και τουρκικά φιρμάνια!
του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
από το PRESS-GR, 14/8/2008
από το PRESS-GR, 14/8/2008
Ανάμεσα στα άλλα απίστευτα που συμβαίνουν στις ημέρες μας, κλονίζονται συνθέμελα και κάποιοι ιστορικοί μύθοι. Η εκκλησία για δεκαετίες ολόκληρες με πάθος πολέμησε για να χτίσει την εικόνα του θεματοφύλακα της ιστορικής φυσιογνωμίας του σύγχρονου έθνους. Λίγοι Έλληνες έχουν ξεχάσει το περίφημο Λάβαρο της Αγίας Λαύρας που ιεράρχες κατέβασαν στην Πλατεία Συντάγματος για να διατρανώσουν την αντίθεσή τους στην ανίερη, κατά τη γνώμη τους, προσπάθεια να απαλειφθεί η αναφορά του θρησκεύματος στις αστυνομικές ταυτότητες. Η επιβίωση του έθνους οφείλεται στην Ορθοδοξία, επιμένουν οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας. Διότι εκείνη ήταν που ύψωσε το ανάστημά της στον Οθωμανό κατακτητή. Και κάτω από διωγμούς, κατακραυγή και βασανιστήρια κράτησε ψηλά το εθνικό φρόνημα.
Κάτω από το άγρυπνο μάτι του Τούρκου δυνάστη, υποστηρίζουν εκκλησιαστικοί παράγοντες, κι’ αντιστεκόμενη σε εξισλαμισμούς και εκτελέσεις ιερωμένων, η Εκκλησία κατόρθωσε να εκπαιδεύσει τα ελληνόπαιδα (Κρυφό Σχολειό) και να διατηρήσει αλώβητο το σώμα του ελληνορθόδοξου πληρώματος (απομονωμένα μοναστήρια και διωκόμενες εκκλησιές). Δίχως την εκκλησία και την ορθόδοξη πίστη η Οθωμανική καταιγίδα θα είχε συνεπάρει τα πάντα. Δεν θα υπήρχε πλέον ελληνισμός, καταλήγει η σχετική διδασκαλία.
Το σκάνδαλο όμως της ληστρικής εξαγοράς αξιοποιήσιμης γής από την Μονή Βατοπεδίου ξεδιπλώνει μια εντελώς διαφορετική ιστορία. Για να πεισθεί το (όχι ιδιαιτέρως δύσπιστο είναι η αλήθεια) Νομικό Συμβούλιο του Κράτους να εγκρίνει τις απίστευτες ανταλλαγές, οι ίδιοι οι ελληνορθόδοξοι μοναχοί του Αγίου Ορους παρουσίασαν φιρμάνια σουλτάνων, με τα οποία η μοναστηριακή περιουσία αποδίδεται αυτούσια στον ορθόδοξο κλήρο. Προκύπτει από τα σχετικά ντοκουμέντα πως το οθωμανικό κράτος όχι μόνο δεν «κυνήγησε» την ορθόδοξη εκκλησία αλλά της δώρησε κτήματα, προστάτευσε τα ιδιοκτησιακά της δικαιώματα και της παρέσχε καταφανή πολιτική προστασία.
Δεν είναι εύκολο για τον απλό πολίτη να κατανοήσει πώς, μια μαχόμενη εκκλησία που υποτίθεται πως εδιώχθη για την πίστη της και στελέχη της θεωρείται πως θυσιάστηκαν στο βωμό της σύγκρουσης με τους «άπιστους» Οθωμανούς, απολάμβανε τέτοιων προνομίων στη διάρκεια της λεγόμενης Τουρκοκρατίας. Μάλιστα, τα ντοκουμέντα που προσκόμισε η Ιερά Μονή Βατοπεδίου σημειώνουν με ξεκάθαρο τρόπο πως οι Μονές του Αγίου Ορους δεν υπήρξαν «δορυάλωτες». Δηλαδή, δεν κατελήφθησαν υπό των Τούρκων με το δόρυ, μετά από κάποια σύγκρουση, αλλά «συνθηκολόγησαν πριν από την κατάκτηση». Φροντίζοντας δηλ. να εξασφαλίσουν τα προνόμιά τους, δίχως να θιγούν στο παραμικρό τα περιουσιακά τους στοιχεία.
Αν κάτι τέτοιο είχε γραφεί στο περίφημο βιβλίο Ιστορίας της 6ης Δημοτικού, ή και όπου αλλού, οι συντάκτες του θα είχαν ριχθεί στην πυρά. Μπροστά όμως στην εξασφάλιση οικονομικών συμφερόντων, οι θεματοφύλακες της Ορθοδοξίας δεν διστάζουν να δημοσιοποιήσουν και τη χειρότερη αποκάλυψη. Αυτά μάλιστα αποδεικνύουν, πόσο αστήρικτα είναι τα επιχειρήματα που διστακτικά τελευταία προβάλλονται, πως οι ευνοϊκές αυτές ρυθμίσεις γίνονται δήθεν για την οικονομική ισχυροποίηση του Αγίου Όρους, ώστε μελλοντικά να είναι σε θέση να παίξει τον ρόλο Οικουμενικού Πατριαρχείου της Ορθοδοξίας.
Αν πρόκειται η κοιτίδα της ορθόδοξης πίστης να οικοδομηθεί στο μέλλον πάνω σε φιρμάνια και μπαξίσια μουσουλμάνων ηγητόρων, τότε μπορούμε να απορρίψουμε την σχετική «εθνική» τιμή. Και, καιρός είναι να γίνει συνείδηση πως το αυτοδιοίκητο αφορά τις Μονές στον Άθω. Τα περιουσιακά στοιχεία στην υπόλοιπη Ελλάδα φορολογούνται όπως του καθενός. Δεν μπορεί να υπάρχουν πατρίκιοι από την μια και υποζύγια από την άλλη στη χώρα.
 |
| Ο «φιλεύσπλαχνος» σουλτάνος Μωάμεθ Β' και ο εκλεκτός του πατριάρχης Γεννάδιος (Γεώργιος Σχολάριος) κατά την παράδοση των εγγράφων συνεργασίας και συναλληλίας (Ψηφιδωτό στην Παμμακάριστο της Κων/πολης) |
Το σκάνδαλο όμως της ληστρικής εξαγοράς αξιοποιήσιμης γής από την Μονή Βατοπεδίου ξεδιπλώνει μια εντελώς διαφορετική ιστορία. Για να πεισθεί το (όχι ιδιαιτέρως δύσπιστο είναι η αλήθεια) Νομικό Συμβούλιο του Κράτους να εγκρίνει τις απίστευτες ανταλλαγές, οι ίδιοι οι ελληνορθόδοξοι μοναχοί του Αγίου Ορους παρουσίασαν φιρμάνια σουλτάνων, με τα οποία η μοναστηριακή περιουσία αποδίδεται αυτούσια στον ορθόδοξο κλήρο. Προκύπτει από τα σχετικά ντοκουμέντα πως το οθωμανικό κράτος όχι μόνο δεν «κυνήγησε» την ορθόδοξη εκκλησία αλλά της δώρησε κτήματα, προστάτευσε τα ιδιοκτησιακά της δικαιώματα και της παρέσχε καταφανή πολιτική προστασία.
Δεν είναι εύκολο για τον απλό πολίτη να κατανοήσει πώς, μια μαχόμενη εκκλησία που υποτίθεται πως εδιώχθη για την πίστη της και στελέχη της θεωρείται πως θυσιάστηκαν στο βωμό της σύγκρουσης με τους «άπιστους» Οθωμανούς, απολάμβανε τέτοιων προνομίων στη διάρκεια της λεγόμενης Τουρκοκρατίας. Μάλιστα, τα ντοκουμέντα που προσκόμισε η Ιερά Μονή Βατοπεδίου σημειώνουν με ξεκάθαρο τρόπο πως οι Μονές του Αγίου Ορους δεν υπήρξαν «δορυάλωτες». Δηλαδή, δεν κατελήφθησαν υπό των Τούρκων με το δόρυ, μετά από κάποια σύγκρουση, αλλά «συνθηκολόγησαν πριν από την κατάκτηση». Φροντίζοντας δηλ. να εξασφαλίσουν τα προνόμιά τους, δίχως να θιγούν στο παραμικρό τα περιουσιακά τους στοιχεία.
Αν κάτι τέτοιο είχε γραφεί στο περίφημο βιβλίο Ιστορίας της 6ης Δημοτικού, ή και όπου αλλού, οι συντάκτες του θα είχαν ριχθεί στην πυρά. Μπροστά όμως στην εξασφάλιση οικονομικών συμφερόντων, οι θεματοφύλακες της Ορθοδοξίας δεν διστάζουν να δημοσιοποιήσουν και τη χειρότερη αποκάλυψη. Αυτά μάλιστα αποδεικνύουν, πόσο αστήρικτα είναι τα επιχειρήματα που διστακτικά τελευταία προβάλλονται, πως οι ευνοϊκές αυτές ρυθμίσεις γίνονται δήθεν για την οικονομική ισχυροποίηση του Αγίου Όρους, ώστε μελλοντικά να είναι σε θέση να παίξει τον ρόλο Οικουμενικού Πατριαρχείου της Ορθοδοξίας.
Αν πρόκειται η κοιτίδα της ορθόδοξης πίστης να οικοδομηθεί στο μέλλον πάνω σε φιρμάνια και μπαξίσια μουσουλμάνων ηγητόρων, τότε μπορούμε να απορρίψουμε την σχετική «εθνική» τιμή. Και, καιρός είναι να γίνει συνείδηση πως το αυτοδιοίκητο αφορά τις Μονές στον Άθω. Τα περιουσιακά στοιχεία στην υπόλοιπη Ελλάδα φορολογούνται όπως του καθενός. Δεν μπορεί να υπάρχουν πατρίκιοι από την μια και υποζύγια από την άλλη στη χώρα.
