Βιβλία, βιβλία

«W.A.Mozart: Δεκαπέντε προσεγγίσεις», εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ, 2008.

Με αφορμή τα 250 χρόνια από τη γέννησης του W.A.Mozart, το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του πανεπ. Αθηνών διοργάνωσε το έτος 2006 ημερίδα αφιερωμένη στο βίο και στο έργο του μεγάλου συνθέτη. Το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί μια προσαρμοσμένη έκδοση των πρακτικών της ημερίδας.

Όσοι συμμετείχαν στην ημερίδα ως ομιλητές, διδάσκουν σ’ αυτό το Τμήμα του πανεπιστημίου και είναι, όχι απλά φίλοι, αλλά μελετητές και ερευνητές του έργου και των ιστορικών στοιχείων της ζωής του Mozart, οι περισσότεροι δε, ίσως όλοι, είναι και εκτελεστές μουσικής με όργανα ορχήστρας.

Ο αναγνώστης αυτού του βιβλίου δεν αρκεί να ενδιαφέρεται για τη μουσική και τον Mozart, πρέπει να έχει και κάποια μουσική και φιλοσοφική παιδεία, ώστε να αντιλαμβάνεται τις αισθητικές, πολιτισμικές και μουσικολογικές αναλύσεις και τις αναφορές που αναπτύσσονται σε ακαδημαϊκό επίπεδο.

Εκείνο που έγινε σε μένα έντονα αντιληπτό, διαβάζοντας το συγκεκριμένο βιβλίο, είναι το γεγονός ότι ένα παραδοσιακά τυπωμένο σύγγραμμα, με κείμενα και παρτιτούρες, είναι τελείως ανεπαρκές για να μεταφέρει προβληματισμούς του είδους που παρουσιάζονται σε μουσικολογικά συνέδρια. Αντί να παραθέτει ο συγγραφέας μόνο την παρτιτούρα του μαέστρου και να ψάχνει ο αναγνώστης (ιδίως ο λιγότερο μουσικά καταρτισμένος, όπως εγώ) τις νότες του κάθε οργάνου, πολύ καλύτερα θα ήταν να υπάρχει και η μουσική εκτέλεση του εκάστοτε αποσπάσματος. Πολύ περισσότερο ισχύει αυτό για τις μαθηματικές και τεχνολογικές προσεγγίσεις στο έργο του κορυφαίου αυτού συνθέτη.

Αυτό, βέβαια, μόνο με μια εφαρμογή πολυμέσων που θα επισυνάπτεται στο βιβλίο (αυξημένο κόστος) ή θα προσφέρεται στο Internet (ασύμφορο για τον εκδότη), μπορεί να υλοποιηθεί. Η δημοσίευση του τόμου και στο Internet, με όλες τις μελωδικές προσθήκες, θα αποτελούσε σημαντική συμβολή και υπόδειξη για τον τρόπο έκδοσης τέτοιων κειμένων στο μέλλον. Ένα πανεπιστήμιο είναι κατεξοχήν ο κατάλληλος φορέας για την πρωτοποριακή υλοποίηση τέτοιων στόχων.

Τα περιεχόμενα του τόμου:

Πρόλογος

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΑΙΣΘΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

• ΟΛΥΜΠΙΑ ΨΥΧΟΠΑΙΔΗ-ΦΡΑΓΚΟΥ: Για το «ωραίο» στον Mozart
• ΓΙΩΡΓΟΣ Ι. ΜΑΝΙΑΤΗΣ: Ο Mozart, η Αμφισημία της Ηθικής και η Ηθική της Αμφισημίας.
• Η περίπτωση του Cosὶ fan tutte
• ΠΑΥΛΟΣ ΚΑΒΟΥΡΑΣ: Ο μύθος του Mozart: παραλλαγές στο θέμα της μεγαλοφυΐας
• ΜΑΡΚΟΣ ΤΣΕΤΣΟΣ: Το ανθρώπινο στη μουσική του Mozarτ
• ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δ. ΚΑΚΑΒΕΛΑΚΗΣ: O Mozart και το ανείπωτο. Μουσικές σηματοδοτήσεις και συμβολική διαφορετικότητα

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

• ΙΩΝ ΖΩΤΟΣ: Ο Mozart ως δάσκαλος συνθέσεως του Thomas Attwood (1765-1838)
• ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΛΑΣΤΟΣ: «Για όλα φταίει ο κ. Grimm»; Ο Mozart των Sacha Guitry και Reynaldo Hahn
• ΙΟΥΛΙΑ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ-ΕΛΜΑΛΟΓΛΟΥ: Επισκόπηση των συμφωνιών του W.A. Mozart
• ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΟΥΛΙΑΣ: Η τριμερής ασματική μορφή στο έργο του Mozart: δύο κρίσιμες επισημάνσεις
• ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΕΡΒΟΣ: Η Σονάτα αρ. 4, KV 282, του Mozart: μία ιδιαίτερη περίπτωση επαναφοράς του αρχικού θεματικού υλικού

• ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΙΤΣΙΩΡΗΣ: Κουαρτέτο εγχόρδων Κ. 421: ένα παιχνίδι με τις λειτουργικές δυνατότητες μίας συνήχησης

• ΝΙΚΟΣ ΜΑΛΙΑΡΑΣ:

  Το θέατρο στη μουσική. «Σκηνοθετικές οδηγίες» μέσα από τις νότες στις όπερες του Mozart. Le Nozze di Figaro, αρ. 1 (Duettino)

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

• ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Χ. ΣΠΥΡΙΔΗΣ: Musikalisches Würfelspiel [μουσική από το ρίξιμο ζαριών] του W.A. Mozart
• ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΕΩΡΓΑΚΗ - ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ: Η ανασύσταση της «42ης συμφωνίας» του Mozart μέσω υπολογιστή: προβλήματα τεχνητής νοημοσύνης και μουσικής δημιουργίας
• ΣΜΑΡΑΓΔΑ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: Η σημασία του «Mozart Effect» στη μουσική διδασκαλία και μάθηση

(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)