Ήδη από τα χρόνια της Αναγέννησης κυκλοφορούσε η φήμη ότι ο Tyho Brahe, διάσημος Δανός Άστρονόμος και Μαθηματικός (βλέπε επόμενα), δεν πέθανε από φυσιολογικό θάνατο, αλλά κάποιος τον δηλητηρίασε. Ως δράστης αναφερόταν ο Johannes Kepler (βλέπε επόμενα), αλλά ποτέ δεν αποδείχθηκε κάτι τέτοιο. Άλλωστε, στην Ιστορία αναφέρονται πολλοί και διάφοροι αναπόδεικτοι φόνοι από αντιζηλία μεταξύ ηγεμόνων, φυσιοδιφών, καλλιτεχνών (Mozart-Salieri) κ.ο.κ.
Οι συγγραφείς Joshua και Anne-Lee Gilder σκέφτηκαν να ανακινήσουν αυτή την ιστορία, την οποία παρουσιάζουν ως βεβαιότητα: J. & A.-L. Gilder: αγγλικά: «Heavenly Intrigue: Johannes Kepler, Tycho Brahe, and the Murder Behind One of History's Greatest Scientific Discoveries», Doubleday, New York, γερμανικά: «Der Fall Kepler. Mord im Namen der Wissenschaft». List Verlag, Berlin.
Σε ένα πρόσφατο τεύχος του γερμανικού περιοδικού der Spiegel δημοσιεύτηκε συνέντευξη πάνω σ’ αυτό το θέμα. Απαντά ο κ. Manfred Fischer, πρόεδρος της επιστημονικής «Εταιρίας Kepler».
SPIEGEL: Κύριε Fischer, στο συζητούμενο βιβλίο κατηγορείται ο Kepler ότι δολοφόνησε με δηλητήριο τον αυλικό μαθηματικό στην Πράγα Tycho Brahe. Μπορεί να ευσταθεί αυτό;
Fischer: Πρόκειται για μια παράλογη ιστορία φαρμακίας, η οποία δεν είναι καν καινούργια. Με αυτό το βιβλίο γίνεται προσπάθεια να ριχτεί από το βάθρο του ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς της σύγχρονης αστρονομίας και επιστήμης. Δεν υπάρχει απολύτως καμιά απόδειξη για μια δολοφονία του Brahe και πολύ λιγότερο στέκει να κατηγορείται ως δράστης ο Kepler.
SPIEGEL: Τρίχες από τα γένια του Brahe που ερευνήθηκαν στη δεκαετία του 1990 έδειξαν ότι περιέχουν υψηλή δόση υδραργύρου.
Fischer: Αυτό είναι σωστό, δεν είναι όμως εντυπωσιακό. Ο Brahe πραγματοποιούσε, παράλληλα με τις αστρονομικές μελέτες του, και αλχημιστικά πειράματα. Σ’ αυτά έπαιζε σημαντικό ρόλο ο υδράργυρος, ο οποίος συγκεντρώνεται και ανιχνεύεται αργότερα στις τρίχες. Τότε ήταν διαδεδομένα επίσης φάρμακα με υδράργυρο, τα οποία μπορεί να έπαιρνε και ο Brahe λίγο πριν από το θάνατό του.
SPIEGEL: Οι συγγραφείς ισχυρίζονται ότι ο Kepler είχε ένα κίνητρο για να δολοφονήσει: ήθελε να κλέψει και να αξιοποιήσει τα αποτελέσματα μετρήσεων που είχε κάνει ο Brahe.
Fischer: Δεν υπάρχει κανένα κίνητρο για δολοφονία! Ο Kepler διέθετε ήδη πριν από το θάνατο του Brahe τα σημαντικότερα αποτελέσματα μετρήσεων. Ο ίδιος ο Brahe τα είχε παραδώσει στον Kepler για να μελετήσει αυτός τη μεγάλη απόκλιση του Άρη από την υποτιθέμενη κυκλική τροχιά του. Ο Brahe είχε καλέσει τον Kepler περίπου ως επισκέπτη ερευνητή, επειδή ήξερε ότι ο νεότερός του αστρονόμος είχε σημαντική θεωρητική κατάρτιση. Πολύ πριν από το θάνατό του είχε προτείνει μάλιστα ο Brahe στο αυτοκράτορα Rudolf II. να προσλάβει τον Kepler ως διάδοχοό του στη θέση του αυλικού αστρονόμου. Με αυτές τις έγκυρες πληροφορίες και άλλες συναφείς, καταρρέει το σενάριο της δολοφονίας σαν χάρτινος πύργος.
Tycho Tyge Brahe (1546 - 1601): Γεννήθηκε στο Knudstrup της Δανίας και πέθανε στην Πράγα της Τσεχίας. Καταγόταν από οικογένεια αριστοκρατών της Δανίας και ήταν ήδη από τα νεανικά του χρόνια συνεπαρμένος από τα αστρονομικά φαινόμενα. Στα 17 του χρόνια ανακάλυψε αποκλίσεις στη θέση των πλανητών της τάξης μερικών εβδομάδων και αποφάσισε να κάνει ακριβέστερες μετρήσεις.
Αυτό το πέτυχε ο Μπράχε με αρκετούς, μερικές φορές μέχρι 12, συνεργάτες από το έτος 1576 και μετά, αφού ο βασιλιάς Φρειδερίκος Β' της Δανίας του παραχώρησε τη νήσο Βεν και χρηματοδότησε την εγκατάσταση ενός αστεροσκοπείου. Με αυτές τις παρατηρήσεις κατέγραψε ο Μπράχε τις μεταβολές στην τροχιά της σελήνης και διαπίστωσε ότι οι κομήτες δεν ήταν ατμοσφαιρικά φαινόμενα, όπως υπέθετε ο Αριστοτέλης.
Οι παρατηρήσεις της τροχιάς του πλανήτη Άρη και η καταγραφή των συντεταγμένων από τον Μπράχε χρησίμευσαν στον Κέπλερ για να υπολογίσει τις τροχιές των πλανητών στο ηλιοκεντρικό σύστημα του Κοπέρνικου. Ο Μπράχε ήταν από το 1599 μέχρι το θάνατό του αυλικός αστρονόμος του αυτοκράτορα Ροδόλφου Γ' στην Πράγα και παρέμεινε πιστός στο γεωκεντρικό σύστημα του Πτολεμαίου, εισάγοντας σ' αυτό ορισμένες διορθώσεις.
Μια εξήγηση γι' αυτή την επιμονή του Μπράχε είναι ότι φοβόταν να υιοθετήσει το ηλιοκεντρικό σύστημα, λόγω του κινδύνου διώξεων από την «Ιερά Εξέταση», μια άλλη εξήγηση στηρίζεται στο γεγονός ότι προτιμούσε ένα σύστημα που είχε διατυπώσει ο ίδιος και σύμφωνα με το οποίο, οι πλανήτες περιφέρονταν μεν γύρω από τον Ήλιο, αλλά όλα μαζί περιστρέφονταν γύρω από τη Γη .
Johannes Kepler (1571 - 1630): Γεννήθηκε στο Weil και πέθανε στο Regensburg της Γερμανίας. Αρχικά επιθυμούσε να σπουδάσει Θεολογία, σπούδασε όμως θετικές επιστήμες στο Τύμπινγκεν (Γερμανία) και το 1594 άρχισε να διδάσκει ως καθηγητής Μαθηματικά στο Γκρατς (Αυστρία). Το 1596 δημοσίευσε το πρώτο κοσμολογικό βιβλίο του «Mysterium Cosmographicum», με το οποίο θεμελιώνεται η υπόθεση του Κοπέρνικου για το ηλιοκεντρικό πλανητικό σύστημα. Το 1600 μετακομίζει ο Κέπλερ στην Πράγα, όπου συνεργάζεται με τον Μπράχε και μετά το θάνατο του τελευταίου το 1601, παίρνει τη θέση του ως αυλικός αστρονόμος του αυτοκράτορα Ροδόλφου Β'.
Χρησιμοποιώντας τα αποτελέσματα μετρήσεων του Μπράχε κατέληξε ο Κέπλερ το 1605 στο εντυπωσιακό συμπέρασμα ότι η τροχιά του Άρη δεν ήταν κυκλική αλλά ελλειπτική. Με τους τρεις νόμους που πήραν αργότερα το όνομά του και δημοσιεύτηκαν το 1609 στο βιβλίο «Astronomia nova» και το 1619 στο βιβλίο «Harmonia mundi» εισήγαγε ο Κέπλερ την Ουράνια Μηχανική, δηλαδή την επιστήμη που περιγράφει τους νόμους κινήσεως των πλανητών γύρω από τον ήλιο. Αλλά και στην Οπτική προσέφερε ο Κέπλερ σημαντικές γνώσεις, διατυπώνοντας θεωρίες για τους οπτικούς φακούς και το τηλεσκόπιο με δύο κυρτούς φακούς.
Μετά το θάνατο του αυτοκράτορα Ροδόλφου επεξεργάστηκε ο Κέπλερ μία εκτεταμένη «Πραγματεία για την Αστρονομία τού Κοπέρνικου» (1618-22), παρότι το βιβλίο του Κοπέρνικου είχε τεθεί από το 1616 στη λίστα των απαγορευμένων της καθολικής εκκλησίας, και το 1627 δημοσίευσε τους λεγόμενους «Ροδόλφιους πίνακες», οι οποίοι αντικατέστησαν ουσιαστικά μετά από περίπου μιάμιση χιλιετία και για περίπου 200 χρόνια τους άτλαντες του Πτολεμαίου.
Οι συγγραφείς Joshua και Anne-Lee Gilder σκέφτηκαν να ανακινήσουν αυτή την ιστορία, την οποία παρουσιάζουν ως βεβαιότητα: J. & A.-L. Gilder: αγγλικά: «Heavenly Intrigue: Johannes Kepler, Tycho Brahe, and the Murder Behind One of History's Greatest Scientific Discoveries», Doubleday, New York, γερμανικά: «Der Fall Kepler. Mord im Namen der Wissenschaft». List Verlag, Berlin.Σε ένα πρόσφατο τεύχος του γερμανικού περιοδικού der Spiegel δημοσιεύτηκε συνέντευξη πάνω σ’ αυτό το θέμα. Απαντά ο κ. Manfred Fischer, πρόεδρος της επιστημονικής «Εταιρίας Kepler».
SPIEGEL: Κύριε Fischer, στο συζητούμενο βιβλίο κατηγορείται ο Kepler ότι δολοφόνησε με δηλητήριο τον αυλικό μαθηματικό στην Πράγα Tycho Brahe. Μπορεί να ευσταθεί αυτό;
Fischer: Πρόκειται για μια παράλογη ιστορία φαρμακίας, η οποία δεν είναι καν καινούργια. Με αυτό το βιβλίο γίνεται προσπάθεια να ριχτεί από το βάθρο του ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς της σύγχρονης αστρονομίας και επιστήμης. Δεν υπάρχει απολύτως καμιά απόδειξη για μια δολοφονία του Brahe και πολύ λιγότερο στέκει να κατηγορείται ως δράστης ο Kepler.
SPIEGEL: Τρίχες από τα γένια του Brahe που ερευνήθηκαν στη δεκαετία του 1990 έδειξαν ότι περιέχουν υψηλή δόση υδραργύρου.
Fischer: Αυτό είναι σωστό, δεν είναι όμως εντυπωσιακό. Ο Brahe πραγματοποιούσε, παράλληλα με τις αστρονομικές μελέτες του, και αλχημιστικά πειράματα. Σ’ αυτά έπαιζε σημαντικό ρόλο ο υδράργυρος, ο οποίος συγκεντρώνεται και ανιχνεύεται αργότερα στις τρίχες. Τότε ήταν διαδεδομένα επίσης φάρμακα με υδράργυρο, τα οποία μπορεί να έπαιρνε και ο Brahe λίγο πριν από το θάνατό του.
SPIEGEL: Οι συγγραφείς ισχυρίζονται ότι ο Kepler είχε ένα κίνητρο για να δολοφονήσει: ήθελε να κλέψει και να αξιοποιήσει τα αποτελέσματα μετρήσεων που είχε κάνει ο Brahe.
Fischer: Δεν υπάρχει κανένα κίνητρο για δολοφονία! Ο Kepler διέθετε ήδη πριν από το θάνατο του Brahe τα σημαντικότερα αποτελέσματα μετρήσεων. Ο ίδιος ο Brahe τα είχε παραδώσει στον Kepler για να μελετήσει αυτός τη μεγάλη απόκλιση του Άρη από την υποτιθέμενη κυκλική τροχιά του. Ο Brahe είχε καλέσει τον Kepler περίπου ως επισκέπτη ερευνητή, επειδή ήξερε ότι ο νεότερός του αστρονόμος είχε σημαντική θεωρητική κατάρτιση. Πολύ πριν από το θάνατό του είχε προτείνει μάλιστα ο Brahe στο αυτοκράτορα Rudolf II. να προσλάβει τον Kepler ως διάδοχοό του στη θέση του αυλικού αστρονόμου. Με αυτές τις έγκυρες πληροφορίες και άλλες συναφείς, καταρρέει το σενάριο της δολοφονίας σαν χάρτινος πύργος.
Tycho Tyge Brahe (1546 - 1601): Γεννήθηκε στο Knudstrup της Δανίας και πέθανε στην Πράγα της Τσεχίας. Καταγόταν από οικογένεια αριστοκρατών της Δανίας και ήταν ήδη από τα νεανικά του χρόνια συνεπαρμένος από τα αστρονομικά φαινόμενα. Στα 17 του χρόνια ανακάλυψε αποκλίσεις στη θέση των πλανητών της τάξης μερικών εβδομάδων και αποφάσισε να κάνει ακριβέστερες μετρήσεις.Αυτό το πέτυχε ο Μπράχε με αρκετούς, μερικές φορές μέχρι 12, συνεργάτες από το έτος 1576 και μετά, αφού ο βασιλιάς Φρειδερίκος Β' της Δανίας του παραχώρησε τη νήσο Βεν και χρηματοδότησε την εγκατάσταση ενός αστεροσκοπείου. Με αυτές τις παρατηρήσεις κατέγραψε ο Μπράχε τις μεταβολές στην τροχιά της σελήνης και διαπίστωσε ότι οι κομήτες δεν ήταν ατμοσφαιρικά φαινόμενα, όπως υπέθετε ο Αριστοτέλης.
Οι παρατηρήσεις της τροχιάς του πλανήτη Άρη και η καταγραφή των συντεταγμένων από τον Μπράχε χρησίμευσαν στον Κέπλερ για να υπολογίσει τις τροχιές των πλανητών στο ηλιοκεντρικό σύστημα του Κοπέρνικου. Ο Μπράχε ήταν από το 1599 μέχρι το θάνατό του αυλικός αστρονόμος του αυτοκράτορα Ροδόλφου Γ' στην Πράγα και παρέμεινε πιστός στο γεωκεντρικό σύστημα του Πτολεμαίου, εισάγοντας σ' αυτό ορισμένες διορθώσεις.
Μια εξήγηση γι' αυτή την επιμονή του Μπράχε είναι ότι φοβόταν να υιοθετήσει το ηλιοκεντρικό σύστημα, λόγω του κινδύνου διώξεων από την «Ιερά Εξέταση», μια άλλη εξήγηση στηρίζεται στο γεγονός ότι προτιμούσε ένα σύστημα που είχε διατυπώσει ο ίδιος και σύμφωνα με το οποίο, οι πλανήτες περιφέρονταν μεν γύρω από τον Ήλιο, αλλά όλα μαζί περιστρέφονταν γύρω από τη Γη .
Johannes Kepler (1571 - 1630): Γεννήθηκε στο Weil και πέθανε στο Regensburg της Γερμανίας. Αρχικά επιθυμούσε να σπουδάσει Θεολογία, σπούδασε όμως θετικές επιστήμες στο Τύμπινγκεν (Γερμανία) και το 1594 άρχισε να διδάσκει ως καθηγητής Μαθηματικά στο Γκρατς (Αυστρία). Το 1596 δημοσίευσε το πρώτο κοσμολογικό βιβλίο του «Mysterium Cosmographicum», με το οποίο θεμελιώνεται η υπόθεση του Κοπέρνικου για το ηλιοκεντρικό πλανητικό σύστημα. Το 1600 μετακομίζει ο Κέπλερ στην Πράγα, όπου συνεργάζεται με τον Μπράχε και μετά το θάνατο του τελευταίου το 1601, παίρνει τη θέση του ως αυλικός αστρονόμος του αυτοκράτορα Ροδόλφου Β'.Χρησιμοποιώντας τα αποτελέσματα μετρήσεων του Μπράχε κατέληξε ο Κέπλερ το 1605 στο εντυπωσιακό συμπέρασμα ότι η τροχιά του Άρη δεν ήταν κυκλική αλλά ελλειπτική. Με τους τρεις νόμους που πήραν αργότερα το όνομά του και δημοσιεύτηκαν το 1609 στο βιβλίο «Astronomia nova» και το 1619 στο βιβλίο «Harmonia mundi» εισήγαγε ο Κέπλερ την Ουράνια Μηχανική, δηλαδή την επιστήμη που περιγράφει τους νόμους κινήσεως των πλανητών γύρω από τον ήλιο. Αλλά και στην Οπτική προσέφερε ο Κέπλερ σημαντικές γνώσεις, διατυπώνοντας θεωρίες για τους οπτικούς φακούς και το τηλεσκόπιο με δύο κυρτούς φακούς.
Μετά το θάνατο του αυτοκράτορα Ροδόλφου επεξεργάστηκε ο Κέπλερ μία εκτεταμένη «Πραγματεία για την Αστρονομία τού Κοπέρνικου» (1618-22), παρότι το βιβλίο του Κοπέρνικου είχε τεθεί από το 1616 στη λίστα των απαγορευμένων της καθολικής εκκλησίας, και το 1627 δημοσίευσε τους λεγόμενους «Ροδόλφιους πίνακες», οι οποίοι αντικατέστησαν ουσιαστικά μετά από περίπου μιάμιση χιλιετία και για περίπου 200 χρόνια τους άτλαντες του Πτολεμαίου.
