Ο συστηματικός εξερευνητής, ανασκαφέας και διασώστης ζωντανών κειμένων, gerontakos (μην σας παρασύρει το ψευδώνυμο, νεανίας είναι!), έδωσε στη δημοσιότητα ένα λαμπρό ποίημα, το οποίο μεταφέρω εδώ, μαζί με τον πρόλογο:
[Ο μοναχός Καισάριος αφηγείται πώς ο ηγούμενος της Μονής Ξηροποτάμου τού αναθέτει , το 1757, να περιοδεύσει με το "τίμιο ξύλο"(;!;) για να μαζέψει εράνους. Κι ενώ ο Καισάριος είχε πάρει την απόφαση να αποσυρθεί από τα εγκόσμια, η υποδοχή που συνάντησε από τους πιστούς, κατά την περιοδεία που έκανε σε διάφορα μέρη του τουρκοκρατούμενου Ελληνισμού, ξύπνησε μέσα του τα πάθη. Υπέκυψε λοιπόν στους γλυκείς πειρασμούς της ματαιοδοξίας, της φιλοχρηματίας και των απολαύσεων, γεγονός που το εξιστορεί αργότερα σε ένα αποκαλυπτικό ποίημά του.
Λίαν επίκαιρο, για το ύφος και το ήθος πολλών σύγχρονων "Καισαρίων", κείμενο καταδεικνύει την αδιάκοπη διχοστασία του ταγμένου σε μια αυστηρή ιδεολογία αποχής πιστού, που παραπαίει και απορρυθμίζεται, όταν βρεθεί μπροστά στα ωραία που απολαμβάνουν οι κανονικοί άνθρωποι.]
Καισάριος Δαπόντες (1714-1784): "Κήπος Χαρίτων" (1768)
[...]
Κανόνας πού, μετάνοιες πού, πού πλέον κομποσχοίνι,
πού στεναγμοί και δάκρυα και καρδιακή οδύνη;
Πού αρετή, πού η χρυσή εκείνη ησυχία,
πού έρημος και μοναξιά; Όλα τα εναντία!
.............................................................................
Στα σπίτια των κοσμικών να νυχτοξημερώνω,
στα χέρια των χριστιανών να βλέπω και ν΄απλώνω΄
εμάκρυνα το χέρι μου, καθώς ο Αρταξέρξης,
απλώνοντας-απλώνοντας, κι έγινε πλέον έξις (=συνήθεια)΄
όλους να τους φορολογώ, όλους να χαρατζώνω,
ως και τους πατριάρχας μας, κι εγώ να μην πληρώνω.
Άλλοι να το πληρώνουσι και να με το χαρίζουν,
άλλοι να με ενδύνουσιν, άλλοι να με ταγίζουν.
Οι τράπεζες των λαϊκών, πλουσίων και πενήτων (=φτωχών),
εις κάθε τόπον και καιρόν όλες δικές μου ήτον΄
και αι γυναίκες των αυτές, μαζί κι οι θυγατέρες,
γυναίκες, θυγατέρες μου όλες μου τες ημέρες.
Μίαν γυναίκα έχασα και ηύρα κατοστάδες,
δύο οικίας άφησα κι επήρα χιλιάδες!...
..............................................................................
Και όπου πλιο καλό φαγί, εγώ να τ΄απολαύσω,
όπου καλό πλέον κρασί, εγώ να το χορτάσω.
Όπου καλύτερος οντάς (= δωμάτιο) και όπου καλό στρώμα,
και ο Καισάριος εκεί, ο σκούληκας, η βρώμα.
