30 March 2009

Βιβλία, βιβλία

(του Νίκου Ντόκα, Βιβλιοθήκη, 27/2/2009)


Michael Frede: Η αρχαία ελληνική φιλοσοφία - Όψεις της ιστορίας και της ιστοριογραφίας της
«ΕΚΚΡΕΜΕΣ», ΣΕΛ. 221, ευρώ 18,20

Άτυχος στάθηκε ο Μίκαελ Φρέντε (Βερολίνο 1940-Ιτέα 2007). Ύστερα από μια λαμπρή σταδιοδρομία ως καθηγητής της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας σε διάφορα πανεπιστήμια (Gottingen, Berkeley, Princeton, Οξφόρδη) και έχοντας επίσης στο ενεργητικό του οκτώ βιβλία - μελέτες και κάπου 80 επιστημονικά άρθρα, αποφάσισε να κλείσει την καριέρα του -όχι όμως και τις μελέτες του- στην Ελλάδα.

Έτσι εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου έζησε τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του στην οδό Θεωρίας. Ως ιστορικός της αρχαίας φιλοσοφίας κάλυπτε έναν ευρύτατο χώρο: από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, τους Στωικούς, τους Σκεπτικούς, τον Επίκτητο, τον Πλωτίνο, αλλά και την αρχαία ιατρική, τις διαμάχες Χριστιανών και Εθνικών έως τους Πατέρες της Εκκλησίας. Στη γλώσσα μας δεν έχουν μεταφραστεί τα έργα του, αλλά εκφώνησε μια-δυο ομιλίες του σε συνέδρια και έδωσε κάποιες συνεντεύξεις.

Έτσι τούτος ο τόμος φιλοδοξεί να γνωρίσει στο ευρύτερο ελληνικό κοινό -έστω και μερικώς- το εύρος των ενδιαφερόντων του και τον τρόπο σκέψης και ερμηνείας των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων. Το βιβλίο απαρτίζεται από έξι κείμενα του Μ. Φρέντε: «Η εικόνα του φιλοσόφου στην αρχαιότητα», «Η ορθολογικότητα στην αρχαία ελληνική σκέψη», «Η εμπειρία στους αρχαίους "εμπειρικούς"», «Ο Σέξτος Εμπειρικός για τις απαρχές της φιλοσοφίας», «Τα επιχειρήματα του Πλάτωνα και η διαλογική μορφή», «Ευφράτης ο Τύριος».

Όπως σημειώνει η επιμελήτρια του τόμου Χλόη Μπάλλα, ο Φρέντε «είναι από τους πρώτους μελετητές της αρχαίας φιλοσοφίας που στράφηκαν και τελικά έστρεψαν και την προσοχή των ομοτέχνων τους στο θέμα της Ιατρικής, δείχνοντας τη σημασία που έχει η μελέτη των συζητήσεων που αναπτύχθηκαν στους κόλπους αυτού του κλάδου κατά την αρχαιότητα για καίρια φιλοσοφικά ζητήματα, όπως τι συνιστά έγκυρη γνώση και πώς την αποκτά κανείς».