(του David Signer, εφημερίδα Weltwoche Ζυρίχης, 40/08)
Ο κριτικός του εκκλησιαστικού μηχανισμού Karlheinz Deschner (γενν. το έτος 1924) έχει ένα πολύ εκτεταμένο έργο με αντικείμενο την Ιστορία και τα έργα της χριστιανικής θρησκείας και των ηγετών της. Αποκορύφωμα αυτής της συγγραφικής παραγωγής είναι ένα δεκάτομο έργο με τίτλο «Η εγκληματική Ιστορία του χριστιανισμού» (στα ελληνικά: Εκδόσεις «Κάκτος»), για τον οποίο χριστιανισμό γράφει ο Deschner ότι αποτελεί «Ένα μήνυμα χαράς με πολεμική εξάρτηση». Με αφορμή την κυκλοφορία του 9ου τόμου της σειράς, αναδημοσιεύουμε εδώ το πρώτο μέρος μιας λίγο παλαιότερης συνέντευξης του Deschner, η οποία πρωτοδημοσιεύτηκε στη γνωστή ελβετική εφημερίδα Weltwoche:
Κύριε Deschner, ποιος νομίζετε ότι είναι ο πυρήνας του χριστιανισμού;
Πρόκειται για ένα μήνυμα χαράς με πολεμική εξάρτηση. Απ’ τη μια πλευρά πολλοί ωραίοι μύθοι, π.χ. το παραμύθι με την ανάσταση, πολλές όμορφες επιταγές, όπως η αγάπη του πλησίον και του εχθρού, η επιταγή να μην κλέβουμε, να μην σκοτώνουμε, αλλά και η εξυπνάδα να μην τηρεί τίποτα από αυτά. Ο χριστιανισμός αποτελεί το συνασπισμό μιας χορωδίας με μια πυρκαγιά.
Τι βρίσκετε σήμερα τόσο κακό στο χριστιανισμό; Το 8-τομο έργο σας ονομάζεται «Η εγκληματική Ιστορία του χριστιανισμού» Δεν έχει χάσει την επιρροή της η εκκλησία, τουλάχιστον στη Δυτική Ευρώπη;
Καταρχάς: Δεν περιγράφω το σημερινό χριστιανισμό αλλά το παρελθόν του, δηλαδή κάτι που συχνά είναι διαφορετικό και μερικές φορές πάλι όχι. Σήμερα εγκληματικές είναι οι επιπτώσεις της χριστιανικής ιδεολογίας, οι πολλαπλές επενέργειες της δογματικής τρέλας του. Δεν ικανοποιείται με την απλή πίστη, αλλά θέλει να προσηλυτίσει, να επιτίθεται, να κατακτά. Εγκληματική είναι σήμερα η καταστροφική σεξουαλική και κοινωνική ηθική του, η πρακτική του να προστατεύει στην αγκαλιά της μητέρας το μωρό, το οποίο αργότερα το στέλνει με ευλογίες να σκοτωθεί στον πόλεμο. Μετατρέπει τις μικρές θυσίες των πλούσιων για τους φτωχούς σε μεγάλες θυσίες των φτωχών για τους πλούσιους. Αυτό που χάνει ή φαίνεται να χάνει ο εκκλησιαστικός μηχανισμός στην Ευρώπη, το κερδίζει κάπου αλλού, στην «God’s own country».
Πώς βλέπετε τη σχέση χριστιανισμού- ιουδαϊσμού- μωαμεθανισμού; Η βία και ο αποκλεισμός των διαφορετικά σκεπτόμενων εντοπίζονται εξ ίσου στις μονοθεϊστικές θρησκείες ή υπάρχουν κλιμακώσεις;
Και οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες έχουν κάποιο σοβινιστικό περιεχόμενο. Κάτι βίαιο και εκβιαστικό. Λόγω της αλαζονείας τους περί θεϊκής προτίμησης εκδηλώνουν μια αξίωση απολυτότητας, η οποία αποκλείει εκ προοιμίου κάθε πραγματική ανοχή του διαφορετικού.
Ποιο είναι το κίνητρό σας γι’ αυτή την τεράστια εργασία όλα αυτά τα χρόνια; Η αγανάκτηση;
Πράγματι, ποιο είναι το κίνητρο; Απλά και μόνο: η αδικία. Μια ανήκουστη αδικία, επί χιλιετίες, η οποία είναι πακεταρισμένη σε ψευδοευσεβή ρητά και σε ξεδιάντροπα ψεύδη. Θα τα βρείτε στις πολλές δεκάδες των βιβλίων μου.
Χαρακτηρίζετε τον εαυτό σας ως αγνωστικιστή. Τι ακριβώς εννοείτε με αυτό;
Ως αγνωστικιστής αφήνω το ερώτημα για το θεό και για την αθανασία ανοικτό. Δεν απαντάω εκ προοιμίου αρνητικά, αν και μια άρνηση είναι πάρα πολύ πιθανή. Υποψιάζομαι με τον Shakespeare πολλά πράγματα μεταξύ ουρανού και γης, για τα οποία η σοφία μας ούτε να ονειρευτεί μπορεί, αλλά ταυτόχρονα θεωρώ αυτά τα ερωτήματα με τον Goethe αδύνατον να εξερευνηθούν, ο εγκέφαλός μας δεν επαρκεί. «Με τον ίδιο τρόπο», λέει ο Δαρβίνος, «θα μπορούσε ο σκύλος μου να προβληματίζεται για τη σοφία του Νεύτωνα» – χωρίς να θέλω να πω κάτι σε βάρος του σκύλου.
Ήσασταν παλαιότερα πιστός; Αν ναι, πότε και πώς προέκυψε η διάσταση;
Πιστός ήμουν όταν ήμουν παιδί. Στην ηλικία των 10 ετών ήθελα να γίνω παπάς. Στα 11 όχι πια. Στα 15 διάβασα Νίτσε και, ως φοιτητής, Σοπενχάουερ και Καντ. Αυτά αρκούσαν για να αποχαιρετήσω το χριστιανισμό. Ένα τελευταίο υπόλειμμα αμφιβολίας εξαφανίστηκε όταν τελείωσα τη συγγραφή του βιβλίου «Ο πετεινός λάλησε γι' άλλη μια φορά» (Abermals krähte der Hahn), στο μεγαλύτερο μέρος συγκριτική θρησκευτική ιστορία. 25.000 ώρες εργασίας σε 5 χρόνια.
Δεν σήμαινε η εκκλησιαστική μεταρρύθμιση (Reformation) μια πρόοδο, έναν εξανθρωπισμό του χριστιανισμού;
Όχι, καθόλου! Σήμαινε τη συνέχιση των εγκλημάτων. Ο Λούθηρος αποκάλυψε, βέβαια, τις ιστορίες με τους αγίους ως μυθεύματα, αλλά στα μυθεύματα της βίβλου έμεινε πιστός. Επίσης στην πίστη για την ύπαρξη του σατανά, για τις «μάγισσες», στην εξολόθρευση των «αιρετικών». Έμεινε πιστός στον αντισημιτισμό, στη στρατιωτική θητεία, στη δουλοπαροικία, στο ρόλο των φεουδαρχών. Όλα αυτά μαζί ονομάζονται «μεταρρύθμιση».
Και στην Ελβετία; Ήταν ο Zwingli (Τσβίνγκλι) καλύτερος; (η εφημερίδα Weltwoche εκδίδεται στην πόλη του Zwingli, τη Ζυρίχη)
O Zwingli, ο οποίος για κάποιο διάστημα ήταν στρατιωτικός ιερωμένος, δεν ήθελε να ταυτίζεται με τον Λούθηρο, δυσανασχετούσε μάλιστα όταν οι παπικοί τον χαρακτήριζαν λουθεριανό. Ήταν λοιπόν αυτοδύναμος, ιδίως σε πρακτικά θέματα. Όπως ο Λούθηρος κρυβόταν πίσω από τους πρίγκιπες, ο Τσβίνγκλι κρυβόταν πίσω από το συμβούλιο της αυτόνομης πολιτείας της Ζυρίχης. Όπως ο Λούθηρος, καταπολέμησε τον ξεσηκωμό των αγροτών, όπως ο Λούθηρος, καταπίεσε τους «βαπτιστές» , όπως ο Λούθηρος (και όλοι οι καλοί χριστιανοί), υποστήριζε τους πολέμους. Όπως ο Λούθηρος, διέσπασε τη χώρα και επέπεσε, εδώ διαφέροντας βέβαια από τον Λούθηρο, ως εξολοθρευτής των καθολικών. Τελικά είχε τη σταθερή άποψη ότι «η εκκλησία μπορεί να ανανεωθεί μόνο με αίμα, όχι αλλιώς». Το αίμα έχει για όλους αυτούς μια όμορφη γεύση, κυρίως το αίμα των άλλων.
Και ο Καλβίνος; (εκκλησιαστικός μεταρρυθμιστής από τη Γενεύη, Γάλλος στην καταγωγή)
Αχ, αυτός ο ακραία αναίσθητος, αρρωστιάρης, κιτρινιάρης, μαυροντυμένος ασκητής, ο οποίος δεν είχε καμιά αντίληψη για τη φύση, ούτε για την τέχνη, ο οποίος απεχθανόταν τις γυναίκες, δεν έδειχνε καμιά απολύτως ευχαρίστηση για τη ζωή, αλλά μόνο ακόρεστη δίψα για την εξουσία και την άσπλαχνη επιβολή της «διδασκαλίας» του, μιας θεοκρατικής δικτατορίας. Τίποτα περισσότερο από ψυχρός φανατισμός, συστηματικός χαφιεδισμός, τιμωρία, εμπλοκή στα πιο ιδιωτικά και προσωπικά θέματα των πολιτών.
Μόνο η εκπληκτική αθλιότητά του, με την οποία αντιμετώπισε τον παλιό συναγωνιστή του Michael Servet, τον γιατρό και φυσιοδίφη. Τον άφησε να καταρρακωθεί στη φυλακή, λόγω κάποιας διαφορετικής αντίληψης στη «διδασκαλία» τους και στο τέλος τον άφησε να καίγεται για πολλή ώρα στην πυρά, ακούγοντας ο ίδιος τις κραυγές του βασανιζόμενου, μέχρι που έμεινε ένα κομμάτι κάρβουνο στο στύλο που τον είχαν δέσει.
Διακόσια χρόνια μετά αναγνωρίζει ο μεγάλος ιστορικός και διαφωτιστής Edward Gibbon ότι η θυσία του Servet τον συγκλόνισε «πολύ βαθύτερα από ότι ο θάνατος άλλων χιλιάδων στην πυρά της “Ιεράς Εξέτασης”». Αυτές τις ιδέες της “Ιεράς Εξέτασης” είχε υιοθετήσει ο Καλβίνος.
Μια κοινωνία άθεων είναι αυτόματα μια καλύτερη κοινωνία;
Όχι. Όχι εκ προοιμίου. Αλλά θεωρώ ότι πρέπει να επιδιώξουμε μια κοινωνία χωρίς θεό, χωρίς μύθους, χωρίς πολεμοχαρείς θρησκείες ψεύδους. Δεν ξέρω αν θα είναι καλύτερα, αν γίνουν όλα διαφορετικά. Ξέρω όμως ότι όλα πρέπει να αλλάξουν. Είμαι της άποψης με τον Lichtenberg: Πρέπει να αλλάξουν, αν επιθυμούμε να γίνουν καλά.(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)
(βλέπε επίσης >>> καθώς και το Συνέδριο κατά του Deschner >>>)
