Αποχαιρετισμός στη θρησκευτική πίστη (13)

Μιχάλης Κ., 37 ετών, απόφοιτος Λυκείου, επιχειρηματίας, άγαμος

Σκέφτηκα να καθίσω να γράψω πώς και γιατί έγινα άθεος! Ναι, είναι η ίδια ιστορία σε όλους μας. Πρέπει να ήμουν στα 17 μου όταν αποφάσισα ότι δεν υπάρχει τίποτα εκεί πάνω. Αλλά ήδη πιο πριν, είχε φυτευτεί ο σπόρος της αμφιβολίας.

Πότε; Πως; Δεν ξέρω. Ίσως με την σειρά κινουμένων σχεδίων «Μια φορά και ένα καιρό ήταν ο άνθρωπος» που περιέγραφε τόσο ωραία πώς προέκυψαν και εξελίχθηκε η ζωή στη Γη, διαφορετικά από ότι θα μας έλεγαν σε λίγα χρόνια στο σχολείο. Το είχα και σε πολυτελείς τόμους. Και δεν καταλάβαινα τότε, γιατί ο ευσεβής παππούλης, απόφοιτος Δημοτικού, δυσανασχέτησε όταν το ξεφύλλισε…

Αλλά το πιο πιθανό να άρχισα να αμφιβάλλω στα 11 χρόνια μου, το καλοκαίρι που διάβαζα καθημερινά Τσιφόρο. Τα ιστορικά του - «Τα ρεμάλια ήρωες» και «Οι σταυροφορίες» που περνούσε γενεές 14 την εκκλησία, και την «Ελληνική Μυθολογία».

Τότε, στην 5η Δημοτικού, μάθαμε για το Βυζάντιο και είχαμε χορτάσει χριστιανικό αίμα, δολοπλοκίες, καταπίεση του λαού και όλα τα γνωστά. Όσο ωραιοποιημένα και να ήταν, καταλάβαινα ότι δεν ήταν και η καλύτερη εποχή να ζεις, αν δεν ήσουν αριστοκράτης (που και να ήσουν, δεν ήξερες από πού θα σου έρθει) σε σύγκριση με την αρχαία Ελλάδα.

Στα Θρησκευτικά πάλι, δεν μας τα έλεγαν καλά. Μαθαίναμε για τον περιούσιο λαό και τον αγώνα του να κατακτήσει τη γη της επαγγελίας. Και στις ειδήσεις βλέπαμε αυτόν τον ίδιο λαό να σφάζει Παλαιστίνιους για αυτή την ίδια γη της επαγγελίας. Μόνο που οι γονείς έκριναν διαφορετικά από τον δάσκαλο τον ίδιο λαό. Και αυτός ο Θεός τους…

Καμία σχέση με το 12θεο που επίσης μαθαίναμε. Για παράδειγμα, οι ήρωες των Ελλήνων μπορεί να είχαν κάποιους θεούς μαζί τους και κάποιους εναντίον τους, ο Ηρακλής είχε τον Δία μαζί του και την Ήρα εναντίον του, οι Τρώες είχαν δύο μαζί και δύο ενάντια, ο Οδυσσέας παρόμοια, δίκαια πράγματα. Καταλαβαίναμε πολύ καλά, ότι ήταν συμβολικοί μύθοι, και για τα 20th Century Boys, αλλά και για τα παιδιά των Αρχαίων, σε αντίθεση με τα Θρησκευτικά, που τα διδασκόμασταν σαν μια πραγματικότητα, με ένα Θεό τιμωρό από πάνω μας.

Και μετά, ο Χριστούλης και οι μάρτυρες. Τι καλοί… Αλλά κάτι δεν πήγαινε καλά. Κάτι πίσω από τις γραμμές φαινόταν λάθος. Δεν μπορούσα να καταλάβω τι! Α, θυμάμαι τώρα διάφορα με τον Ρασούλη και τον Ραζνίς, εδώ στην Κρήτη. Και βέβαια, τα σκάνδαλα της εκκλησίας, Και τα επεισόδια για την ταινία ο «Τελευταίος Πειρασμός». Αυτό δεν το χωρούσε το παιδικό μου μυαλό. Δεν μπορούσα να καταλάβω, πώς από την μια τιμούσαμε τον Καζαντζάκη, εγώ και όσοι ξέρω τον θεωρούσαμε ένα λόγο να είμαστε περήφανοι που είμαστε Κρητικοί (χωρίς πολλοί να τον έχουν διαβάσει).

Φυσικά τότε εγώ δεν είχα διαβάσει τίποτα, αλλά είχα δει λίγο από το «Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται» και γίνεται τόση φασαρία για μια ταινία που βασίστηκε σε βιβλίο του. Η αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά, ήταν όταν έμαθα ότι ο Καζαντζάκης είχε αφοριστεί από τους παπάδες.

Πρώιμη εφηβεία και άγριες προσπάθειες κατήχησης. Με λειτουργίες, εκδρομές σε προσκυνήματα (δλδ. πτώματα), επικρίσεις για μακριά μαλλιά και κοντές φούστες και, βέβαια, για το τρισκατάρατο το ροκ, διδασκαλία περί του μιαρού Σατανά που παραμονεύει, τέτοια ωραία και χρήσιμα. Ναι, για τέλη δεκαετίας του '80 μιλάμε. Ήταν οι καθηγητές μας και το σχολείο τέτοιο.

Κάποιοι, με ισχυρά πολιτικά ερείσματα στο πανίσχυρο τότε ΠΑΣΟΚ ή την Αριστερά ακόμα, διαμαρτυρήθηκαν. Γιατί μέχρι και αυτός ο Παπανδρέου «αφοριζόταν» την ώρα του μαθήματος ή μετά την πρωινή προσευχή. Κι άλλος λάκκος στη φάβα… Γιατί η κατάσταση δεν άλλαζε. Τώρα που τα θυμάμαι, σκέφτομαι ότι ίσως κάποιοι δεσποτάδες τα έβρισκαν με κάποιους βουλευτάδες…

Πάντως, αυτό το περιβάλλον, ήταν ό,τι έπρεπε για να απομακρυνθεί κάποιος από την θρησκεία. Και όμως! Κατά κανόνα υποκρινόμασταν όταν μας έβλεπαν, αλλά χλευάζαμε όταν δεν μας έβλεπαν. Στην εκκλησία πηγαίναμε όλοι την Μ. Εβδομάδα για να ανταγωνιστούμε στα βεγγαλικά, που θεωρούσαμε μαγκιά να τα προμηθευτούμε παράνομα. Επειδή τα αγοράζαμε κρυφά, μέσω γνωριμιών, αυτή ήταν η γοητεία.

Όχι όμως όλοι! Φαινόταν ότι κάποιοι ένιωθαν άβολα όταν βρίζαμε ή χλευάζαμε τα θεία, πήγαιναν όσο μπορούσαν στην εκκλησία και έκαναν τον σταυρό τους με κάθε αφορμή. Άσε που πολλοί δυσανασχετούσαν αν άκουγαν οτιδήποτε είχε να κάνει με την «Θεωρία της Εξέλιξης» ή και της δημιουργίας της Γης (ΟΧΙ του σύμπαντος, μιλάμε για αρχές '90). Σιγά σιγά κατάλαβα, ότι η αποστροφή ήταν εναντίον των θεολόγων και θεολογούντων, λίγο για τους παπάδες, και καθόλου για τη θρησκεία.

Όμως πλέον, επειδή είχα κλίση στην ιστορία ήξερα για την Ιερά Εξέταση και όλα τα φριχτά εγκλήματα της. Κάπου είχα διαβάσει ή ακούσει, ότι έφταιγαν οι άνθρωποι, όχι ο θεός. Δηλαδή ο θεός άφηνε τον καθένα να δολοφονεί και δεν υπερασπιζόταν ο ίδιος τα θύματα! Επίσης έβλεπα τις αντιφάσεις στις Γραφές, αλλά τις κρατούσα για τον εαυτό μου. Και, βέβαια, έβλεπα συνέχεια ότι κάθε είδους αδικία δεν είχε καμία θεϊκή τιμωρία, και το αντίθετο. Αλλά τα κρατούσα για τον εαυτό μου. Νόμιζα ότι μόνο εγώ τα πίστευα. Και δεν μπορούσα να τα εξηγήσω!

Και φτάνουμε στο Λύκειο. Πρώτη τάξη, συμβαίνει κάτι πρωτοφανές. Όλων των μαθητών το αγαπημένο μάθημα είναι η Ιστορία του Σταυριανού. Και όλοι μετράμε ώρες για το πιο απολαυστικό δίωρο, πρώτα Γυμναστική και μετά Ιστορία, τρεις φορές την εβδομάδα. Για πρώτη φορά, διδασκόμαστε κάτι ενδιαφέρον. «Ιστορία του Ανθρώπινου Γένους», ακριβώς ότι λέει ο τίτλος.

Μαθαίνουμε τι έγινε και εξελιχθήκαμε σε Homo Sapiens, πώς έγιναν οι μεγάλες επαναστάσεις, η γεωργική, η βιομηχανική και της τεχνολογίας. Και, φυσικά, το σκοτεινό ρόλο των Ιερατείων.

Όλοι συμμετέχουν στο μάθημα, εκτός από τους «θεούσους», μάλιστα πολλές φορές αυτό το βιβλίο στο λεωφορείο αντικαθιστά τα κόμικ και τις αθλητικές εφημερίδες, ενώ πολύ συχνά κάποιο θέμα του γίνεται αντικείμενο συζήτησης στο διάλειμμα.

Στην Ελευθεροτυπία (14.12.1984) δημοσιεύτηκε ότι ο Αθ. Νίκας, ο θεολόγος, πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, αποκάλυψε ορισμένους από τους λόγους της αντίθεσης του εκκλησιαστικού κατεστημένου προς την «Ιστορία του ανθρώπινου γένους» του Σταυριανού: «Σκανδαλίστηκαν από το κείμενο της κατάθεσης του 8χρονου κοριτσιού (σελ. 91) το οποίο ήταν υποχρεωμένο να εργάζεται εξοντωτικά σε ορυχείο. Λέει λοιπόν η μικρή: "Δεν μου αρέσει να βρίσκομαι μέσα στο ορυχείο. Έχω ακούσει να μιλάνε για το Χριστό πολλές φορές. Δεν ξέρω γιατί ήρθε στη Γη, δεν το καταλαβαίνω, δεν ξέρω γιατί πέθανε. Θα προτιμούσα πολύ να βρισκόμουν στο σχολείο παρά μέσα στο ορυχείο"».

Σ' αυτό το χριστιανικότατο κείμενο βρήκαν ότι «αφήνει στους μαθητές την εντύπωση ότι ο Χριστός είναι αδιάφορος για τους φτωχούς και τους καταφρονεμένους», ενώ οι θεολόγοι είναι βέβαιοι ότι ο Χριστούλης μόνο τους φτωχούς και αδύναμους φροντίζει, χωρίς να τα καταφέρνει… Αλλιώς, γιατί να είναι τα 4/5 των ανθρώπων στη Γη φτωχοί και ανήμποροι;

Ήμασταν η τελευταία τάξη που διδάχθηκε αυτό το βιβλίο. Μετά το άλλαξαν και οι επόμενοι από εμάς ξαναδιδάχθηκαν την Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας για τρίτη φορά. Άλλη μια φορά η αίσθηση ότι κάποιο λάκκο έχει η φάβα!

Μετά, στη Β' Λυκείου… Αυτή την φορά, η μισή ύλη των Θρησκευτικών ήταν αφιερωμένη στην Ορθοδοξία, και η άλλη μισή στις υπόλοιπες αιρέσεις, στις υπόλοιπες θρησκείες και στην αθεΐα. Αντικειμενικότατα βέβαια! Σε γενικές γραμμές μαθαίναμε για το πόσο παράλογοι είναι όλες οι θρησκείες, εκτός της «δική μας» που είναι λογικότατη. Και φυσικά, όπου έχει κενά, έχουμε -βεβαίως!!!- την ΠΙΣΤΗ. Πάνω κάτω, κάπως έτσι παρουσιαζόταν η αθεΐα σε δύο κεφάλαια.

Για μένα όμως, ήταν αποκάλυψη. Ήξερα βέβαια ότι οι κομμουνιστές ήταν άθεοι, άλλα νόμιζα ότι απλά εναντιωνόταν στην εκκλησία, και όχι στην θρησκεία. Κι όμως, είδα ότι κάποιοι έβλεπαν αυτά που έβλεπα, και μπορούσαν να τα εξηγήσουν κιόλας. Και το έψαξα. Ξεκίνησα από το «Ο Νίτσε για αρχάριους». Λίγο από Φόιερμπαχ, Μαρξ, Φρόιντ, οι οποίοι στο θέμα θρησκεία έλεγαν τα ίδια ακριβώς που θα μπορούσα να πω κι εγώ, αν είχα την παιδεία τους και ήμουν φιλόσοφος.

Και φυσικά, το προσωπικό μου ευαγγέλιο: το «1984» του Orwell. Έβλεπα ότι τις μεθόδους του κόμματος και του Μεγάλου Αδελφού ακολουθεί η Εκκλησία εδώ και αιώνες. Με τα ίδια κίνητρα. Να κάνει τον λαό να υποφέρει, και ο λαός να το θεωρεί σωστό. «Καταλαβαίνω το πώς, δεν καταλαβαίνω το γιατί» είχε γράψει ο Γουίνστον Σμιθ. Και πήρε απάντηση. Για την εξουσία αυτή κάθε αυτή. Για την υπέρτατη ηδονή που μόνο η εξουσία δίνει.

Έμενε ένα τελευταίο κάστρο. Ότι η θρησκεία, μπορεί να είναι μυθοπλασία, όμως η επιρροή στον κόσμο βοηθάει. Δίνει παρηγοριά και ελπίδα, βοηθάει στον κοινωνικό έλεγχο, κάνει τους ανθρώπους καλύτερους. Αυτό το κάστρο έπεσε μαθαίνοντας τι ρόλο παίζει η θρησκεία στους λαούς της Ευρώπης, αφού τους είχα γνωρίσει είτε ταξιδεύοντας εκεί, είτε συναντώντας εδώ ξένους. Και είδα ότι αυτό που νόμιζα για «παρηγοριά και ελπίδα» δεν είναι τίποτα άλλο από παραμυθία (χριστοδούλιος έκφραση) και μεμψιμοιρία. Ότι ο «κοινωνικός έλεγχος» δεν είναι τίποτα άλλο από υποκρισία. Και ότι μόνο καλύτερους δεν κάνει τους ανθρώπους

Μόλις το αποφάσισα, είχα συνειδητοποιήσει τι ρόλο παίζει η θρησκεία όχι μόνο στην κοινωνία, αλλά και στην ιδιοσυγκρασία του κάθε ανθρώπου. Με λίγα λόγια, ότι είναι ένα θέμα που δεν πρέπει να θίγεται. Πόσο μάλλον στην οικογένεια μου.

Ευτυχώς, πολύ γρήγορα μετακομίσαμε μακριά (αλλά όχι πολύ) από την ευρύτερη οικογένεια. Ο παππούς από τον πατέρα μου, τον οποίο γνώρισα πάρα πολύ λίγο, ήταν ο τύπος του αστού που «βαριέται τα θεοτικά», που τα θεωρεί ανούσια… Το ίδιο και ο πατέρας μου και οι θείοι, αλλά με τακτ. Ο πατέρας μου λιγότερο!

Όμως ο άλλος παππούς… Τι θαύματα, τι ευτράπελες διηγήσεις με κάποια θεία παρέμβαση που πίστευε ότι έχει ζήσει, τι ατελείωτο διάβασμα ασυναρτησιών του πιο απίθανου ερημίτη, τι εξαντλητικές νηστείες, τι συντηρητισμός…

Κάτι τέτοιο και οι κόρες του. Και έπρεπε να δείχνω τακτ! Θυμάμαι όταν εξέταζα τον πολύ μικρότερο αδελφό μου, στην Ιστορία, όταν είπα ότι το «Εν τούτω Νίκα» δεν ήταν παρά ένα θεμιτό τέχνασμα του Κωνσταντίνου για να εμψυχώσει τους στρατιώτες του, πώς με κοίταξε.

Και φυσικά, προσπαθώ όσο μπορώ να είμαι προσεκτικός. Όσοι με ξέρουν, ξέρουν πολύ καλά ότι δεν δέχομαι επικλήσεις στα θεία και σε θαύματα και το αποφεύγουν. Το ίδιο προσπαθώ κι εγώ. Κρατάω τις συμβάσεις, και προσπαθώ όσο μπορώ να αποφεύγω τέτοιες συζητήσεις.

Και φυσικά, το ίδιο έκανα στο στρατό, όσο μπορούσα. Δήλωσα Χ.Ο. χωρίς να ασχοληθώ καν να μάθω αν είχα άλλη επιλογή, προσπαθούσα να μην φέρνω αντιρρήσεις, κι όταν δόθηκε η ευκαιρία, ζήτησα προς αποσβόλωση όλων εκκλησιασμό (τελευταίοι χαιρετισμοί)!!! Γιατί έπρεπε να βγω πάση θυσία, πράγμα που κατάφερα την ώρα που όλοι, από τον διοικητή μέχρι τον τελευταίο φαντάρο ήταν μέσα, μαζί και πτυχιούχο θεολόγο που είχε προσπαθήσει να με πείσει όσο ήμασταν στο κέντρο νεοσυλλέκτων (τιμή και δόξα, δεν με έδωσε!).

Κάπου τότε, είχαμε δυο θανάτους. Πρώτα έφυγε ο Καραμανλής, και μετά ο Σεραφείμ. Και να σου Χριστόδουλος... Παρά τους διθυράμβους για τον «μοντέρνο» αρχιεπίσκοπο, ο «Ιός» της Ελευθεροτυπίας έκανε ένα μεγάλο αφιέρωμα παρουσιάζοντας αποσπάσματα από τα βιβλία του. Και φοβήθηκα! Σκέφτηκα ότι θα γυρνούσαμε πάρα πολλά χρόνια πίσω. Αλλά απόλαυσα το δεύτερο τριήμερο πένθος. Που δεν καταλάβαινα γιατί ήταν τόσο σημαντικό, αλλά… το απόλαυσα.

Περίπου ένα χρόνο μετά, λίγο πριν απολυθώ, σε άλλη μονάδα, πάλι Χαιρετισμοί. Για κακή μου τύχη, αυτή τη φορά ο παπάς επισκέπτεται τη μονάδα και μαντρωνόμαστε στο μικρό ΚΨΜ να απολαύσουμε την κλεισούρα και το λιβάνι. Την επόμενη εβδομάδα, πριν τη λειτουργία, λέει ο Διοικητής ότι όποιος θέλει μπορεί να μην εκκλησιαστεί. Δεν πρόλαβε να τελειώσει την φράση του και είδε κάποιον να σπρώχνει από πίσω και να ανοίγει δρόμο και να φεύγει τρέχοντας. Ήμουν ο πρώτος, και λίγο μετά, όσοι μετρούσαν λίγους μήνες θητεία ακόμα έφυγαν!

Κι εδώ, βλέπουμε τη διαφορά. Από ότι μαθαίνω τώρα, πάρα πολλοί δηλώνουν άθεοι με την κατάταξη. Πριν 12 χρόνια όμως, χωρίς να μας το πουν, ξέραμε ότι καλό θα ήταν τα πιστεύω μας να τα κρατάμε. Και μάλιστα με το διοικητή που είχαμε, ο οποίος μέχρι και μη νηστίσιμα φαγητά στο ΚΨΜ είχε απαγορεύσει. Και τα ντελίβερι έκαναν χρυσές δουλειές.

Αφού απολύθηκα, όπως είπα, είχαμε μπει στην εποχή του Αρχιεπίσκοπου «Κεραυνού». Εκνευριζόμουν αφάνταστα να τον βλέπω να φοράει την υποκριτική του μάσκα και να βγαίνει στις ειδήσεις για να κάνει κήρυγμα αρλουμπολογίας που στο βάθος έκρυβε εθνοκεντρισμό.

Και λίγο μετά, οι «δίδυμοι πύργοι» και ο Μπιν Λάντεν μπαίνει στην ζωή μας. Ένα τρελαμένο πλουσιόπαιδο, αμερικανοθρεμμένο, το οποίο δεν έδινε δεκάρα για μουσουλμάνους που πραγματικά υπέφεραν, όπως τους Παλαιστίνιους. Και αποφάσισε να ξεκινήσει «επανάσταση» στο όνομα του θεού, με σκοπό να δημιουργήσει πολιτεύματα όπως της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν. Κι από την άλλη, Μπους και χριστιανική δεξιά.

Στην καθημερινή ζωή, η φάμπρικα δεν σταματά, δουλεύει νύχτα μέρα. Σχεδόν κάθε μήνα από ένα θαύμα. Θυμάμαι ακόμα τον παπά στην τηλεόραση να δηλώνει αναίσχυντα, ότι ανησυχούσε γιατί δεν υπήρχαν λεφτά για επισκευές του ναού, και την άλλη μέρα δάκρυσε η εικόνα! Και ο δημοσιοκάφρος, αντί να του φέρει την κάμερα στο κεφάλι, να συναινεί. Ή και τον απαράδεκτο δημοσιογράφο Αυτιά στην τηλεόραση, να παρουσιάζει μια γυναικούλα, της οποίας θεραπεύτηκε ο καρκίνος μετά από επίσκεψη στην Τήνο. Λίγα λεπτά μετά, βέβαια, παραδέχτηκε ότι έκανε χημειοθεραπείες και ότι δεν έχει θεραπευτεί ακόμα, αλλά πάει καλύτερα. Αλλά ο προβληματικός αυτός δημοσιογράφος σιγοντάριζε, γενόμενος βασιλικότερος του βασιλιά, μιλώντας για άλλο ένα θαύμα.

Και η ιστορία με τις ταυτότητες. Τα ανθρώπινα δικαιώματα στον κάλαθο των αχρήστων χάρη μιας θολής, ψεύτικης εικόνας της λεγόμενης «Ρωμιοσύνης». Και ακολούθως, η καταδίκη του Διαφωτισμού, της κριτικής σκέψης, της Δύσης γενικότερα.

Αλλά εγώ το είχα αποφασίσει πολλά χρόνια. Ότι είμαι παιδί του δυτικού πολιτισμού! Και προτιμούσα τους «χασικλήδες» Ρόλινγκ Στόουνς (που ζουν και βασιλεύουν), τους συν αυτώ και ό,τι αντιπροσωπεύουν, παρά την λεγόμενη «παράδοση», χωρίς να την απαξιώνω όμως. Είχα διαλέξει στρατόπεδο, και είχα πάρει απόφαση να το δείχνω σε κάθε ευκαιρία. Ότι είχε να κάνει με τη θρησκεία πλέον, θα αντιμετώπιζε τον χλευασμό και όσο πιο βιτριολικό χιούμορ μπορούσα να επιστρατεύσω.

Τα τελευταία προσχήματα που κρατούσα, χάθηκαν όταν η χώρα έπεσε στα νύχια ρασοφόρων συμμοριών, του Εφραίμ και του Βαβύλη. Πλέον δεν κάνω καμία προσπάθεια να κρύψω την απέχθεια μου για την θρησκεία. Ναι μεν που και που νηστεύω, αλλά μόνο σαν αφορμή για αλλαγή στη διατροφή. Επίσης, εκκλησία πάω τη Μ.Παρασκευή και το Πάσχα, χωρίς να σημαίνει τίποτα. Πιθανόν, αν ζούσα σε άλλη χώρα, να πήγαινα στο τζαμί.

Δεν ξέρω αν μελλοντικά χρειαστεί να φορέσω τη μάσκα του τυπικού χριστιανού για επαγγελματικούς λόγους. Ίσως το κάνω. Γιατί δυστυχώς η θρησκεία μπορεί να σε βρει οπουδήποτε. Έχω σκεφτεί ότι, αν χρειαστεί να μεταναστεύσω για να αναζητήσω δουλειά, τότε θα αναγκαστώ να απευθυνθώ σε Έλληνες. Και το πιθανότερο σε αυτή την περίπτωση θα είναι να υποκριθώ τον Χ.Ο. (και να φορολογηθώ κιόλας…)

Νιώθω φοβερή απογοήτευση όταν βλέπω φίλους μου να κάνουν τατουάζ θρησκευτικά σύμβολα ή να σπαταλάνε χρόνο σε τελετουργίες και κάποιοι να ταξιδεύουν χιλιόμετρα για να συμβουλευτούν «πνευματικούς» για θέματα για τα οποία δεν έχουν ιδέα... Σε αυτούς αποφεύγω να συζητήσω τέτοια θέματα και διακόπτω την συζήτηση λέγοντας ας μείνει ο καθένας στα πιστεύω του. Προσωπικά, αισθάνομαι περισσότερο άνετα σε σχέση με άλλους στον κύκλο μου, τους οποίους βλέπω να διστάζουν σε πολλά να παίρνουν αποφάσεις βασισμένες στο «έχει ο θεός» (αλλά συνήθως δεν δίνει) ή ακόμα να σκέφτονται αν αυτό που πρέπει να κάνουν είναι «θρησκευτικώς ορθό».

Πιο πάνω, ανέφερα τον Νίτσε σαν επιρροή μου, αν και δεν έχω διαβάσει τίποτα ολοκληρωμένο. Όμως, το βρίσκω διαρκώς στον Καζαντζάκη, στο ροκ, και ιδίως στο πανκ και, πάνω από όλα, στη ζωή. Προσπαθώ να ζω κάθε μέρα σαν να ήταν η τελευταία, δεν ξέρω και δεν με νοιάζει το «επέκεινα» και προσπαθώ να απολαμβάνω αυτό που έχω και να προσπαθώ να το κάνω καλύτερο.

Ξέρω μόνο ότι όταν πεθάνω, κάποιοι θα μείνουν, οπότε καλό θα ήταν η ανάμνηση μου να τους είναι ευχάριστη. Βασίζομαι μόνο στον εαυτό μου και τους γύρω μου, για να κάνω τη μία και μόνη ζωή που έχουμε καλύτερη και αυτή είναι η συμβουλή που δίνω σε όποιον την ζητήσει.

UPDATE: Κατά καιρούς, διάφοροι προσπαθούν να με σώσουν (καλά, τον εαυτό τους θέλουν να σώσουν, αφού θέλουν να πιστεύουν ότι θα τους πιστωθεί στον Άγιο Πέτρο η βοήθεια τους στην σωτηρία μιας ψυχής, αλλά τέλος πάντων). Πάντως, τους ευχαριστώ, αλλά αν θέλουν να με βοηθήσουν ας κάνουν κάτι για την δεδομένη, υπαρκτή ζωή κι ας αφήσουν την υποθετική, την οποία ξέγραψα μια και καλή.

Λόγω της ημέρας, έκανα την απόλυτη αμαρτία, αυτή που δεν επιδέχετε συγχώρεση. Όχι, δεν σκότωσα, σύμφωνα με τας Γραφάς, αν σκοτώσεις και μετανοήσεις, γλυτώνεις την κόλαση (αλλά το θύμα σου δεν θα αναστηθεί βέβαια)! Η απόλυτη αμαρτία είναι να αρνηθείς το πτηνό του Πατρός, το οποίο έκανα την ίδια μέρα που το πατρειαρχείο βράβευε κάποιον πολιτικό για τις υπηρεσίες του (όχι σε αυτούς που τον εξέλεξαν, σίγουρα).