(ΕΡΗ ΠΑΝΣΕΛΗΝΑ, Έθνος, 25/6/2009)
Ταχύτερη εξέλιξη των ειδών σημειώνεται σε θερμότερα κλίματα αποκαλύπτει επιστημονική έρευνα, η οποία εξηγεί την πλούσια βιοποικιλότητα που διαθέτουν οι τροπικές περιοχές. Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Λεν Γκίλμαν του Πανεπιστημίου Τεχνολογίας του Οκλαντ, διαπίστωσαν ότι το κλίμα έχει άμεση επίδραση στην ταχύτητα «μοριακής εξέλιξης» των θηλαστικών.
Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Ρroceedings of the Royal Society Β», το DNA ενός θηλαστικού που ζει σε θερμό κλίμα μεταλλάσσεται 1,5 φορά ταχύτερα σε σύγκριση με ένα του ίδιου είδους σε ψυχρό κλίμα.
Οι μεταλλάξεις αυτές αποτελούν το πρώτο βήμα της εξέλιξης, καθώς, κάθε φορά που ένα κύτταρο αναπαράγεται, το DNA μεταβάλλεται ανεπαίσθητα. Οταν όμως μία από αυτές τις μεταλλάξεις προκαλεί μια θετική αλλαγή για το ζώο (για παράδειγμα, το καθιστά ανθεκτικό σε μια συγκεκριμένη ασθένεια), τότε αυτή η αλλαγή περνάει συχνά και στις επόμενες γενιές του είδους. Αυτού του είδους οι αλλαγές, οι οποίες δημιουργούν διαφορές στον πληθυσμό ενός θηλαστικού χωρίς να οδηγούν στη δημιουργία ενός νέου είδους, αποκαλούνται από τους επιστήμονες «μικροεξέλιξη».
Ο Δρ Γκίλμαν και οι συνεργάτες του εξέτασαν 130 ζευγάρια θηλαστικών, μεταξύ των οποίων οι λεμούριοι πίθηκοι, και στα οποία το κάθε ζώο ζούσε σε διαφορετικό υψόμετρο και γεωγραφικό πλάτος. Αλλαγές που διαπίστωσαν σε ένα γονίδιο που σχετίζεται με την πρωτεϊνη κυτόχρωμα β οδήγησαν τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι τα ζώα που ζούσαν σε θερμότερα κλίματα είχαν «μικροεξελιχθεί» 1,5 φορά ταχύτερα σε σύγκριση με τα αδέλφια τους από ψυχρότερα περιβάλλοντα.
Σύμφωνα με την εξήγηση του Δρος Γκίλμαν, σε μεγαλύτερα υψόμετρα, όπου το περιβάλλον είναι ψυχρότερο και λιγότερο παραγωγικό, τα ζώα συνηθίζουν να φυλάνε την ενέργειά τους μέσω της χειμερίας νάρκης ή της ξεκούρασης, που έχει ως στόχο τη μείωση της μεταβολικής τους δραστηριότητας. «Σε θερμότερα κλίματα η ετήσια μεταβολική δραστηριότητα είναι μεγαλύτερη, κάτι που οδηγεί σε περισσότερες διχοτομήσεις της γενετικής σειράς ετησίως».
Παρότι η ιδέα της ταχύτερης μικροεξέλιξης σε θερμά κλίματα δεν είναι καινούργια, είναι η πρώτη φορά που διαπιστώνεται στα θηλαστικά, τα οποία ρυθμίζουν τα ίδια τη θερμοκρασία του σώματός τους.
«Τα ευρήματα ήταν απροσδόκητα», σχολίασε ο Γκίλμαν και πρόσθεσε: «Είχε διαπιστωθεί παρόμοια επίδραση σε φυτικά είδη και σε ορισμένα θαλάσσια ζώα, όμως από τη στιγμή που αυτά είναι «εξώθερμα» (δηλαδή η θερμοκρασία του σώματός τους ελέγχεται άμεσα από το περιβάλλον), όλοι υπέθεταν ότι αυτό που το προκαλούσε ήταν το κλίμα που μετάλλασσε τον ρυθμό μεταβολισμού τους».
Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Ρroceedings of the Royal Society Β», το DNA ενός θηλαστικού που ζει σε θερμό κλίμα μεταλλάσσεται 1,5 φορά ταχύτερα σε σύγκριση με ένα του ίδιου είδους σε ψυχρό κλίμα.Οι μεταλλάξεις αυτές αποτελούν το πρώτο βήμα της εξέλιξης, καθώς, κάθε φορά που ένα κύτταρο αναπαράγεται, το DNA μεταβάλλεται ανεπαίσθητα. Οταν όμως μία από αυτές τις μεταλλάξεις προκαλεί μια θετική αλλαγή για το ζώο (για παράδειγμα, το καθιστά ανθεκτικό σε μια συγκεκριμένη ασθένεια), τότε αυτή η αλλαγή περνάει συχνά και στις επόμενες γενιές του είδους. Αυτού του είδους οι αλλαγές, οι οποίες δημιουργούν διαφορές στον πληθυσμό ενός θηλαστικού χωρίς να οδηγούν στη δημιουργία ενός νέου είδους, αποκαλούνται από τους επιστήμονες «μικροεξέλιξη».
Ο Δρ Γκίλμαν και οι συνεργάτες του εξέτασαν 130 ζευγάρια θηλαστικών, μεταξύ των οποίων οι λεμούριοι πίθηκοι, και στα οποία το κάθε ζώο ζούσε σε διαφορετικό υψόμετρο και γεωγραφικό πλάτος. Αλλαγές που διαπίστωσαν σε ένα γονίδιο που σχετίζεται με την πρωτεϊνη κυτόχρωμα β οδήγησαν τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι τα ζώα που ζούσαν σε θερμότερα κλίματα είχαν «μικροεξελιχθεί» 1,5 φορά ταχύτερα σε σύγκριση με τα αδέλφια τους από ψυχρότερα περιβάλλοντα.
Σύμφωνα με την εξήγηση του Δρος Γκίλμαν, σε μεγαλύτερα υψόμετρα, όπου το περιβάλλον είναι ψυχρότερο και λιγότερο παραγωγικό, τα ζώα συνηθίζουν να φυλάνε την ενέργειά τους μέσω της χειμερίας νάρκης ή της ξεκούρασης, που έχει ως στόχο τη μείωση της μεταβολικής τους δραστηριότητας. «Σε θερμότερα κλίματα η ετήσια μεταβολική δραστηριότητα είναι μεγαλύτερη, κάτι που οδηγεί σε περισσότερες διχοτομήσεις της γενετικής σειράς ετησίως».
Παρότι η ιδέα της ταχύτερης μικροεξέλιξης σε θερμά κλίματα δεν είναι καινούργια, είναι η πρώτη φορά που διαπιστώνεται στα θηλαστικά, τα οποία ρυθμίζουν τα ίδια τη θερμοκρασία του σώματός τους.
«Τα ευρήματα ήταν απροσδόκητα», σχολίασε ο Γκίλμαν και πρόσθεσε: «Είχε διαπιστωθεί παρόμοια επίδραση σε φυτικά είδη και σε ορισμένα θαλάσσια ζώα, όμως από τη στιγμή που αυτά είναι «εξώθερμα» (δηλαδή η θερμοκρασία του σώματός τους ελέγχεται άμεσα από το περιβάλλον), όλοι υπέθεταν ότι αυτό που το προκαλούσε ήταν το κλίμα που μετάλλασσε τον ρυθμό μεταβολισμού τους».
