25 January 2010

Ο παγκόσμιος πληθυσμός πριν 1,2 εκατ. χρόνια

(ΤΟ ΒΗΜΑ, 21/1/2010)
Μελετώντας τη σύνθεση του γονιδιώματος του σύγχρονου ανθρώπου, αμερικανοί γενετιστές υπολόγισαν, για πρώτη φορά με τόση ακρίβεια, το συνολικό ανθρώπινο πληθυσμό πριν 1,2 εκατ. χρόνια. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, ήσαν 18.000 «ενεργά» άτομα (δηλαδή σε ηλικία αναπαραγωγής), ενώ ο συνολικός αριθμός τους ήταν περίπου τριπλάσιος (55.000 άνθρωποι).



Συγκριτικά, την ίδια εποχή υπολογίζεται ότι υπήρχαν 21.000 χιμπατζήδες και 25.000 γορίλες. Από βιολογική άποψη, σύμφωνα με τους ερευνητές, εκείνη την εποχή οι άνθρωποι δεν ήσαν κανένα ιδιαίτερα επιτυχημένο είδος και η «στρατηγική» επένδυσης σε μεγαλύτερους εγκεφάλους σε σχέση με τα άλλα πρωτεύοντα (μεγάλους πιθήκους) δεν είχε αρχίσει ακόμα να αποδίδει καρπούς.

Ο ανθρώπινος πληθυσμός δεν αυξήθηκε ουσιαστικά παρά μετά την εμφάνιση της γεωργίας. Οι γενετιστές έχουν ανακαλύψει ότι κάποια εποχή κατά τα τελευταία 100.000 χρόνια δεν υπήρχαν πάνω από 10.000 άνθρωποι πάνω στη Γη, πιθανώς εξαιτίας κάποιας μεγάλης φυσικής καταστροφής (έκρηξης ηφαιστείου, κλιματικής αλλαγής κ.α.) ή σοβαρής ασθένειας. Αν όμως η τελευταία εκτίμηση είναι σωστή, τότε το μέγεθος του πληθυσμού φαίνεται πως ήταν πάντα μικρό κατά το τελευταίο εκατομμύριο χρόνια, συνεπώς ίσως δεν είναι ανάγκη να καταφύγει κανείς σε κάποιο καταστροφικό γεγονός για να εξηγήσει τον χαμηλό αριθμό των ανθρώπων μέχρι σχετικά πρόσφατα.

Η νέα εκτίμηση έγινε από ομάδα πληθυσμιακών γενετιστών του πανεπιστημίου της Γιούτα των ΗΠΑ υπό τον Τσαντ Χαφ και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PNAS της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης».

Πριν ένα εκατομμύριο χρόνια στην Αφρική ζούσε κυρίως ο Homο ergaster και στην Ασία ο Homo erectus. Η εκτίμηση για τον αριθμό των μόλις 18.000 αναπαραγωγικών ατόμων παγκοσμίως ισχύει με την προϋπόθεση ότι υπήρχαν επιμειξίες μεταξύ των προγόνων μας από όλες τις ηπείρους. Αν αυτό δεν συνέβαινε και αν οι σύγχρονοι άνθρωποι κατάγονται μόνο από έναν από αυτούς τους επιμέρους και απομονωμένους πληθυσμούς (π.χ. από τον αφρικανό homo ergaster), τότε η νέα πληθυσμιακή εκτίμηση ισχύει μόνο για αυτή την υπο-ομάδα και όχι για το σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού, που θα ήταν μεγαλύτερο.