Η θανατική καταδίκη του Σωκράτη παραμένει ένα από τα άλυτα αινίγματα της Ιστορίας, παρά το ότι έχουν γραφτεί βουνά από βιβλία για εκείνη τη μοιραία δίκη που έγινε στην Αθήνα, την άνοιξη του 399 π.Χ. Ποιοι και γιατί έσυραν τον Σωκράτη στο δικαστήριο και ζήτησαν την ποινή του θανάτου; Ποιοι και γιατί ήθελαν να απαλλαγούν από αυτή την ενοχλητική «αλογόμυγα»; Πίστευαν αληθινά ότι ο Σωκράτης διαφθείρει τους νέους και εισάγει καινά δαιμόνια; Τα κίνητρά τους ήταν πολιτικά ή βάραινε περισσότερο το θρησκευτικό στοιχείο;Στα πολλαπλά ερωτήματα που γεννάει η δίκη του Σωκράτη δεν έχει δοθεί απάντηση, η οποία θα μπορούσε με βεβαιότητα να θεωρηθεί ιστορικά ακριβής ή και οριστική. Η έρευνα διατηρεί ακέραιες τις απορίες της και σταματάει αβέβαιη μπροστά στο άγνωστο. Το βέβαιο είναι ότι πολλοί Αθηναίοι εκείνης της εποχής δεν μπορούσαν να ανεχτούν την αιχμηρή κριτική ενός ανθρώπου, ο οποίος έλεγε ότι δεν γνωρίζει τίποτα και ταυτόχρονα αμφισβητούσε και ανέτρεπε σχεδόν όλα όσα θεωρούνται δεδομένα. Ο Πλάτωνας μας μεταφέρει την εικόνα ενός Σωκράτη που αντιμετωπίζει τον θάνατο γαλήνιος, γενναίος, σε αρμονία με τη συνείδησή του, χωρίς να χάνει μέχρι το τέλος το χιούμορ και την ειρωνεία του.
Ο γνωστός λογοτέχνης και δοκιμιογράφος Τάκης Θεοδωρόπουλος μετέφρασε και παρουσιάζει σε έναν τόμο τρεις πλατωνικούς διαλόγους που αναφέρονται στη δίκη του Σωκράτη. Πρόκειται για τον «Ευθύφρονα», τον διάλογο στον οποίο ο Σωκράτης μόλις έχει πληροφορηθεί ποιος και γιατί τον κατηγορεί, την «Απολογία Σωκράτους», που αναφέρεται στη δίκη και στην καταδίκη, και τον «Κρίτωνα», που αναφέρεται σε κάποια μέρα στη φυλακή. Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου: Πλάτων «Η δίκη του Σωκράτη. Ευθύφρων - Απολογία - Κρίτων» (εκδόσεις «Ωκεανίδα) συνομιλήσαμε με τον Τάκη Θεοδωρόπουλο.
