του Αιγύπτιου Ωρου και του Ιουδαίου Ιησού
Η επιβεβαίωση όλων αυτών έρχεται από τη σύγκριση του βιογραφικού του Ιησού με εκείνα άλλων θεοτήτων της προχριστιανικής εποχής, ιδιαίτερα δε του Ώρου, ο οποίος ήταν θεός ο ίδιος και υιός θεού (Όσιρη) και θεάς (Ίσιδα). Ίδιες θεϊκές σχέσεις είχε και ο «ιδρυτής» της χριστιανής θρησκείας Ιησούς: θεός, μέλος της τριάδας ο ίδιος, υιός θεού και υιός οσίας ή αγίας θνητής. Δεδομένου ότι η μητέρα του Μαρία ανακηρύχθηκε ιερό και άγιο πρόσωπο σε οικουμενική σύνοδο τον 5ο αιώνα μ.Χ. ως αντίβαρο στις θηλυκές θεότητες της Ίσιδας, της Αστάρτης, της Αφροδίτης, της Αθηνάς, της Κυβέλης κ.ά.
Οι μυθοπλασίες για τον Ιησού είναι γνωστές από τη σχολική εκπαίδευση και δεν θα επαναληφθούν εδώ. Θα περιοριστούμε καταρχάς σε θέματα που αφορούν τον Ώρο, για τα οποία ουδεμία κουβέντα γίνεται στη σχολική εκπαίδευση, και στη συνέχεια θα παραθέσουμε σε πίνακα την αντιστοίχιση Ώρου και Ιησού.
Ο Ώρος (Horus) αναφέρεται σε αιγυπτιακούς παπύρους πολλούς αιώνες πριν από την θεολογικά περιγραφόμενη παρουσία του Ιησού. Πιθανότατα η προέλευση του συγκεκριμένου θεού ανάγεται στη λίθινη εποχή και τα χαρακτηριστικά του διαμορφώθηκαν με την πάροδο των χιλιετιών και αιώνων μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους.
Ο Ώρος απεικονίζεται συμβολικά με ένα μάτι γερακιού, δεδομένου ότι ο συγκεκριμένος θεός αποτελεί το τρίτο μέλος, το πτηνό, στην αιγυπτιακή θεϊκή τριάδα. Από εκεί φαίνεται να προέρχεται επίσης, τόσο η «θεϊκή τριάδα» του χριστιανισμού, όσο και η συμμετοχή ενός πτηνού με το ρόλο του πνεύματος. Συνήθεις εικαστικές απεικονίσεις του Ώρου ήταν, είτε ευθέως ως γεράκι, είτε ως άνθρωπος με κεφάλι γερακιού.
Οι Αρχαιολόγοι και/ή Αιγυπτιολόγοι Godfrey Higgins (1772-1833), Gerald Massey (1828-1907) και Alvin Boyd Kuhn (1880-1963) έγραψαν σημαντικά βιβλία για την αρχαία αιγυπτιακή θρησκεία και τις εξελίξεις της διαμέσου των αιώνων. Ένας τέταρτος, σύγχρονος ερευνητής, ο Καναδός θεολόγος και δημοσιογράφος Tom Harpur (γενν. το 1929) συνόψισε τα τρία αυτά βιβλία και κατέληξε με ένα δικό του βιβλίο («The Pagan Christ», Thomas Allen Publishers: Toronto) στη σύγκριση της αρχαίας αιγυπτιακής θρησκείας με τη χριστιανική και ειδικότερα στη σύγκριση των διαφόρων «βιογραφικών» στοιχείων του Ώρου και του Ιησού. Ακολουθεί μια παράθεση αυτών των γεγονότων σε μορφή πίνακα!
Γεγονός
|
Ώρος
|
Ιησούς
|
Σύλληψη:
|
Μητέρα παρθένος (πολλαπλές εκδοχές)
|
Μητέρα παρθένος
|
Πατέρας:
|
Μοναχογιός του θεού Όσιρη των Αιγυπτίων.
|
Μοναχογιός του θεού των Ιουδαίων Γεχόβα.
|
Κοσμικός πατέρας:
|
Σηβ
|
Ιωσήφ
|
Πρόγονοι κοσμικού πατέρα:
|
Βασιλιάδες
|
Βασιλιάδες
|
Τόπος γέννησης:
|
Σε σπηλιά
|
Σε σπηλιά/σταύλο
|
Ανακοίνωση γεγονότος:
|
Άγγελος στη μητέρα του
|
Άγγελος στη μητέρα του
|
Θείκό σημάδι για τη γέννηση:
|
Ο αστέρας Σείριος
|
Ένα απροσδιόριστο αστέρι της Ανατολής
|
Ημερομηνία γέννησης:
|
Οι Αιγύπτιοι παρίσταναν τη γέννηση του Ώρου με ένα παιδί σε παχνί και το περιέφεραν στις 21 Δεκεμβρίου του έτους, κατά τη χειμερινή ισημερία.
|
Από τον 3ο-4ο αιώνα η 25η Δεκεμβρίου, ημέρα γέννησης των προχριστιανικών θεών Μίθρα και Διόνυσου και του Sol Invictus (αήττητου Ήλιου).
|
Γνωστοποίηση της γέννησης:
|
Με αγγέλους
|
Με αγγέλους
|
Μάρτυρες της γέννησης:
|
Βοσκοί προβάτων
|
Βοσκοί προβάτων
|
Μεταγενέστεροι μάρτυρες:
|
Τρεις ηλιακές θεότητες
|
Τρεις «μάγοι» εξ Ανατολής
|
Απειλή θανάτωσης σε βρεφική ηλικία:
|
Ο Ηρούτ έδωσε εντολή να σκοτώσουν τον Ώρο
|
Ο Ηρώδης έδωσε εντολή να σκοτώσουν τον Ιησού
|
Αντίδραση στην απειλή θανάτωσης:
|
Ο θεός Θατ είπε στη μητέρα του Ώρου: «Έλα, θεά Ίσις, και κρύψου με το παιδί σου»
|
Ένας άγγελος είπε στον Ιωσήφ: «Σήκω και πάρε παιδί και μητέρα και φύγε στην Αίγυπτο»
|
Ηλικία ενηλικίωσης:
|
12 ετών
|
12 ετών
|
Κενό στο βιογραφικό:
|
Καμιά πληροφορία για το διάστημα από 12 μέχρι 3Ο ετών
|
Καμιά πληροφορία για το διάστημα από 12 μέχρι 3Ο ετών
|
Τόπος βάπτισης:
|
Ηριδανός (ποταμός)
|
Ιορδάνης
|
Ηλικία βάπτισης:
|
3Ο
|
3Ο
|
Βαπτιστής:
|
Άνουπ ο Βαπτιστής
|
Γιοχάναν (Ιωάννης) ο Βαπτιστής
|
Κατάληξη του βαπτιστή:
|
Αποκεφαλισμός
|
Αποκεφαλισμός
|
Πειρασμός:
|
Ο ανταγωνιστής θεός του κακού Σουτ (Σεθ) τον παρέσυρε από την έρημο σε ένα ψηλό βουνό
|
Ο ανταγωνιστής θεός του κακού Σατανάς τον παρέσυρε σε ένα ψηλό βουνό
|
Στενοί οπαδοί/μαθητές:
|
4 ή 16
|
12
|
Θαύματα:
|
Περπάτησε πάνω στο νερό, γιάτρευε δαιμονισμένους, θεράπευε ασθενείς και τυφλούς. Ηρέμησε με τη δύναμή του τη θάλασσα
|
Περπάτησε πάνω στο νερό, γιάτρευε δαιμονισμένους, θεράπευε ασθενείς και τυφλούς. Ηρέμησε με τη δύναμή του τη θάλασσα
|
Ανάσταση νεκρού:
|
Ανάστησε τον πατέρα του Όσιρη από τον τάφο
|
Ανάστησε τον Λάζαρο από τον τάφο
|
Κεντρική διδασκαλία:
|
Σε βουνό (επί του Όρους)
|
Σε βουνό (επί του Όρους)
|
Τρόπος θανάτου:
|
Σταύρωση
|
Σταύρωση
|
Συντροφιά στη θανάτωση:
|
Δύο ληστές
|
Δύο ληστές
|
Δραστηριότητα μετά τη θανάτωση:
|
Κατέβηκε στην κόλαση και έμεινε τρεις ημέρες, μετά αναστήθηκε
|
Κατέβηκε στην κόλαση και έμεινε μέχρι Σάββατο πρωί (δηλαδή επέκταση σε τρεις ημέρες από το θάνατο), μετά αναστήθηκε
|
Ανακοίνωσαν την ανάσταση:
|
Γυναίκες
|
Γυναίκες
|
| Μεταγενέστερη δραστηριότητα: | Επανήλθε στα «θεϊκά» καθήκοντα | Επανήλθε στα «θεϊκά» καθήκοντα |
Σύγκριση κύριων χαρακτηριστικών του Ώρου και του Ιησού:
| Χαρακτηριστικό | Ώρος | Ιησούς |
| Χαρακτηρισμός: | Όπως περιγράφεται στα «ιερά βιβλία» είναι μυθικό πρόσωπο | Όπως περιγράφεται στα «ιερά βιβλία» είναι μυθικό πρόσωπο |
| Αποστολή: | Σωτηρία της ανθρωπότητας | Σωτηρία της ανθρωπότητας |
| Τίτλος: | ΚΡΣΤ, ο κεχρισμένος | Χριστός, ο κεχρισμένος |
| Άλλα ονόματα: | Καλός ποιμήν, Αμνός του θεού, Άρτος της ζωής, Υιός του ανθρώπου, ο Λόγος, ο Αλιεύς, ο Οραματιστής | Καλός ποιμήν, Αμνός του θεού, Άρτος της ζωής, Υιός του ανθρώπου, ο Λόγος, ο Αλιεύς, ο Οραματιστής |
Στο προαναφερόμενο βιβλίο παρατίθενται επίσης αποσπάσματα από τις διδασκαλίες του Ώρου και του Ιησού, από τα οποία προκύπτει εκτεταμένη ταύτιση, με συγκριτικό «πλεονέκτημα» του μεταγενέστερου Ιησού ότι έχουν βάλει οι «πατέρες» στο στόμα του ιδέες από την ελληνική φιλοσοφία.
Όσον αφορά την παρθενία της μητέρας του Ώρου κατά τη γέννησή του, η Ίσις που έφερε αρχικά (και) το όνομα Μέρη, ήταν στις πρώτες χιλιετίες παρθένα-μητέρα, ενδιάμεσα θεωρήθηκε μητέρα με πολλά παιδιά και αργότερα επανήλθε η δοξασία περί παρθένου. Η μητέρα του Ιησού αναφέρεται ως παρθένος και αειπάρθενος, αλλά φαίνεται να έχει κι άλλα παιδιά (ο Ιησούς είχε αδέλφια), δηλαδή αντιστοιχεί ταυτόχρονα με όλες τις επιμέρους καταστάσεις της Ίσιδος. Προφανώς δεν διευκρινίστηκε «θεολογικά» στο χριστιανισμό, ποια ακριβώς άποψη πρέπει να θεωρείται σωστή, επειδή επικρατούσαν εξ ίσου ισχυρές αντικρουόμενες εκδοχές.
Η θεά Ίσιδα και η πολλών χιλιετιών ιστορία της πρέπει να μελετηθούν σε ειδικότερες δημοσιεύσεις για να εκτιμηθεί η σημασία της ανάδειξης και της διάδοσης της λατρείας της, η οποία διατηρήθηκε μέχρι τον 6ο αιώνα μ.Χ. Εδώ δίνεται μόνο μια σύγκριση της εικαστικής παράστασης μητέρας-γιου στην αιγυπτιακή και στη χριστιανική θρησκεία. Η σύγκριση πρωτότυπου και αντιγράφου οδηγεί σε προφανή συμπεράσματα!
Να σημειωθεί ακόμα ότι η σταύρωση που φαίνεται να συμπίπτει ως τρόπος θανάτωσης του Ώρου και του Ιησού, δεν ταυτίζονται ως διαδικασία. Στον Ώρο αναφέρεται ως κρέμασμα από ένα δέντρο, ενώ στον Ιησού πρόκειται για τη μελετημένη και πολλαπλώς εφαρμοσμένη ρωμαϊκή μέθοδο θανάτωσης στο σταυρό, η οποία είχε και το νόημα παραδειγματισμού και εκφοβισμού των εχθρών της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Μια άλλη διαφορά φαίνεται να υφίσταται στον αριθμό των μαθητών. Για τον Ώρο αναφέρονται κάποτε 4 και κάποτε 16 (=4+12) μαθητές. Αυτός ο αριθμός έχει προσαρμοστεί στον Ιησού στους 12, σε συσχετισμό με τις 12 ιουδαϊκές φυλές.
Μια άλλη διαφορά φαίνεται να υφίσταται στον αριθμό των μαθητών. Για τον Ώρο αναφέρονται κάποτε 4 και κάποτε 16 (=4+12) μαθητές. Αυτός ο αριθμός έχει προσαρμοστεί στον Ιησού στους 12, σε συσχετισμό με τις 12 ιουδαϊκές φυλές.
Από τα προηγούμενα προκύπτει αβίαστα ότι ο Ιησούς ίσως να υπήρξε ως ένας από τους πολλούς περιφερόμενους μάγους και θαυματοποιούς που υποσχόταν απελευθέρωση των Ιουδαίων από τη ρωμαϊκή κατοχή, θεολογικά συναρμολογήθηκε όμως κυρίως πάνω στις αιγυπτιακές παραδόσεις με πρότυπο τον Ώρο. Με την πάροδο των ετών, δεκαετιών και αιώνων συμπληρώθηκαν τα χαρακτηριστικά, οι ιδιότητες και η διδασκαλία του με στοιχεία άλλων προχριστιανικών θεών, θρησκειών και φιλοσοφιών, κυρίως της ελληνικής.
(Stelios Frangopoulos, Στέλιος Φραγκόπουλος)
