(ΒΗΜΑ, 25/1/2-11)
Αρχικώς ήταν ένα κτίριο της Κλασικής εποχής. Αιώνες αργότερα, στην Υστερη αρχαιότητα, εγκαταστάθηκαν εκεί κεραμικοί κλίβανοι. Τέλος, και αφού στο μεταξύ είχαν περάσει πολλοί αιώνες ακόμη, μια εκκλησία κτίστηκε στο ίδιο σημείο. Ολα αυτά στο Καβούρι, σε μικρή απόσταση από την ακτή, όπου σε ένα περιφραγμένο οικόπεδο πέντε στρεμμάτων η ιστορία παρουσιάζεται σε αδιάλειπτη συνέχεια. Οι λεπτομέρειές της όμως είναι άγνωστες. Αυτές ακριβώς πρόκειται να διερευνήσει η ανασκαφή που αρχίζει από την αρχαιολόγο κυρία Εφη Λυγκούρη.
Αγιος Νικόλαος Πάλλων ονομάζεται η περιοχή, προφανώς από τον ναό, του οποίου σώζεται μόνο η θεμελίωση. Αν υπάρχει μία ακόμη ιδιαιτερότητα είναι ότι πρόκειται για μία από τις λιγοστές πλέον εκτάσεις δίπλα στη θάλασσα που παραμένουν αδόμητες και ανεκμετάλλευτες από διάφορες δραστηριότητες. Ο λόγος ότι το οικόπεδο αυτό, που βρίσκεται μεταξύ των οδών Μάρνη και Κερκύρας, είχε παραχωρηθεί, λόγω ακριβώς της ύπαρξης πολλών αρχαιοτήτων οι οποίες ήταν επιφανειακώς ορατές από τον ΟΔΕΠ στο Ελληνικό Δημόσιο, ήδη από το 1934. Δίπλα του μάλιστα είχαν εντοπισθεί στη δεκαετία του ΄60 αρχαία κατάλοιπα της Υστερης Ρωμαϊκής εποχής και των Παλαιοχριστιανικών χρόνων.
Αριστερά: Μαρμάρινη επιτύμβια στήλη της κλασικής εποχής, Δεξιά: Κλίβανοι της ύστερης Αρχαιότητας
Το πρώτο που είναι ορατό αυτή τη στιγμή στον αρχαιολογικό χώρο είναι τα θεμέλια ενός μικρού σταυροειδούς ναού της Μεταβυζαντινής εποχής ο οποίος είχε κτισθεί επάνω σε κατάλοιπα της Κλασικής εποχής. Η αψίδα του ιερού διακρίνεται στα ανατολικά και η είσοδός του στα δυτικά. Στην είσοδο βρέθηκε εντοιχισμένη στήλη ενώ για το δάπεδό του είχαν χρησιμοποιηθεί πήλινες πλάκες. Οπως λέει η κυρία Λυγκούρη, για την ανέγερση του ναού χρησιμοποιήθηκε ένας ισχυρός τοίχος οικοδομήματος της Κλασικής εποχής ενώ ανάμεσα στον τοίχο αυτόν και την αψίδα έχουν εντοπιστεί τρεις τάφοι- οι δύο από αυτούς «καλυβίτες» και ένας κιβωτιόσχημος. Για τα πλαϊνά τοιχώματα της αψίδας εξάλλου είχαν χρησιμοποιηθεί όρθιες πέτρες ενώ για τον πυθμένα δύο στρωτήρες κεραμίδες. Δίπλα τους βρέθηκε και τμήμα μιας μικρής μαρμάρινης επιτύμβιας στήλης που χρονολογείται από το τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα. Στα ανατολικά εντοπίστηκαν άλλοι δύο ορθογωνισμένοι χώροι που κατά πάσα πιθανότατα χρονολογούνται από την Υστερη Αρχαιότητα.
Οικοδόμημα ή ταφικός περίβολος λοιπόν; Στο ερώτημα αυτό επιθυμεί να απαντήσει πρώτα η κυρία Λυγκούρη. Οσο για τη χρονολόγηση, προσδιορίζεται σαφώς στον 5ο- 4ο π.Χ. αιώνα. Στο εσωτερικό αυτού του τετράγωνου χώρου πάντως υπάρχει το εργαστήριο καμίνευσης με δύο κεραμικούς κλιβάνους, ο ένας κυκλικός και πλινθόκτιστος- σώζεται μάλιστα και η εσχάρα του- και ο άλλος σχεδόν τετράγωνος, με εμφανή την αψιδωτή είσοδό του και την εσχάρα του. Και οι δύο κλίβανοι χρονολογούνται από την Υστερη αρχαιότητα.
Πριν από καιρό είχα αναρτήσει επιστολή αναγνώστη της Καθημερινής, ο οποίος ισχυριζόταν τότε ότι στη Βουλιαγμένη υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα και ότι εκεί πρέπει να κατέληξε το πλοίο του Απόστολου Παύλου, όταν έφτασε στην Αθήνα. Οι (ανύπαρκτοι τότε και για 1-2 αιώνες ακόμα) πιστοί, έλεγε ο αναγνώστης, πρέπει να έστησαν προς τιμήν του προσηλυτιστή ένα ναό κοντά στη θάλασσα. Του απάντησα τότε, πάλι στην Καθημερινή, ότι τα περί Παύλου στην Αθήνα είναι παραμύθια και ότι, άμα σκάψει κάτω από τα χριστιανικά ερείπια, θα βρει σίγουρα κάποιο αρχαίο ελληνικό ναό... Δεν ξέρω αν είναι το ίδιο σημείο, στο οποίο αναφερόταν ο επιστολογράφος, αλλά είναι προφανές ότι σε μια έρημη (τότε) παραλία μόνο με υλικά από αρχαία κτίσματα μπορεί να έκτιζαν οι νεότεροι, αφού είχαν και την έγκριση να γκρεμίζουν αρχαία κτίσματα.
