Στα νύχια ενός στυγνού προσηλυτιστή (λέμε τώρα)...
(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)
Τη Δευτέρα μετά τα χιόνια περίμενα στη στάση κάποιο λεωφορείο ή τρόλεϊ για να πάω στο κέντρο. Ο ήλιος είχε βγει δειλά, αλλά δεν έλεγε να ζεστάνει. Έκανα επί τόπου πηδηματάκια στο παγωμένο πεζοδρόμιο για να ζεστάνω λίγο τα πόδια μου. Εκείνη τη στιγμή έρχεται προς το μέρος μου ένας 6Oάρης κύριος, καλοντυμένος, χαμογελαστός με ρυτιδωμένο πρόσωπο, κρατώντας επιδεικτικά ένα περιοδικό. Με πλησιάζει, μου προτείνει το περιοδικό και ρωτάει «Ενδιαφέρεστε;»
Ήταν το περιοδικό των Χιλιαστών (Ιεχωβάδων) «η Σκοπιά». Είχαμε περίπτωση προσηλυτισμού «στα όρθια» και έπεσε σε μένα ο άτυχος. Τον ρωτάω, τελείως ανίδεος εννοείται, τι είναι αυτό; «Είναι θρησκευτικό περιοδικό» απαντάει, «για τον κύριό μας που θυσιάστηκε». Άνοιξα τα μάτια από έκπληξη: «Πώς θυσιάστηκε; Αυτοκτόνησε;» Με κοίταξε διερευνητικά, σκέφτηκε ότι εδώ υπήρχε πεδίο για κατήχηση, αφού ούτε τα βασικά δεν ήξερα: «Ο κύριός μας, ο Ιησούς Χριστός, θυσιάστηκε για τις αμαρτίες μας», λέει εμφατικά, «κι εμείς πρέπει να τον ευγνωμονούμε, πρέπει να τον δοξάζουμε!» Εντωμεταξύ τράβηξε το χέρι του με το περιοδικό, αφού δεν έκανα καμιά κίνηση να το πάρω.
Εγώ έδειχνα ακόμα δύσπιστος και έκπληκτος: «Του ζήτησε κανείς να θυσιαστεί; Κι αν το έκανε αυτό εθελοντικά, γιατί περιμένει να τον δοξάσουν κάποιοι;» Έδειξε σίγουρος ότι εντόπιζε πολλά κενά σε μένα και, με τις εξηγήσεις του, όπου νάναι θα πειστώ: «Θυσιάστηκε για να μας σώσει», μου λέει αποκαλυπτικά. Δεν δυσκολεύτηκα, είχα έτοιμη απάντηση: «Γιατί να μας σώσει, από ποιο πράγμα;» Τώρα έγινε λίγο σκυθρωπός ο προσηλυτιστής: «Από τις αμαρτίες μας να μας σώσει, όλοι είμαστε αμαρτωλοί».
Σ’ αυτό το σημείο έγινα εγώ αυστηρός: «Ακούστε κύριε», του λέω, «εγώ δεν είμαι καθόλου αμαρτωλός. Ούτε έκλεψα, ούτε σκότωσα, ούτε ψευδομάρτυρας, ούτε τοκογλύφος έγινα… ακόμα! Αν κάποτε κάνω κάτι από αυτά, μπορεί να χρειαστώ σωτηρία». Δεν ξέρω αν έχουν εκπαιδευτεί οι πλανόδιοι προσηλυτιστές για τέτοιες απρόβλεπτες αντιρρήσεις (συνήθως όλοι αποδέχονται, ναι είμαστε αμαρτωλοί), ο συγκεκριμένος πάντως ήταν τελείως αμήχανος. Μάλλον επρόκειτο για αρχάριο ή θα ήταν εκπαιδευμένος μόνο για συζήτηση με μικρά παιδιά!
Αλλάζει θέμα και μου λέει: «Ο κύριός μας αναστήθηκε για να μας δείξει ότι κι εμείς θα αναστηθούμε μετά το θάνατό μας, εφόσον είμαστε πιστοί και αναμάρτητοι». Εδώ έγινα πάλι αρνητικός, μου έταζε άχρηστα πράγματα: «Εγώ προσωπικά δεν ενδιαφέρομαι να αναστηθώ. Άμα ζήσω 70-80 χρόνια και φτάσω στο μέσο όρο ζωής της εποχής μας, μου αρκεί, για ποιο λόγο να ξανάρθω στη ζωή;» Ήθελα να πάω αλλού την κουβέντα, σε πιθανή μετεμψύχωση όπου θα επανερχόμουν με μορφή γαϊδάρου ή σαύρας, αλλά αυτός γύρισε στα δικά του: «Η ανάσταση του κυρίου μας είναι το μεγαλύτερο θαύμα που έζησαν ποτέ οι άνθρωποι».
Αναγκαστικά ήρθα κι εγώ στα λόγια του: «Καλά, αφού ήξερε ότι θα αναστηθεί ο κύριος, για ποιο λόγο θυσιάστηκε; Έτσι δεν είπατε πριν; Αν ξέρω ότι θα αναστηθώ, να θυσιαστώ κι εγώ για εντυπωσιασμό!» Μάλλον θύμωσε με τις βλάσφημες απορίες που άκουγε, σίγουρα δεν είχε ξανασκεφτεί αυτές τις αντιφάσεις και τους παραλογισμούς, στους οποίους πίστευε, δεν τον είχαν ενημερώσει κιόλας από την κεντρική διοίκηση για εναλλακτικές κουβέντες – ένα καραμπινάτο παράδειγμα ελλιπούς επιμόρφωσης.
Οπότε, μου εκσφενδονίζει τη μοιραία ερώτηση: «Μα τί είναι αυτά που λες, δεν είσαι χριστιανός εσύ;» Εεπ, πιάστηκα από τη ρητορική ερώτησή του, ερχόταν και το λεωφορείο από μακριά: «Ακούστε κύριέ μου! Αν είμαι χριστιανός δεν χρειάζομαι τη διδασκαλία σας, την οποία μάλλον δεν κατέχετε. Κι αν δεν είμαι, πώς πιστεύετε ότι μπορείτε να με πείσετε εσείς με αυτές τις ιστοριούλες που μου λέτε;»
Μάλλον δεν τα άκουσε όλα - αν και μιλάω γρήγορα. Περίπου στη μέση της φράσης είχε στρίψει το σώμα του και έφευγε. Έφτασε το λεωφορείο, μπήκα μέσα και κάθισα σε μια ελεύθερη θέση.
Στη διαδρομή σκεφτόμουν ότι οι προσηλυτιστές των διαφόρων θρησκευτικών και παραθρησκευτικών αιρέσεων, εδώ των Ιεχωβάδων, εκπαιδεύονται για να αντιμετωπίζουν ενστάσεις ή αντιδικίες με χριστιανούς άλλων κατευθύνσεων. Είμαι σίγουρος ότι δεν είναι σε θέση, γιατί έχουν άγνοια, να συζητήσουν με μουσουλμάνους ή βουδιστές, ινδουιστές κ.λπ. Πολύ λιγότερο είναι σε θέση να συζητήσουν με άθεους, οι οποίοι δεν μπαίνουν σε συζητήσεις αν το ψωμί στην κοινωνία πρέπει να είναι ζυμωμένο ή αζύμωτο, αν ισχύει το filioque ή όχι και άλλες τέτοιες αερολογίες, αλλά θέτουν θεμελιώδη ερωτήματα, τι είναι ο θεός, τι ιδιότητες έχει, τι χρειάζεται στο σημερινό άνθρωπο αφού υπάρχει εκπαίδευση, διατροφή, ιατρική περίθαλψη κ.ο.κ. - όπου υπάρχει, βέβαια, γιατί δεν επεμβαίνει ο θεός για να βοηθήσει τους πιστούς ή ανήμπορους ανθρώπους, πώς ερμηνεύεται η σκέψη των Επικούρειων «Είτε δεν υπάρχει αδικία στον κόσμο, είτε δεν υπάρχει θεός» κ.λπ.
Έτσι μπορεί να εξηγηθεί και η αντίδραση του αποτυχημένου προσηλυτιστή που περιέγραψα, «Δεν είσαι χριστιανός εσύ;» Αυτός περιμένει συγκεκριμένες κουβέντες από κάποιον που δέχεται τα βασικά του χριστιανισμού, αλλά ξαφνικά βλέπει να ανατρέπονται εκ βάθρων οι αντιλήψεις που θεωρεί αυτός δεδομένες. Για τέτοιες συζητήσεις δεν έχει εκπαιδευτεί όμως!
Εγώ έδειχνα ακόμα δύσπιστος και έκπληκτος: «Του ζήτησε κανείς να θυσιαστεί; Κι αν το έκανε αυτό εθελοντικά, γιατί περιμένει να τον δοξάσουν κάποιοι;» Έδειξε σίγουρος ότι εντόπιζε πολλά κενά σε μένα και, με τις εξηγήσεις του, όπου νάναι θα πειστώ: «Θυσιάστηκε για να μας σώσει», μου λέει αποκαλυπτικά. Δεν δυσκολεύτηκα, είχα έτοιμη απάντηση: «Γιατί να μας σώσει, από ποιο πράγμα;» Τώρα έγινε λίγο σκυθρωπός ο προσηλυτιστής: «Από τις αμαρτίες μας να μας σώσει, όλοι είμαστε αμαρτωλοί».
Σ’ αυτό το σημείο έγινα εγώ αυστηρός: «Ακούστε κύριε», του λέω, «εγώ δεν είμαι καθόλου αμαρτωλός. Ούτε έκλεψα, ούτε σκότωσα, ούτε ψευδομάρτυρας, ούτε τοκογλύφος έγινα… ακόμα! Αν κάποτε κάνω κάτι από αυτά, μπορεί να χρειαστώ σωτηρία». Δεν ξέρω αν έχουν εκπαιδευτεί οι πλανόδιοι προσηλυτιστές για τέτοιες απρόβλεπτες αντιρρήσεις (συνήθως όλοι αποδέχονται, ναι είμαστε αμαρτωλοί), ο συγκεκριμένος πάντως ήταν τελείως αμήχανος. Μάλλον επρόκειτο για αρχάριο ή θα ήταν εκπαιδευμένος μόνο για συζήτηση με μικρά παιδιά!
Αλλάζει θέμα και μου λέει: «Ο κύριός μας αναστήθηκε για να μας δείξει ότι κι εμείς θα αναστηθούμε μετά το θάνατό μας, εφόσον είμαστε πιστοί και αναμάρτητοι». Εδώ έγινα πάλι αρνητικός, μου έταζε άχρηστα πράγματα: «Εγώ προσωπικά δεν ενδιαφέρομαι να αναστηθώ. Άμα ζήσω 70-80 χρόνια και φτάσω στο μέσο όρο ζωής της εποχής μας, μου αρκεί, για ποιο λόγο να ξανάρθω στη ζωή;» Ήθελα να πάω αλλού την κουβέντα, σε πιθανή μετεμψύχωση όπου θα επανερχόμουν με μορφή γαϊδάρου ή σαύρας, αλλά αυτός γύρισε στα δικά του: «Η ανάσταση του κυρίου μας είναι το μεγαλύτερο θαύμα που έζησαν ποτέ οι άνθρωποι».
Αναγκαστικά ήρθα κι εγώ στα λόγια του: «Καλά, αφού ήξερε ότι θα αναστηθεί ο κύριος, για ποιο λόγο θυσιάστηκε; Έτσι δεν είπατε πριν; Αν ξέρω ότι θα αναστηθώ, να θυσιαστώ κι εγώ για εντυπωσιασμό!» Μάλλον θύμωσε με τις βλάσφημες απορίες που άκουγε, σίγουρα δεν είχε ξανασκεφτεί αυτές τις αντιφάσεις και τους παραλογισμούς, στους οποίους πίστευε, δεν τον είχαν ενημερώσει κιόλας από την κεντρική διοίκηση για εναλλακτικές κουβέντες – ένα καραμπινάτο παράδειγμα ελλιπούς επιμόρφωσης.
Οπότε, μου εκσφενδονίζει τη μοιραία ερώτηση: «Μα τί είναι αυτά που λες, δεν είσαι χριστιανός εσύ;» Εεπ, πιάστηκα από τη ρητορική ερώτησή του, ερχόταν και το λεωφορείο από μακριά: «Ακούστε κύριέ μου! Αν είμαι χριστιανός δεν χρειάζομαι τη διδασκαλία σας, την οποία μάλλον δεν κατέχετε. Κι αν δεν είμαι, πώς πιστεύετε ότι μπορείτε να με πείσετε εσείς με αυτές τις ιστοριούλες που μου λέτε;»
Μάλλον δεν τα άκουσε όλα - αν και μιλάω γρήγορα. Περίπου στη μέση της φράσης είχε στρίψει το σώμα του και έφευγε. Έφτασε το λεωφορείο, μπήκα μέσα και κάθισα σε μια ελεύθερη θέση.
Στη διαδρομή σκεφτόμουν ότι οι προσηλυτιστές των διαφόρων θρησκευτικών και παραθρησκευτικών αιρέσεων, εδώ των Ιεχωβάδων, εκπαιδεύονται για να αντιμετωπίζουν ενστάσεις ή αντιδικίες με χριστιανούς άλλων κατευθύνσεων. Είμαι σίγουρος ότι δεν είναι σε θέση, γιατί έχουν άγνοια, να συζητήσουν με μουσουλμάνους ή βουδιστές, ινδουιστές κ.λπ. Πολύ λιγότερο είναι σε θέση να συζητήσουν με άθεους, οι οποίοι δεν μπαίνουν σε συζητήσεις αν το ψωμί στην κοινωνία πρέπει να είναι ζυμωμένο ή αζύμωτο, αν ισχύει το filioque ή όχι και άλλες τέτοιες αερολογίες, αλλά θέτουν θεμελιώδη ερωτήματα, τι είναι ο θεός, τι ιδιότητες έχει, τι χρειάζεται στο σημερινό άνθρωπο αφού υπάρχει εκπαίδευση, διατροφή, ιατρική περίθαλψη κ.ο.κ. - όπου υπάρχει, βέβαια, γιατί δεν επεμβαίνει ο θεός για να βοηθήσει τους πιστούς ή ανήμπορους ανθρώπους, πώς ερμηνεύεται η σκέψη των Επικούρειων «Είτε δεν υπάρχει αδικία στον κόσμο, είτε δεν υπάρχει θεός» κ.λπ.
Έτσι μπορεί να εξηγηθεί και η αντίδραση του αποτυχημένου προσηλυτιστή που περιέγραψα, «Δεν είσαι χριστιανός εσύ;» Αυτός περιμένει συγκεκριμένες κουβέντες από κάποιον που δέχεται τα βασικά του χριστιανισμού, αλλά ξαφνικά βλέπει να ανατρέπονται εκ βάθρων οι αντιλήψεις που θεωρεί αυτός δεδομένες. Για τέτοιες συζητήσεις δεν έχει εκπαιδευτεί όμως!
(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)
