ΝΙΚΟΣ ΝΤΟΚΑΣ- ΒΑΣΙΛΗΣ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ, Βιβλιοθήκη, 6/6/2008
Θεωρία των πάντων
►LEE SMOLIN Θεωρία χορδών ΜΤΦΡ.: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΙΜΟΣ «ΤΡΑΥΛΟΣ» ΣΕΛ. 608.
Από την εποχή του Ιουλίου Βερν, η επιστημονική φαντασία συχνά προηγήθηκε της ίδιας της επιστήμης: μια ανεπιβεβαίωτη επιστημονική ιδέα διέφευγε σ' έναν ευρύτερο κύκλο και έδινε έναυσμα σε αφηγήσεις για τα πάντα: από το ταξίδι στο κέντρο της Γης μέχρι το ταξίδι στον χρόνο και από τη ζωή στο υπόλοιπο Σύμπαν μέχρι τη διατύπωση μιας, λογοτεχνικής έστω, «θεωρίας των πάντων».
Τον 20ό αιώνα, όμως, η επιστήμη σαν να επιβεβαίωνε τα πιο τρελά όνειρα της ανθρωπότητας, όχι μόνο απέδειξε θεωρητικά και πειραματικά πολλά απ' αυτά που μόνο σε βιβλία ή σε ταινίες μπορούσαμε να δούμε, αλλά επέτρεψε και σε μας τους «κοινούς θνητούς», μέσα από «εκλαϊκευτικά» βιβλία γραμμένα από επιστήμονες, να πάρουμε μια γεύση τού τι συμβαίνει πίσω από τις κλειστές πόρτες σπουδαστηρίων, εργαστηρίων και πυρηνικών αντιδραστήρων.Το γιατί το εξηγεί ένας από τους ιδρυτές του Ινστιτούτου Perimeter για τη Θεωρητική Φυσική, ο θεωρητικός των Χορδών Λι Σμόλιν: «Δαπανώνται τεράστια ποσά από τους εθνικούς προϋπολογισμούς επί χρόνια για την έρευνα και εσείς -το ευρύ κοινό, ατομικά και συλλογικά- είστε οι χρηματοδότες μας. Αν δεν αποδίδει η επιστήμη το έργο για το οποίο την πληρώνετε, εναπόκειται σε εσάς ο λεπτομερής έλεγχος προς όλους εμάς, προκειμένου να αξιολογηθεί η δουλειά μας...».
Όχι βέβαια ότι μπορούμε να αξιολογήσουμε τη δουλειά του, μετά βίας μπορούμε να παρακολουθήσουμε τη συναρπαστική αφήγηση της ιστορίας της Θεωρίας των Χορδών, μιας θεωρίας «που περιγράφει ορθώς το μικρό και το μεγάλο... που προτείνει ότι όλα τα στοιχειώδη σωματίδια αναφύονται από τις ταλαντώσεις μιας χορδής... που ενοποιεί όλα τα σωματίδια και όλες τις δυνάμεις της Φύσης». Μιας θεωρίας, τέλος, που δεν μπορεί να επαληθευτεί, για έναν σωρό λόγους που αναφέρονται στο βιβλίο του Σμόλιν.
►AMIR D. ACZEL Κβαντικός εναγκαλισμός ΜΤΦΡ.: ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΤΡΙΑΔΑ «ΕΝΑΛΙΟΣ», ΣΕΛ. 312.
Την κορυφαία στιγμή της φυσικής σκέψης του 20ού αιώνα, την Κβαντομηχανική, παρουσιάζει ο λέκτορας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ Αμίρ Αξέλ. Η θεωρία γύρω από τους νόμους της Φύσης που κυβερνούν το βασίλειο του πολύ μικρού είναι «ο πιο παράξενος τομέας ολόκληρης της επιστήμης», ενώ «η είσοδος κάποιου στον κόσμο αυτό είναι μια εμπειρία τόσο δυσνόητη και αλλόκοτη όσο οι περιπέτειες της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων».
►ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΚΟΣΜΑΔΑΚΗ-ΖΩΓΡΑΦΑΚΗ Η συμπαντική γεωμετρία των αρχαίων Ελλήνων «ΕΥΑΝΔΡΟΣ» ΣΕΛ. 200.
Κι όμως, «η αρχαία ελληνική φιλοσοφία δίδασκε πριν από χιλιάδες χρόνια αυτό ακριβώς που η σύγχρονη φυσική επιστήμη ακόμα αναζητεί και ονομάζει "Θεωρία των Πάντων"». Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει η ερευνήτρια Χαρίκλεια Κοσμαδάκη-Ζωγραφάκη, που μας ταξιδεύει στα φανερά και στα απόκρυφα της ελληνικής κοσμοθεωρίας.
