Ποιος θα «σώσει» τους εξωγήινους;

Προβληματισμοί για την ημέρα που θα εντοπιστεί εξωγήινη ζωή!

Διαχρονικά, οι εκπρόσωποι του εκάστοτε πολιτισμού διακατέχονταν από μια αλαζονεία, επειδή παλιά δεν μπορούσαν, ελλείψει επιστημονικών γνώσεων, να εξηγήσουν για τον εαυτό τους και τους συνανθρώπους τους, πώς βρέθηκαν επικεφαλής του ζωικού και φυτικού βασιλείου.

Έτσι, μέχρι και τον ύστερο Μεσαίωνα θεωρούσαν οι «πνευματικές ηγεσίες» και όπου έλειπαν αυτές, μεμονωμένοι διανοούμενοι, ότι ο κόσμος που γνώριζαν είναι ανθρωποκεντρικός: η Γη βρίσκεται στο κέντρο, γύρω της υπάρχει το σύμπαν (Ήλιος, Σελήνη και άστρα) και ηγέτες σ' αυτό το σύμπαν είναι οι άνθρωποι της γήινης εξουσίας, κατά κανόνα φεουδάρχες ή πάπες...

Με την εισαγωγή του ηλιοκεντρικού συστήματος από τον Κοπέρνικο και την επιβεβαίωσή του από τις παρατηρήσεις του Γαλιλαίου και τους νόμους του Κέπλερ, κέντρο του κόσμου ήταν πλέον ο Ήλιος και οι γήινες ηγεσίες απομακρύνονταν από τη φανταστική εξουσία τους. Με τη διαπίστωση της ύπαρξης του σπειροειδούς γαλαξία, στον οποίο το ηλιακό μας σύστημα βρίσκεται σε ένα ακραίο σημείο κάποιου κλάδου του, δέχθηκε ο ανθρωποκεντρισμός ένα ακόμα κτύπημα. Μετά δε την ανακάλυψη του πλήθους των γαλαξιών στο σύμπαν και την πιθανότητα της ύπαρξης πολλαπλών συμπάντων, η ιδεοληψία περί κέντρου και ηγεμονίας πήγε οριστικά χαμένη...

Βέβαια, με κάθε μία από αυτές τις ανατροπές διατυπωνόταν το ερώτημα -και συμβαίνει αυτό μέχρι σήμερα- ποιες από τις αντιλήψεις μας πρέπει να αναπροσαρμόσουμε και με ποια διαδικασία πρέπει οι άνθρωποι να οδηγηθούν στη νέα αντίληψη για τον κόσμο (το σύμπαν ή τα σύμπαντα) και ποια θα είναι η θέση των ανθρώπων μέσα σ' αυτόν.

Γνωρίζοντας σήμερα ότι υπάρχουν δισεκατομμύρια ηλιακά συστήματα σε ένα και μόνο γαλαξία και ότι κάθε τέτοιο ηλιακό σύστημα περιλαμβάνει πολλούς ή λίγους πλανήτες, είναι προφανές ότι η επόμενη ερώτηση που τίθεται, αφορά την ύπαρξη εξωγήινης ζωής, αρχικά, και ευφυούς ζωής ειδικότερα.

Ήδη έχουν εντοπιστεί περί τους 500 εξωπλανήτες, δηλαδή πλανήτες έξω από το ηλιακό μας σύστημα, οι οποίοι διαθέτουν όμοια χαρακτηριστικά με αυτά που είχε η Γη μας σε κάποιες φάσεις της εξέλιξής της, εδώ και περίπου 4,5 δισεκατ. χρόνια. Η Jennifer Wiseman, αστροφυσικός της Nasa, λέει ότι η αναζήτηση ενός «γήινου» πλανήτη δεν αποτελεί πια επιστημονική φαντασία αλλά καθημερινή ερευνητική δραστηριότητα.

Ταυτόχρονα θέτει όμως και το ερώτημα, πώς θα αντιδράσουν οι άνθρωποι, γενικότερα, και οι πνευματικές ηγεσίες ειδικότερα, όταν κάποια στιγμή εντοπιστούν μορφές ζωής σε άλλους πλανήτες. Λέει η κ. Wiseman: «Μόλις εντοπιστούν ίχνη εξωγήινης ζωής, πρέπει να αποχωριστούμε άλλη μια ιδεοληψία περί μοναδικότητας της ζωής στη Γη!» Έτσι, η ανθρωπότητα θα περιπέσει τουλάχιστον ένα σκαλοπάτι πίσω, θα αποτελεί μία από τις σίγουρα πάμπολλες μορφές ζωής στο γαλαξία μας (και στο σύμπαν ή τα σύμπαντα πολύ περισσότερο).

Η κ. Wiseman είναι βέβαιη ότι αυτή η ανακάλυψη θα προκαλέσει κλονισμό στις θρησκευτικές πεποιθήσεις των ανθρώπων, ιδίως εκείνων που έχουν μείνει στις σχολικές ιστορίες περί δημιουργίας και όλα τα άλλα που μαθαίνουν οι άνθρωποι, είτε στο χριστιανικό κόσμο, είτε σε άλλους πολιτισμικούς κύκλους και τα οποία, σίγουρα, δεν περιλαμβάνουν ιδέες για εξωγήινη ζωή.

Οι επιστήμονες διαβλέπουν ότι δεν θα αργήσει πολύ η στιγμή του εντοπισμού κάποιας μορφής εξωγήινης ζωής. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler εξετάζει αυτή την εποχή 1235 πιθανούς εξωπλανήτες, ανάμεσά τους 54 αντίγραφα της Γης. Ίσως λοιπόν αυτό ή τα επόμενα χρόνια να εντοπιστεί τουλάχιστον μία δεύτερη Γη, για την οποία αρκεί να μάθουμε ότι διαθέτει ατμόσφαιρα οξυγόνου. Αυτό θα σημαίνει ότι υπάρχει ζωή που εξελίσσεται ή έχει εξελιχθεί κατ' αναλογία προς τη γήινη.

Ο εντοπισμός ζωής σε άλλο πλανήτη δεν θα δώσει, φυσικά, πληροφορίες για τυχόν ευφυΐα των ξένων ειδών. Αυτό δεν είναι δυνατόν να διαπιστωθεί με παρατηρήσεις μέσω τηλεσκόπου. Οι επιστήμονες ελπίζουν λοιπόν ότι θα λάβουν πληροφορίες με το σύστημα SETI, το οποίο αναζητά στο σύμπαν ηλεκτρομαγνητικά και φωτεινά σήματα, τα οποία θα επιτρέπουν το συμπέρασμα ότι αποστέλλονται επί τούτου από άλλους πλανήτες. Ο Seth Shostak, αστρονόμος του προγράμματος SETI, υπολογίζει ότι «Στις επόμενες 2 δεκαετίες θα εντοπίσουμε σίγουρα σήματα από ευφυείς εξωγήινους. Κι αν όχι, θα πληρώσω από έναν καφέ σε κάθε μέλος του προγράμματος!»

Είναι βέβαιο ότι δεν θα φτάσουν τα χρήματα του Shostak για να πληρώσει καφέδες σε τόσους πολλούς ερευνητές, αλλά μάλλον δεν θα χρειαστεί, γιατί σε όλους τους αρμόδιους φορείς υπάρχει η πεποίθηση ότι μια τέτοια ανακάλυψη δεν αργεί· γι' αυτό έχουν εντατικοποιηθεί οι εργασίες προετοιμασίας, επειδή όλοι κάτι υποψιάζονται! Σύμφωνα με την Washington Post υπάρχει επιτροπή της Nasa, η οποία μελετάει ήδη πώς θα διατυπωθεί η πρώτη επίσημη ανακοίνωση για την ανατρεπτική αυτή ανακάλυψη, ωστε να μην προκληθεί στον κόσμο πανικός...

Από δίπλα και το Βατικανό κάλεσε ήδη το 2009 στη Ρώμη σημαντικούς αστροβιολόγους, ώστε να πληροφορηθούν τα ηγετικά κλιμάκια της καθολικής εκκλησίας για το επίπεδο των γνώσεων και τις πιθανές εξελίξεις πάνω σε θέματα εξωγήινης ζωής. Ο εφιάλτης του Κοπέρνικου και του Γαλιλαίου στοιχειώνει τον ύπνο πολλών καρδιναλίων και δεν θέλουν ο μηχανισμός τους να βρεθεί άλλη μια φορά στο ρόλο του αρνητή και του αγχωμένου ουραγού των εξελίξεων.

Ο θεολόγος Ted Peters, καθηγητής στο προτεσταντικό Pacific Lutheran Theological Seminary του Berkeley/Καλιφόρνια, λέει ότι δεν φοβάται άμεση κατάρρευση των θρησκειών, επειδή η «πίστη» των ανθρώπων στο θεό είναι βαθια ριζωμένη. Μεσοπρόθεσμα θα προκύψουν όμως σημαντικά προβλήματα. Είναι γεγονός ότι η προσκόλληση σε ιδεοληψίες, πάσης φύσεως, είναι το κύριο χαρακτηριστικό για τη μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων, ιδίως επειδή πρόκειται για αμόρφωτες και απληροφόρητες μάζες, οι οποίες ίσως και να μην μάθουν καν ότι εντοπίστηκε αξωγήινη ζωή.

Η μεσοπρόθεσμη εξέλιξη των πραγμάτων δεν πρέπει να αφήνει όμως σε ηρεμία τον κ. Peters: από τους 1325 σταθερούς οπαδούς διαφόρων θρησκειών που ρωτήθηκαν συστηματικά από τον ίδιο, μεγαλύτερο προβληματισμό έδειξαν οι ιερείς της εβραϊκής θρησκείας, της οποίας τα ιερά βιβλία περιγράφουν λεπτομερώς διαδικασίες δημιουργίας πάνω σε μια επίπεδη και ακίνητη Γη, με εντολοδόχους του θεού συγκεκριμένους ανθρώπους, χωρίς οποιαδήποτε υπόνοια για εξωγήινη ζωή, ώστε να προσαρμόσουν το κήρυγμά τους κατάλληλα.

Εκείνοι από τους ερωτηθέντες που δεν έδειξαν οποιαδήποτε θρησκειολογική αγωνία για την περίπτωση ύπαρξης εξωγήινων ήταν οι ινδουιστές και άλλοι πολυθεϊστές, καθώς επίσης οι βουδιστές, στους οποίους υπάρχει σταθερή πεποίθηση για ένα αιώνιο κόσμο!

Οι μωαμεθανοί δεν έχουν επίσης κανένα πρόβλημα, αφού δεν υπάρχει σ' αυτούς περιγραφή «δημιουργίας» της ζωής από το θεό, οπότε αυτή μπορεί να έγινε παντού και με οποιοδήποτε τρόπο. Ούτε γνωρίζουν οι πιστοί στον Αλλάχ για «προπατορικό αμάρτημα», το οποίο δεν μπορεί να επηρέασε προφανώς όντα σε άλλους πλανήτες, παρά μόνο στη Γη.

Πολλοί χριστιανοί θεολόγοι είναι στην πλειοψηφία τους έτοιμοι, εφόσον βεβαιωθούν για εξωγήινη ζωή, να εγκαταλείψουν κάθε σύνδεση με την εβραϊκή Π.Δ. και οτιδήποτε άλλο τους κρατάει στην επιχειρηματολογία τους δεμένους με τη Γη, π.χ. Πλάτων, Αριστοτέλης, Πτολεμαίος και πολλούς από τους «πατέρες», οι οποίοι κατέκλεβαν την αρχαία ελληνική γραμματεία. Θα υποχωρήσουν στα αρχικά κείμενα της Κ.Δ., τα οποία όμως είναι απλοϊκές ηθικολογίες από τη Μέση Ανατολή, χωρίς φιλοσοφικές αξιώσεις!

Βέβαια, οι ιστορίες με τη γέννηση του «υιού του θεού» στη Γη από μια γήινη γυναίκα και τη θανάτωσή του, με όλες τις ακατανόητες για κάθε λογικό άνθρωπο σωτηριολογίες, δεν είναι καθόλου εύκολο να επεκταθούν, ούτε καν μέχρι τη Σελήνη, η οποία κατά την εβραϊκή και χριστιανική αντίληψη απλώς είναι «φωστήρας» για τους ανθρώπους, δηλαδή κάτι σαν φωτιστικό σώμα...

Η κ. Jennifer Wiseman θεωρεί επίσης ότι κυρίως οι χριστιανοί θα έχουν δυσκολίες προσαρμογής των θεολογικών τους αντιλήψεων, δεδομένου ότι ο θεός έστειλε, σύμφωνα με τη χριστιανική μυθολογία, το γιο του στη Γη για να λυτρώσει τους ανθρώπους από την αμαρτία, ακόμα κι εκείνους που δεν ήξεραν ούτε και έμαθαν ποτέ ότι συνέβη κάτι τέτοιο - Κινέζους, Ινδιάνους Αμερικής, Εσκιμώους, Αφρικανούς. Βέβαια, καθένας μπορεί να ισχυρίζεται ότι ήρθε για να «σώσει» όλους τους ανθρώπους πάνω στη Γη, αλλά για εξωγήινους ούτε υπόνοια δεν έχει διατυπωθεί - τη στιγμή μάλιστα που και για τον χριστιανισμό -επιμένουν οι πατέρες- η Γη είναι επίπεδη και βρίσκεται στο κέντρο του «κόσμου», δηλαδή του σύμπαντος...

Στο βιβλίο του «The Eerie Silence» υποστηρίζει ο Paul Davies ότι οι φόβοι για ραγδαίες ανατροπές στη χριστιανική πίστη από μια ανακάλυψη εξωγήινων υποβαθμίζονται αρμοδίως και μια αναδιατύπωση της θεϊκής δημιουργίας με συμπαντικές προεκτάσεις, όπου θα παραμένει ο πυρήνας των παιδαριωδών περιγραφών της Π.Δ., θα προκαλέσει χλεύη και κατακραυγή. «Ο χριστιανικός θεός, έστω με τη μορφή του γιου του, ήρθε στη Γη για να σώσει γήινους ανθρώπους, όχι δελφίνια και πιθήκους, ούτε και εξωγήινα όντα!», γράφει ο Davies. Αυτοί οι εξωγήινοι, αν έχουν θεούς, θα είναι κατά πάσα βεβαιότητα διαφορετικοί από τους γήινους, καθένας επίσης μοναδικός και αληθινός...

(βλέπε επίσης>>>)