Η αγιοποίηση γεμίζει το παγκάρι
(της ΜΑΡΙΑΣ ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ, Ελευθεροτυπία, 24/1/2010)
Για «βιομηχανία» κατασκευής αγίων μιλούν τον τελευταίο καιρό πολλοί αρχιερείς που βλέπουν να πολλαπλασιάζονται τα αιτήματα για «αγιοκατάταξη», όπως λέγεται στην εκκλησιαστική γλώσσα η ένταξη ενός προσώπου στην κατηγορία των αγίων.
Ορισμένοι κληρικοί και θεολόγοι υποστηρίζουν ότι η αγιοποίηση επιφέρει μεγάλο οικονομικό όφελος. Αναδεικνύεται εμπορικά και τουριστικά ο τόπος που διαθέτει αγίους ή λείψανα αγίων. Δεκάδες πιστοί μόλις πληροφορηθούν το γεγονός συρρέουν στον τόπο όπου έζησε και ανακηρύχθηκε ο άγιος, αφήνοντας τον οβολό τους.
Είναι τέτοια η επιτυχία ανάλογων περιστατικών, ώστε πολλές φορές και μόνο με τη φήμη που δημιουργείται από στόμα σε στόμα, οι πιστοί προσέρχονται να προσκυνήσουν, χωρίς να περιμένουν την επίσημη απόφαση της Εκκλησίας. Παράδειγμα, το μοναστήρι του οσίου Εφραίμ στη Νέα Μάκρη, που θεωρείται από τα πλουσιότερα της Ελλάδας.
Είναι τέτοια η επιτυχία ανάλογων περιστατικών, ώστε πολλές φορές και μόνο με τη φήμη που δημιουργείται από στόμα σε στόμα, οι πιστοί προσέρχονται να προσκυνήσουν, χωρίς να περιμένουν την επίσημη απόφαση της Εκκλησίας. Παράδειγμα, το μοναστήρι του οσίου Εφραίμ στη Νέα Μάκρη, που θεωρείται από τα πλουσιότερα της Ελλάδας.
Στη μητρόπολη της Βέροιας ανήκει η πιο πρόσφατη αγιοποίηση και αφορά τα μέλη της οικογένειας του αγίου Γρηγορίου Παλαμά, ενός από τους μεγαλύτερους θεολόγους της ορθοδοξίας, που γεννήθηκε το 1296, έγινε αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ασκήτεψε στη Βέροια, πέθανε το 1359 και ανακηρύχθηκε άγιος το 1386.
Μετά από αίτημα του μητροπολίτη Βέροιας Παντελεήμονα να αγιοποιηθούν οι γονείς και τα τέσσερα αδέλφια του αγίου, η Ιερά Σύνοδος υπέβαλε σχετικό φάκελο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο αποδέχθηκε να εγκρίνει την αγιοποίηση ολόκληρης της οικογένειας του μεγάλου θεολόγου της ορθοδοξίας.
Η τελετή της «αγιοκατάταξης» έγινε στη Βέροια με μεγάλες τιμές, κατά τη διάρκεια θεολογικού συνεδρίου στις 19 και 20 Δεκεμβρίου 2009, ενώ καθορίστηκε ο εορτασμός της μνήμης των μελών της οικογένειας του Γρηγορίου Παλαμά στις 18 Δεκεμβρίου.
Η μητρόπολη Βέροιας, όμως, έχει κινήσει νέες διαδικασίες, με στόχο, τον Απρίλιο του 2010, κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων για το ολοκαύτωμα της Νάουσας, να αναγορευθούν άγιες οι γυναίκες που έπεσαν στα νερά του καταρράκτη Αράπιτσα το 1822, για να μην πέσουν στα χέρια των τούρκων.
Το αίτημα αυτό, όμως, πιθανότατα θα απορριφθεί από το Πατριαρχείο, καθώς δεν πληροί τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια για κατάταξη στη χορεία των αγίων, αφού αναφέρεται απλώς σε μια πράξη αυτοθυσίας.
[...]
Εχει ενδιαφέρον η κατάταξη μεταξύ των αγίων (το 2007) ενός μοναχού, του Γεωργίου Καρσλίδη, που γεννήθηκε το 1901 στην Αργυρούπολη του Πόντου, υπέστη σκληρές διώξεις κατά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 στη Γεωργία, διασώθηκε, πήγε στη Δράμα, ίδρυσε το μοναστήρι της Αναλήψεως και πέθανε το 1959. Η κατάταξη του μοναχού στη χορεία των αγίων αποφασίστηκε, παρά το γεγονός ότι υπήρξαν αντιρρήσεις.
Η «Κ.Ε.» έχει στη διάθεσή της την αρνητική εισήγηση κληρικού, μέλους της επιτροπής που υπέβαλε το αίτημα στο Πατριαρχείο, όπου αναφέρεται ότι ο μοναχός δεν πληροί τα κριτήρια για κατάταξή του στους αγίους.
«Τυχαία γεγονότα»
«Οι διώξεις που υπέστη ο Γεώργιος Καρσλίδης», αναφέρεται στην εισήγηση, «δεν ήταν αποκλειστικά για την πίστη του, αλλά εντασσόταν σ' ένα γενικότερο σχέδιο διώξεων και αντιεκκλησιαστικών δράσεων της Οκτωβριανής Επανάστασης, η δε διάσωσή του φαίνεται τυχαίο γεγονός, που δεν σηματοδοτεί μια συγκεκριμένη άνωθεν παρέμβαση. Ο χρόνος από τον θάνατό του, το 1959, είναι ελάχιστος, ενώ όλα όσα αναφέρονται ως θαύματα τυγχάνουν αφηγήσεις ατομικών και όχι συλλογικών εμπειριών, που κινούνται μεταξύ μιας φαινομενολογικής συμπτωματολογίας και σημειολογικής συγχύσεως διαφόρων γεγονότων».
Τελικά, ο μοναχός κατετάγη στη χορεία των αγίων, τον Νοέμβριο του 2008. Η μνήμη του εορτάζεται στις 4 Νοεμβρίου, μαζί με την αδελφή του, η οποία είχε προηγηθεί στην αγιοποίηση, αφού είχε πεθάνει σε ηλικία 14 ετών, το 1910.
Ο εικονιζόμενος «άγιος» είναι θείος φίλου μου... Για την αγιότητά του, για κανενός την αγιότητα, δεν βάζει, φυσικά, ο φίλος ούτε ένα δάκτυλο στη φωτιά!
Να σημειώσω ότι ο Γρηγόριος Παλαμάς που έχει αγιοποιηθεί οικογενειακώς, ήταν φίλος του Ιωάννη Καντακουζηνού, με τον οποίο και με τη στήριξη των Τούρκων (εμίρης του Αϊδινίου) ανακατέλαβαν τη Θεσ/νίκη από τους Ζηλωτές και επέστρεψαν τις περιουσίες στους "δυνατούς" της πόλης που είχαν κατασχεθεί από το "Δήμο". Ο ίδιος αυτός Παλαμάς ήταν ο εμπνευστής της ομφαλοσκοπίας... κοίταζε για ώρες και επίμονα τον αφαλό του και έβλεπε το θεό! Άξιος!
