...
Η οικογένεια Seler
Το έτος 1991 προσέφυγε η οικογένεια Seler από την περιοχή Regensburg της Βαυαρίας στα δικαστήρια εναντίον της διαδεδομένης συνήθειας να αναρτώνται σταυροί και εικόνες στις τάξεις των σχολείων. Θεώρησαν ότι η εικόνα ενός βασανισμένου ανθρώπου πάνω σε όργανο θανατώσεως, όπως ο σταυρός, προκαλεί αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχή του παιδιού τους που πήγαινε σ’ ένα σχολείο της περιοχής. Επιπλέον ήθελαν να επεκταθεί ο συνταγματικά κατοχυρωμένος διαχωρισμός κράτους και εκκλησίας και στη σχέση χριστιανικής εκκλησίας και εκπαίδευσης και να παύσει η εκκλησία και τα σύμβολά της να επηρεάζουν όσους μαθητές που δεν ενδιαφέρονταν για τις θρησκείες.
Για την οικογένεια Seler ξεκίνησε έτσι ένας τετραετής δικαστικός αγώνας μέσα από όλες τις βαθμίδες της Δικαιοσύνης (στην Ελλάδα κάποια αντίστοιχη ενέργεια θα διαρκούσε 10-14 χρόνια). Στη διάρκεια αυτού του δικαστικού αγώνα γνώρισαν οι γονείς Seler όλη την πολεμική του βαυαρικού κράτους και της γραφειοκρατίας: αρκετές φορές προσπάθησαν οι θεόπληκτοι γραφειοκράτες να αμφισβητήσουν την ικανότητα των γονέων για κηδεμονία των παιδιών τους, κάλεσαν δε τον πατέρα Seler να εξεταστεί σε ψυχιατρική κλινική, αφού μάλλον τρελός θα είναι, όποιος δεν δέχεται τη «θρησκεία της αγάπης» από τις ερήμους της Μέσης Ανατολής.
Ταυτόχρονα ενεργοποιήθηκαν και οι λούμπεν-πιστοί της περιοχής, από τους οποίους προέρχονταν πολλές δεκάδες τηλεφωνικές και γραπτές απειλές, χωρίς η Αστυνομία ή η Εισαγγελία να παρεμβαίνουν για να προστατεύσουν μια οικογένεια που ζητούσε το δίκιο της.
Αφού όλα τα βαυαρικά δικαστήρια απέρριψαν κάθε προσφυγή της οικογένειας, αυτή αποφάσισε να αποταθεί και στο Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο στην Καρλσρούη. Να σημειωθεί εδώ ότι κάθε ομόσπονδη γερμανική χώρα έχει δικό της ποινικό και διοικητικό δικαστικό σύστημα, μέχρι το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας. Από κει και πέρα αρχίζει η δικαιοδοσία των ομοσπονδιακών γερμανικών δικαστικών αρχών και ακολουθούν οι ευρωπαϊκές.
Το έτος 1995 αποφάσισε τελικά το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας ότι:
Η υλοποίηση της δικαστικής απόφασης
Όποιος νομίζει ότι με την έκδοση της απόφασης του συνταγματικού δικαστηρίου λύθηκε το πρόβλημα που απασχολούσε την οικογένεια Seler (και πάμπολλους άλλους Γερμανούς, αφού περίπου το 34% δηλώνουν άθρησκοι, άθεοι ή αδιάφοροι), είναι γελασμένος.
Αρχικά παρέμειναν όλα όπως παλιά και, όταν οι γονείς Seler απαίτησαν εφαρμογή της δικαστικής απόφασης, η σχολική διεύθυνση και στη συνέχεια οι αρμόδιες υπηρεσίες δήλωσαν ότι ο σταυρός και οι εικόνες δεν αποτελούν θρησκευτικά σύμβολα αλλά τμήμα της παμπάλαιης παράδοσης του βαυαρικού λαού και σύμβολα αυτής της παράδοσης δεν έχουν απαγορευτεί με την δικαστική απόφαση. Κάτι μας θυμίζει αυτό, όταν κάποιοι ταυτίζουν θρησκευτικές πρακτικές με εθνικές και λαϊκές παραδόσεις!Εκεί λοιπόν που φάνηκε ότι η οικογένεια Seler θα άρχιζε νέο δικαστικό αγώνα για να επιβληθεί η υλοποίηση της δικαστικής απόφασης, βρήκε υποστήριξη από τους παπάδες, οι οποίοι ξεσηκώθηκαν δηλώνοντας ότι ο «σταυρός του μαρτυρίου του κυρίου μας» δεν αποτελεί διακόσμηση του τοίχου, όπως προκύπτει από τον χαρακτηρισμό του ως παραδοσιακό σύμβολο, κάτι σαν το ρολόι με τον κούκο, ας πούμε. Μύλος!
Εκεί πάνω παρενέβη και ο υπουργός παιδείας της Βαυαρίας, ο οποίος ήθελε να τα έχει με όλους καλά, αφενός με το συνταγματικό δικαστήριο και αφετέρου με την εκκλησία, αλλά ταυτόχρονα να μην αναγκαστεί να αφαιρέσει τους σταυρούς για να εισπράξει στις επόμενες εκλογές ψήφους από τους πιστούς, και δήλωσε: όσο διαρκεί η διδασκαλία στις αίθουσες, ο σταυρός είναι σύμβολο της βαυαρικής παράδοσης, όταν φεύγουν οι μαθητές, τότε παίρνει τη σημασία του θρησκευτικού συμβόλου, αλλά δεν υπάρχει πια κανένας μαθητής για να ενοχληθεί.
Με τέτοια καραγκιοζιλίκια προκάλεσε η υπουργάρα όλους τους αντιδικούντες: οι άθρησκοι δεν ήθελαν κανένα σύμβολο στις αίθουσες, οι παπάδες ήθελαν θρησκευτικό σύμβολο και το υπουργείο ήθελε παραδοσιακές διακοσμήσεις. Ταυτόχρονα συγκρότησαν οι παπάδες ομάδες πιστών, οι οποίοι δήλωσαν ότι αυτοί θέλουν οπωσδήποτε σταυρούς και εικόνες στις αίθουσες. Για το λόγο αυτό οργάνωσαν και διαδηλώσεις σε 1-2 πόλεις της Βαυαρίας.
Με αυτά και άλλα διάφορα έφτασαν οι καλοκαιρινές διακοπές, οι αντιδικίες διακόπηκαν. Όμως στα τέλη Αυγούστου, με την έναρξη της νέας χρονιάς, παρουσιάστηκαν σε όλα σχεδόν τα σχολεία γονείς που απαιτούσαν την εφαρμογή της δικαστικής απόφασης και την αφαίρεση των θρησκευτικών συμβόλων.
Οι διευθυντές των σχολείων παρέπεμπαν στο υπουργείο, το οποίο δήλωσε ότι ετοιμάζει νέο νόμο, οι γονείς υπέβαλαν μηνύσεις σε βάρος δασκάλων και διευθυντών κ.ο.κ. Παράλληλα διεξάγονταν κατευναστικές συζητήσεις, να μην επιμένουν οι γονείς για αφαίρεση των συμβόλων, παρενέβησαν γνωστοί γνωστών και συγγενείς να κλείσουν το θέμα, αλλά από την άλλη μεριά οι παπάδες ξεσήκωναν τους πιστούς κι έτσι δεν φαινόταν διέξοδος.
Κάποια στιγμή αποφασίστηκε να χωρίσουν κάθε τάξη σε περισσότερα τμήματα, ανάλογα με τις θρησκευτικές προτιμήσεις και κάθε ομάδα να αναρτά τα σύμβολά της, χωρίς να ενοχλούνται οι άλλοι. Έτσι δημιουργήθηκε μία τάξη καθολικών, μία τάξη ευαγγελικών, μία τάξη άθρησκων, η οποία σημειωτέον είχε και τους περισσότερους μαθητές και μία τάξη με «άλλους», δηλαδή μουσουλμάνους, εβραίους, ορθοδόξους, γεχωβάδες κτλ. Αυτό προϋπέθετε ότι υπάρχουν και αρκετοί χώροι διδασκαλίας, ώστε να μπορούν να λειτουργού παράλληλα 4-5 τμήματα για κάθε τάξη.
Αλλά δεν χρειάστηκε να προβληματιστούν πολύ για τους απαιτούμενους χώρους, γιατί στο τμήμα των «άλλων» προκλήθηκε σύρραξη. Οι Εβραίοι ζήτησαν να αναρτήσουν το αστέρι του Δαυίδ, οι μωαμεθανοί δήλωσαν ότι αυτό μπορεί να συμβεί μόνο πάνω από τα πτώματά τους. Οι ορθόδοξοι ήθελαν σταυρό και παναγίτσα, αλλά όχι μαζί με τους καθολικούς και τους ευαγγελικούς, παρά μόνοι τους γιατί είναι οι σωστοί χριστιανοί. Οι γεχωβάδες (γονείς) έπαιζαν ρόλο ειρηνοποιού, ίσως για να κερδίσουν και κανένα πιστό από τους αδέσποτους. Σ’ αυτό το σημείο πολύ θα σκέφτηκαν να γράψουν σενάριο για ταινία. Φανταστείτε σκηνή με Παπαγιανόπουλο προτεστάντη βιομήχανο, Κωνσταντάρα καθολικό έμπορο, Ρίζο ορθόδοξο μπακάλη και Σταυρίδη Ιεχωβά τραπεζικό υπάλληλο! Ο Τσαγανέας ειρηνευτής υπουργός με αποφθέγματα του τύπου "προς τι το μίσος και ο αλληλοσπαραγμός;"
Αφού λοιπόν ο διαχωρισμός δεν αποτελούσε λύση, αποφασίστηκε σε πολλά σχολεία να ενωθούν πάλι οι μαθητές και να αναρτήσουν όλες οι ομολογίες το δικό τους σύμβολο. Έτσι θα γνώριζε κάθε ομάδα τα σύμβολα της άλλης και θα δημιουργείτο στην τάξη μια ωραία ατμόσφαιρα συμπάθειας και αλληλεγγύης. Έλα όμως που μερικές οικογένειες άθρησκων θέλησαν να αναρτήσουν πινακίδα με γνωμικά κορυφαίων παραγόντων του Διαφωτισμού. Έτσι, σε μια τάξη παρουσιάστηκε πινακίδα με την άποψη του αστρονόμου Joseph Jérôme Lefrançais de Lalande (1732-1807): «Δεν μπορούμε να αποδείξουμε την ύπαρξη θεού, μπορούμε όμως να αποδείξουμε τα πάντα χωρίς αυτόν». Χαμός στο ίσωμα! Οι θρησκευόμενοι φοβήθηκαν ότι τα παιδιά τους θα εθιστούν στην επιστημονική μεθοδολογία και στην ελεύθερη σκέψη, οι άθρησκοι δεν δέχονταν θρησκευτικά σύμβολα, αν δεν γινόταν ανάρτηση και της δικής τους πινακίδας… Χαμός!
Επειδή όμως, με όλες αυτές τις αντιδικίες, συνέχισαν να μένουν οι σταυροί και οι εικόνες στους τοίχους των αιθουσών, προσέφυγαν γονείς στα δικαστήρια και επέβαλαν με προσωρινά μέτρα την απομάκρυνσή τους. Την ώρα που αναμενόταν να κατεβάσουν οι επιστάτες των σχολείων πανηγυρικά τους σταυρούς από τους τοίχους, επέπεσαν στα κεντρικά σχολεία των πόλεων τηλεοπτικά συνεργεία και διαιώνισαν με λήψεις το κοσμοϊστορικό γεγονός. Σε μερικά σχολεία ζητήθηκε μάλιστα επανάληψη της αποκαθήλωσης, γιατί δεν είχαν πετύχει οι κάμερες σωστή γωνία λήψης. Στη συνέχεια έδειχναν στις τηλεοράσεις επί μέρες τη σκιά που είχε μείνει στον τοίχο γύρω από τους σταυρούς και οι διάφοροι παραθυράκηδες σχολίαζαν αναλόγως, άλλοι ότι έφτασε η εποχή του Διαφωτισμού μετά από 300 τόσα χρόνια και στη Βαυαρία, άλλοι ότι σταυρώθηκε για άλλη μια φορά ο κύριος και η σκιά δείχνει τα ίχνη του μαρτυρίου του και άλλα τέτοια.
Κάποιοι γονείς, από τις ομάδες των πιστών, έδωσαν το σύνθημα να προμηθευτούν οι μαθητές ατομικά σταυρουδάκια, εικονίτσες και τα συναφή, τα οποία δεν θα μπορούσαν να απαγορευτούν από τη σχολική διεύθυνση. Μόνο που πολλοί μαθητές προμηθεύονταν από τα γειτονικά μαγαζιά σταυρουδάκια μπρελόκ με ενσωματωμένο μαχαιράκι ή νυχοκόπτη, με μεταλλική οδοντογλυφίδα ή με κατσαβιδάκι κτλ., για να έχουν και κάποια απασχόληση κατά τις βαρετές ώρες διδασκαλίας. Έτσι θεωρήθηκε προτιμότερο να αποφεύγονται τέτοιες υποδείξεις.3-4 μήνες μετά την έναρξη του νέου σχολικού έτους δόθηκε επιτέλους στη δημοσιότητα ο νέος νόμος για τα θρησκευτικά σύμβολα, σύμφωνα με τον οποίο, έπρεπε να ψηφίσουν οι μαθητές, αν θέλουν ή δεν θέλουν σταυρούς, μισοφέγγαρα και ιουδαϊκά αστέρια. Ακολούθησαν πάμπολλα επεισόδια, μέχρι τις ημέρες μας, όπου άλλοι γονείς δεν δέχονται την αρχή της πλειοψηφίας και απαιτούν να εφαρμοστεί η αρχή του χωρισμού εκκλησίας και εκπαίδευσης, άλλοι δέχτηκαν την πλειοψηφία, όπου όμως ακόμα και καθολικοί μαθητές (ιδίως στις μεγάλες πόλεις) ψήφισαν εναντίον του σταυρού στον τοίχο, άλλοι ζήτησαν να δημιουργηθούν δικά τους θρησκευτικά σχολεία κ.ο.κ.
Κάποιες νέες προσφυγές στο συνταγματικό δικαστήριο της Καρλσρούης απορρίφθηκαν, γιατί το δικαστήριο είχε αποφανθεί οριστικά και τελεσίδικα και δεν υπήρχαν νέα στοιχεία που θα μπορούσαν να αλλάξουν την απόφασή του. Θα σκέφτηκαν οι δικαστές, πού να μπλέξουμε πάλι με τους Βαυαρούς…
Σήμερα ακολουθείται σχεδόν αποκλειστικά η πρακτική, μόλις ζητήσει ένας κηδεμόνας την απόσυρση θρησκευτικών συμβόλων, ικανοποιείται το αίτημά του, χωρίς άλλες συζητήσεις και, εφόσον διαμαρτυρηθεί κάποιος θρησκευόμενος κηδεμόνας για την απόσυρση, παραπέμπεται στα δικαστήρια να βρει το δίκιο του. Έτσι ηρέμησαν και οι δάσκαλοι, Βαυαροί οι ίδιοι, που κόντεψαν α τρελαθούν με τους συμπατριώτες τους Βαυαρούς.
Η ιστορία δόθηκε εδώ συνοπτικά, γιατί η πλήρης και λεπτομερειακή παρουσίασή της θα απαιτούσε πολλές σελίδες !
Η οικογένεια Seler
Το έτος 1991 προσέφυγε η οικογένεια Seler από την περιοχή Regensburg της Βαυαρίας στα δικαστήρια εναντίον της διαδεδομένης συνήθειας να αναρτώνται σταυροί και εικόνες στις τάξεις των σχολείων. Θεώρησαν ότι η εικόνα ενός βασανισμένου ανθρώπου πάνω σε όργανο θανατώσεως, όπως ο σταυρός, προκαλεί αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχή του παιδιού τους που πήγαινε σ’ ένα σχολείο της περιοχής. Επιπλέον ήθελαν να επεκταθεί ο συνταγματικά κατοχυρωμένος διαχωρισμός κράτους και εκκλησίας και στη σχέση χριστιανικής εκκλησίας και εκπαίδευσης και να παύσει η εκκλησία και τα σύμβολά της να επηρεάζουν όσους μαθητές που δεν ενδιαφέρονταν για τις θρησκείες.
Για την οικογένεια Seler ξεκίνησε έτσι ένας τετραετής δικαστικός αγώνας μέσα από όλες τις βαθμίδες της Δικαιοσύνης (στην Ελλάδα κάποια αντίστοιχη ενέργεια θα διαρκούσε 10-14 χρόνια). Στη διάρκεια αυτού του δικαστικού αγώνα γνώρισαν οι γονείς Seler όλη την πολεμική του βαυαρικού κράτους και της γραφειοκρατίας: αρκετές φορές προσπάθησαν οι θεόπληκτοι γραφειοκράτες να αμφισβητήσουν την ικανότητα των γονέων για κηδεμονία των παιδιών τους, κάλεσαν δε τον πατέρα Seler να εξεταστεί σε ψυχιατρική κλινική, αφού μάλλον τρελός θα είναι, όποιος δεν δέχεται τη «θρησκεία της αγάπης» από τις ερήμους της Μέσης Ανατολής.Ταυτόχρονα ενεργοποιήθηκαν και οι λούμπεν-πιστοί της περιοχής, από τους οποίους προέρχονταν πολλές δεκάδες τηλεφωνικές και γραπτές απειλές, χωρίς η Αστυνομία ή η Εισαγγελία να παρεμβαίνουν για να προστατεύσουν μια οικογένεια που ζητούσε το δίκιο της.
Αφού όλα τα βαυαρικά δικαστήρια απέρριψαν κάθε προσφυγή της οικογένειας, αυτή αποφάσισε να αποταθεί και στο Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο στην Καρλσρούη. Να σημειωθεί εδώ ότι κάθε ομόσπονδη γερμανική χώρα έχει δικό της ποινικό και διοικητικό δικαστικό σύστημα, μέχρι το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας. Από κει και πέρα αρχίζει η δικαιοδοσία των ομοσπονδιακών γερμανικών δικαστικών αρχών και ακολουθούν οι ευρωπαϊκές.
Το έτος 1995 αποφάσισε τελικά το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας ότι:
- Η ανάρτηση θρησκευτικών συμβόλων, όπως σταυροί και εικόνες, στις αίθουσες διδασκαλίας της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, είναι αντισυνταγματική.
- Οι σχετικές κανονιστικές διατάξεις των αρμόδιων για το σχολικό σύστημα ομόσπονδων κρατών της Γερμανίας που προβλέπουν ανάρτηση θρησκευτικών συμβόλων είναι άκυρες.
Η υλοποίηση της δικαστικής απόφασης
Όποιος νομίζει ότι με την έκδοση της απόφασης του συνταγματικού δικαστηρίου λύθηκε το πρόβλημα που απασχολούσε την οικογένεια Seler (και πάμπολλους άλλους Γερμανούς, αφού περίπου το 34% δηλώνουν άθρησκοι, άθεοι ή αδιάφοροι), είναι γελασμένος.
Αρχικά παρέμειναν όλα όπως παλιά και, όταν οι γονείς Seler απαίτησαν εφαρμογή της δικαστικής απόφασης, η σχολική διεύθυνση και στη συνέχεια οι αρμόδιες υπηρεσίες δήλωσαν ότι ο σταυρός και οι εικόνες δεν αποτελούν θρησκευτικά σύμβολα αλλά τμήμα της παμπάλαιης παράδοσης του βαυαρικού λαού και σύμβολα αυτής της παράδοσης δεν έχουν απαγορευτεί με την δικαστική απόφαση. Κάτι μας θυμίζει αυτό, όταν κάποιοι ταυτίζουν θρησκευτικές πρακτικές με εθνικές και λαϊκές παραδόσεις!Εκεί λοιπόν που φάνηκε ότι η οικογένεια Seler θα άρχιζε νέο δικαστικό αγώνα για να επιβληθεί η υλοποίηση της δικαστικής απόφασης, βρήκε υποστήριξη από τους παπάδες, οι οποίοι ξεσηκώθηκαν δηλώνοντας ότι ο «σταυρός του μαρτυρίου του κυρίου μας» δεν αποτελεί διακόσμηση του τοίχου, όπως προκύπτει από τον χαρακτηρισμό του ως παραδοσιακό σύμβολο, κάτι σαν το ρολόι με τον κούκο, ας πούμε. Μύλος!
Εκεί πάνω παρενέβη και ο υπουργός παιδείας της Βαυαρίας, ο οποίος ήθελε να τα έχει με όλους καλά, αφενός με το συνταγματικό δικαστήριο και αφετέρου με την εκκλησία, αλλά ταυτόχρονα να μην αναγκαστεί να αφαιρέσει τους σταυρούς για να εισπράξει στις επόμενες εκλογές ψήφους από τους πιστούς, και δήλωσε: όσο διαρκεί η διδασκαλία στις αίθουσες, ο σταυρός είναι σύμβολο της βαυαρικής παράδοσης, όταν φεύγουν οι μαθητές, τότε παίρνει τη σημασία του θρησκευτικού συμβόλου, αλλά δεν υπάρχει πια κανένας μαθητής για να ενοχληθεί.Με τέτοια καραγκιοζιλίκια προκάλεσε η υπουργάρα όλους τους αντιδικούντες: οι άθρησκοι δεν ήθελαν κανένα σύμβολο στις αίθουσες, οι παπάδες ήθελαν θρησκευτικό σύμβολο και το υπουργείο ήθελε παραδοσιακές διακοσμήσεις. Ταυτόχρονα συγκρότησαν οι παπάδες ομάδες πιστών, οι οποίοι δήλωσαν ότι αυτοί θέλουν οπωσδήποτε σταυρούς και εικόνες στις αίθουσες. Για το λόγο αυτό οργάνωσαν και διαδηλώσεις σε 1-2 πόλεις της Βαυαρίας.
Με αυτά και άλλα διάφορα έφτασαν οι καλοκαιρινές διακοπές, οι αντιδικίες διακόπηκαν. Όμως στα τέλη Αυγούστου, με την έναρξη της νέας χρονιάς, παρουσιάστηκαν σε όλα σχεδόν τα σχολεία γονείς που απαιτούσαν την εφαρμογή της δικαστικής απόφασης και την αφαίρεση των θρησκευτικών συμβόλων.
Οι διευθυντές των σχολείων παρέπεμπαν στο υπουργείο, το οποίο δήλωσε ότι ετοιμάζει νέο νόμο, οι γονείς υπέβαλαν μηνύσεις σε βάρος δασκάλων και διευθυντών κ.ο.κ. Παράλληλα διεξάγονταν κατευναστικές συζητήσεις, να μην επιμένουν οι γονείς για αφαίρεση των συμβόλων, παρενέβησαν γνωστοί γνωστών και συγγενείς να κλείσουν το θέμα, αλλά από την άλλη μεριά οι παπάδες ξεσήκωναν τους πιστούς κι έτσι δεν φαινόταν διέξοδος.
Κάποια στιγμή αποφασίστηκε να χωρίσουν κάθε τάξη σε περισσότερα τμήματα, ανάλογα με τις θρησκευτικές προτιμήσεις και κάθε ομάδα να αναρτά τα σύμβολά της, χωρίς να ενοχλούνται οι άλλοι. Έτσι δημιουργήθηκε μία τάξη καθολικών, μία τάξη ευαγγελικών, μία τάξη άθρησκων, η οποία σημειωτέον είχε και τους περισσότερους μαθητές και μία τάξη με «άλλους», δηλαδή μουσουλμάνους, εβραίους, ορθοδόξους, γεχωβάδες κτλ. Αυτό προϋπέθετε ότι υπάρχουν και αρκετοί χώροι διδασκαλίας, ώστε να μπορούν να λειτουργού παράλληλα 4-5 τμήματα για κάθε τάξη.
Αλλά δεν χρειάστηκε να προβληματιστούν πολύ για τους απαιτούμενους χώρους, γιατί στο τμήμα των «άλλων» προκλήθηκε σύρραξη. Οι Εβραίοι ζήτησαν να αναρτήσουν το αστέρι του Δαυίδ, οι μωαμεθανοί δήλωσαν ότι αυτό μπορεί να συμβεί μόνο πάνω από τα πτώματά τους. Οι ορθόδοξοι ήθελαν σταυρό και παναγίτσα, αλλά όχι μαζί με τους καθολικούς και τους ευαγγελικούς, παρά μόνοι τους γιατί είναι οι σωστοί χριστιανοί. Οι γεχωβάδες (γονείς) έπαιζαν ρόλο ειρηνοποιού, ίσως για να κερδίσουν και κανένα πιστό από τους αδέσποτους. Σ’ αυτό το σημείο πολύ θα σκέφτηκαν να γράψουν σενάριο για ταινία. Φανταστείτε σκηνή με Παπαγιανόπουλο προτεστάντη βιομήχανο, Κωνσταντάρα καθολικό έμπορο, Ρίζο ορθόδοξο μπακάλη και Σταυρίδη Ιεχωβά τραπεζικό υπάλληλο! Ο Τσαγανέας ειρηνευτής υπουργός με αποφθέγματα του τύπου "προς τι το μίσος και ο αλληλοσπαραγμός;"
Επειδή όμως, με όλες αυτές τις αντιδικίες, συνέχισαν να μένουν οι σταυροί και οι εικόνες στους τοίχους των αιθουσών, προσέφυγαν γονείς στα δικαστήρια και επέβαλαν με προσωρινά μέτρα την απομάκρυνσή τους. Την ώρα που αναμενόταν να κατεβάσουν οι επιστάτες των σχολείων πανηγυρικά τους σταυρούς από τους τοίχους, επέπεσαν στα κεντρικά σχολεία των πόλεων τηλεοπτικά συνεργεία και διαιώνισαν με λήψεις το κοσμοϊστορικό γεγονός. Σε μερικά σχολεία ζητήθηκε μάλιστα επανάληψη της αποκαθήλωσης, γιατί δεν είχαν πετύχει οι κάμερες σωστή γωνία λήψης. Στη συνέχεια έδειχναν στις τηλεοράσεις επί μέρες τη σκιά που είχε μείνει στον τοίχο γύρω από τους σταυρούς και οι διάφοροι παραθυράκηδες σχολίαζαν αναλόγως, άλλοι ότι έφτασε η εποχή του Διαφωτισμού μετά από 300 τόσα χρόνια και στη Βαυαρία, άλλοι ότι σταυρώθηκε για άλλη μια φορά ο κύριος και η σκιά δείχνει τα ίχνη του μαρτυρίου του και άλλα τέτοια.
Κάποιοι γονείς, από τις ομάδες των πιστών, έδωσαν το σύνθημα να προμηθευτούν οι μαθητές ατομικά σταυρουδάκια, εικονίτσες και τα συναφή, τα οποία δεν θα μπορούσαν να απαγορευτούν από τη σχολική διεύθυνση. Μόνο που πολλοί μαθητές προμηθεύονταν από τα γειτονικά μαγαζιά σταυρουδάκια μπρελόκ με ενσωματωμένο μαχαιράκι ή νυχοκόπτη, με μεταλλική οδοντογλυφίδα ή με κατσαβιδάκι κτλ., για να έχουν και κάποια απασχόληση κατά τις βαρετές ώρες διδασκαλίας. Έτσι θεωρήθηκε προτιμότερο να αποφεύγονται τέτοιες υποδείξεις.3-4 μήνες μετά την έναρξη του νέου σχολικού έτους δόθηκε επιτέλους στη δημοσιότητα ο νέος νόμος για τα θρησκευτικά σύμβολα, σύμφωνα με τον οποίο, έπρεπε να ψηφίσουν οι μαθητές, αν θέλουν ή δεν θέλουν σταυρούς, μισοφέγγαρα και ιουδαϊκά αστέρια. Ακολούθησαν πάμπολλα επεισόδια, μέχρι τις ημέρες μας, όπου άλλοι γονείς δεν δέχονται την αρχή της πλειοψηφίας και απαιτούν να εφαρμοστεί η αρχή του χωρισμού εκκλησίας και εκπαίδευσης, άλλοι δέχτηκαν την πλειοψηφία, όπου όμως ακόμα και καθολικοί μαθητές (ιδίως στις μεγάλες πόλεις) ψήφισαν εναντίον του σταυρού στον τοίχο, άλλοι ζήτησαν να δημιουργηθούν δικά τους θρησκευτικά σχολεία κ.ο.κ.Κάποιες νέες προσφυγές στο συνταγματικό δικαστήριο της Καρλσρούης απορρίφθηκαν, γιατί το δικαστήριο είχε αποφανθεί οριστικά και τελεσίδικα και δεν υπήρχαν νέα στοιχεία που θα μπορούσαν να αλλάξουν την απόφασή του. Θα σκέφτηκαν οι δικαστές, πού να μπλέξουμε πάλι με τους Βαυαρούς…
Σήμερα ακολουθείται σχεδόν αποκλειστικά η πρακτική, μόλις ζητήσει ένας κηδεμόνας την απόσυρση θρησκευτικών συμβόλων, ικανοποιείται το αίτημά του, χωρίς άλλες συζητήσεις και, εφόσον διαμαρτυρηθεί κάποιος θρησκευόμενος κηδεμόνας για την απόσυρση, παραπέμπεται στα δικαστήρια να βρει το δίκιο του. Έτσι ηρέμησαν και οι δάσκαλοι, Βαυαροί οι ίδιοι, που κόντεψαν α τρελαθούν με τους συμπατριώτες τους Βαυαρούς.
