Οι ΗΠΑ θα διαθέσουν ακόμα 200 εκατ. δολάρια για δύο εργαστήρια υψηλής τεχνολογίας που ίσως πετύχουν μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις για τη σημερινή φυσική: τον εντοπισμό των βαρυτικών κυμάτων, αναδιπλώσεων του χωροχρόνου που προβλέπονται από τον Αϊνστάιν.
Τα βαρυτικά κύματα, των οποίων η ύπαρξη έχει επιβεβαιωθεί μόνο έμμεσα, είναι μια από τις συνέπειες της Θεωρίας της Γενικής Σχετικότητας. Πρόκειται για παραμορφώσεις στη δομή του χωροχρόνου οι οποίες προκαλούνται από μεγάλες επιταχυνόμενες μάζες και διαδίδονται με την ταχύτητα του φωτός.
Βαρυτικά κύματα αρκετά ισχυρά ώστε να είναι δυνατό να αναγνωριστούν στη Γη πιστεύεται ότι προέρχονται μόνο από βίαια φαινόμενα, όπως οι εκρήξεις γερασμένων άστρων και η σύντηξη μελανών οπών.
Όπως αναφέρει το BBC, το κονδύλι των 205 εκατ. δολαρίων που ενέκρινε η Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ θα διατεθεί έως το 2014 στα Παρατηρητήρια Βαρυτικών Κυμάτων Συμβολόμετρου Λέιζερ (LIGO). Πρόκειται για δύο ξεχωριστά εργαστήρια, ένα στην πολιτεία της Ουάσινγκτον και ένα στη Λουιζιάνα, στα οποία θα μπορούσαν να παρατηρηθούν για πρώτη φορά τα φευγαλέα κοσμικά κύματα.
Δέσμες λέιζερ υψηλής ενέργειας κινούνται μέσα σε σήραγγες 2-4 χιλιομέτρων, ανακλώνται σε έναν απόλυτα σταθεροποιημένο καθρέπτη και επιστρέφουν στο σημείο από όπου ξεκίνησαν. Αν στη διαδρομή τους έχουν περάσει μέσα από βαρυτικά κύματα, το συμβάν αυτό θα αποκαλυφθεί από τους ανιχνευτές στο σημείο εκκίνησης.
Η ευαισθησία που απαιτείται για την καταγραφή των απειροελάχιστων μεταβολών θα έφερνε τα όργανα στα θεωρητικά τους όρια. Χάρη στη νέα επένδυση, η ευαισθησία του συστήματος θα αυξηθεί κατά 10 φορές.
Αν και τα εργαστήρια βρίσκονται στις ΗΠΑ, το ερευνητικό πρόγραμμα είναι διεθνές. Βρετανία και Γερμανία, μεταξύ άλλων, θα προσφέρουν ακόμα 3Ο εκατ. δολάρια καθώς και σχετική τεχνογνωσία.
Στα τέλη του 2008 αναμένεται να λειτουργήσει και ο Γαλλο-ιταλικός ανιχνευτής βαρυτικών κυμάτων Virgo.
Τα βαρυτικά κύματα, των οποίων η ύπαρξη έχει επιβεβαιωθεί μόνο έμμεσα, είναι μια από τις συνέπειες της Θεωρίας της Γενικής Σχετικότητας. Πρόκειται για παραμορφώσεις στη δομή του χωροχρόνου οι οποίες προκαλούνται από μεγάλες επιταχυνόμενες μάζες και διαδίδονται με την ταχύτητα του φωτός.
Βαρυτικά κύματα αρκετά ισχυρά ώστε να είναι δυνατό να αναγνωριστούν στη Γη πιστεύεται ότι προέρχονται μόνο από βίαια φαινόμενα, όπως οι εκρήξεις γερασμένων άστρων και η σύντηξη μελανών οπών.Όπως αναφέρει το BBC, το κονδύλι των 205 εκατ. δολαρίων που ενέκρινε η Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ θα διατεθεί έως το 2014 στα Παρατηρητήρια Βαρυτικών Κυμάτων Συμβολόμετρου Λέιζερ (LIGO). Πρόκειται για δύο ξεχωριστά εργαστήρια, ένα στην πολιτεία της Ουάσινγκτον και ένα στη Λουιζιάνα, στα οποία θα μπορούσαν να παρατηρηθούν για πρώτη φορά τα φευγαλέα κοσμικά κύματα.
Δέσμες λέιζερ υψηλής ενέργειας κινούνται μέσα σε σήραγγες 2-4 χιλιομέτρων, ανακλώνται σε έναν απόλυτα σταθεροποιημένο καθρέπτη και επιστρέφουν στο σημείο από όπου ξεκίνησαν. Αν στη διαδρομή τους έχουν περάσει μέσα από βαρυτικά κύματα, το συμβάν αυτό θα αποκαλυφθεί από τους ανιχνευτές στο σημείο εκκίνησης.
Η ευαισθησία που απαιτείται για την καταγραφή των απειροελάχιστων μεταβολών θα έφερνε τα όργανα στα θεωρητικά τους όρια. Χάρη στη νέα επένδυση, η ευαισθησία του συστήματος θα αυξηθεί κατά 10 φορές.
Αν και τα εργαστήρια βρίσκονται στις ΗΠΑ, το ερευνητικό πρόγραμμα είναι διεθνές. Βρετανία και Γερμανία, μεταξύ άλλων, θα προσφέρουν ακόμα 3Ο εκατ. δολάρια καθώς και σχετική τεχνογνωσία.
Στα τέλη του 2008 αναμένεται να λειτουργήσει και ο Γαλλο-ιταλικός ανιχνευτής βαρυτικών κυμάτων Virgo.
(Newsroom ΔΟΛ, 18/4/2008)
