από το www.freeinquiry.gr
Ο Dr. Eric Maisel είναι συγγραφέας περισσοτέρων από 30 εργασιών φαντασίας και μη. Οι πραγματείες του περιλαμβάνουν τούς τίτλους: Coaching the Artist Within, Fearless Creating, The Van Gogh Blues, The Creativity Book, Performance Anxiety, Ten Zen Seconds, A Writer’s San Francisco και το A Writer’s Paris. Αρθρογράφος τού περιοδικού Art Calendar, ο Dr. Maisel παρουσιάζει συχνά τις απόψεις του σε σεμινάρια στην Αμερική κι αλλού. Το νέο του βιβλίο κυκλοφόρησε με τίτλο: Τhe Atheists Way: Living Well Without Gods.
- Το βιβλίο σας είναι σαν βοήθημα των άθεων, άνευ διδασκάλου.
- Σωστά. Πολλά καλά βιβλία, που κάνουν κριτική στη θρησκεία έχουν εκδοθεί τα τελευταία χρόνια. Εγώ θα ήθελα περισσότερο να απευθυνθώ στα εκατομμύρια των άθεων, που δεν τούς είναι πάντα εύκολο να ζουν ως άθεοι. Άρα ναι, είναι στ' αλήθεια ένα βοήθημα για άθεους. Προσπάθησα επίσης, να βοηθήσω τούς θρησκευόμενους να μετακινηθούν προς την κατεύθυνση τής αθεΐας.
- Ορισμένοι άθεοι ασπάζονται ένα είδος πεσιμισμού -τού τύπου, δεν υπάρχει θεός, το σύμπαν είναι κρύο και χωρίς ελπίδα- αλλά στο βιβλίο σας προσεγγίζετε μια παγκόσμια θετική άποψη, που προέρχεται από την αθεΐα και υποστηρίζει επιχειρηματολογώντας, πως η αθεΐα δίνει περισσότερα πλεονεκτήματα στους ανθρώπους από τη θρησκευτική πίστη. Πώς μπορεί να γίνει αυτό εάν δεν έχει ο άνθρωπος την ελπίδα για τη μετά θάνατον ζωή με έναν πατέρα-θεό;
- Νομίζω, πως αμφότεροι αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα, δηλαδή το να δώσουν νόημα στην ζωή και να κρατήσουν αυτό το νόημα ενεργό. Οι θρησκευόμενοι έχουν την τάση να διευθετούν αυτό το πρόβλημα σύμφωνα με τα θρησκευτικά τους πιστεύω, παρ΄ όλο, που δεν νομίζω, ότι εν τέλει ικανοποιούνται. Μία απόδειξη αυτού είναι το πόσα πολλά αγχολυτικά χάπια πωλούνται στο (χριστιανικό μας) έθνος. Έτσι, πολλοί πιστοί υποφέρουν αδυνατώντας να βρουν τις απαντήσεις.
Για τους άθεους, αυτό είναι το κυριότερο πρόβλημά τους. Κατανοούν, πως το σύμπαν είναι ουδέτερο και πως είναι υποχρεωμένοι να δώσουν νόημα στη ζωή τους, αλλά αυτός είναι ένας καθημερινός και συνεχής στόχος, που καταντάει κουραστικός. Έτσι, προσπάθησα στο βιβλίο να εξηγήσω, πως αυτός είναι ο στόχος μας ως άθεοι, και παρ΄ όλο, που είναι ένας στόχος, που χρειάζεται κουράγιο, είναι μία θαυμάσια ευκαιρία να δώσουμε το ακριβές νόημα τής ζωής και να δημιουργήσουμε τις δικές μας ζωές.
- Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να σκεφτούν τούς άθεους να έχουν πολιτιστική παράδοση, μα εσείς ενθαρρύνετε τούς άθεους να βλέπουν τούς εαυτούς τους σαν μέρος μιας μεγάλης παράδοσης. Πολλά από τα μεγαλύτερα ονόματα τής Ιστορίας ήταν άθεοι κι εσείς αντλείτε έμπνευση από αυτό.
- Αντλώ. Αλλά υπάρχουν δυο έννοιες τής λέξης παράδοση. Δεν έχουμε παράδοση με την έννοια των γιορτών, όπως τα Χριστούγεννα ή το Πάσχα ή άλλων τελετουργιών, που επιδρούν σε συναισθηματικό επίπεδο και οι άθεοι είναι διχασμένοι στο κατά πόσο χρειαζόμαστε τέτοιου είδους παράδοση ή όχι.
Η έννοια τής παράδοσης, με την οποία έχω εμπνευστεί, είναι απλά η μακροβιότητα τού αθεϊσμού σαν ιδέα. Τόσοι πολλοί από τούς καλύτερους και εξυπνότερους κάθε εποχής ασπάστηκαν τον αθεϊσμό, ο οποίος έχει παρελθόν χιλιάδων ετών. Στο βιβλίο ερεύνησα ένα αριθμό άθεων από την ελληνική, ρωμαϊκή και ισλαμική περιόδους, μεταξύ τού 500 π.Χ. και τού 500 μ.Χ..
Είναι συναρπαστικό, το πώς μιλούν για τα θέματα αυτά, ακριβώς με τον ίδιον τρόπο, που μιλούν οι σύγχρονοι άθεοι. Εκθέτουν τη θρησκεία και πιστεύουν, πως η θρησκεία χρησιμοποιήθηκε από τούς εξουσιαστές, για να καθυποτάξουν τούς λαούς. Έτσι έχουμε αυτή τη μακρυά παράδοση, στην οποία εμείς, αν ως άθεοι εντρυφήσουμε, θα τη βρούμε πολύ ικανοποιητική και απελευθερωτική.
- Την άλλη έννοια τής παράδοσης -εορτές, λειτουργίες, τελετουργικά- την προσφέρουν οι εκκλησίες. Δεν πρόκειται απλά για θεολογία και λατρεία, αλλά για κοινωνικοποίηση. Το να είσαι άθεος σημαίνει, ότι πρέπει να τα εγκαταλείψεις όλα αυτά;
- Ναι και είναι λυπηρό. Αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα των άθεων. Εδώ όπου ζω, στο Rossmoor τής Καλιφόρνιας, μια παροικία συνταξιοδοτημένων, έχουμε μια δραστήρια ομάδα άθεων. Παρ΄ όλα αυτά, συνειδητοποιήσαμε, πως θέλαμε να κοινωνικοποιηθούμε και να γίνουμε «σαν εκκλησιαζόμενοι» και όχι μόνο να συναντιόμαστε σε διαλέξεις για την αθεΐα και τη φιλοσοφία.
Οι περισσότεροι από εμάς αναγνωρίζουμε, πως κάτι λείπει από την αθεΐα σαν κίνημα, σαν κοινωνικός θεσμός. Αυτός είναι ένας από τούς λόγους τής δυσκολίας, που έχουν οι θρησκευόμενοι, να κάνουν το ταξίδι από την πίστη στην αθεΐα. Το να χάσει κάποιος την εκκλησία του, είναι η σημαντικότερη απώλεια, όταν κάποιος χάσει την θρησκεία του. Είναι μία από τις μεγαλύτερες τροχοπέδες για την αθεΐα, για να γίνει ένα πραγματικό κίνημα: η κοινότητα, την οποία προσφέρει η θρησκεία στους ανθρώπους, την οποία η αθεΐα δεν προσφέρει απαραίτητα.
- Είναι μία καλή ερώτηση. Θα μπορούσε να είχε ονομαστεί έτσι, ή Ο τρόπος ύπαρξης, Ο τρόπος τού νατουραλιστή, Ο τρόπος τού ελεύθερου στοχαστή, ο τρόπος τού ορθολογιστή. Υπάρχουν στο βιβλίο πολλές τέτοιες συνυφασμένες έννοιες. Επέλεξα την αθεΐα ως τίτλο, γιατί πιστεύω, πως η θρησκεία είναι το μέγιστο πρόβλημα τού πολιτισμού κι ήθελα να επιλέξω ένα σύνθημα, το οποίο θα έκανε το πρόβλημα σαφές.
Χρησιμοποιώντας τη λέξη αθεΐα είναι μία ευκαιρία να κρατήσουμε το λάβαρο τής αθεΐας ψηλά. Πρέπει να συνεχίσουμε, ως άθεοι, να πολεμούμε τις παρεμβάσεις τής θρησκείας στην καθημερινή ζωή.
Mετάφραση - επιμέλεια: Ευγενία Φυλακτού (*)
(*) Η συνέντευξη πρωτοδημοσιεύτηκε στο αμερικάνικο περιοδικό Free Inquiry (8-9/09).
