Η επαφή με εξωγήινους...

θα έβλαπτε τις θρησκείες

Ο φυσικός Πολ Ντέιβις, ένας από τους μεγαλύτερους σοφούς των καιρών μας σε θέματα κοσμολογίας και αστροβιολογίας, μιλά στην «Ελευθεροτυπία», 16/7/2009:

«Ε»: Το 2009 γιορτάζουμε τα 40 χρόνια από τη «βόλτα» μας στο φεγγάρι. Πόσο σημαντικό ήταν αυτό το «μικρό βήμα για τον άνθρωπο και το γιγάντιο άλμα για την ανθρωπότητα»;

«Αναμφίβολα είχε τεράστια συμβολική σημασία αλλά, με τη βοήθεια της Ιστορίας, μπορούμε να δούμε ότι τελικά δεν μας οδήγησε πουθενά».

«Ε»: Ποιος ήταν ο πλανήτης στον οποίο θα ταξιδεύατε εσείς, εάν είχατε τη δυνατότητα;

«Ο Αρης. Είναι ο μόνος άλλος πλανήτης στο ηλιακό σύστημα στον οποίο οι άνθρωποι θα μπορούσαμε να έχουμε μια μόνιμη παρουσία με την τρέχουσα τεχνολογία. Είναι, ακόμη, κατά πάσα πιθανότητα, ο μόνος πλανήτης εκτός της Γης που μπορεί να έχει ζωή σε κάποια πρωτόγονη μορφή».

«Ε»: Πώς αντιμετωπίζουν οι περισσότεροι εξ ημών το γεγονός ότι μπορεί να μην είμαστε μόνοι στο Σύμπαν;

«Τη συγκεκριμένη στιγμή δεν έχουμε ιδέα εάν υπάρχει κάποια ζωή πέραν της Γης, πόσω μάλλον νοήμων ζωή. Είναι μόδα να πιστεύουμε στην ύπαρξη εξωγήινης ζωής, αλλά δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη για το πώς θα ήταν αυτή η ζωή σε πλανήτες που θα έμοιαζαν στη Γη ή, πώς αυτή η νοημοσύνη, εάν όντως υπάρχει, θα μπορούσε να εξελιχθεί. Ωστόσο, εξαιτίας της επιστημονικής φαντασίας, πολλοί άνθρωποι φαίνονται έτοιμοι να αποδεχθούν την πιθανότητα ύπαρξης εξωγήινης ζωής».

«Ε»: Σε περίπτωση που έρθουμε σε επαφή με άλλες μορφές ζωής, πώς φαντάζεστε ότι μπορεί να γίνει αυτό; Μέσω της μουσικής, των μαθηματικών ή των...αγγλικών;

«Είναι αδύνατο να προβλέψουμε πότε θα αποκτήσουμε αποδείξεις νοήμονος ζωής εκτός Γης, επειδή δεν έχουμε ιδέα για την πιθανότητα ότι μπορεί να υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες. Μπορεί να είναι εξαιρετικά μικρή. Μπορεί να είμαστε η μοναδική νοήμων ζωή στο παρατηρούμενο Σύμπαν. Ακόμη κι αν υπάρχει κάποιος άλλος πολιτισμός εκεί έξω, είναι αρκετά απίθανο να είναι κοντύτερα από εκατοντάδες, ακόμη και χιλιάδες έτη φωτός. Το όποιο μήνυμα τους στείλουμε,θα έχει την απάντησή του έπειτα από αιώνες. Η μέσω ραδίου ή λέιζερ επαφή είναι ο καλύτερος τρόπος για μας και τα μαθηματικά είναι η μόνη παγκόσμια γλώσσα».

«Ε»: Υπάρχει περίπτωση να έχουμε δεχθεί κάποιο μήνυμα από έξω μέσω του SETI και να έχει κρατηθεί, για κάποιους λόγους, μυστικό;

«Κρατώ την έδρα στο τμήμα του SETI στην Παγκόσμια Αστροναυτική Ακαδημία. Είναι δουλειά μας να εξετάσουμε το τι θα συνέβαινε εάν εξωγήινοι έρχονταν σε επαφή μαζί μας. Αλλά το SETI δεν λειτουργεί μυστικά. Ολες του οι δραστηριότητες διεξάγονται με διαφάνεια και αναφέρονται».

«Ε»: Αν ανακαλύψουμε άλλες μορφές ζωής, θα ανακαλύψουμε τελικά και τον Θεό;

«Οποιαδήποτε όντα ενδεχομένως ανακαλύψουμε, πιθανότατα θα είναι τόσο μπροστά από εμάς που θα μας φαίνονται σαν τον Θεό στο θέμα της δύναμής τους και της ηθικής τους φύσης. Από την άλλη, "ο Θεός" των περισσοτέρων γήινων θρησκειών είναι ξεκάθαρα ένα προϊόν της ανθρώπινης κουλτούρας, συνεπώς δεν θα έχει καμία σημασία για τους εξωγήινους. Αντίθετα, η ανακάλυψη νοήμονων ξένων θα αποδειχθεί βαθιά διασπαστική για τις περισσότερες γήινες θρησκείες, ειδικά τη χριστιανική, εξαιτίας του θέματος της μετεμψύχωσης. Οι θεολόγοι είναι γνώστες της συγκεκριμένης "απειλής" για αιώνες και έχουν συζητήσει και διαφωνήσει πολλές φορές σχετικά με όλα αυτά».

«Ε»: Η μελέτη των αρχαίων φιλοσόφων όπως ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης κ.ά. θα μπορούσε να λειτουργήσει επικουρικά σε αυτή την αναζήτηση νέων κόσμων από τον άνθρωπο;

«Οι αρχαίοι Ελληνες φιλόσοφοι είχαν ήδη κατανοήσει τις βασικές αρχές που διέπουν την αναζήτηση ζωής σε κάποιο άλλο μέρος του Σύμπαντος. Κάποιος θα μπορούσε να μάθει πολλά σε αυτό το θέμα εάν διαβάσει τον Δημόκριτο».

«Ε»: Παλιότερα έχετε πει ότι πολλές ταινίες βασισμένες σε επιστημονικά θέματα σας εκνευρίζουν επειδή περιέχουν πολλές επιστημονικές ανακρίβειες, όπως π.χ. το «Deep Impact» του Σπίλμπεργκ. Έχετε δει πρόσφατα κάποια που να τη βρήκατε ενδιαφέρουσα αλλά και επιστημονικά ακριβή;

«"Η Επαφή" ήταν καλή σε σημεία της, αλλά ο τρόπος που παρουσίαζε τους αστρονόμους ήταν ιδιαίτερα αποπροσανατολιστικός. Είναι δύσκολο να βρεις ταινίες με αυτό το θέμα που να είναι ισορροπημένες και ακριβείς. Μια από αυτές ήταν το "The Dish", το οποίο ήταν και επιστημονικά ακριβές, αλλά και παρέμεινε κοντά στα γεγονότα».

«Ε»: Ποιος είναι ο αγαπημένος σας φιλόσοφος;

«Είναι ο Δημόκριτος, θεωρούσε ότι η Σελήνη συγκροτείται από βουνά και κοιλάδες και ότι ο γαλαξίας μας είναι μια συστοιχία άστρων. «Πλησίαζε» σημαντικά με τις απόψεις του τις σύγχρονες κοσμολογικές παρατηρήσεις. Δέχτηκε αξιωματικά ότι ο χώρος είναι άπειρος και κατειλημμένος από άτομα με καθαρό κενό ανάμεσά τους. Αυτό πλησιάζει εκπληκτικά τις σύγχρονες κοσμολογικές απόψεις.

Δεν είχε καμιά δυσκολία να φανταστεί την ποικιλία των κόσμων που θα μπορούσαν να δημιουργηθούν από έναν άπειρο αριθμό ατόμων: «Σε μερικούς κόσμους δεν υπάρχει Ήλιος και Σελήνη, άλλοι είναι μεγαλύτεροι από τον δικό μας, σε ορισμένα σημεία είναι πιο πολυπληθείς. Υπάρχουν κόσμοι δίχως ζωντανά πλάσματα και φυτά ή ακόμη και υγρασία». Ο Δημόκριτος ήταν γνωστός ως ο γελαστός φιλόσοφος, ικανοποιημένος με το να στοχάζεται πάνω στα αινίγματα της ύλης και του χώρου.

Έλεγε: «Θα προτιμούσα να ανακαλύψω τη μοναδική αιτία των όντων παρά να γίνω ο βασιλιάς των Περσών».