05 March 2007

Επιστημονική προσέγγιση του θεού

Ένα νέο βιβλίο του Victor Stenger

Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο ή ο άνθρωπος τον Θεό; Μέχρι πρόσφατα το ερώτημα αυτό απασχολούσε τη Φιλοσοφία και τη Θεολογία. Η επιστήμη παρακολουθούσε ως απλός θεατής. Και παρότι η τελευταία έχει μπει για τα καλά στην καθημερινή μας ζωή και έχει επαναστικοποιήσει τη γνώση που έχουμε, τόσο για το Σύμπαν όσο και για εμάς τους ίδιους, η ιδέα που επικρατεί είναι ότι η επιστήμη δεν έχει τίποτα να πει για την πιθανότητα της ύπαρξης ή μη ενός Ανώτατου όντος.

Η ιδέα αυτή έχει αρχίσει να ανατρέπεται από τη στιγμή που τα τελευταία χρόνια η θρησκεία επιχειρεί μια καλυμμένη είσοδο (από το παράθυρο) σε επιστημονικούς τομείς όπως η Βιολογία (βλ. Intelligent Design), με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι επιστήμονες να αρχίσουν να ασχολούνται με το θέμα. Και όχι μόνον. Το αμερικανικό κοινό φαίνεται να ενδιαφέρεται ολοένα και περισσότερο για ένα αυξανόμενο «κύμα αθεΐστικης λογοτεχνίας». Φτάνει να δούμε ότι το βιβλίο «God Delusion» του Richard Dawkins ήταν 9ο στην λίστα των μπεστ σέλερ της εφημερίδας «New York Times» τον προηγούμενο μήνα, ενώ το βιβλίο του Sam Harris, «Letter to a Christian Nation» ήταν στην 26η θέση.

Σ' αυτά έρχεται τώρα να προστεθεί το βιβλίο «God - The Failed Hypothesis: How Science Shows That God Does Not Exist» (Εκδόσεις: «Prometheus Books») του Victor Stenger. Ο Stenger, που είναι ομότιμος καθηγητής Φυσικής και Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης και επισκέπτης καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, ήταν για 40 χρόνια πειραματικός φυσικός και συμμετείχε στην ανάπτυξη του λεγόμενου Standard Μοντέλου των στοιχειωδών σωματιδίων.

Εξετάζοντας την παραδοσιακή έννοια του Θεού, όπως παρουσιάζεται τόσο στην ιουδαϊκή - χριστιανική θρησκεία όσο και στον ισλαμισμό, ο Stenger εξετάζει τους ισχυρισμούς για την ύπαρξή του, όπως θα έκανε για οποιαδήποτε επιστημονική υπόθεση.

«Εάν υπάρχει Θεός», γράφει ο Stenger, «τότε κάποιες ενδείξεις για την ύπαρξή του πρέπει να είναι ανιχνεύσιμες με επιστημονικές μεθόδους, ιδιαίτερα εάν λάβει κανείς υπόψη του τον κεντρικό ρόλο που υποτίθεται ότι ο Θεός παίζει στην ύπαρξη του Σύμπαντος και στις ζωές των ανθρώπων».

Αφού παρουσιάσει όλες τις επιστημονικές αποδείξεις -μελέτες που έγιναν από αναγνωρισμένα ιδρύματα πάνω στη δύναμη της προσευχής, τα κείμενα φιλόσοφων που εξέτασαν το πρόβλημα του Θεού, του Καλού και του Κακού, τις προσπάθειες των ειδικών της Βίβλου να αποδείξουν την ακρίβεια των Γραφών και τέλος, τις εργασίες βιολόγων, γεωλόγων και αστρονόμων που αναζητούν ίχνη για έναν Δημιουργό τόσο στη Γη όσο και στο Σύμπαν- ο Stenger συμπεραίνει ότι, πέραν πάσης αμφιβολίας, το Σύμπαν και η ζωή εμφανίζονται ακριβώς όπως θα έπρεπε να τα αναμένουμε εάν δεν υπήρχε Θεός.

Πάρτε, για παράδειγμα, το επιχείρημα των θεολόγων, σύμφωνα με το οποίο η πολυπλοκότητα στην Φύση δεν μπορεί να συνέβη τυχαία. Σ' αυτό ο Stenger αντιπαραθέτει τις ανακαλύψεις των επιστημόνων σύμφωνα με τις οποίες μια «κβαντική διακύμανση» (δηλαδή τυχαία) μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση ύλης και ενέργειας στο Σύμπαν. «Κάτι τέτοιο βρίσκεται σε συμφωνία με όλη την υπάρχουσα γνώση, ενώ, αντιθέτως, οι ισχυρισμοί για έναν υπερφυσικό Δημιουργό δεν κολλούν με αυτήν».

Ο συγγραφέας δείχνει πειστικά ότι, όχι μόνο δεν υπάρχει καμία απόδειξη για την ύπαρξη του Θεού, αλλά επιπλέον οι επιστημονικές παρατηρήσεις δείχνουν ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή τη μη ύπαρξή του.