Προ ημερών σχολίασε σε μια παλιά ανάρτηση η αναγνώστρια Άσπα, η οποία είναι θεούσα, συνδυασμός αρχαιόθρησκης και χριστιανόθρησκης μάλλον, και ισχυρίστηκε τα εξής:
«Και φυσικά δεν υπερθεματίζω της άποψης να γίνουν αναγνωστήρια τα νοσοκομεία αν και σε μια τουλάχιστον έγιναν στην Αμερικη για ενα πολύ σοβαρό ιατρικό πείραμα! (της είχα γράψει ότι, αφού μπορείς να γίνεις καλά διαβάζοντας ψαλμούς, να γίνουν τα νοσοκομεία αναγνωστήρια και όλοι θα βρουν την υγεία τους - που δεν έβρισκαν κατά το θρησκόληπτο Μεσαίωνα. Περιγράφει λοιπόν:)
Ποιο ήταν το πείραμα αυτό;; Χώρισαν τους πολύ σοβαρά, με ανίατες ασθένειες ασθενείς, σε δύο τμήματα ξεχωριστά του νοσοκομείου. Στο ένα τμήμα συγγενείς, όχι οι ίδιοι οι ασθενείς που είχαν παντελή άγνοια του πειράματος, προσεύχονταν και στο άλλο τμήμα δεν προσεύχονταν κανείς! Την μαντεύετε την εξέλιξη ή πρέπει να την γράψω;; Στο τμήμα της προσευχής συν της ιατρικής βοήθειας, αυτή κανείς δεν έχει την πρόθεση να την καταργήσει πιστέψτε με, έγιναν ΟΛΟΙ ΚΑΛΑ! Στο άλλο τμήμα οι περισσότερου κατέληξαν! Αυτό οι επιστήμονες ήθελαν να το διαπιστώσουν! Την θεραπευτική αξία της προσευχής!»
Συμβαίνει βέβαια να ξέρω το θέμα, γι' αυτό της απάντησα ότι, είτε δεν της το διηγήθηκαν σωστά, είτε δεν θυμόταν καλά, είτε η ίδια το αλλοίωσε... Υποψιάζομαι ότι συμβαίνει το πρώτο, αλλά δεν αποκλείω και το τελευταίο!
Να επισημάνω ακόμα στην Άσπα ότι, δεν είναι δυνατόν να γράφει ότι την χαρακτηρίζει «πίστη, πολλή πίστη» και να το θεωρεί προνόμιό της. Είτε είσαι πιστός είτε δεν είσαι! Δεν υπάρχει πολύ ή λίγο στην πίστη, στην τιμιότητα, στη φιλαλήθεια και στην εγκυμοσύνη. Άρα εννοεί ότι είναι αφοσιωμένη σ' αυτό που πιστεύει και δεν μετακινείται ούτε κατά ένα χιλιοστό! Αυτό δεν είναι «πολλή πίστη», αλλά θρησκοληψία, αλλά ας το σκεφτεί μόνη, μια και έχει ακόμα πάμπολλα κενά στους συλλογισμούς της!
Στην ιστορία λοιπόν! Γράφει ο Dawkins στη σελίδα 85 του βιβλίου του που προανέφερα:
Το μεγάλο πείραμα της προσευχήςΑυτά γράφει ο Dawkins και μερικά ακόμα, τα οποία μπορεί καθένας να βρει στο προαναφερόμενο βιβλίο... Μια ευτράπελη εκδοχή για το θέμα της προσευχής έδωσε ο διάσημος Ολλανδός ποδοσφαιριστής Johann Cruyff (1947-2016), όταν είπε: «Εγώ δεν είμαι θρησκευόμενος, αλλά στην Ισπανία που ήμουν προπονητής, έκαναν και οι 22 παίκτες των δύο ομάδων πριν από τον αγώνα το σταυρό τους. Αν δούλευε αυτό, λογικά θα έπρεπε όλοι οι αγώνες να λήγουν ισόπαλοι».
Μια διασκεδαστική -αν και επίσης αξιοθρήνητη- μελέτη περιπτώσεων σχετικά με τα θαύματα, είναι το μεγάλο πείραμα της προσευχής: άραγε η προσευχή υπέρ των ασθενών βοηθά στην ανάρρωσή τους; Είναι πολύ συνηθισμένο να αναπέμπονται ευχές για την ίαση των αρρώστων, είτε κατ' ιδίαν είτε σε επίσημους τόπους λατρείας.
Ο εξάδελφος του Δαρβίνου, ο Francis Galton, υπήρξε ο πρώτος που ανέλυσε επιστημονικά την περίπτωση να φέρνει αποτέλεσμα η προσευχή υπέρ κάποιου προσώπου. Πρόσεξε ότι κάθε Κυριακή προσευχόταν ολόκληρο το εκκλησίασμα δημοσίως σε πολλές εκκλησίες της Βρετανίας για την καλή υγεία της βασιλικής οικογένειας. Δεν θα έπρεπε λοιπόν να έχουν τα μέλη της βασιλικής οικογένειας εξαιρετική ευεξία, συγκρινόμενα με εμάς τους υπολοίπους, αφού για λογαριασμό μας προσεύχονταν μόνο οι πιο αγαπημένοι μας άνθρωποι;
Ο Galton το εξέτασε και δεν βρήκε στατιστικές διαφορές. Η πρόθεσή του μπορεί να ήταν βέβαια σατιρική, όπως και τότε που προσευχόταν πάνω σε τυχαία επιλεγμένες εκτάσεις εδάφους για να δει αν τα φυτά θα μεγάλωναν γρηγορότερα - αλλά δεν μεγάλωναν!
Πιο πρόσφατα, ο φυσικός Russell Stannard (ένας από τους τρεις γνωστότερους θρήσκους επιστήμονες της Βρετανίας...) συμμετείχε σε μια πρωτοβουλία που χρηματοδοτήθηκε (φυσικά) από το ίδρυμα Templeton, για να εξεταστεί πειραματικά η υπόθεση ότι η προσευχή υπέρ νοσούντων βελτιώνει την υγεία τους (H.Benson et al.: «Study of the therapeutic effects of intercessory prayer (STEP) in cardiac bypass patients», American Heart Journal, 151.4, pp. 934-942, 2006).
Για να διεξαχθούν σωστά τέτοιου είδους πειράματα, πρέπει να είναι αυτά «διπλά-τυφλά», όπως λέγονται στη Στατιστική Επιστήμη - και αυτή η προϋπόθεση τηρήθηκε αυστηρά. Οι ασθενείς τοποθετήθηκαν, με αυστηρώς τυχαία δειγματοληψία, είτε στην πειραματική ομάδα (για την οποία απευθύνονταν προσευχές), είτε στην ομάδα ελέγχου (για την οποία δεν απευθύνονταν προσευχές).
Ούτε οι ασθενείς, αλλά ούτε και οι γιατροί τους ή εκείνοι που τους φρόντιζαν, ούτε οι πειραμαστιστές επιτρεπόταν να γνωρίζουν για ποιους από τους ασθενείς απευθύνονταν στο θεό προσευχές και ποιοι ανήκαν στην ομάδα ελέγχου.
Όσοι απηύθυναν τις «πειραματικές προσευχές» έπρεπε βέβαια να γνωρίζουν το όνομα του ανθρώπου, για τον οποίο προσεύχονταν - αλλιώς, πώς θα ήξεραν για ποιον ακριβώς προσεύχονται; Δόθηκε όμως μεγάλη προσοχή να γνωρίζουν μόνο το όνομα και το πρώτο γράμμα του επωνύμου του αντίστοιχου ασθενούς. Καθώς φαίνεται, αυτό αρκούσε για να βοηθήσει το θεό να εντοπίζει το σωστό κρεβάτι στο νοσοκομείο.
Και μόνο η ιδέα της διεξαγωγής τέτοιων πειραμάτων αξίζει μια γενναία δόση χλευασμού - και πράγματι η μελέτη γελοιοποιήθηκε δεόντως. [...] Αγνοώντας θαρραλέα τους χλευασμούς, η ερευνητική ομάδα επέμεινε στο έργο της, ξοδεύοντας 2,4 εκατομμ. δολάρια του Ιδρύματος Templeton με επικεφαλής τον Δρ. Herbert Benson, έναν καρδιολόγο από το Ιατρικό Ινστιτούτο Mind Body Medical Institute που βρίσκεται κοντά στη Βοστόνη (Η Templeton Foundation είναι ιδιωτικό φιλανθρωπικό ίδρυμα που υποστηρίζει τους Δημιουργιστές και χρηματοδοτεί έρευνες, οι οποίες όμως, κατά κανόνα, αποδεικνύουν το αντίθετο από αυτό που ισχυρίζονται και πιστεύουν...).
Νωρίτερα, ένα δελτίο τύπου από το Ίδρυμα Templeton είχε αναφέρει ότι ο Δρ. Benson πίστευε ότι «αρχίζουν να συγκεντρώνονται αποδεικτικά στοιχεία για την αποτελεσματικότητα της διαμεσολαβητικής προσευχής σε κλινικό περιβάλλον». Ασφαλώς λοιπόν, η έρευνα βρισκόταν στα κατάλληλα χέρια και δεν υπήρχε κίνδυνος να πληγεί από διαταραχές σκεπτικιστών!
Ο Δρ. Benson και η ομάδα του παρακολούθησαν συνολικά 1.802 ασθενείς σε έξι (6) νοσοκομεία και όλοι υποβλήθηκαν σε επέμβαση bypass. Οι ασθενείς χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: Για τους ασθενείς της Ομάδας 1, κάποιοι πιστοί απηύθυναν προσευχές στο θεό, αλλά οι ασθενείς δεν το γνώριζαν. Για την Ομάδα 2 δεν προσευχόταν κανείς και οι ασθενείς επίσης δεν το γνώριζαν. Οι ασθενείς της Ομάδας 3 γνώριζαν ότι κάποιοι προσεύχονταν υπέρ της ανάρρωσή τους.
Με τη σύγκριση των Ομάδων 1 και 2 εξετάζεται η αποτελεσματικότητα της διαμεσολαβητικής προσευχής. Με την εξέταση της συμπληρωματικής Ομάδας 3 εξετάζεται, αν προκύπτουν κάποιες ψυχοσωματικές επιδράσεις που μπορεί να προκαλεί στον ασθενή η γνώση ότι κάποιοι καλοπροαίρετοι προσεύχονταν για λογαριασμό του.
Τις προσευχές απηύθυναν οι πιστοί τριών εκκλησιών, από τη Μινεσότα, τη Μασαχουσέτη και το Μιζούρι. Όλες οι εκκλησίες βρίσκονται μακριά από τα νοσοκομεία και οι πιστοί που απηύθυναν τις προσευχές γνώριζαν, όπως προαναφέρθηκε, μόνο το μικρό όνομα και το πρώτο γράμμα του επωνύμου του ασθενούς, για τον οποίο προσεύχονταν.
Επειδή δε η σωστή πειραματική πρακτική επιβάλλει να εξισώνονται οι συνθήκες όσο το δυνατόν περισσότερο, δόθηκε στους πιστούς η οδηγία να επαναλαμβάνουν στις δεήσεις τους τη φράση: «Για μια επιτυχή επέμβαση με ταχεία ανάρρωση, χωρίς επιπλοκές!»
Τα αποτελέσματα που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό American Heart Journal του Απριλίου 2006, ήταν σαφέστατα: Δεν υπήρχε οποιαδήποτε διαφορά ανάμεσα στους ασθενείς, για τους οποίους κάποιοι προσεύχονταν και τους ασθενείς για τους οποίους δεν γίνονταν προσευχές! Τι μεγάλη έκπληξη!
Υπήρχε όμως μια διαφορά ανάμεσα στους ασθενείς που ήξεραν ότι κάποιοι προσεύχονταν γι' αυτούς και εκείνους που δεν γνώριζαν οτιδήποτε σχετικό: Όσοι γνώριζαν ότι κάποιοι προσεύχονταν για χάρη τους, παρουσίασαν πολύ περισσότερες επιλοκές απ' ότι οι ασθενείς που αγνοούσαν το θέμα. Άραγε ο θεός προκάλεσε μερικές επιπλοκές για να δείξει την αποδοκιμασία του γι' αυτό το θεοπάλαβο εγχείρημα; Πιθανότερο φαίνεται, οι ασθενείς που ήταν ενήμεροι για τις προσευχές υπέρ της ταχείας ανάρρωσής τους, απέκτησαν, λόγω αυτής της επίγνωσης, μεγαλύτερο στρες! Οι ερευνητές το χαρακτήρισαν «άγχος για την επίδοσή τους...»
Όχι μόνο δεν βοηθάει, λοιπόν, η προσευχή που γράφει η Άσπα, αλλά δημιουργεί άγχος σε κάποιους και τους επιβαρύνει! Αλλά το ξέραμε αυτό το αποτέλεσμα, διατί να το κρύψωμεν άλλωστε, και με το θέμα των ανάπηρων που προανέφερα... Τώρα θα έπρεπε η Άσπα, αν είναι ειλικρινής, να εγκαταλείψει τη μη αποδοτική πίστη της!
ΥΓ1: Η εικόνα στο κείμενο δείχνει πίνακα με τίτλο "Η τελευταία προσευχή της Maria Stuart". Ούτε αυτήν την βοήθησε η προσευχή, λίγο μετά αποκεφαλίστηκε από τη βασίλισσα Ελισάβετ Α'.
ΥΓ2: Εδώ μία ιστορία θρησκόληπτων γονέων που δεν πήγαν τα παιδιά τους σε γιατρό, όταν αυτά αρρώστησαν και τελικά -τι άλλο;- πέθαναν τα παιδάκια...
