Οι εργολάβοι των ερειπίων

του ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗ

καθηγητή Πανεπιστημίου στο Παρίσι

Ελευθεροτυπία, 5/5/2011

«Γκρεμίστε κάθε μορφή παρασιτισμού, τους ανίκανους πολιτικούς, τους αργόσχολους υπαλλήλους, τους αγιογδύτες κληρικούς, τους άνομους δικαστές, τους αδούλευτους αριστοκράτες, τους λερωμένους κονδυλοφόρους, τους πρωταθλητές της μίζας, τους γλείφτες της εξουσίας... Κάντε αυτή τη ρήξη και διά μιας θα απλοποιηθεί το πρόβλημα της μιζέριας. Απλοποίηση ανεπιθύμητη στην εξουσία». Βικτόρ Ουγκό

Εσάς, «τα παράσιτα» του Ουγκό και τους νονούς σας, ντόπιους και ξένους, σας βαρεθήκαμε. Κουραστήκαμε να βλέπουμε να εκπορθείτε τα όνειρα ενός λαού, να ασωτεύετε τον ιδρώτα των εργαζομένων, να υπεξαιρείτε τη γνώση, να εκπορνεύετε κάθε καινούργιο. Να καταδικάζετε μια ιστορική χώρα σε μια συνεχή, αυξάνουσα εξαθλίωση. Να παζαρεύετε την ψυχή της στα χρηματιστήρια της οικουμένης. Να οδηγείτε σε οπισθοχώρηση, δύο αιώνων κοινωνικές κατακτήσεις. Να γλεντοκοπάτε στο ρυθμό του επιθανάτιου ρόγχου του Ελληνισμού.

Ο χώρος σας ονομάζεται μετριότητα, και είναι αυτή που σπρώχνει την κοινωνία προς την εξαθλίωση, τη χυδαιότητα, την υποδούλωση. Που διασπαθίζει οτιδήποτε ζωντανό των ανθρώπων και των πραγμάτων, που το βανδαλίζει, το λερώνει, το πνίγει. Το πνευματικό σας τίποτα φτιαγμένο από γκρίζες σκιές, κρυμμένους σκευωρούς και κιτρινισμένες εξοχότητες δεν διαθέτει καμία άλλη ευφυΐα εκτός απ' αυτήν της συνωμοσίας, της ηδονομανίας, του χρήματος. Αυτό το παλιό σύμπλεγμα της παρανομίας, του ηθικού ξεπεσμού, τόνοι μελάνι δύσκολα θα ξεριζώσουν. Γιατί, αποτελώντας το μαύρο κομμάτι της κοινωνίας, γίνατε δυσδιάκριτοι στο σκοτάδι. Γιατί κρύβεστε στη σκιά του δεύτερου ρόλου, δεν προσφέρατε ποτέ κάποιο έργο στο κοινωνικό σύνολο. Γιατί είστε οι εκπρόσωποι της διαστροφής που γουργουρίζει στις σκοτεινές γωνιές της κρατικής μηχανής, που εξυφαίνει σκευωρίες στις επιτροπές και τα πολιτικά γραφεία, που παραμονεύει στα μέσα ενημέρωσης.

Ομως το χειρότερο απ' όλα είναι ότι καταφέρατε να ξεριζώσετε από τις νέες γενιές τη δυναμική που δημιουργεί την κινητικότητά τους, μουμιοποιήσατε κάθε μελλοντικό, γελοιοποιήσατε οποιαδήποτε αμφίσβητηση. Τους αρπάξατε από τα πιο τρυφερά τους χρόνια κάθε ουτοπία και όνειρο. Απαιτείτε απ' αυτούς έναν ηρωισμό για τον οποίο οι ίδιοι αποδειχτήκατε ανίκανοι. Επιτρέψατε μονάχα να πλανάται στον αέρα η φοβερή κατηγορία που μουρμουρίζουν οι νέοι σήμερα. Την κατηγορία ότι η ελπίδα σκοτώθηκε. Ομως μην έχετε αυταπάτες, κάποια στιγμή θα κληθείτε να λογοδοτήσετε στην Ιστορία για τα έργα σας.

- Πες μου, μπαμπά, στο όνομα ποιας ιδεολογίας, ποιας ηθικής αρχής κάνεις αυτές τις κριτικές; Μπορεί κι εσύ να ανήκεις σε μια απ' αυτές τις κατηγορίες. Σήμερα αυτοί οι άνθρωποι αποτελούν πρότυπο. Εγώ και οι φίλοι μου θέλουμε να γίνουμε έτσι όταν μεγαλώσουμε. Να εξασφαλίσουμε μια άνετη ζωή.

Πρόσεχε πολύ, μην παρασύρεσαι, μικρέ Ορέστη, πρόσεχε, πρόσεχε. Μια κοινωνία που απαντά στην ανθρώπινη ανάγκη με την πελατολογία, την επαιτεία και την κομπίνα, είναι μια κοινωνία μαφίας. Εάν δεν μπορέσει να σου καλλιεργήσει τη βαθιά επιθυμία μιας αυθεντικής ζωής, τότε σε καταδικάζει στον ατομικισμό, τη μοιρολατρία, το ραγιαδισμό. Μετατρέπει ό,τι πιο ζωντανό κι ανθρώπινο διαθέτεις σε φύσημα θανάτου και βαρβαρότητας. Απόφυγε λοιπόν οτιδήποτε σε μαθαίνει πώς να επιβιώνεις και σε ξεμαθαίνει πώς να ζεις. Που σε υποχρεώνει να εκλιπαρείς γονατιστός, σε καταδικάζει να προχωράς με δεκανίκια. Ο,τι εξαναγκάζει το πνεύμα να μηχανοποιεί το σώμα, οδηγώντας στο επιφανειακό, το απάνθρωπο. Επέλεξε το σεβασμό, τη γενναιοδωρία, την εσωτερική δημιουργία, γιατί αλλιώς δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική αλληλεγγύη, ισότητα και δικαιοσύνη.

Αλλωστε, υπάρχουν και ο τίμιος εργαζόμενος, ο προβληματισμένος πολίτης, ο ανήσυχος παιδαγωγός που ξενυχτάνε με αγωνία στο προσκεφάλι σου. Σήμερα είναι μειοψηφία. Ομως αυτοί μπορούν κι ακούνε τον παλμό της καρδιάς σου σ' έναν κόσμο όλο φασαρία. Αυτοί θα σου δείξουν πώς να καλλιεργήσεις τους κάμπους της Ιστορίας ποτίζοντάς τους με τον τίμιο ιδρώτα σου. Μην καθυστερείς λοιπόν άλλο, αλλά πιάσε τα τετράδια, άνοιξε τα βιβλία. Μάθε ό,τι χρειάζεται για να φτιάξεις μια καινούργια ζωή. Μια ζωή όλο παρουσία, χωρίς την υποκρισία, τη συναλλαγή, την εξάρτηση. Εμείς αποτύχαμε. Εσύ, είμαι σίγουρος, θα πετύχεις.