Παρά την περιορισμένη συμπάθεια για το όργανο, η προσφορά ήταν ενδιαφέρουσα και γι' αυτό άρχισε ο Mozart τη σύνθεση των κομματιών που συμφωνήθηκαν. Όταν όμως ο μουσικόφιλος Ολλανδός αναχώρησε το Φεβρουάριο του 1778 για το Παρίσι, ο Mozart είχε συνθέσει και παραδώσει μόνο 2 κοντσέρτα και 3 κουαρτέτα. Γι' αυτό πληρώθηκε μόνο με 96 από τα 200 Gulden - σίγουρα λιγότερα από όσα αναλογούσαν στο έργο που είχε παραδώσει. Ο Ολλανδός δεν φαίνεται να ήταν εύκολος στις πληρωμές! Απ' την άλλη πλευρά, τα δύο κοντσέρτα που έγραψε ο Mozart δεν ήταν καθόλου εύκολα, oύτε και μικρά για ένα ερασιτέχνη (Dilettant) κι αυτό σίγουρα δυσαρέστησε τον φιλόμουσο φλαουτίστα! Να σημειωθεί δε ότι σήμερα παίζονται αυτά τα δύο κοντσέρτα στις τελικές εξετάσεις για φλάουτο των Ωδείων όλου του κόσμου, άρα κάθε άλλο παρά εύκολα μπορούν να θεωρηθούν!
Οι ερευνητές αναζήτησαν αργότερα αυτά τα κομμάτια του Mozart, των οποίων τις παρτιτούρες είχε πάρει μαζί του ο Ολλανδός και δεν βρίσκονταν στο αρχείο του συνθέτη. Σταδιακά βρέθηκαν το ένα κοντσέρτο -KV 313, το επονομαζόμενο «πρώτο κοντσέρτο για φλάουτο», τα τρία κουαρτέτα (KV 285, 285a, Παράρτημα 171) και τελικά το «δεύτερο κοντσέρτο για φλάουτο», KV 314. Βρέθηκε επίσης ένα andante, KV 315, πιθανόν μία παραλλαγή για το δεύτερο μέρος του πρώτου κοντσέρτου, ίσως να πρόκειται όμως για το δεύτερο μέρος του υπό δημιουργία τρίτου κοντσέρτου που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.
Το όμποε (οξύαυλος, oboe) είναι ένα «ξύλινο» πνευστό και μοιάζει εξωτερικά με το κλαρινέτο, έχει όμως διπλό γλωσσίδι. Ο ήχος του είναι διαυγής, εκφραστικός και έχει ένα ένρινο τόνο. Οι παρτιτούρες για το κοντσέρτο που ανέφερε ο Mozart δεν είχαν βρεθεί κι έτσι αυτό το έργο θεωρήθηκε για πολλά χρόνια χαμένο. Απρόσμενα, το έτος 1920 ανακαλύφθηκε η παρτιτούρα του κοντσέρτου στο αρχείο του Mozarteum στο Salzburg. Επρόκειτο πράγματι για ένα κοντσέρτο για όμποε, το οποίο όμως, με μικρές παραλλαγές, ήταν το δεύτερο κοντσέρτο για φλάουτο που είχε συγγραφεί για λογαριασμό του Ολλανδού!
Η λύση του μυστηρίου: Ο Mozart ήταν στο Mannheim πολύ απασχολημένος με συνθέσεις, συναυλίες (ακαδημίες) και ιδιαίτερα μαθήματα και σίγουρα βιαζόταν να τελειώσει την ενοχλητική αλλά επικερδή παραγγελία. Πιθανόν όμως, επιπλέον, να μην εμπιστευόταν ιδιαίτερα τη γενναιοδωρία του Ολλανδού και γι' αυτό, αντί να συνθέσει εκ του μηδενός ένα νέο κοντσέρτο για φλάουτο, προσάρμοσε με συνοπτικές διαδικασίες το παλαιότερο για όμποε, αλλάζοντας και την κλίμακα από ντο σε ρε ματζόρε. Στον πίνακα έργων του Mozart το έργο αυτό έχει τον ίδιο αριθμό με το δεύτερο κοντσέρτο για φλάουτο, KV 314.
Οι φιλόμουσοι δεν γνωρίζουν συνήθως τα περιστατικά της δημιουργίας των δύο κοντσέρτων και νομίζουν ότι το κοντσέρτο για όμποε είναι μεταγενέστερη διασκευή από μουσικό νεότερο του Mozart. Στην πραγματικότητα ο ίδιος ο συνθέτης έχει διασκευάσει ένα δικό του έργο. Ο φιλόμουσος αναγνώστης μπορεί να ακούσει το κοντσέρτο αυτό στις δύο εκδοχές που ακολουθούν (με καλά μεγάφωνα ή με ακουστικά) και να αφήσει εδώ ένα σχόλιο, ποια από τις δύο θεωρεί καλύτερη ως σύνθεση.
(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)
W.A.Mozart:
Κοντσέρτο για όμποε/φλάουτο και ορχήστρα, KV 314
(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)
