Ουραγός η Ελλάδα στην κατάταξη PISA του ΟΟΣΑ

Άλλη μια θλιβερή διεθνής στατιστική, από την οποία προκύπτει ότι η εκπαιδευτική κατάσταση στην Ελλάδα χειροτέρεψε από το 2003 μέχρι σήμερα.

Στην 38η θέση οι Έλληνες μαθητές ανάμεσα σε 15χρονους
από 57 χώρες, στον διαγωνισμό φυσικών επιστημών

(του Απόστολου Λακασά, Καθημερινή)

Για μια ακόμη φορά η Ελλάδα βρέθηκε στην εκπαιδευτική οπισθοφυλακή διεθνώς. Οι επιδόσεις των 15χρονων Ελλήνων μαθητών στον εκπαιδευτικό διαγωνισμό PISA του Oργανισμού Oικονομικής Συνεργασίας και Aνάπτυξης (OOΣA), που πραγματοποιήθηκε το 2006 κατέταξαν την Ελλάδα στην 38η θέση στον τομέα των φυσικών επιστημών - εκεί όπου έδωσε βάρος ο περυσινός διαγωνισμός. Μάλιστα, η χώρα οπισθοχώρησε σε σχέση με την κατάταξή της στους διαγωνισμούς του 2000 και του 2003. Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία που παρουσιάζει σήμερα η «Κ», η Ελλάδα στον τομέα των φυσικών επιστημών κατετάγη 38η σε σύνολο 57 χωρών που συμμετείχαν.Ο διαγωνισμός γίνεται κάθε τρία χρόνια, με αρχή το 2000. Το 2003 η Ελλάδα ήταν στην 30η θέση σε σύνολο 40 χωρών, ενώ στον διαγωνισμό του 2000 στην 25η θέση σε σύνολο 31 χωρών. Τα αποτελέσματα αναμένεται να δημοσιοποιηθούν επισήμως από τον ΟΟΣΑ την Τρίτη, όπου θα ανακοινωθεί και η κατάταξη στην κατανόηση κειμένου και τα μαθηματικά· δύο τομείς στους οποίους δόθηκε βάρος στους δύο προηγούμενους διαγωνισμούς αντίστοιχα. Συγκεκριμένα, οι Ελληνες μαθητές 15 ετών που συμμετείχαν στον διαγωνισμό συγκέντρωσαν 473 βαθμούς, 8 βαθμούς λιγότερους από τον διαγωνισμό του 2003, όταν πήραν 481 βαθμούς. Την Ελλάδα προσπέρασαν δύο χώρες που συμμετείχαν και στον προηγούμενο διαγωνισμό (Δανία και Πορτογαλία), καθώς και έξι χώρες που δεν συμμετείχαν το 2003 (Ταϊβάν, Εσθονία, Σλοβενία, Βρετανία, Κροατία, Λιθουανία).Τα διεθνή εκπαιδευτικά σκήπτρα διατήρησε για μια ακόμη φορά η Φινλανδία, η οποία στον τομέα των φυσικών επιστημών βελτίωσε και τη βαθμολογία της στον τομέα των φυσικών επιστημών (από 548 βαθμούς το 2003 σε 563 το 2006). Ακολούθησε στη δεύτερη θέση το Χονγκ Κονγκ, που ανέβηκε ένα σκαλοπάτι σε σχέση με το 2003.

Ο διαγωνισμός PISA στις φυσικές επιστήμες αξιολογεί τον λεγόμενο, κατά τον ΟΟΣΑ, επιστημονικό αλφαβητισμό. Πρόκειται για την «ικανότητα του ατόμου να χρησιμοποιεί την επιστημονική γνώση, να βγάζει συμπεράσματα τα οποία να βασίζονται στην επιστήμη, έτσι ώστε να κατανοεί τον φυσικό κόσμο που το περιβάλλει και να συμβάλει στη λήψη των αποφάσεων για τις αλλαγές που η ανθρώπινη δραστηριότητα επιφέρει σε αυτό», όπως ορίζει ο ΟΟΣΑ. «Στις άλλες χώρες συνδέουν τη γνώση με την άμεση εφαρμογή της. Για παράδειγμα τα μαθηματικά μπορεί να είναι πιο απλά με ό,τι διδάσκονται τα Ελληνόπουλα. 

Ομως, στο εξωτερικό τα παιδιά αντιλαμβάνονται την αξία της εφαρμογής των μαθηματικών και αυτό τα ικανοποιεί και τα κάνει να χαίρονται το σχολείο», ανέφερε στην «Κ» ο Ελληνας εθνικός συντονιστής του προγράμματος PISA, αναπληρωτής καθηγητής Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Πατρών κ. Παναγιώτης Καζαντζής. «Οι κακές ελληνικές επιδόσεις οφείλονται στο ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι επικεντρωμένο στην πρόσληψη ακαδημαϊκών γνώσεων και όχι στην ανάπτυξη δεξιοτήτων για την επίλυση προβλημάτων της καθημερινής ζωής», τονίζει στην «Κ» η αναπληρώτρια καθηγήτρια Εκπαιδευτικής Έρευνας στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο κ. Βάσω Χατζηνικήτα, που έχει διατελέσει και εθνική διαχειρίστρια στο πρόγραμμα PISA.

Ουσιαστικά, το ελληνικό σύστημα δίνει κατακερματισμένες γνώσεις, ενώ κύρια χαρακτηριστικά του είναι η παπαγαλία και η έλλειψη συνδυαστικής σκέψης. «Τα θέματα που εξετάζει το PISA δεν είναι μακριά από όσα διδάσκονται τα Ελληνόπουλα. Αλλά δίνονται με διαφορετικό τρόπο. Θα είχαμε καλύτερα αποτελέσματα εάν τα διδάσκαμε με διαφορετικό τρόπο. Και αυτό πρέπει να κάνουμε», λέει ο κ. Καζαντζής. Γιατί όμως δεν έγινε κάτι, αφού ήταν μέτριες οι επιδόσεις μας και το 2003; Επί θητείας στο υπουργείο Παιδείας της κ. Μαριέττας Γιαννάκου παρουσιάστηκε από Φινλανδούς το φινλανδικό -πρωτεύσαν- σύστημα.

Όμως, η παρουσία των Σκανδιναβών δεν αξιοποιήθηκε, καθώς «κουβέντα επί της ουσίας και σε βάθος δεν ακολούθησε στην Ελλάδα», όπως λέει η κ. Χατζηνικήτα. Μάλιστα, όπως τονίζει ο κ. Καζαντζής «πώς μπορούν να γίνουν αλλαγές, πώς μπορεί να αξιοποιηθούν οι επενδύσεις όταν δεν αρχίζουμε από το βασικό: την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού μας συστήματος»;

Το κράτος στηρίζει τη θρησκεία στην Τουρκία

Διαχρονική οπισθοδρομικότητα

Η Εισαγγελία της Κων/πολης στην Τουρκία διέταξε ανακρίσεις σε βάρος του εκδότη της τουρκικής έκδοσης του βιβλίου «Η αυταπάτη του θεού» του Richard Dawkins. Ο εκδότης Erol Karaaslan δήλωσε ότι πρέπει να παρουσιαστεί την Πέμπτη, 29/11/07, στην Εισαγγελία για να δώσει εξηγήσεις. Η εφημερίδα «Milliyet» εκτιμάει ότι σε περίπτωση που προσαχθεί σε δίκη ο εκδότης (ίσως και ο συγγραφέας!) λόγω «προσβολής θρησκευτικών αξιών», πιθανολογείται η καταδίκη του με φυλάκιση μέχρις ενός έτους. Όταν δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν την απελευθερωτική δύναμη της επιστήμης, παρουσιάζουν τη θρησκεία τους ως θιγόμενη...

Ο Εισαγγελέας της Κων/πολης ενεργοποιήθηκε ύστερα από αναφορά ενός πολίτη, ο οποίος υπέβαλε μηνυτήρια αναφορά με συνημμένα αποσπάσματα από την τουρκική έκδοση του βιβλίου, στα οποία περιέχονται, όπως ισχυρίζεται, επιθέσεις σε «αγιασμένες αξίες των θρησκειών», μουσουλμανικής, χριστιανικής και ιουδαϊκής.

Το συγκεκριμένο βιβλίο του Dawkins έχει κυκλοφορήσει σε 30 χώρες και έχει γίνει ευπώλητο (μπεστ-σέλερ) στις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γερμανία και την Ιταλία. Στην Τουρκία έχει εκδοθεί από την άνοιξη ήδη σε περίπου 6.000 αντίτυπα. Πιθανολογείται ότι ο θόρυβος με τις ανακρίσεις κατά του εκδότη θα οδηγήσει σε εκτόξευση των πωλήσεων. Άσε που οι Τούρκοι θα έχουν την ευχαρίστηση να υποδεχτούν τον Dawkins αυτοπροσώπως, είτε ως μάρτυρα υπεράσπισης, είτε ως κατηγορούμενο - κάτι που θα δυσφημήσει για άλλη μια φορά την Τουρκία ως προς την ανεκτικότητα στις αντίθετες απόψεις και την ελευθερία διάδοσης της επιστημονικής σκέψης.

και προστατεύει τη φήμη του πάπα στη Βαυαρία

Κάποια μέρα του Σεπτεμβρίου 2006 εμφανίστηκε η Αστυνομία στην αγροικία της οικογένειας Lindner στην περιοχή του Burghausen της γερμανικής Βαυαρίας. Η οικογένεια, με 2 παιδιά 6 και 9 ετών, κατοικεί εκεί σε 90 τ.μ. Η επέμβαση της Αστυνομίας, κατά την οποία συνελήφθη προσωρινά ο πατέρας έδωσε, από πλευράς πλήθους συμμετεχόντων, την εντύπωση πολεμικής ενέργειας.

Με αυτόματα όπλα, αλεξίσφαιρα γιλέκα και αστυνομικούς σκύλους ερευνούσαν οι αστυνομικοί σημείο προς σημείο τη μικρή κατοικία και το κτήμα γύρω από το σπίτι, απαγόρευαν στον συλληφθέντα να μιλήσει με τα μέλη της οικογένειας και τους γείτονές του και τρομοκρατούσαν σύζυγο και μικρά παιδιά.

Αιτία της επιδρομής: κοντά στην αγροικία των Lindner βρίσκεται το χωριό Marktl am Inn, ένα βλαχοχώρι από τις πολλές εκατοντάδες όμοια στη Βαυαρία (επί λέξει: Μικρή αγορά στον ποταμό Ιν), το οποίο είναι ο τόπος καταγωγής του πάπα. Εκείνες τις ημέρες ο πάπας βρισκόταν για επίσκεψη στη Βαυαρία και κάποιοι αδιόρθωτοι «αναρχικοί» έγραψαν με μπογιά στους τοίχους του χωριού αντιπαπικά συνθήματα.

Η Αστυνομία προβληματίστηκε, ποιοι μπορεί να ήταν οι δράστες. Επειδή λοιπόν (σκέφτομαι εγώ) δεν υπήρχαν εκεί κοντά ορθόδοξοι παπάδες που πουλάνε μόνιμα και εξ επαγγέλματος αντιπαπισμό (αναγνωρίστηκε ως πρώτος από το πατριαρχείο, μην το ξεχνάμε!), υπέθεσαν ότι δράστης των τοιχογραφημάτων κατά του Βαυαρού πάπα πρέπει να ήταν ο «αναρχικός» Lindner, τον οποίο είχε καρφώσει στην Αστυνομία ένας συμπολίτης του. Ο Lindner εκδήλωσε τις εγκληματικές προθέσεις του όταν, περιμένοντας βαριεστημένος λίγες μέρες πριν στον προθάλαμο ενός γιατρού στο Marktl am Inn, είπε σε κάποιον γνωστό του που περίμενε μαζί του στον προθάλαμο, ότι καλύτερα θα ήταν να δοθούν τα 40 εκατομμύρια ευρώ που κοστίζει η επίσκεψη του πάπα, σε ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη για να ζήσουν.

Παρά την ομολογία του «δράστη» ότι πράγματι έκανε αυτή την «εγκληματική» συζήτηση στον προθάλαμο του ιατρείου και παρά τις πάνω από πεντάωρες έρευνες και ανακρίσεις, η Αστυνομία δεν κατάφερε να εντοπίσει εργαλεία του εγκλήματος (πινέλα, μπογιές, σπρέι κ.ά. συναφή), οπότε ο Εισαγγελέας από τη γειτονική κωμόπολη Altötting κατάλαβε τη γκάφα του, θεώρησε την υπόθεση ως λήξασα και ζήτησε από την Αστυνομία να αποσυρθεί.

Το Υπουργείο Εσωτερικών της Βαυαρίας (η γερμανική Αστυνομία υπάγεται στις ομόσπονδες χώρες και όχι στην κεντρική κυβέρνηση) δήλωσε ότι δεν επεμβαίνει στις δραστηριότητες της ανεξάρτητης δικαιοσύνης! Και πολύ καλά έκανε, γιατί να χρεωθεί τη γκάφα του εισαγγελέα;

Ο ταλαιπωρημένος Lindner δήλωσε στις εφημερίδες ότι δεν είχε ασχοληθεί ποτέ με τον πάπα και τους παπάδες, αν και Βαυαρός εκ γενετής. Τώρα απέκτησε όμως ένα χόμπι: μαζεύει ανέκδοτα για παπάδες (και τον πάπα, εννοείται) και θα τα δημοσιεύσει σύντομα σε βιβλίο, μαζί με την αναλυτική περιγραφή της περιπέτειάς του, φωτογραφίες και βίντεο που τράβηξαν τα παιδιά με τα κινητά κτλ. Πολλοί συγγενείς και φίλοι, αλλά επίσης γνωστοί και άγνωστοι άρχισαν να του στέλνουν ανέκδοτα για να βοηθήσουν στην έκδοση του βιβλίου του, το οποίο μάλλον θα γίνει πολύτομο…

(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)

Αστρονομία και εξέλιξη

Ο αέναος κύκλος ζωής και θανάτου στο σύμπαν, όπως ισχύει και πάνω στη Γη.

(Click)

Εννοείται, το σύμπαν δεν είναι "όπως το έφτιαξε ο θεός", αλλά εξελίσσεται κι αυτό όπως όλα τα όντα και συστήματα. Άλλο σύμπαν έβλεπαν οι άνθρωποι πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια, άλλο βλέπουμε εμείς τώρα και άλλο θα αντιμετωπίζουν σε μερικές χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι που θα έχουν βγει από τη Γη για μόνιμη διαμονή στο διάστημα. Ο παγιωμένος, σταθερός και αμετάβλητος κόσμος βρίσκεται μόνο στο μυαλό των συντηρητικών και οπισθοδρομικών ανθρώπων που δεν καταλαβαίνουν ότι το σύμπαν, η κοινωνία και η ζωή είναι δυναμικά φαινόμενα που αλλάζουν.

Αντιμαχία δημιουργισμού και εξελικτικής θεωρίας

Περί ψυχής διαπορία

(International Herald Tribune, Καθημερινή, 23/11/2007)

Ο Γάλλος φιλόσοφος του 18ου αιώνα Ρενέ Ντεκάρτ ξεχωρίζοντας τα πλάσματα σε ανθρώπινα και όλα τα άλλα έφερε ένα από τους ισχυρότερους δυϊσμούς στην ιστορία της ανθρώπινης σκέψης. Οι πρόσφατες όμως ανακαλύψεις της βιολογικής επιστήμης ότι τα ζώα εκδηλώνουν αισθήματα και γνωστικούς τρόπους που θεωρούνταν αποκλειστικά ανθρώπινα υπονομεύουν το κύρος του πασίγνωστου αποφθέγματος του Ντεκάρτ «σκέφτομαι, άρα υπάρχω».

Έμψυχο το παν

«Απαρασάλευτο γεγονός» αποκάλεσε το έγκυρο περιοδικό «Φύση» την ιδέα ότι ο ανθρώπινος νους είναι προϊόν της εξέλιξης. Το σχετικό άρθρο του περιοδικού, τόνισε ότι «με όλο το σεβασμό προς τους ανθρώπους που θρησκεύονται, πρέπει να πούμε ότι καιρός είναι να αντικατασταθεί η ιδέα ότι ο άνθρωπος δημιουργήθηκε κατ’ εικόνα και ομοίωση του Θεού». Ή, με τα λόγια του επιστήμονα του ειδικευμένου στον εγκέφαλο Β. Σ. Ραμαχαντράν, του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, ίσως υπάρχει ψυχή με την έννοια του «οικουμενικού πνεύματος» αλλά ψυχή με τη συνήθη έννοια δηλαδή άυλο πνεύμα το οποίο κατοικεί στο ανθρώπινο μυαλό, είναι λόγια άνευ ουσίας.

Βασικά, προλήψεις. Για τον επιστήμονα και συγγραφέα Richard Dawkins, οπαδό της εξελικτικής θεωρίας, ο περί ψυχής λόγος ανήκει στις φλυαρίες, της θρησκευτικής πίστης. Τούτη, για τους ψυχολόγους της εξελικτικής θεωρίας, είναι δημιούργημα της εξέλιξης, μια τάση η οποία επικράτησε επειδή η κοινή πίστη ενίσχυε τη συνοχή και την αλληλεγγύη της ομάδας και τις άλλες ροπές που στήριζαν την επιβίωση και την αναπαραγωγή. Κι όμως, όπως γράφει η Κορνίλια Ντιν στην «Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν», δεν μπορούμε εύκολα να παραμερίσουμε ή να αντικαταστήσουμε την ιδέα της θεϊκής ψυχής.

Πρόσφατα, όταν σε μια συζήτηση ρωτήθηκαν 10 Αμερικανοί ρεπουμπλικάνοι υποψήφιοι πρόεδροι, αν κάποιος από αυτούς δεν πιστεύει στην εξέλιξη, τρεις ύψωσαν το χέρι τους. Ενας τους, ο γερουσιαστής Σαμ Μπράουνμπακ από το Κάνσας, εξήγησε αργότερα στους «Νιου Γιόρκ Τάιμς» και στην «Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν», ότι δεν απορρίπτει την εξελικτική θεωρία καθ’ ολοκληρίαν. Προσθέτοντας όμως ότι «ο άνθρωπος δεν είναι τυχαίο σύμπτωμα, αντανακλά μια εικόνα και ομοιότητα μοναδική στη δημιουργία».

Και τούτο είναι η καρδιά του κόμπου κατά τη φιλόσοφο Νάνσι Μέρφι που έχει γράψει πολλά στα θέματα της επιστήμης, της θρησκείας και της ψυχής. «Η αμφισβήτηση της μοναδικότητας του ανθρώπου, έχει το βάρος της ιδέας του Κοπέρνικου ότι η Γη δεν είναι το κέντρο του σύμπαντος», γράφει στο βιβλίο της «Σώματα και ψυχές ή αποπνευματωμένα σώματα;». Όπως ο Κοπέρνικος κλότσησε τη γη από το ουράνιο βάθρο της, τα νέα ευρήματα για τη γνώση, μετακίνησαν τον άνθρωπο από την «κεντρική θέση» του μέσα στη Δημιουργία. Ας σημειωθεί ότι πριν από ένα αιώνα, ο Φρόιντ στην «Εισαγωγή στην ψυχανάλυση», χαρακτήριζε τις ανακαλύψεις του Κοπέρνικου και του Δαρβίνου, ως τα δύο από τα τρία «μοιραία πλήγματα» στον ναρκισσισμό του ανθρώπου (το τρίτο ήταν η δική του ψυχανάλυση).

Ισορροπίες

Ένας άλλος που έχει γράψει εκτεταμένα επί του θέματος ο θεολόγος Τζον Χοτ του Πανεπιστημίου της Τζορτζτάουν, είπε ότι είναι «ατυχές», εάν πολλοί Αμερικανοί προκειμένου να ερμηνεύσουν την ιδέα της ψυχής, αρνηθούν τη θεωρία της εξέλιξης.

Αξιόπιστη επιστημονική αμφισβήτηση της εξελικτικής θεωρίας ως ερμηνεία της πολυμορφίας και συνθετότητας της ζωής στη Γη, δεν υπάρχει. Όμως, για τη Μέρφι και τον Χοτ, είναι λάθος να πιστεύουμε (όσοι το πιστεύουν) ότι η ψυχή είναι αποκλειστικό προνόμιο των ανθρώπων. «Η εξελικτική βιολογία», γράφει η Μέρφι, «έχει δείξει ότι η μετάβαση από το ζωικό στάδιο στο ανθρώπινο, έγινε πολύ αργά και σταδιακά, για να έχει νόημα η αξίωση ότι μόνο οι άνθρωποι έχουν ψυχή και τα ζώα όχι». «Όλες οι ανθρώπινες ικανότητες, οι κάποτε αποδιδόμενες στο μυαλό ή στην ψυχή, σήμερα θεωρούνται διανοητικές διαδικασίες, ή τουλάχιστον, διαδικασίες στις οποίες ενέχονται ο νους, το νευρικό σύστημα και άλλες σωματικές λειτουργίες, όλα τους αλληλεπιδρώντας με την κοινωνία και τον πολιτισμό».

Γι’ αυτό και είναι λαθεμένη η λογική που θέλει τον άνθρωπο ξεχωριστό από τα άλλα πλάσματα. Τόσο η Μέρφι και ο Χοτ, παραπέμπουν στον Θωμά Ακινάτη, τον φιλόσοφο θεολόγο του 13ου αιώνα, ο οποίος τοποθετούσε στο ίδιο επίπεδο την ψυχή φυτών, ζώων και ανθρώπων.

Με τα λόγια του Χοτ, σε μια διάλεξή του στο Πανεπιστήμιο του Ντόβερ της Πενσιλβανία, «αντί να εξαλείψουμε την ιδέα της ανθρώπινης ψυχής ώστε φυσιολογικά οι άνθρωποι να καταστούν μέρος της άλλης δημιουργίας, καλύτερο θα είναι να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει κάτι ανάλογο με την ψυχή σε όλα τα ζωντανά όντα».

Σημαίνει τούτο ότι ο ανθρώπινος πρόγονος, ο αυστραλοπίθηκος Λούσι, είχε ψυχή; «Ναι», για τον Χοτ: «Ολα τα ανθρωποειδή είχαν κάποια ψυχή. Τούτο όμως δεν αποκλείει την πιθανότητα ότι μέσα στην πορεία της εξέλιξης η ψυχή να είναι διαφορετική, όπως συμβαίνει από άτομο σε άτομο».

Διαφορετικοί χώροι

Για τους επιστήμονες που πιστεύουν, όπως ο βιολόγος του Πανεπιστημίου Μπράουν Κένεθ Μίλερ που είναι Καθολικός, «Το ερώτημα περί της επιστήμης της ψυχής είναι άνευ ουσίας γιατί δεν είναι θέμα με το οποίο μπορεί να καταπιαστεί η επιστήμη». Η συνήθης ερώτηση που ο ίδιος δέχεται στις διαλέξεις του σε πανεπιστήμια είναι τι έχει να πει ως επιστήμονας για την ψυχή. Και η συνήθης απάντηση που δίνει, είναι: «Ως επιστήμονας δεν έχω να πω τίποτα για την ψυχή, επειδή η ψυχή δεν είναι επιστημονική ιδέα».

.

Δύο κόσμοι στην ίδια γειτονιά...

(Click)

.

Ο τάφος του Mozart

Στις 24 Ιουνίου 1829, τριάντα οκτώ (38) χρόνια μετά το θάνατο του Mozart, ξεκίνησε το ζεύγος Vincent και Mary Novello από το Λονδίνο για να επισκεφτεί τους χώρους που έζησε ο μεγάλος δημιουργός στο Salzburg και στη Βιέννη. Το Σάββατο, 25 Ιουλίου 1829, έγραψε ο Vincent στο ημερολόγιό του τα εξής:

«Μου είπαν ότι δεν ήταν τίποτα γνωστό για τον τάφο του Mozart, εκτός του ότι βρίσκεται στο νεκροταφείο του Αγίου Μαρξ, μία μικρή εκκλησία που ανήκε παλαιότερα σε ένα μοναστήρι καλογριών. 'Οτι δεν υπάρχει κάποια ταφόπετρα ή οποιοδήποτε άλλο σημάδι που να δηλώνει τον τάφο αυτού του ιδιοφυούς ανθρώπου και ότι κανείς δεν μπορεί να μου δείξει, πού έχει θαφτεί. Επειδή όμως εγώ πείθομαι και κρίνω μόνο από προσωπική αντίληψη, αποφάσισα να επισκεφτώ τον Άγιο Μαρξ και να εξετάσω, τί μπορώ να πληροφορηθώ.

Ξύπνησα γι' αυτό στις 5.30' και εντόπισα τελικά, όχι χωρίς σημαντικές δυσκολίες την εκκλησία, η οποία βρίσκεται σε ένα άσημο προάστιο της Βιέννης. Έφτασα εκεί στις 7 και ήμουν χαρούμενος που μόλις άρχισε η λειτουργία και μπόρεσα να μιλήσω με το νεωκόρο. Στην ερώτησή μου, αν αυτή είναι η εκκλησία του Αγίου Μαρξ που έχει θαφτεί ο Mozart, απάντησε ότι πράγματι εδώ είναι ο Άγιος Μαρξ, αλλά για κάποιον Mozart δεν ξέρει τίποτα και δεν μπορεί να δώσει πληροφορίες για τον τάφο του. Έτσι άρχισα να ψάχνω.

Η εκκλησία, ή καλύτερα το παρεκκλήσιο είναι πολύ μικρό (...) Ο χώρος γύρω είναι πολύ περιορισμένος και το τμήμα που χρησιμεύει ως νεκροταφείο, βρίσκεται στην αριστερή πλευρά. Εκεί στηρίζονται μερικές ταφόπετρες στον τοίχο και όλη η έκταση δεν φτάνει τα 50 τετραγωνικά μέτρα.

Περπάτησα κάθε δρομάκι και κάθε κομμάτι γης με το μεγαλύτερο σεβασμό, αλλά όχι μόνο δεν υπάρχει ταφόπετρα με το όνομά του, πολύ περισσότερο ούτε καν ίχνος κάποιου τάφου. Οι επιγραφές στις παλιές ταφόπετρες αναφέρονται σε κάποιους άγνωστους δημάρχους και ιερωμένους του παλαιού μοναστηριού. Κι όμως, εδώ βρίσκεται "για πάντα στο στενό κελί, ύστερα από τις εναλλαγές της ζωής".

Οι ιστορίες που είχα ακούσει ήταν λοιπόν σωστές. Λουλούδια δεν υπήρχαν, αλλιώς θα είχα κόψει μερικά. Έτσι πήρα μόνο λίγα πράσινα φύλλα, σαν ανάμνηση από αυτό το θλιβερό τοπίο. Επιστρέφω γεμάτος αηδία για την αδιαφορία, την άκαρδη αγνωμοσύνη και τη ντροπιαστική αμέλεια που έδειξαν σ' αυτό το μεγάλο άνδρα οι περισσότεροι από τους συμπατριώτες του και ιδιαίτερα οι Βιεννέζοι...» (Nerina Medici di Marignano - Rosemary Hughes: Eine Wallfahrt zu Mozart, Die Reisetagebücher von Vincent and Mary Novello aus dem Jahre 1829, Boosey & Hawkes, Bonn 1959)

Ο "τάφος του Mozart" που εικονίζεται σε τουριστικούς οδηγούς της Βιέννης και δείχνουν οι ξεναγοί στους επισκέπτες, είναι κενοτάφιο και βρίσκεται αλλού, στο Κεντρικό Νεκροταφείο (Zentralfriedhof). Η εκκλησία του Αγίου Μαρξ και το νεκροταφείο της δεν υπάρχουν πια. Οι βαρύτατοι χαρακτηρισμοί στο ημερολόγιο του Vincent Novello και διαφόρων συγγραφέων της εποχής για τη μειωτική συμπεριφορά απέναντι στο νεκρό Mozart από τους συμπατριώτες του, αντιμετωπίζονται συχνά με αναφορά στις ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις του αυτοκράτορα Ιωσήφ Β'.

Σύμφωνα με αυτές τις μεταρρυθμίσεις απλοποιήθηκαν τότε πολλές δημόσιες λειτουργίες, όπως η νεκρώσιμη ακολουθία και η ταφή, που είχαν αποκτήσει με την πάροδο των ετών πομπώδες τελετουργικό. Γεγονός είναι πάντως ότι, αφενός ο Gluck πριν από τον Mozart και αφετέρου οι Haydn και Beethoven μετά τον Mozart, αλλά και άλλοι, λιγότερο διάσημοι δημιουργοί, κηδεύτηκαν με όλες τις τιμές που ταίριαζε στην προσφορά τους. Για τον Mozart δεν βρέθηκε από τον περίγυρό του κάποιος - συγγενής, συνεργάτης, φίλος ή φιλόμουσος - να τοποθετήσει μία απλή πλάκα ή ένα σημάδι στον τάφο του ...

Βιβλία, βιβλία

Μια άλλη Ελλάδα;

(του Ανδρέα Παππά, Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας, 23/11/2007)

Με αφορμή τους «τηλεμποράκους της ελληνολατρίας», έγραφα την προηγούμενη Παρασκευή ότι αναρωτιέται κανείς αν είναι απλώς φαιδροί όσο και αυτά που λένε, ή απλώς εκμεταλλεύονται την αφέλεια και την ευπιστία κάποιων για να πουλάνε την πραμάτεια τους. Εκτός από αυτό το ερώτημα όμως, ενδιαφέρον παρουσιάζει και ένα ακόμα, κοινωνι(ολογι)κού χαρακτήρα. Ποιοι, άραγε, αγοράζουν αυτά τα βιβλία, καταβάλλοντας μάλιστα διόλου ευκαταφρόνητα ποσά; Και κάτι ακόμα. Αφού παραλάβουν το «πακέτο», τι το κάνουν; Βάζουν απλώς τα βιβλία στα ράφια του «σύνθετου», δίπλα στον μεταλλικό πύργο του Αϊφελ; 'Η μήπως τα διαβάζουν κιόλας, οπότε ίσως το φαινόμενο να παρουσιάζει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον;

Πολύ θα ήθελα να γνωρίσω -και δεν πρόκειται μόνο για ρητορικό σχήμα- δυο-τρεις από αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι, τείνοντας ευήκοον ους στην κραυγή του Λιακόπουλου, σηκώνονται από «καρέκλες, πολυθρόνες, ντιβάνια, καναπέδες, κρεβάτια» και σπεύδουν να απευθυνθούν στο τηλεφωνικό κέντρο, που έχει βέβαια «πάρει φωτιά» (όπως κάθε τηλεοπτικό τηλεφωνικό κέντρο που σέβεται τον εαυτό του), ζητώντας να αγοράσουν το πακέτο στο οποίο ο αρμόδιος της αποθήκης έχει στριμώξει ό,τι βιβλία υπάρχουν για ξεστοκάρισμα. Τι ωθεί αυτούς τους ανθρώπους να δώσουν χρήματα που σίγουρα δεν τους περισσεύουν για να αποκτήσουν τα συγκεκριμένα βιβλία; Πώς ζουν κατά τα άλλα; Τι επαγγέλλονται; Πώς διασκεδάζουν; Τι προσδοκούν και τι φοβούνται; Εχουν άλλα βιβλία στο σπίτι τους;

Κάθε φορά που βρίσκομαι μπροστά σ' ένα φαινόμενο όπως αυτό, ή όπως εκείνο με τα πλήθη που συνέρρεαν για να δουν τον Βησσαρίωνα να μη λιώνει, έχω έντονη την αίσθηση ότι, ναι, πράγματι, υπάρχει και μια «άλλη Ελλάδα», της οποίας κάποιες ανάγκες -ή «ανάγκες»- καλύπτει προφανώς αυτό το απίθανο κράμα τερατολογίας και δεισιδαιμονίας.

Μακάρι το φαινόμενο να είναι οριακό, ή πρόσκαιρο. Φοβάμαι, όμως, ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι. Και αρκετός καιρός πάει πια από τότε που άρχισε αυτό το βιολί, και ολοένα πληθαίνουν τα «μαγαζιά» αυτού του είδους, και όλο και περισσότερο εμφανίζονται στην αγορά βιβλία με θέμα την απόκρυφη ιστορία του κουνιάδου της Μαρίας Μαγδαληνής, που παντρεύτηκε μια κόρη της Κλεοπάτρας, και γέννησε έναν γιο με τεράστια αφτιά, ο οποίος ίσως και να είναι ο προπομπός του Αντίχριστου (ή κάτι τέτοιο, τέλος πάντων).

Και ένα τελευταίο ερώτημα, που συχνά το υποβάλλω στον εαυτό μου. Καλά, εσύ γιατί τις χαζεύεις τις σχετικές εκπομπές, όταν «πέφτεις πάνω τους»; Η πρώτη -και ίσως η πιο εύκολη- απάντηση θα μπορούσε να είναι για να δω μέχρι ποιο σημείο μπορούν να φτάσουν η ασυναρτησία και η αρλουμπολογία. Ισως, όμως, να πρέπει κανείς να αναζητήσει την απάντηση και λίγο πιο βαθιά. Μήπως, τελικά, το απόλυτα άσχημο, το απόλυτα απαράδεκτο, αυτό που σε εξοργίζει, έχει αντίστοιχη δύναμη με το πολύ καλό, το πολύ όμορφο, το εξαιρετικό; Το μέτριο, το αδιάφορο, το κοινότοπο, εύκολα το προσπερνάει κανείς. Αντίθετα, η απόλυτη ανοησία, η απόλυτη κακογουστιά -ακόμα και η απόλυτη αρπαχτή, αν θέλετε- έχει «κάτι». Κάτι που, αν μη τι άλλο, είναι ικανό να σου τραβήξει, έστω και προς στιγμήν, την προσοχή.

Με φανελάκι και τον κουβά στο χέρι

Μνήμη Θεοδόση Παπαθεοδοσίου, 1937-2000

Γνώρισα τον αείμνηστο Θεοδόση Παπαθεοδοσίου περί τον Φεβρουάριο του έτους 1976. Λίγο καιρό πριν είχα απολυθεί από το στρατό και ήθελα να πληροφορηθώ, τι απέγινε μια αίτηση για πρόσληψή μου στο (τότε) ΚΑΤΕ Αθήνας σε θέση έκτακτου εκπαιδευτικού. Πήγα λοιπόν στη Ν. Φιλαδέλφεια, όπου στεγαζόταν αρχικά το ΚΑΤΕ και είχα υποβάλει την αίτησή μου κι εκεί πληροφορήθηκα ότι το Ίδρυμα αυτό είχε μεταφερθεί στο Αιγάλεω, στο «μπαρουτάδικο». Για μένα το Αιγάλεω ήταν τότε περίπου terra incognita, δεδομένου ότι έλειπα από 18 ετών για πολλά χρόνια στο εξωτερικό και δεν γνώριζα πια καλά την Αθήνα.

Ακούγοντας «Αιγάλεω» ως προορισμό, πήρα ένα λεωφορείο που με μετέφερε στην περιοχή που βρίσκεται το δημοτικό στάδιο, αρκετά μακριά από το μπαρουτάδικο. Μετά από πολύωρο ποδαρόδρομο κάτω από ψιλή βροχή έφτασα, ρωτώντας δεξιά κι αριστερά, στο καινούργιο τότε στην περιοχή ΚΑΤΕ, μπήκα στον κεντρικό διάδρομο από τη γκρεμισμένη μάντρα του παλιού εργοστασίου (τα σημερινά κάγκελα τοποθετήθηκαν αργότερα) και διαπίστωσα ότι δεν υπήρχε ούτε ένας άνθρωπος στο συγκρότημα. Εκείνη την εποχή για να φτάσεις με βροχερό καιρό στον περίβολο του σημερινού ΤΕΙ Αθήνας, έπρεπε να χωθείς στις λάσπες μέχρι τον αστράγαλο. Οι δρόμοι της περιοχής ήταν σχεδόν όλοι χωρίς άσφαλτο και τα νερά της βροχής κυλούσαν επιφανειακά προς τον Κηφισό, αν δεν λίμναζαν στις πάμπολλες λακκούβες.

Περπάταγα λοιπόν, βρεγμένος κι απογοητευμένος, στον άδειο κεντρικό διάδρομο, κοίταζα δεξιά κι αριστερά στις εισόδους των Σχολών μήπως συναντήσω ή ακούσω κάποιον - τίποτα, ούτε ψυχή! Κάποια στιγμή, αφού πλησίασα τη σημερινή Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών, διέκρινα στον υπαίθριο χώρο μεταξύ της Σχολής Τεχνολογίας Τροφίμων και του κτηρίου αιθουσών της Σχολής Γραφικών Τεχνών ένα ευτραφή κύριο με αρκετή φαλάκρα που φορούσε κανονικό παντελόνι και, στο καταχείμωνο, φανελάκι και ο οποίος μάζευε με ένα τεράστιο κουβά νερά από το υπόγειο, κάτω από το κτήριο αιθουσών. Ακόμα τώρα υπάρχει στο κάτω μέρος της σκάλας η είσοδος μιας αποθήκης.

Πλησίασα το συγκεκριμένο κύριο, εργάτης ή επιστάτης πρέπει να ήταν και τον ρώτησα, πού μπορώ να βρω κάποιον καθηγητή του ΚΑΤΕ για να μου δώσει πληροφορίες. Ο κύριος με τον κουβά με κοίταξε διερευνητικά με βλοσυρό βλέμμα και μου είπε με χαρακτηριστικό στόμφο: «Εγώ είμαι καθηγητής, Παπαθεοδοσίου!» και μου πρότεινε το μουσκεμένο χέρι του... Έτσι απρόσμενα ξεκίνησε το 1976 μια γνωριμία και φιλία μέχρι τον απροσδόκητο θάνατο του Θεοδόση, σαν σήμερα 25/11 πριν επτά χρόνια, και αυτή η εικόνα του δραστήριου και αποτελεσματικού ανθρώπου, «με φανελάκι και τον κουβά στο χέρι», θα με ακολουθεί εφ’ όρου ζωής.

Λίγο μετά έμαθα ότι στο προαναφερόμενο υπόγειο είχε αποθηκευτεί εργαστηριακός εξοπλισμός της Σχολής και η ξαφνική νεροποντή προκάλεσε απρόβλεπτη πλημμύρα. Επειδή ο Θεοδόσης είχε παραλάβει αυτό τον εξοπλισμό ως διευθυντής των Τεχνολόγων Μηχανικών, αναγκάστηκε «να πιάσει τον κουβά» για να σώσει ό,τι ήταν δυνατόν, αφού προσωπικό υπήρχε ελάχιστο και δεν βρισκόταν κανείς άλλος εκείνη την ώρα στο Ίδρυμα. Αυτή η περιγραφή δείχνει και την κατάσταση εκείνης της εποχής των κτιριακών εγκαταστάσεων του σημερινού ΤΕΙ Αθήνας, όταν οι εκπαιδευτικοί έπρεπε να φέρουμε από το σπίτι μας σπόγγο και κιμωλία για να κάνουμε μάθημα και αναζητούσαμε στις αίθουσες και στους διαδρόμους καρέκλες για να μαζέψουμε ένα ικανοποιητικό ακροατήριο.

Αργότερα γνώρισα τον Θεοδόση αρκετά καλά, παρακολούθησα τις υπηρεσιακές περιπέτειες και τις προσωπικές μεταπτώσεις του, τις επιτυχίες και τις απογοητεύσεις του και πολύ συχνά είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε διεξοδικά, κυρίως σε ταξίδια που βρεθήκαμε μαζί, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, αλλά και στην ιδιαίτερη πατρίδα της μητέρας του, τη Σύμη, ιδίως κατά τα ατελείωτα βραδινά χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και τηλέφωνο στον Άγιο Αιμιλιανό.

Ήταν αντιφατικός άνθρωπος ο Θεοδόσης!

• Υποστήριζε ταυτόχρονα τον επιστημονικό ορθολογισμό και τη μυστηριακή επιφοίτηση,
  
• δήλωνε κοινωνικά προοδευτικός αλλά ήταν ιδιωτικά συντηρητικός,
  
• ήταν πολυπράγμων και αποτελεσματικός, αλλά εργαζόταν περιστοιχισμένος συχνά από άτομα νωθρά, ιδιοτελή, αδρανή ή αδιάφορα,
  
• υπερασπιζόταν τις δημοκρατικές διαδικασίες αλλά ήταν αυταρχικός,
  
• έθετε υποψηφιότητα για κάποιο αξίωμα και καυγάδιζε με πιθανούς ψηφοφόρους του,
  
• συνεργαζόταν στενά με συναδέλφους και ταυτόχρονα είχε μαζί τους συγκρουσιακές σχέσεις,
• στα έτη 1976-78, όταν εγώ έγραφα ήδη στη δημοτική, μου εξηγούσε την ανωτερότητα της καθαρεύουσας και μερικά χρόνια αργότερα ήταν ο ίδιος κήρυκας της δημοτικής - αν και περισσότερο στην πασοκική εκδοχή της,
• είχε εντολή από τους γιατρούς να ζει ήρεμα και ξεκούραστα, επειδή ήταν υπέρβαρος, είχε πίεση, ζάχαρο και άγχος, αλλά αυτός βρισκόταν 1-2 μέρες την εβδομάδα στις Βρυξέλλες, 1-2 μέρες κάπου αλλού στον κόσμο και τις υπόλοιπες μέρες της εβδομάδας στο γραφείο ή στο σπίτι του στην Αθήνα, κρεμασμένος στα τηλέφωνα και χωμένος σε χαρτιά με κείμενα μελετών και με λογαριασμούς οικονομικών απολογισμών.
  

Απ’ την άλλη πλευρά, αυτό που αντιλαμβάνομαι εγώ ως αντιφατικότητα, ίσως να πρόκειται για τη σχετικότητα και τη συμπληρωματικότητα των ιδεών και των εννοιών που επιτρέπει στις ηγετικές προσωπικότητες να παραμένουν στο επίκεντρο των εξελίξεων και να επηρεάζουν τα γεγονότα, ακόμα και με την απλή παρουσία τους. Μερικές φορές κατέκρινα τον Θεοδόση, όχι σπάνια ενώπιον τρίτων, για ενέργειες ή σχέδιά του. Αρκετές φορές αναγνώριζε ότι έχω δίκιο, εξηγούσε όμως ότι οι περιστάσεις δεν του επέτρεπαν να πράξει αλλιώς. Αυτά και διάφορα άλλα, μερικά σοβαρά και μερικά ευτράπελα, τα οποία συχνά σχολιάζαμε προβληματισμένοι ή διασκεδάζοντας, δεν μας εμπόδισαν να διατηρήσουμε, όπως προανέφερα, μια διαρκή κριτική φιλία και μια άριστη σχέση συνεργασίας, όποτε χρειάστηκε.

Αυτά που εκτίμησα ιδιαίτερα στη συνεργασία μου μαζί του και θεωρώ απαραίτητο να υπογραμμίσω ήταν ο πλούτος των γνώσεων, η οργανωτική ικανότητα και η αποτελεσματικότητα στις ενέργειές του. Δεν υπήρξε περίπτωση να ξεκινήσουμε μαζί ένα σχέδιο, μία μελέτη, μία έκδοση, ένα συνέδριο, ένα σεμινάριο -και κάναμε πολλές επιστημονικές, εκπαιδευτικές, συνδικαλιστικές και εκδοτικές εργασίες και εκδηλώσεις μαζί- και να μην κάνει ο Θεοδόσης πολύ περισσότερα από όσα είχαμε συμφωνήσει ή περίμενα εγώ να πράξει.

Στις αρχές της δεκαετίας του '90, όταν ήταν εκτός του Ινστιτούτου Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΙΤΕ) του Υπουργείου Παιδείας και βρισκόταν καθημερινά στο γραφείο του στο ΤΕΙ Αθήνας, περιέγραφε σε κάποιες συζητήσεις που είχαμε, με τι θα ασχοληθεί όταν -με το καλό- πάρει σύνταξη. Δεν υπήρχε φυσικά περίπτωση να τριγυρνάει ο Θεοδόσης ως συνταξιούχος στο καφενείο ή να πηγαίνει βόλτα τα εγγόνια - εκτός αν του ανέθετε κάποια εργασία η κ. Άννα, η σύζυγος! Θα έγραφε λοιπόν «τρία βιβλία» και έδειχνε τα τρία μεσαία δάκτυλα του χεριού του, ένα για την ιστορία των ΚΑΤΕ/ΤΕΙ, το οποίο και ολοκλήρωσε έγκαιρα (*), ένα για το μυστήριο της Ατλαντίδας, για την οποία είχε ήδη τη βεβαιότητα ότι πρέπει να κρύβεται κάπου γύρω από τον «ομφαλό της Γης», τη Σύμη, και ένα για την τεχνολογία στην αρχαία Ελλάδα.

Τα δύο τελευταία από αυτά τα βιβλία, τα οποία έλεγε ότι θα τα εκδώσει και στα γερμανικά με συνεργασία του κοινού φίλου και συναδέλφου, καθηγητή Gerhard Henning, δεν άρχισε καν να τα γράφει! Έφυγε ξαφνικά, πολυπράγμων και πολυάσχολος, γεμάτος σχέδια και οράματα, στόχους και ελπίδες. Κατέρρευσε λίγο μετά την επιστροφή του από ένα επίπονο ταξίδι στο Ουσμπεκιστάν, όπου είχε πάει με μεγάλη ομάδα να επισκεφτεί αρχαιολογικά ευρήματα και τάφους πολεμιστών από τις στρατιές του Μεγαλέξαντρου. Τελικά, με τόσες ταλαιπωρίες που φόρτωσε τον εαυτό του, συνάντησε απευθείας τον Μεγαλέξαντρο ...

Η τύχη έφερε τα πράγματα έτσι να αναλάβω εγώ τη διδασκαλία ενός μαθήματος για την «Ιστορία της Τεχνολογίας» και τη συγγραφή του σχετικού εκπαιδευτικού βοηθήματος. Σε διάφορα σημεία αυτής της συγγραφής ήρθαν συχνά στο μυαλό μου οι συζητήσεις που έκανα με τον Θεοδόση και οι πεποιθήσεις του για τους μηχανισμούς προόδου της κοινωνίας και της επιστήμης, σημαντικότεροι από τους οποίους πίστευε και διατυμπάνιζε ότι ήταν, η «σπειροειδής εξέλιξη» και η «επιφοίτηση». Όποιοι δεν είχαν τη χάρη της επιφοίτησης, έπρεπε να εργαστούν πολύ περισσότερο, έλεγε - και γέλαγε ζωηρά για να μη δυσαρεστήσει το συνομιλητή του, ο οποίος φυσικά και δεν ήταν δυνατόν να διαθέτει μία ανύπαρκτη χάρη...

Ας είναι αιωνία η μνήμη του!

(*) Θ. Παπαθεοδοσίου: «Ο θεσμός της τριτοβάθμιας τεχνολογικής εκπαίδευσης, Από τα ΚΑΤΕ στα ΤΕΙ», εκδόσεις Λύχνος, Αθήνα 2000.(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)

Διαχρονική οπισθοδρομικότητα

Πώς λειτουργούν οι ιδεοληψίες περί "δευτέρας παρουσίας" σε αρρωστημένα μυαλά!

(Click)

Οι επαγγελματίες της "πίστης" ασκούν βιοποριστικό επάγγελμα με τα παραμύθια και κάποιοι βαρεμένοι τους παίρνουν στα σοβαρά.

.

Ουγγρικές Ραψωδίες II

...
Στο βίντεο που ακολουθεί παρουσιάζει ο δημιουργός του εικόνες από την κωμόπολη Tokaj στη βορειοδυτική Ουγγαρία. Την παρουσίαση συνοδεύει μουσική με ορχηστρικές εκτελέσεις Ουγγρικών Ραψωδιών που αναφέρθηκαν σε προηγούμενη παράθεση!

Βλαστοκύτταρα από το δέρμα...

για τη δημιουργία ανταλλακτικών οργάνων

Δύο ερευνητικές ομάδες στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία ανακοίνωσαν ανεξάρτητα την Τρίτη ότι κατάφεραν να μετατρέψουν κύτταρα δέρματος σε βλαστικά κύτταρα, εφαρμόζοντας μια πρωτοποριακή μέθοδο που παρακάμπτει την χρήση ανθρώπινων εμβρύων. «Βρισκόμαστε πλέον σε θέση να μπορούμε να δημιουργούμε βλαστικά κύτταρα ειδικά για κάθε συγκεκριμένο ασθενή και για κάθε συγκεκριμένη ασθένεια χωρίς τη χρήση ανθρώπινων ωαρίων ή εμβρύων» δήλωσε ο Σίνια Γιαμανάκα του Πανεπιστημίου του Κιότο, επικεφαλής της ομάδας που υπογράφει τη δημοσίευση στην έγκριτη επιθεώρηση Cell.
Τη δεύτερη δημοσίευση, στο περιοδικό Science, υπογράφει η ομάδα του Τζέιμς Τόμσον στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν στο Μάντισον. Η μέθοδος «άμεσου επαναπρογραμματισμού» των κυττάρων του δέρματος, ώστε να δώσουν μια ποικιλία διαφορετικών ιστών, φέρνει πιο κοντά.

Τα βλαστικά κύτταρα, που υπόσχονται να φέρουν επανάσταση στην ιατρική, μπορούν να καλλιεργηθούν στο εργαστήριο και να δώσουν θεωρητικά μια ποικιλία διαφορετικών ιστών για μεταμόσχευση. Βλαστικά κύτταρα υπάρχουν και στον ενήλικο οργανισμό, έχουν όμως αποδειχθεί λιγότερο «ευέλικτα» από τα εμβρυικά κύτταρα.

Οι δύο ερευνητικές ομάδες κατάφεραν να μετατρέψουν κύτταρα δέρματος σε κύτταρα που μοιάζουν και συμπεριφέρονται όπως τα εμβρυικά βλαστικά κύτταρα. Για να το κατορθώσουν, οι ερευνητές μόλυναν ανθρώπινους ινοβλάστες δέρματος με έναν ιό που μετέφερε στα κύτταρα τέσσερα επιπλέον γονίδια (δύο από τα γονίδια ήταν κοινά και στις δύο μελέτες). Τα επιπλέον αυτά γονίδια επαναπρογραμματίζουν τη λειτουργία άλλων γονιδίων και αναγκάζουν τα κύτταρα να αλλάξουν ρόλο και να μετατραπούν σε «πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα».

Στην παρούσα φάση, τα κύτταρα αυτά δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε ασθενείς, δεδομένου ότι έχουν τροποποιηθεί γενετικά και θα μπορούσαν θεωρητικά να προκαλέσουν καρκίνο. Αν και οι έρευνες ανοίγουν το δρόμο για την εύκολη παραγωγή βλαστικών κυττάρων κατά παραγγελία, άλλοι επιστήμονες, όπως ο Τζορτζ Ντάλει του Χάρβαρντ, ειδικός στα βλαστικά κύτταρα, τονίζουν ότι οι έρευνες σε ανθρώπινα έμβρυα δεν πρέπει να εγκαταληφθούν, έως ότου είναι σαφές ποια μέθοδος υπερτερεί και σε ποιες περιπτώσεις.

(βλέπε επίσης >>>)

.

Ελληνοχριστιανικός πολιτισμός με το ζόρι...

...

Βρέθηκα προ ημερών στην κεντρική αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην πανηγυρική συνεδρίαση για την έναρξη κάποιου επιστημονικού συνεδρίου. Εκεί που έπεφταν οι χαιρετισμοί, ευτυχώς σύντομοι, παρατηρούσα εγώ την αίθουσα, στην οποία γίνονται εργασίες ανακαίνισης.

Μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση τα δύο λάβαρα που έχουν τοποθετηθεί εκατέρωθεν του βήματος των ομιλητών. Αριστερά είναι η ελληνική θεά Αθηνά, δεξιά είναι ένα λάβαρο με τους χριστιανικούς «τρεις ιεράρχες». Περίεργος συνδυασμός σκέφτηκα. Ρώτησα το συνάδελφο δίπλα μου, πανεπιστημιακό καθηγητή, τι συμβολίζουν τα λάβαρα και μου απάντησε χωρίς δεύτερη σκέψη αλλά με χαμόγελο: «Τον ελληνοχριστιανικό πολιτισμό». Μάλλον σκεφτόταν κι αυτός τα ίδια με μένα ή τα είχε σκεφτεί σε άλλη, προηγούμενη τελετή που περίμενε να τελειώσουν τα λογύδρια.

Τώρα, εγώ αναρωτιέμαι, είναι αυτός ο κατάλληλος συνδυασμός, αν κάποιος θέλει να παραστήσει συμβολικά την ιδεοληψία του «ελληνοχριστιανικού πολιτισμού»; Μήπως θα έπρεπε να τοποθετηθούν και στο αριστερό λάβαρο πρόσωπα, π.χ. Σωκράτης, Πλάτων, Αριστοτέλης ή, για να αναφέρω το συνδυασμό των «αιρετικών», Αναξαγόρας, Δημόκριτος, Επίκουρος;

Να υπενθυμίσω ότι ο Αναξαγόρας, από τις Κλαζομενές της Μ. Ασίας, εισήγαγε την επιστήμη στην Αθήνα, αλλά διώχθηκε ως «άθεος» και «αιρετικός», επειδή ισχυριζόταν –τον αθεόφοβο- ότι ο Ήλιος είναι μία διάπυρη μεταλλική μάζα «μεγαλύτερη από την Πελοπόννησο»! Στην πραγματικότητα η δίωξή του είχε πολιτικό χαρακτήρα, γιατί ήταν στενός φίλος του Περικλή, τον οποίο μισούσαν οι Ολιγαρχικοί.

Ο Δημόκριτος είχε διατυπώσει μία «ατομική θεωρία», σύμφωνα με την οποία τα έσχατα μόρια ύλης που δεν επιδέχονται τομές (άτμητα, άτομα) ή αυξομειώσεις, είναι αγέννητα, άφθαρτα, αναλλοίωτα και αδιαίρετα, πλήρη και τέλεια, συμπαγή, ενιαία και απλά, ενώ είναι αριθμητικά άπειρα, απέραντα ποικιλόμορφα σε σχήμα και κινούνται αδιάκοπα στο κενό. Αυτή την ατομική θεωρία εφάρμοζε ο Δημόκριτος επίσης στις κοσμολογικές εξηγήσεις του σύμπαντος: Το σύμπαν (κόσμος) δεν ήταν δημιούργημα, ούτε έχει κατάληξη! Στο εσωτερικό του υπάρχουν όμως άπειροι «κόσμοι», οι οποίοι γεννιούνται και πεθαίνουν. Γι' αυτό οι «κόσμοι» του σύμπαντος έχουν διαφορετική ηλικία. Με αυτές τις απόψεις ξέφευγε ο Δημόκριτος από την ανάγκη ύπαρξης θεών και καθιέρωνε την ύλη ως θεμέλιο της ύπαρξης και λειτουργίας του σύμπαντος.

Τέλος, ο Επίκουρος δίδασκε ότι τα ουράνια σώματα δεν είναι θεϊκές μονάδες με αυτοτελή βούληση (όπως υποστήριζαν πεισματικά ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης), πήραν από την αρχή το σφαιρικό τους σχήμα και την αναγκαιότητα και περιοδικότητα των κινήσεών τους και δεν αποτελούν «μακάριες και άφθαρτες οντότητες». Οι θεοί, κατά την επικούρεια αντίληψη, δεν ανακατεύονται στα ανθρώπινα, δεν κάνουν χάρες και δεν δέχονται δώρα. Αν έκαναν δε πράγματι οι θεοί όσα τους ζητούσαν οι άνθρωποι, θα εξαφανιζόταν η ανθρωπότητα, γιατί όλοι επιζητούν και εύχονται το κακό των άλλων...

Σήμερα γνωρίζουμε ότι αυτές οι απόψεις των μεγάλων «αιρετικών» φιλοσόφων, οι οποίες προέκυπταν τότε διαισθητικά, δεν απέχουν σημαντικά από τα επιστημονικά ευρήματα και τη σημερινή γνώση μας για τα ουράνια σώματα και τον κόσμο γενικότερα.

Για να επανέλθω στα λάβαρα, σκεφτόμουν ότι θα είχε μεγάλη πλάκα, αν είχαν τοποθετήσει και στο κοντάρι με το λάβαρο της θεάς Αθηνάς χριστιανικό σταυρό, ευτυχώς όμως τοποθέτησαν κάτι σαν αιχμή δόρατος. Κι επειδή αργούσαν οι χαιρετισμοί από τους εκπροσώπους των φορέων που συμμετείχαν και συνδιοργάνωναν το επιστημονικό συνέδριο, άφησα να περάσουν άλλη μια φορά από το μυαλό μου τα λόγια και έργα των «τριών ιεραρχών» για τον ελληνικό πολιτισμό, αφού κάποιοι έκριναν ότι αυτοί οι τρεις συναπαρτίζουν το ιδεολόγημα του «ελληνοχριστιανικού πολιτισμού»:

Ιωάννης Χρυσόστομος, (Γιοχάναν, εκ Δαμασκού Συρίας):

• «Εάν δε κοιτάξεις στα ενδότερα των Ελλήνων θα δεις τέφρα και σκόνη και τίποτε υγιές, αλλά σαν τάφος ανοιγμένος είναι ο λάρυγγας αυτών, γεμάτος ακαθαρσίες και ιχώρ (έμπυο) και τα δόγματά τους γεμάτα σκουλήκια. Εμείς δε δεν παραιτούμαστε της κατ' αυτών μάχης» (Εις τον 'Αγιον Ιωάννην τον Απόστολον και Ευαγγελιστήν, 59, 370, 7-11).

• «Όσο πιο βάρβαρο ένα έθνος φαίνεται και της ελληνικής απέχει παιδείας, τόσο λαμπρότερα φαίνονται τα ημέτερα... Ούτος ο (πιστός) βάρβαρος, την οικουμένη ολάκερη κατέλαβε ... και ενώ πάντα τα των Ελλήνων σβήνουν και αφανίζονται, τούτου (του πιστού βάρβαρου) καθ' έκαστη λαμπρότερα γίνονται». (Εις Ιωάννην 59.31.33).

• «Κανείς δεν πρέπει στα παιδιά του, των (Ελλήνων) προγόνων να καλεί τα ονόματα, του πατέρα, της μητέρας, του παππού και του προπάππου, αλλά αυτά των δικαίων (της Παλαιάς Διαθήκης)». (Περί Κενοδοξίας και πώς δει τους Γονείς Ανατρέφειν τα Τέκνα (690) 641.65).

• «Tα παιδιά να υπακούτε στους γονείς σας σύμφωνα με το θέλημα του Kυρίου... Όμως, όταν ο γονέας είναι Έλλην, τότε το παιδί δεν πρέπει να υπακούη» (προς Eφεσίους επιστολή, ομιλία 21, παρ. α).

Βασίλειος ο Μέγας, (Καππαδόκης εκ καταγωγής):

• «Είναι εχθροί οι Έλληνες, διότι διασκεδάζουν καταβροχθίζοντας με ορθάνοιχτο στόμα τον Ισραήλ. Στόμα δε λέγει εδώ ο προφήτης (βλ. Ησαΐας Θ΄11) την σοφιστική του λόγου δύναμη η οποία τα πάντα χρησιμοποίησε για να παραπλανήσει τους εν απλότητι πιστευσάντων». (Εις Προφήτην Ησαϊαν 9.230.8)

• «Μη δειλιάζετε από των ελληνικών πιθανολογημάτων... τα οποία είναι σκέτα ξύλα, μάλλον δε δάδες που απώλεσαν και του δαυλού την ζωντάνια και του ξύλου την ισχύ, μη έχοντας δε ούτε και του πυρός την φωτεινότητα, αλλά σαν δάδες καπνίζουσες καταμελανώνουν και σπιλώνουν όσους τα πιάνουν και φέρνουν δάκρυα στα μάτια όσων τα πλησιάζουν. Έτσι και (των Ελλήνων) η ψευδώνυμος γνώση σε όσους την χρησιμοποιούν» (Εις Προφήτην Ησαΐαν Προοίμιον 7.196.3).

Γρηγόριος ο Θεολόγος, (Καππαδόκης εκ καταγωγής):

• «Η μητέρα μου πρόσεχε να μη φιλήσουν τα χείλη μου ελληνικά χείλη, να μην αγγίξουν τα χέρια μου ελληνικά χέρια και ούτε ελληνικά τραγούδια να μολύνουν τα αφτιά και την γλώσσα μου».
• «Οι αμόρφωτοι (Έλληνες) φιλόσοφοι, ενώ μυθολογούσαν για τα άστρα και δημιούργησαν την αστρολογία, δεν κατάφεραν να εξηγήσουν πως μας διοικεί ο Θεός».
• «(Η βάπτιση του Ιησού), δεν είναι μυστήριο απατηλό, ούτε ελληνική απάτη και μέθη. Είναι μυστήριο θείο και λαμπρό».
• «Ποίος Ευκλείδης εμιμήσατο ταύτα, γραμμαίς εμφιλοσοφών ταις ουκ ούσαις, και κάμνων εν ταις αποδείξεσι; Τίνος Παλαμήδους τακτικά κινήματά τε και σχήματα γεράνων, ως φασι, και ταυτά παιδεύματα κινουμένων εν τάξει, και μετά ποικίλης της πτήσεως; Ποίοι Φειδίαι και Ζεύξιδες και Πολύγνωτοι, Παρράσιοι τε τινες και Αγλαοφώντες, κάλλη μεθ᾿ υπερβολής γράφειν και πλάττειν ειδότες;» 
  Γενικότερα, προσπαθούσε με τους λόγους του να διαχωρίσει την ελληνική φιλοσοφία, τις ιδέες και τα πορίσματα της οποίας υιοθετούσε για τη χριστιανική διδασκαλία, από όλο το ελληνικό παρελθόν εκείνων που την διατύπωσαν. Κάποια εποχή διαμαρτυρήθηκε δε ο Γρηγόριος, επειδή ο Ιουλιανός δεν προέβη σε σφαγές και διώξεις χριστιανών, όπως περίμεναν ή ήλπιζαν μερικοί, λέγοντας ότι «ο αυτοκράτωρ εστέρησε τους χριστιανούς της πόλεως από την χαρά του μαρτυρίου». Ήθελαν να «θυσιάσουν» μερικούς δικούς τους για να επιβεβαιωθούν ότι είναι θύματα.

Πού να φανταζόντουσαν τότε οι συγκεκριμένοι μισέλληνες ιεράρχες ότι κάποια εποχή θα τους αξιοποιούσαν τα πνευματικά τέκνα τους για εκείνο που αυτοί οι ίδιοι κατεδίωκαν και συκοφαντούσαν και ότι θα τους είχαν τοποθετήσει δίπλα δίπλα με την ελληνική θεά Αθηνά!
(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos).

(βλέπε επίσης >>>)

Ξεκίνησε καθολικός ιερέας…

κατέληξε αγνωστικιστής

Ο Josef Hochstrasser ανατράφηκε σε «καθολική οικογένεια πιστών» στη Λουκέρνη (Ελβετία), έγινε σε νεαρή ηλικία βοηθός ιερέα (παπαδάκι), εντάχθηκε αργότερα στην ελβετική φρουρά του Βατικανού και από το 1973 δέχθηκε τη χειροτονία του ιερέα. Λίγα χρόνια μετά, το 1976, γνωρίστηκε με μια καλή δεσποινίδα και παντρεύτηκε, όπως οφείλει κάθε νέος στην τρίτη ή το πολύ την τέταρτη δεκαετία της ζωής του, με αποτέλεσμα να βρεθεί εκτός ιερατικού σχήματος και (καθολικού) εκκλησιαστικού μηχανισμού.

Επειδή ο Josef είχε οικογενειακές υποχρεώσεις, δούλεψε για κάποιο διάστημα σε διάφορες θέσεις και παράλληλα έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «Η θρησκεία γιατρεύεται» (Religion ist heilbar, Zytglogge Verlag), μέχρι που εντάχθηκε στο απέναντι εκκλησιαστικό μαγαζί, δηλαδή δήλωσε Ευαγγελικός (προτεστάντης). Εντωμεταξύ είχε πάρει σε κάποια Σχολή της Βέρνης μαθήματα για τη «μεταρρυθμιστική θεολογία» και ανέλαβε μια θέση ως ευαγγελικός ενοριακός ιερέας.

Όμως, κι αυτή η αλλαγή δεν τον ευχαριστούσε ιδεολογικά, παρ’ ότι πίστευε τότε ακόμα ότι είχε μια απευθείας σχέση με το θεό, δεδομένου ότι δεν αναγνώριζε σε κανένα εκκλησιαστικό μηχανισμό το δικαίωμα να μεσολαβεί για λογαριασμό του στο θεό. Ο Josef εγκατέλειψε κι αυτή τη θέση του ευαγγελικού ιερέα, κυρίως γιατί ήθελε να είναι ειλικρινής με τον εαυτό του: δυσκολευόταν να απαντήσει «υπηρεσιακά» (που σημαίνει υποκριτικά) στις αγωνιώδεις ερωτήσεις των των, κυρίως υπερήλικων, πιστών της ενορίας του για την «άλλη ζωή», τον παράδεισο και την κόλαση, με τις παιδιάστικες αντιλήψεις που είχαν δημιουργήσει όλοι αυτοί οι άνθρωποι στο μυαλό τους – από την σχολική κατήχηση προφανώς.

Έτσι βρέθηκε ο προβληματισμένος Josef σε μια νέα θέση δασκάλου Θρησκευτικών σε Γυμνάσιο της πόλης Zug, όπου δεν χρειαζόταν πια να μιλάει για «αληθινή θρησκεία», για το άγνωστο και αμφίβολο αντικείμενο της πίστης, το θεό κ.ο.κ. Ο Josef ήταν πλέον αγνωστικιστής και δίδασκε Θρησκειολογία, για τις θρησκείες που δημιουργήθηκαν στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού, για τα αίτια που τις δημιούργησαν, τις ανάγκες που πιθανόν ικανοποιούν και ό,τι άλλο προκύψει. Ο διευθυντής του σχολείου δήλωσε ότι ήταν η πρώτη φορά στην καριέρα του που οι μαθητές δεν έκαναν καζούρα στο μάθημα των θρησκευτικών, γιατί ο δάσκαλός τους κ. Hochstrasser δεν ταυτιζόταν με αυτά που παρουσίαζε, όπως ένας καθηγητής Ιστορίας δεν ταυτίζεται με κάποιον πόλεμο, όταν τον περιγράφει στο μάθημα.

Φυσικά, ο Josef έχει καταργήσει όλες τις λατρευτικές συνήθειες που είχε αποκτήσει από μικρό παιδί, δεν μπαίνει πια σε εκκλησίες - εκτός αν εκτελείται κάποια (ευαγγελική) λειτουργία του Μπαχ ή (καθολική) λειτουργία του Μότσαρτ, δεν προσεύχεται πια - αφού είναι βέβαιος ότι το «ελθέτω η βασιλεία σου» μπορεί να αναφέρεται μόνο στην επόμενη κυβέρνηση που θα καταλάβει την εξουσία με την ψήφο των πολιτών, δεν εξομολογείται πια ως νηπιοβαπτισμένος καθολικός, αφού ξέρει εξ ιδίας πείρας ότι ο εξομολογητής είναι κατά κανόνα, αφενός αδιάφορος και εκτελεί υπηρεσιακά το «έργο» του και αφετέρου εξ ίσου «αμαρτωλός» - ό,τι κι αν σημαίνει αυτός ο όρος για ένα σκεπτόμενο άνθρωπο.

Ο Josef δηλώνει ένθερμος αγνωστικιστής (Agnostiker). Θεωρεί ότι δεν ανήκει σε κάποια φιλοσοφική αίρεση, η οποία «γνωρίζει τα πάντα» και έχει έτοιμες συνταγές, είτε με βιβλικές παραπομπές, είτε με αμφίβολα λόγια εκκλησιαστικών «πατέρων» που, κι αν είχαν βαρύτητα τα λεγόμενά τους, αφορούσαν αυτά άλλες εποχές και άλλες περιστάσεις και μόνο λεκτικά μπορεί να ταιριάζουν με προβλήματα του σημερινού ανθρώπου και της σύγχρονης κοινωνίας. Θεϊστής (Theist) δεν είναι επίσης, δηλαδή να αποδέχεται την ύπαρξη ενός θεού που δημιούργησε τον κόσμο και στη συνέχεια τον άφησε να λειτουργεί, όπως ένα ρολόι, αλλά και Πανθεϊστής (Pantheist) δεν είναι, δηλαδή να ταυτίζει τη φύση με το θεό και το θεό με τη φύση (Spinoza).

Όταν ερωτάται από παλιούς συναδέλφους κληρικούς «τι θα συμβεί, αν βρεθεί μπροστά στην κρίση του θεού και διαπιστώσει ότι είχε κάνει λάθος;», απαντάει με την περιπαικτική κουβέντα του Bertrand Russell, «Κύριε, δεν μου έδωσες επαρκή δεδομένα για να καταλήξω οριστικά και υπεύθυνα». Κάποιοι ισχυρίζονται ότι τα υπολείμματα από τις παιδικές φοβίες τον οδηγούν να κρατάει μια «πισινή». Οι φίλοι του αντιτείνουν όμως ότι, απλά, ο Josef δεν θέλει να φανεί απέναντι στους παλιούς συναδέλφους τους ως προσηλυτιστής στην ιδέα του αγνωστικισμού, γιατί θα χαρακτηριζόταν δικαίως ο ίδιος ως πιστός μιας άλλης θρησκείας.

Ο αγνωστικιστής εκδηλώνεται με τη λογική και το συναίσθημα και όχι με την άκριτη πίστη σε αναπόδεικτα όντα, ένας καταναγκασμός που δημιουργείται και θεμελιώνεται πρωτίστως με τον παιδικό φόβο, πριν υπεισέλθουν αργότερα στους συλλογισμούς οι σκοπιμότητες από το όφελος μιας έμμισθης θέσης στην υπηρεσία του Κυρίου.

(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)

(Από το ελβετικό καθολικό portal)

Αίτνα

...
Η Αίτνα βρίσκεται στη Σικελία μεταξύ των πόλεων Κατάνια και Μεσσήνη, είναι το μεγαλύτερο ενεργό ηφαίστειο της Ευρώπης και έχει μια ζωή περίπου 600.000 ετών. Μία από τις μυθολογικές εκδοχές κατά την Αρχαιότητα για τη λειτουργία του ήταν ότι εκεί βρισκόταν το εργαστήριο του θεού Ηφαίστου. Όταν αυτός δούλευε στην Αίτνα (έφτιαχνε τους κεραυνούς του Δία), ο κρατήρας έβγαζε καπνούς και πέταγε φωτιές. Όταν όμως ο θεός ήταν στον Όλυμπο για θεολογικές εργασίες και συζητήσεις, το ηφαίστειο ηρεμούσε.

Οι εκρήξεις της Αίτνας ήταν στο πέρασμα των αιώνων συχνές και έντονες. Μέσα στον 21^ο αιώνα προέκυψαν σημαντικές εκρήξεις τα έτη 2001, 2002, 2004 και 2006. Οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι από αυτές τις εκρήξεις.

(click)

Ουγγρική Ραψωδία αρ. 2

...
«Ουγγρικές Ραψωδίες» ονομάζονται 19 συνθέσεις για πιάνο του Franz Liszt (Λιστ) που δημιουργήθηκαν στα χρόνια μεταξύ 1846 και 1853. Ο Liszt πίστευε ότι οι μελωδίες που ενσωμάτωσε στις ραψωδίες του προέρχονταν από ουγγρικά δημοτικά τραγούδια, αλλά στην πραγματικότητα ήταν δημιουργίες από σύγχρονους με αυτόν λαϊκούς συνθέτες και είχαν γραφτεί για τσιγγάνικες μπάντες.

Γι’ αυτές τις συνθέσεις που έγιναν τότε με ενθουσιασμό δεκτές από το φιλόμουσο κοινό, παρουσιάστηκαν επεξεργασίες για ορχήστρα, για δύο και τρία πιάνα. Ειδικότερα, για τη δεύτερη ραψωδία που εκτελείται εδώ στο πιάνο από τον Κροάτη Maksim Mrvica (Μαραβίτσα), υπάρχει μια πολύ δημοφιλής ενορχήστρωση του Franz Doppler, που έγινε με εποπτεία του ίδιου του Liszt. (Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)

Πώς δεν χρεοκόπησε η οικονομία το 1985

(μια αφήγηση του Νίκου Νικολάου στην Καθημερινή, 17/11/2007)

Το 1985, καθώς τέλειωνε η πρώτη κυβερνητική τετραετία του ΠΑΣΟΚ με τσάρο τον κ. Γεράσιμο Αρσένη, οι διάδρομοι του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας πλημμύριζαν από φήμες και διαδόσεις για επικείμενη καρατόμησή του λόγω αποτυχίας της οικονομικής του πολιτικής. Προσωπικά, εκτιμούσα το ήθος και τις γνώσεις του τσάρου, αλλά το ρεπορτάζ μου σε υπηρεσιακούς παράγοντες του υπουργείου αλλά και στην Τράπεζα της Ελλάδος (διοικητής κ. Δημ. Χαλικιάς) και στην Εθνική (διοικητής κ. Στέλιος Παναγόπουλος), μου μετέδιδε δελτίο θυέλλης! Άλλωστε, δεν χρειαζόταν να είναι κανείς προφήτης για να προβλέψει την επικείμενη χρεοκοπία, όταν γνωρίζαμε, όσοι κάναμε ρεπορτάζ, ότι το έλλειμμα του προϋπολογισμού άγγιζε το 18% του ΑΕΠ, του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το 8% και ο πληθωρισμός έτρεχε με 20%!

Η κυβέρνηση του Ανδρέα, πάντως, όχι απλώς δεν ανησυχούσε αλλά και πανηγύριζε, ενώ ο Λαλιώτης ετοίμαζε τις αφίσες για τις επικείμενες εκλογές με κεντρικό πρόσωπο τη μικρή Αννούλα που καλούσε τους πολίτες να υπερψηφίσουν ΠΑΣΟΚ για να απολαύσουν «ακόμη καλύτερες μέρες»!

Η οικονομία, όμως, είναι εκδικητική και η αποκάλυψη για τον κατήφορο στον οποίο διολισθαίναμε ήλθε με πάταγο ένα απόγευμα του Μαρτίου ’85 όταν ο διευθυντής Συναλλάγματος της Τραπέζης της Ελλάδος πήγε έντρομος στον κ. Χαλικιά και του απεκάλυψε: «Κύριε διοικητά μου, το συναλλαγματικό απόθεμα της χώρας έπεσε στα 263.000 δολάρια». «Δηλαδή», του απαντά ο κ. Χαλικιάς, «δεν έχουμε Ταμείο, χρεοκοπούμε, γιατί αυτό το ποσό μόλις και καλύπτει τις εισαγωγές 20 ημερών»!

Αμέσως ο κ. Χαλικιάς τηλεφωνεί στον Ανδρέα και ζητεί επειγόντως να τον δει. Ο πρωθυπουργός του λέει: «Ελα αύριο το πρωί να πάρουμε μαζί μπρέκφαστ». Ανεβαίνει στο Καστρί, ήταν παρούσα και η Μαργαρίτα, και μεταφέρει τα κακά μαντάτα. Ο Ανδρέας θορυβείται, αισθάνεται πανικό στην προοπτική της χρεοκοπίας και ρωτάει εναγωνίως τι να κάνει και οργισμένος προσθέτει: «Θα διώξω αμέσως τον Αρσένη». Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος τον αποτρέπει λέγοντάς του ότι αν απολύσει τώρα τον τσάρο θα είναι σαν να ομολογεί την αποτυχία της οικονομικής του πολιτικής, συνιστά ψυχραιμία, υπόσχεται ότι θα αξιοποιήσει τα credit lines της Τραπέζης και θα συνάψει και εξωτερικό δάνειο για να αντιμετωπισθούν οι άμεσες ανάγκες, αλλά λέγει στον Ανδρέα ότι απαιτείται να αλλάξει άμεσα η κατεύθυνση της οικονομικής πολιτικής με προσανατολισμό τη σταθεροποίηση της οικονομίας.

Παρά τα χάλια αυτά της οικονομίας, ο Ανδρέας αναθάρρησε από την ανάσα του νέου δανεισμού και προχώρησε στις εκλογές του Ιουνίου με κεντρικό σύνθημα το «Για ακόμη καλύτερες ημέρες», τις οποίες φυσικά και κέρδισε. Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, όμως, που έβλεπε την καταιγίδα να έρχεται, ζητάει νέο ραντεβού από τον πρωθυπουργό, του περιγράφει με τα μελανότερα χρώματα την κατάσταση και επιμένει στην άμεση εφαρμογή σταθεροποιητικού προγράμματος. «Το καταλαβαίνω και συμφωνώ, απαντά ο Ανδρέας. Γράψε μου μια έκθεση με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν». Ο κ. Δημ. Χαλικιάς παρέδωσε την έκθεση αυτή στις 25 Ιουλίου και σε λίγες ημέρες ο Ανδρέας αντικατέστησε τον κ. Γερ. Αρσένη με τον κ. Κ. Σημίτη, ο οποίος είχε ως υφυπουργούς τούς κ. Τάκη Ρουμελιώτη και Γιάννο Παπαντωνίου. Το σταθεροποιητικό του πρόγραμμα, που ομολογουμένως ήταν σκληρό (οι πραγματικές αποδοχές των εργαζομένων στη διετία 1986 - 87 υπέστησαν τη μεγαλύτερη ιστορικά μείωση που ξεπέρασε το 12% και η δραχμή υποτιμήθηκε για δεύτερη φορά από το ΠΑΣΟΚ, με αποτέλεσμα να συρρικνωθούν τα εισοδήματα), διέσωσε τελικά την οικονομία από την απειλούμενη χρεοκοπία. Ο κ. Σημίτης είχε ως άμεσους συνεργάτες στην εφαρμογή του προγράμματος τον κ. Ν. Γκαργκάνα, τον σημερινό διοικητή της ΤτΕ και τον καθηγητή κ. Γιάννη Σπράο.

Μερικά χρόνια αργότερα, το 1995, όταν ο Ανδρέας είχε ξαναγίνει πρωθυπουργός, του θύμισα αυτή τη δύσκολη εποχή και του είπα ότι εγώ, από τις στήλες της «Καθημερινής», υπεστήριξα τότε τον Σημίτη, προκαλώντας έτσι την μήνιν του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας κ. Κων. Μητσοτάκη. Ενοχλημένος ο Ανδρέας μου απάντησε: «Ποιος Σημίτης, το σταθεροποιητικό πρόγραμμα το έκανα εγώ σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος»! Ηταν κοινό μυστικό ότι ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ ουδέποτε συμπάθησε τον κ. Κ. Σημίτη (άλλωστε η αντιπάθεια ήταν αμοιβαία) και τον απέπεμψε τον Σεπτέμβριο του 1995 από την κυβέρνησή του, στην οποία ήταν υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας, ως αποτυχημένο.

Δεν κατάλαβα, λοιπόν, ποτέ γιατί τον επέλεξε τον Ιούλιο του 1985 για να εφαρμόσει το σταθεροποιητικό. Μια εξήγηση είναι ότι δεν είχε και άλλον στην κυβέρνησή του να ξέρει οικονομικά. Μια δεύτερη και ίσως πιο αληθινή είναι ότι τον έβαλε για να τον «κάψει», αφού το σταθεροποιητικό ήταν αντιλαϊκό. Πάντως, έμαθα αργότερα ότι ένας σύμβουλος του Ανδρέα του θύμισε τότε ότι ο Πελίας έστειλε τον Ιάσονα στην Αργοναυτική Εκστρατεία για να τον ξεφορτωθεί για πάντα!

Πετρελαϊκά αποθέματα

Αν κάθε χώρα είχε έκταση ανάλογη με τα αποθέματα πετρελαίου που κρύβονται
στο υπέδαφός της, ο παγκόσμιος χάρτης θα είχε την ακόλουθη μορφή.

(Click)

Βιβλία, βιβλία

Ελληνολατρικό τηλεμάρκετινγκ

(του Ανδρέα Παππά, Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας, 16/11/2007)

Γράφοντας την προηγούμενη εβδομάδα ότι το σενάριο της ταινίας «Ελ Γκρέκο» θα μπορούσε να ήταν γραμμένο, μεταξύ άλλων, από τον Δημοσθένη Λιακόπουλο ή τον Αδωνι Γεωργιάδη, θυμήθηκα να σχολιάσω ένα ενδιαφέρον, κατά τη γνώμη μου, φαινόμενο.

Μιλάω, βέβαια, για τις εκπομπές διάφορων απίθανων τύπων, κοινό γνώρισμα των οποίων είναι η ελληνολατρία. Ορισμένοι από αυτούς βρίσκουν φιλόξενη στέγη σε κανάλια φίλων και ομοϊδεατών τους (στο ένα ή στο άλλο πεδίο), ενώ άλλοι νοικιάζουν χρόνο, σε δευτεροκλασάτα και τριτοκλασάτα κανάλια, για να πουλάνε τα προϊόντα τους.

Ετσι, το TV Magic, πιο γνωστό ως κανάλι του Ολυμπιακού, εκτός από εκπομπές στις οποίες πωρωμένοι οπαδοί τηλεφωνούν και πληρώνουν ουκ ολίγα για να πουν «θα τους γ... τους βάζελους» ή «εγώ νομίζω ότι ο Στολτίδης πρέπει να παίζει πιο μπροστά», εκτός από αγώνες, όπως Ολυμπιακός - Εργοτέλης σε τρίτη μετάδοση, και από ημίσκληρα πορνό μετά τα μεσάνυχτα, διαθέτει (ναι, ακόμα κι αυτό!) ειδική εκπομπή, μ' έναν κακομοίρη που, όταν δεν λιβανίζει τον Κόκκαλη με τον πιο γλοιώδη τρόπο, εξυμνεί το μεγαλείο και τη δόξα της Ελλάδας και του Ελληνισμού, σε γλώσσα σχολικής γιορτής και έχοντας για ντεκόρ μορφές ηρώων του 1821. Α, ναι! Διαφημίζει και κάτι πράγματα που τα αποκαλεί βιβλία, γραμμένα από τον ίδιον.

Στο πάρα δίπλα κανάλι, του Καρατζαφέρη, ο Αδωνις Γεωργιάδης τσιρίζει ακατάπαυστα, με το αδελφάκι του να «κρατάει το ίσο», καταγγέλλοντας και αποκαλύπτοντας συνωμοσίες εις βάρος της χώρας και του πολιτισμού μας. Α, ναι! Κι αυτός πουλάει βιβλία με τη μέθοδο του τηλεμάρκετινγκ.

Σχετικά πρόσφατα, στο ίδιο κανάλι με τους Αδωναίους, έσκασε πάντως μύτη και άλλη εκπομπή, άλλου «εκδότη», ο οποίος επίσης διαφημίζει και πουλάει ελληνολατρικά και πατριωτικά βιβλία των εκδόσεών του (με τη βοήθεια «φιλολόγου» αυτός, όχι του αδελφού του).

Ο πρύτανης, όμως, του είδους είναι αδιαμφισβήτητα ο Δημοσθένης Λιακόπουλος. Η αλήθεια να λέγεται! Αυτός πρώτος -αν δεν κάνω λάθος- ανέλαβε να αφυπνίσει τις συνειδήσεις των Ελλήνων, πουλώντας βιβλία τα οποία γράφει, κατά κανόνα, ο ίδιος! Ετσι, αγοράζοντας κανείς το «πακέτο», μπορεί να μάθει «τι παίζεται σήμερα στον κόσμο» (δική του η έκφραση), όπως επίσης μπορεί να μάθει για την πολεοδομία και την αρχιτεκτονική των κατοίκων του Αρη, για «εκείνους που ζουν κάτω από το έδαφος» (όπου τους έχωσαν οι πρόγονοί μας) αλλά θα βγουν μια μέρα να πολεμήσουν μαζί μας, για την υπόγεια πόλη κάπου στα βάθη της Ασίας όπου κάποια περίεργα όντα αποφασίζουν για το μέλλον της ανθρωπότητας, για τους αρχαίους Ελληνες που ταξίδεψαν στην Αμερική και στην Κίνα και ίδρυσαν εκεί πολιτισμούς! Α, ναι. Εμειναν και μερικοί εδώ. Κατευθείαν απόγονος αυτών είναι, προφανώς, ο Λιακόπουλος. (Αλίμονο, αρκεί να δει κανείς τη φάτσα του και την κορμοστασιά του· φτυστός ο Εφηβος των Αντικυθήρων!). Οσο για το εμπορικό μέρος του εγχειρήματος, καλά κρατεί, αν κρίνει κανείς από το ότι ο περί ου ο λόγος κύριος διαθέτει δύο βιβλιοπωλεία και νοικιάζει χρόνο σε τέσσερα-πέντε κανάλια.

Τι είναι, άραγε, όλοι αυτοί οι «διαφωτιστές» των τηλεθεατών; Αφελείς πατριδολάτρες; Αγαθοί ελληναράδες; 'Η μήπως καπάτσοι εμποράκοι που πουλάνε την πραμάτεια τους; Θα χρειαστεί να επανέλθω.

Παραινέσεις σε λάθος κατεύθυνση

...

Βρήκα προ ημερών στο γραμματοκιβώτιό μου το εκκλησιαστικό φυλλάδιο, «Φωνή του Κυρίου» +ευλόγησον+, έτος 55^ον, 28 Οκτωβρίου 2007, αρ. φύλλου 43 (2839). Είχα πολύ καιρό να το δω, από τότε που το έφερναν παλιά 1-2 θείες μου. Νόμιζα ότι είχε διακόψει την κυκλοφορία του. Αλλά, όχι! Υπάρχει ακόμα, φαίνεται ότι είχε διακόψει για κάποιο διάστημα και άρχισε να επανεκδίδεται. Γι’ αυτό η διπλή αρίθμηση, 43^ο τεύχος της νέας έκδοσης και 2839^ο της παλιάς.

Τελικά, το έβαλα κάτω και το διάβασα, δεδομένου ότι εγώ διαβάζω τα πάντα, ό,τι πέσει στα χέρια μου, άλλο αν τα περισσότερα τα εγκαταλείπω μετά από 1-2 λεπτά. Στο συγκεκριμένο τεύχος αναπτύσσονται λοιπόν απόψεις κάτω από τον τίτλο: «Ο χριστιανικός ναός». Και τι διαβάζω, μετά από τις συνήθεις μακρόσυρτες εισαγωγές και την παράθεση αποφθεγμάτων (είπε ο Παύλος και έγραψε ο Ιωάννης κτλ.);

«Στο ναό είμαστε ευπρεπείς, δεν επιτρέπονται αταξίες και απρέπειες, ο ναός είναι χώρος προσευχής, τέλεσης μυστηρίων, αγιασμού και ευλογίας». Και μετά από διάφορες παραθέσεις, τι άλλο θεάρεστο συμβαίνει στο ναό, διαβάζω: «Δεν έχουν θέση, φλυαρίες, συζητήσεις και θόρυβοι… δεν είναι χώρος κοσμικών και κοινωνικών συναντήσεων, δεν είναι χώρος εμπορίου και μουσείο τέχνης».

Εγώ αναρωτιέμαι τώρα, ποιος επέτρεψε να γίνει χώρος κοσμικών και κοινωνικών συναντήσεων ο ναός; Στους γάμους και στα βαφτίσια δεν γίνονται διακοσμήσεις σαν να επρόκειτο για κέντρο διασκέδασης; Ποιος έχει κάνει το ναό χώρο εμπορίου, όχι τόσο για τα κεράκια που πωλούνται (αν κι από αυτά βγάζει η διαχείριση πολλές εκατοντάδες ευρώ, ίσως και χιλιάδες), αλλά κυρίως τα παζαρέματα για την «αμοιβή» σε γάμους και βαφτίσια (τα μυστήρια που γράφει το φυλλάδιο);

Ποιος έκανε το ναό χώρο πολιτικών συνάξεων, όπου εκφωνούνται βαρύγδουποι λόγοι και το ποίμνιο από κάτω χειροκροτεί καθ’ υπόδειξιν; Θυμάμαι πριν από 2-3 χρόνια, όταν γινόταν πάλι κριτική στον αρχιεπίσκοπο (καλά νάναι!) ότι έχει μετατρέψει το κυριακάτικο κήρυγμα σε πολιτική ρητορεία και τον άμβωνα σε προεκλογικό μπαλκόνι, έθεσε ο ίδιος το ερώτημα στο ποίμνιο «Συμφωνείτε να ομιλεί ο αρχιεπίσκοπος για όλα τα θέματα που ενδιαφέρουν την κοινωνία;» (ή κάπως έτσι). Εκεί πάνω ξέσπασε χειροκρότημα στο ακροατήριο. Αμέσως έδειξε ο κ. Χριστόδουλος με το δάκτυλο τους χειροκροτούντες και απεφάνθη: «Ο λαός ομίλησε».

Αναρωτιέμαι, τέλος, διαβάζουν οι κληρικοί τη «Φωνή του Κυρίου» ή ψάχνουν οι εκδότες της για αναγνώστες θύραθεν και έφτασαν να την στέλνουν και σε μένα; (Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)

Αστυνομικές ταυτότητες

...

Οι αποφάσεις της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και του Συμβουλίου της Επικρατείας «δεν επιτρέπουν αλλαγή» στο θέμα της αναγραφής του θρησκεύματος στις ταυτότητες, τόνισε ο υφυπουργός Εσωτερικών Π.Χηνοφώτης απαντώντας σε σχετική επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΛΑΟΣ Κ. Αϊβαλιώτη.

Όπως είπε ο κ. Χηνοφώτης, η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων είχε αποφασίσει το 2000 ότι δεδομένα -όπως το θρήσκευμα- δεν επεξεργάζονται ούτε αναγράφονται στα δελτία ταυτότητας και ότι η επεξεργασία των δεδομένων αυτών δεν είναι θεμιτή ακόμα και όταν το υποκείμενο παρέχει προς τούτο τη ρητή συγκατάθεσή του.

Πρόσθεσε, ότι η Ολομέλεια του ΣτΕ επικύρωσε την απόφαση της Αρχής, δέχθηκε ότι το θρήσκευμα συνιστά και ευαίσθητο προσωπικό δεδομένο και έκρινε ότι η αναγραφή του έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 13 του Συντάγματος που κατοχυρώνει την ελευθερία θρησκευτικής συνείδησης. «Αντιλαμβάνομαι ότι η πλειονότης των Ελλήνων διέπεται από βαθιά θρησκευτική συνείδηση, πλην όμως οι αποφάσεις αυτές δεν επιτρέπουν μία αλλαγή πορείας» είπε ο κ. Χηνοφώτης.

Από την πλευρά του, ο κ. Αϊβαλιώτης είπε ότι ο νυν πρωθυπουργός και πολλά άλλα στελέχη της ΝΔ είχαν υπογράψει υπέρ της αναγραφής του θρησκεύματος στις ταυτότητες στο άτυπο δημοψήφισμα της Εκκλησίας, ενώ μνημόνευσε την απάντηση του αντιπροέδρου της Κομισιόν Φρ.Φρατίνι, σε ερώτηση του προέδρου του ΛΑΟΣ, βάσει της οποίας η ΕΕ ουδέποτε ζήτησε τη διαγραφή του θρησκεύματος από τις ελληνικές ταυτότητες. Ζήτησε, τέλος, την προαιρετική αναγραφή του θρησκεύματος.

Ανταπαντώντας, ο κ. Χηνοφώτης είπε ότι η θέση των στελεχών της ΝΔ παραμένει αναλλοίωτη, ωστόσο είναι υποχρεωτική η ακολουθία των ήδη ληφθεισών αποφάσεων.

(www.in.gr, 15/11/2007)

Αργό και ακριβό...

το γρήγορο Internet στην Ελλάδα

Ευτυχώς που υπάρχουν και οι Τουρκο-Μεξικάνοι και δεν έχουμε πιάσει πάτο.

.

Αμερικάνικες και Ιρακινές απώλειες στο Ιράκ

Νεκροί Αμερικάνοι στρατιώτες στο Ιράκ, από την έναρξη της επιδρομής! Επιπλέον υπάρχουν νεκροί στρατιώτες από άλλες εθνικότητες (Άγγλοι, Πολωνοί, Ιταλοί κλπ.), καθώς επίσης μέλη των ιδιωτικών εταιριών που εκτελούν στρατιωτικές και αστυνομικές ενέργειες:

Year	Jan	Feb	Mar	Apr	May	Jun	Jul	Aug	Sep	Oct	Nov	Dec	ΣΥΝ
2003	-	-	65	74	37	30	48	35	31	44	82	40	486
2004	47	20	52	135	80	42	54	66	80	64	137	72	849
2005	107	58	35	52	80	78	54	85	49	96	84	68	846
2006	62	55	31	76	69	61	43	65	72	106	70	112	822
2007	83	81	81	104	126	101	78	84	65	38	19	-	860
ΣΥΝ:	299	214	264	441	392	312	277	335	297	348	392	292	3.863
									Από το http://icasualties.org/

Υπολογίζουν δε να μείνουν εκεί για 3-4 δεκαετίες ακόμα... Μόλις τώρα πληροφορούμαι ότι παρατηρούνται υπερβολικά πολλές αυτοκτονίες μεταξύ των στρατιωτών, πάνω από 6.000 μέχρι στιγμής.

Πίνακας με τις απώλειες Ιρακινών στρατιωτικών, αστυνομικών και
πολιτών (κατά εκτίμηση)!

Μήνας Ιρακινά Σώματα Ασφαλείας Ιδιώτες Jan-05 109 ? Feb-05 103 ? Mar-05 176 257 Apr-05 199 301 May-05 259 572 Jun-05 296 469 Jul-05 304 518 Aug-05 282 1524 Sep-05 233 640 Oct-05 215 463 Nov-05 176 592 Dec-05 193 344 Jan-06 189 590 Feb-06 158 688 Mar-06 191 901 Apr-06 201 808 May-06 150 969 Jun-06 132 738

Μήνας Ιρακινά Σώματα Ασφαλείας Ιδιώτες Jul-06 217 1063 Aug-06 233 2733 Sep-06 150 3389 Oct-06 224 1315 Nov-06 123 1741 Dec-06 123 1629 Jan-07 91 1711 Feb-07 150 2864 Mar-07 215 2762 Apr-07 300 1521 May-07 198 1782 Jun-07 197 1148 Jul-07 232 1458 Aug-07 76 1598 Sep-07 96 752 Oct-07 114 565 Nov-07 25 168 ΣΥΝ: 6.330 38.573

.