Η επιστήμη πίσω από το έπος
(του ΤΑΣΟΥ ΚΑΦΑΝΤΑΡΗ, ΒΗΜΑ, 24/5/2009)
Συνήθως οι εκδόσεις πρακτικών συνεδρίων ενδιαφέρουν μόνον τους γράφοντες και... τους ανταγωνιστές τους, χαρίζοντας μπόλικη πλήξη στους ατυχηματικούς λοιπούς αναγνώστες τους. Δεν συνέβη επ΄ ουδενί το ίδιο με τα πρακτικά του διεθνούς συμποσίου «Επιστήμη και τεχνολογία στα Ομηρικά Επη», που έλαβε χώρα στην Ολυμπία, 27-30 Αυγούστου 2006. Τα ευρήματα των ερευνητών που μίλησαν εκεί γέμισαν αρκετές σελίδες εφημερίδων, αλλά κανείς μας δεν είχε την ευκαιρία και την ευχέρεια να εμβαθύνει σε αυτά ως την έκδοσή τους.
Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε 13 ενότητες, που αρχίζουν με τις γενικές παρουσιάσεις, προχωρούν με εκείνες που άπτονται των μαθηματικών και της φυσικής, περνούν στα υλικά, στα αμυντικά όπλα, στις τηλεπικοινωνίες... για να καταλήξουν στη γεωγραφία των ομηρικών επών και γενικού ενδιαφέροντος μελέτες. Ο διαχωρισμός αυτός είναι χρηστικός αλλά δεν μαρτυρά διόλου την πραγματική μαγεία του βιβλίου: από όπου κι αν αρχίσεις, δεν σταματάς την ανάγνωση ως το τέλος! Είναι τόσος ο πλούτος των ευρημάτων, τόσο συναρπαστική η επανανακάλυψη των Ελλήνων, τόσο συγκλονιστική η κατάρρευση της δοξασίας ότι τα έπη ήταν «παραμύθια», που αναρωτιέσαι αν ξέρεις πραγματικά τίποτε για το ξεκίνημα του πολιτισμού μας...
Μου είναι δύσκολο να ξεδιαλέξω ποια μελέτη από τις 40 που παρατίθενται μου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση. Διότι σίγουρα η πειραματική απόδειξη της απίστευτης τεχνογνωσίας που σφυρηλάτησε την ασπίδα του Αχιλλέα σε γεμίζει ενθουσιασμό. Αλλά, ακόμη και μια εστιασμένη μελέτη που βρίσκει- 4.000 χρόνια μετά- το μυστικό πώς οι Ελληνες έβγαζαν το πορφυρό χρώμα από τα όστρακα χωρίς... τη δυσωδία τους, είναι εξίσου εκθαμβωτική.
Αναπαράσταση της σφυρηλάτησης της ασπίδας του Αχιλλέα,αριστερά κάτω η περικεφαλαία, δεξιά κάτω ο θώρακάς του.
Ή, πάλι, το ότι μέσω της συγκριτικής ανάλυσης των Επών και των κειμένων αρχαίων ιστορικών δίνεται η πιο πειστική εξήγηση της Ατλαντίδας που έχεις διαβάσει εδώ και χρόνια, δεν μπορεί παρά να σε γεμίζει ικανοποίηση. Τέλος, πώς να μην εκτιμήσεις τις προεκτάσεις όπου σε οδηγούν εισηγήσεις όπως η τελευταία, του καθηγητή Στέφανου Παϊπέτη, που καταδεικνύει τη θεραπευτική αξία των Επών; Διαβάζεις για την εξάλειψη των ημικρανιών με την απαγγελία τους και σου έρχεται ευθύς στον νου η πιο νεωτεριστική μέθοδος θεραπείας της δυσλεξίας! Επιστήμες, τεχνολογίες και τεχνικές διαχρονικής αξίας, ριζωμένες σε έναν πολιτισμό τόσο απίστευτα μακρινό, τόσο απίστευτα σημερινό!
Μην περιμένετε να ακούσετε γι΄ αυτό το βιβλίο από διαφημίσεις. Το εξέδωσε το Κέντρο Πολιτισμού της Πάτρας «Περί τεχνών». Αυτό δεν σημαίνει ότι το εξέδωσε «μισερά». Αντίθετα, η ποιότητα του χαρτιού και της εκτύπωσης είναι άψογη. Μια μικρή δυσφορία πήγα να νιώσω, όταν κάποια γραφήματα εξηγούνταν χρωματικά, ενώ η εκτύπωση είναι ασπρόμαυρη. Αποστομώθηκα όμως όταν άνοιξα το CD που συνοδεύει το βιβλίο: βρίσκονται τα πάντα εκεί, ολόχρωμα και ζωντανά.
Εν κατακλείδι; Αρπάξτε αυτό το βιβλίο όσο υπάρχει σε στοκ, γιατί είναι πολύτιμο!
