17 May 2008

Εξωγήινη ζωή και θρησκεία II

Συνέχεια από προηγούμενο σχόλιο:

Η επιστήμη ασχολείται εδώ και αιώνες με το Διάστημα. Αστρονόμοι εξερευνούν τους ουρανούς, αστροβιολόγοι αναλύουν μετεωρίτες και αστροφυσικοί κρυφακούν το Σύμπαν περιμένοντας ένα μήνυμα από το Υπερπέραν.

Ήδη από τη δεκαετία του 1980 μερικοί πολύ σοβαροί επιστήμονες δημιούργησαν το πρόγραμμα SΕΤΙ (από τα αρχικά των λέξεων Αναζήτηση για Εξωγήινη Νοημοσύνη- Search for Εxtra-terrestrial Ιntelligence).

Στην ομάδα αυτή ανήκει και η 64χρονη αστροφυσικός Τζιλ Τάρτερ, το μοντέλο της ηρωίδας που ενσάρκωσε η Τζόντι Φόστερ στην ταινία «Επαφή». Η υπόθεση εργασίας για την ομάδα του SΕΤΙ είναι η εξής: αν οι κοινωνίες των εξωγήινων επικοινωνούν, όπως εμείς, με ηλεκτρομαγνητικά κύματα, δεν έχουμε παρά να απομονώσουμε από όλα τα κύματα που φθάνουν ως τη Γη όσα μοιάζουν με σήματα από το Διάστημα. Τα πιο μεγάλα ραδιοτηλεσκόπια που έφτιαξε ποτέ ο άνθρωπος, σαν αυτό στο Αρεσίμπο του Πόρτο Ρίκο, συμμετέχουν στο πρόγραμμα SΕΤΙ.

Μόνο που οι ερευνητές του SΕΤΙ δεν έχουν ακούσει απολύτως τίποτε. Προς το παρόν δεν έχουν λάβει ούτε ένα μήνυμα από τα 400 δισεκατομμύρια αστέρια που περιέχει ο Γαλαξίας μας.

Το αμερικανικό Κογκρέσο έκοψε τον προϋπολογισμό της ΝΑSΑ για το πρόγραμμα σε τέτοιον βαθμό ώστε η ομάδα μετακόμισε σε ένα μικρό γραφείο στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ. Αλλά στην εποχή της ψηφιακής επανάστασης οι επιστήμονες βρήκαν άλλο πανίσχυρο όπλο: το Ιnternet, που τους χάρισε τρία εκατομμύρια εθελοντές, οι οποίοι εργάζονται χωρίς καμία ειδική γνώση και χωρίς σχεδόν να το καταλαβαίνουν για το πρόγραμμα SΕΤΙ. Η ιδέα είναι απλή: το μόνο που χρειάζεται είναι ένας υπολογιστής και ένα πρόγραμμα που λειτουργεί από μόνο του όταν ο εθελοντής χρησιμοποιεί το κομπιούτερ του όπως κάθε ημέρα. Το πρόγραμμα ονομάστηκε SΕΤΙ@home και εξαπλώθηκε με αστρονομική ταχύτητα στο Ιnternet.

Από την εποχή του Θαλή του Μιλήσιου και του Πυθαγόρα οι άνθρωποι φαντάζονται ότι υπάρχει ζωή σε άλλα άστρα. Ο Έλληνας μαθηματικός περιέγραψε ζωντανά όντα στη Σελήνη. Ο φιλόσοφος Επίκουρος έγραψε προφητικά ότι «υπάρχουν άπειροι κόσμοι, όμοιοι και διαφορετικοί από τον δικό μας». Είκοσι αιώνες αργότερα ο Ιταλός Τζιορντάνο Μπρούνο, εμπνευσμένος από τις εργασίες του Κοπέρνικου για την κίνηση της Γης και των πλανητών γύρω από τον Ήλιο, είπε ότι υπάρχει ένα άπειρο Σύμπαν στο οποίο υπάρχουν χιλιάδες κατοικημένα άστρα- μια ιδέα που του στοίχισε τη ζωή στην πυρά της Ιεράς Εξέτασης.

Στα τέλη του 19ου αιώνα η χρήση των τηλεσκοπίων έφερε την επανάσταση στην αστρονομία. Ο μύθος για τους «έξυπνους» Αρειανούς ξεκίνησε το 1877, όταν ο ιταλός αστρονόμος Τζιοβάνι Σκιαπαρέλι νόμισε ότι είδε κανάλια και διώρυγες στην επιφάνεια του Αρη- «αποδείξεις» για την ύπαρξη ενός εξωγήινου πολιτισμού, όπως νόμισε.

Ο τρόμος για τους Αρειανούς κορυφώθηκε τον Οκτώβριο του 1938, όταν ο Ορσον Γουέλς ανακοίνωσε από το ραδιόφωνο την εισβολή Αρειανών στις ΗΠΑ. Οι έντρομοι Αμερικανοί που ξεχύθηκαν στους δρόμους δεν είχαν ακούσει την εκπομπή από την αρχή: ο Γουέλς διάβαζε απλώς αποσπάσματα από το μυθιστόρημα του Χ. Τζ. Γουέλς «Ο πόλεμος των κόσμων».

Τη δεκαετία του 1970 ο ελβετός συγγραφέας φον Ντένικεν έκανε θραύση με τις διαστημικές «Αναμνήσεις από το μέλλον» και το βιβλίο «Ηταν οι θεοί αστροναύτες;». Προφήτης του Διαστήματος ήταν φυσικά ο Αρθουρ Κλαρκ του μυθιστορήματος «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος». Παρουσιάζοντας τη συνέχεια του βιβλίου με τίτλο «3001: Η τελική Οδύσσεια», ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας, ο οποίος πέθανε πρόσφατα, είπε ότι πίστευε πως υπήρξε ζωή στον Άρη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.

«Επίθεση από τον Αρη»

Κανένας δεν δόξασε τους εξωγήινους τόσο όσο το Χόλιγουντ. Στο σινεμά ξεχώρισαν τα ανθρωποειδή με το μεγάλο κεφάλι και τα περίεργα μάτια («Επίθεση από τον Άρη», «Σταρ Τρεκ», «Ολική Επαναφορά», «Το Πέμπτο Στοιχείο»), τα όντα των «Στενών επαφών τρίτου τύπου» (1977) και φυσικά το πιο συμπαθητικό εξωγήινο τέρας, ο «Ε.Τ.» του Στίβεν Σπίλμπεργκ (1982). Οι πρώτες ταινίες με Αρειανούς είχαν ήρωες τον Φλας Γκόρντον («Ο Αρης επιτίθεται», 1938) και περιέργως τους Αμποτ και Κοστέλο («Ο Αμποτ και ο Κοστέλο πάνε στον Αρη», 1953). Δύο χρόνια νωρίτερα είχαν κάνει την εμφάνισή τους στο σινεμά τα πρώτα ρομπότ. Εμοιαζαν με ανθρώπους, μόνο που φορούσαν ασημένιες στολές («Η μέρα που σταμάτησε η Γη», 1951).


(BHMA, 15/5/2008)