγκοσμιοποιήθηκαν και τα προβλήματα, αλλά πολλά απ’ όσα ανέφερε ο Μπαράκ Ομπάμα, στον εναρκτήριο λόγο της προεδρίας του, είναι κοινά με την Ελλάδα. Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ διαπίστωσε ότι «είμαστε στο μέσον μιας κρίσης ορατής απ’ όλους... Η οικονομία μας είναι σοβαρά αποδυναμωμένη... Η υγειονομική μας περίθαλψη κοστίζει πολύ και τα σχολεία μας οδηγούν στην αποτυχία πολλούς...». Χειρότερο όλων, αλλά μη μετρήσιμο είναι για τον Ομπάμα η έλλειψη εμπιστοσύνης στο μέλλον, «ένας επίμονος φόβος ότι η παρακμή της Αμερικής είναι αναπόδραστη και ότι η επόμενη γενιά θα πρέπει να μειώσει τις προσδοκίες της...»
Επειδή, λοιπόν, παρά τη δυσαναλογία των μεγεθών, τα προβλήματα είναι κοινά, πιθανώς να είναι και οι λύσεις κοινές. Μόνο που η ακοή μας είναι επιλεκτική. Οι λύσεις που προτείνει ο Ομπάμα δεν έχουν να κάνουν μόνο με όσα θα κάνει το κράτος για τους πολίτες του, αλλά και με όσα οι πολίτες πρέπει να κάνουν για το κράτος. Tο πρώτο, μάλιστα, που ζήτησε, ήταν η σκληρή δουλειά.
Αναφέρθηκε, για παράδειγμα, ότι η οικονομική κρίση οφείλεται στην απληστία μερικών. Αυτό το εμπεδώσαμε, ίσως επειδή συνάδει με τη θεώρηση που έχουμε για τον κόσμο. Αυτό που δεν ακούσαμε ήταν το δεύτερο μέρος της φράσης του, ότι η οικονομική κρίση είναι αποτέλεσμα και «της συλλογικής μας αποτυχίας να πάρουμε σκληρές αποφάσεις για να προετοιμάσουμε το έθνος για τη νέα εποχή».
Ακούσαμε ότι «το ερώτημα που τίθεται σήμερα δεν είναι αν το κράτος είναι μεγάλο ή μικρό, αλλά αν είναι λειτουργικό». Αυτό που πρέπει να προσέξουμε είναι το δεύτερο σκέλος, την αξιολόγηση των κρατικών παρεμβάσεων: αν αυτές «βοηθούν τους ανθρώπους να έχουν μια ευπρεπή δουλειά, προσιτή υγειονομική περίθαλψη, και αξιοπρεπή σύνταξη... σκοπεύουμε να προχωρήσουμε προς αυτή την κατεύθυνση... αν “όχι”, τότε κοινωνικά προγράμματα θα καταργηθούν».
Είπε πολλά ο Ομπάμα και καλόν είναι να τα ακούσουμε όλα. Δεν υποσχέθηκε στον αμερικανικό λαό ότι θα τον σώσει, υπόσχεται ότι δεν θα είναι εμπόδιο στην προσπάθεια του αμερικανικού λαού να σωθεί. Δεν υποσχέθηκε ανεμελιά και επιδόματα, υποσχέθηκε δίχτυ προστασίας σε όσους το έχουν πραγματική ανάγκη και σκληρή δουλειά για τους υπόλοιπους. Και το τελευταίο είναι το πρώτο που πρέπει να ακούσουμε.
Επειδή, λοιπόν, παρά τη δυσαναλογία των μεγεθών, τα προβλήματα είναι κοινά, πιθανώς να είναι και οι λύσεις κοινές. Μόνο που η ακοή μας είναι επιλεκτική. Οι λύσεις που προτείνει ο Ομπάμα δεν έχουν να κάνουν μόνο με όσα θα κάνει το κράτος για τους πολίτες του, αλλά και με όσα οι πολίτες πρέπει να κάνουν για το κράτος. Tο πρώτο, μάλιστα, που ζήτησε, ήταν η σκληρή δουλειά.Αναφέρθηκε, για παράδειγμα, ότι η οικονομική κρίση οφείλεται στην απληστία μερικών. Αυτό το εμπεδώσαμε, ίσως επειδή συνάδει με τη θεώρηση που έχουμε για τον κόσμο. Αυτό που δεν ακούσαμε ήταν το δεύτερο μέρος της φράσης του, ότι η οικονομική κρίση είναι αποτέλεσμα και «της συλλογικής μας αποτυχίας να πάρουμε σκληρές αποφάσεις για να προετοιμάσουμε το έθνος για τη νέα εποχή».
Ακούσαμε ότι «το ερώτημα που τίθεται σήμερα δεν είναι αν το κράτος είναι μεγάλο ή μικρό, αλλά αν είναι λειτουργικό». Αυτό που πρέπει να προσέξουμε είναι το δεύτερο σκέλος, την αξιολόγηση των κρατικών παρεμβάσεων: αν αυτές «βοηθούν τους ανθρώπους να έχουν μια ευπρεπή δουλειά, προσιτή υγειονομική περίθαλψη, και αξιοπρεπή σύνταξη... σκοπεύουμε να προχωρήσουμε προς αυτή την κατεύθυνση... αν “όχι”, τότε κοινωνικά προγράμματα θα καταργηθούν».
Είπε πολλά ο Ομπάμα και καλόν είναι να τα ακούσουμε όλα. Δεν υποσχέθηκε στον αμερικανικό λαό ότι θα τον σώσει, υπόσχεται ότι δεν θα είναι εμπόδιο στην προσπάθεια του αμερικανικού λαού να σωθεί. Δεν υποσχέθηκε ανεμελιά και επιδόματα, υποσχέθηκε δίχτυ προστασίας σε όσους το έχουν πραγματική ανάγκη και σκληρή δουλειά για τους υπόλοιπους. Και το τελευταίο είναι το πρώτο που πρέπει να ακούσουμε.
