Ο Ρέι Κούρζβεϊλ (Raymond Kurzweil), γιος Εβραίων γονιών που διέφυγαν από τη ναζιστική Αυστρία, γεννημένος στη Νέα Υόρκη και σπουδασμένος στο MIT, παρουσίασε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο Διεθνές Φεστιβάλ Επιστημών, τις νέες προβλέψεις του για το μέλλον της τεχνολογίας και των επιστημών.
Μέσα σε δέκα χρόνια, σύμφωνα με τον Κούρζβεϊλ, θα κυκλοφορεί φάρμακο που θα επιτρέπει στον οποιοδήποτε να τρώει όσο θέλει χωρίς να προσθέτει βάρος. Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, ο Κούρζβεϊλ υπολόγισε ότι η ανάπτυξη της νανομηχανικής θα καταστήσει ανταγωνιστική την ηλιακή ενέργεια σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα, ενώ σε είκοσι χρόνια η παγκόσμια ενέργεια θα προέρχεται καθολικά από φιλικές προς το περιβάλλον πηγές και τεχνολογίες.
Ακόμη και για τη διάρκεια ζωής του ανθρώπου, ο Κούρζβεϊλ ανέφερε ότι σε δεκαπέντε χρόνια το προσδόκιμο ζωής θα αυξάνεται κάθε χρόνο με ταχύτερους ρυθμούς από τη γήρανση. Στα μισά του αιώνα που διανύουμε, ο άνθρωπος θα ζήσει την Μοναδικότητα, την αρχή της εποχής που άνθρωποι και μηχανές θα ξεκινήσουν την εξέλιξη τους προς την αθανασία, μέσα από ολοένα βελτιωμένο λογισμικό.
Μπορεί οι προβλέψεις του επιστήμονα να ακούγονται εξωπραγματικές και πολύ καλές για να είναι αληθινές, ακόμη και οι επικριτές του ωστόσο αναγνωρίζουν ότι δεν πρόκειται για κάποιο φαντασιόπληκτο. Ο Κούρζβεϊλ είναι ένας μελλοντολόγος με αποδεδειγμένο παρελθόν αξιοπιστίας στα όσα έχει δηλώσει κατά καιρούς. Οι προβλέψεις του προκύπτουν από την εφαρμογή του δικού του Νόμου των Αυξανόμενων Ανταλλαγμάτων, τον οποίο ανέπτυξε την εποχή που κατασκεύασε την εφεύρεση του για τους τυφλούς.
Το 1976, κατασκεύασε μία συσκευή που μπορούσε να σαρώνει οπτικά ένα βιβλίο και στη συνέχεια να το αναπαραγεί φωνητικά, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους τυφλούς να «διαβάζουν» βιβλία. Η συσκευή τότε είχε το μέγεθος ενός πλυντηρίου. Δύο δεκαετίες αργότερα προέβλεψε ότι στις αρχές του 21ου αιώνα, οι τυφλοί θα μπορούν να διαβάσουν τα πάντα με τη χρήση μιας φορητής συσκευής, ενώ το 2002 δήλωσε ότι η χρονιά θα είναι το 2008. Πράγματι, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, έβγαλε από την τσέπη του μία συσκευή στο μέγεθος κινητού τηλεφώνου που μπορεί να αναγνωρίζει και να διαβάζει οποιοδήποτε κείμενο.
Ο Κούρζβεϊλ είχε επίσης προβλέψει την ανάπτυξη του Διαδικτύου τη δεκαετία του 1990, αλλά και ότι υπολογιστής θα κερδίσει τον άνθρωπο στο σκάκι μέχρι το 1998. Τελικά έπεσε ένα χρόνο έξω, αφού ο υπολογιστής Deep Blue κέρδισε τον καλύτερο σκακιστή του κόσμου το 1997.
«Κάποιες πτυχές της τεχνολογίες ακολουθούν εκπληκτικά προβλεπόμενες πορείες», ανέφερε και έδειξε ένα γράφημα της υπολογιστικής ισχύος από την εποχή των πρώτων ηλεκτρομηχανικών μηχανών, περισσότερο από ένα αιώνα στο παρελθόν. Ο Κούρζβεϊλ χρησιμοποιεί και άλλα γραφήματα που δείχνουν την ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών μέχρι και τα χρήματα που επενδύονται στην εκπαίδευση. Ένα γράφημα μάλιστα ξεκινάει από τις αρχαιολογικές περιόδους χρήσης πέτρινων εργαλείων από τον άνθρωπο φτάνοντας στην ανάπτυξης της γεωργίας, της γραφής, της Βιομηχανικής Επανάστασης και των υπολογιστών.
Σήμερα, εντοπίζει στη βιολογία, την ιατρική και την ενέργεια την επόμενη επανάσταση στην πληροφορική. Τα γραφήματα του ήδη αποδεικνύουν την αρχή της εκθετικής ανάπτυξης της νανοτεχνολογίας και στην υψηλή ανάλυση των εγκεφαλικών απεικονίσεων. Με όλα αυτά τα νέα εργαλεία, αναφέρει, μέχρι το 2020 θα αυξάνουμε τη δύναμη του ανθρώπινου εγκεφάλου με την προσθήκη επεξεργαστών και θα κατασκευάζουμε μηχανές ανθρώπινης ευφυΐας.
Όπως είναι φυσικό, οι επικριτές των θεωριών του Κούρζβεϊλ είναι πολλοί. Το τελευταίο τεύχος του περιοδικού IEEE Spectrum μάλιστα έχει ειδικό αφιέρωμα στη Θεωρία της Μοναδικότητας, όπου κάποιοι από τους ειδικούς που γράφουν συμμερίζονται μεν την γενική ιδέα του Κούρζβεϊλ, θεωρούν ωστόσο ότι θα περάσουν πολλές δεκαετίες ακόμη προτού ο άνθρωπος κατασκευάσει μηχανές με συνείδηση. Ο ίδιος από την άλλη, έχοντας πλήρη εμπιστοσύνη στα γραφήματα και τις καμπύλες που έχει σχεδιάσει, έβαλε ένα στοίχημα 10.000 δολαρίων με τον Μιτς Κάπορ, δημιουργό του λογισμικού Lotus, σύμφωνα με το οποίο ένας υπολογιστής θα περάσει επιτυχώς το τεστ Τούρινγκ μέχρι το 2029, εξαιτίας της ικανότητας του να επικοινωνεί και να συντηρεί μία συζήτηση με ανθρώπινο και απόλυτα φυσικό τρόπο.
Μέσα σε δέκα χρόνια, σύμφωνα με τον Κούρζβεϊλ, θα κυκλοφορεί φάρμακο που θα επιτρέπει στον οποιοδήποτε να τρώει όσο θέλει χωρίς να προσθέτει βάρος. Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, ο Κούρζβεϊλ υπολόγισε ότι η ανάπτυξη της νανομηχανικής θα καταστήσει ανταγωνιστική την ηλιακή ενέργεια σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα, ενώ σε είκοσι χρόνια η παγκόσμια ενέργεια θα προέρχεται καθολικά από φιλικές προς το περιβάλλον πηγές και τεχνολογίες.
Ακόμη και για τη διάρκεια ζωής του ανθρώπου, ο Κούρζβεϊλ ανέφερε ότι σε δεκαπέντε χρόνια το προσδόκιμο ζωής θα αυξάνεται κάθε χρόνο με ταχύτερους ρυθμούς από τη γήρανση. Στα μισά του αιώνα που διανύουμε, ο άνθρωπος θα ζήσει την Μοναδικότητα, την αρχή της εποχής που άνθρωποι και μηχανές θα ξεκινήσουν την εξέλιξη τους προς την αθανασία, μέσα από ολοένα βελτιωμένο λογισμικό.
Μπορεί οι προβλέψεις του επιστήμονα να ακούγονται εξωπραγματικές και πολύ καλές για να είναι αληθινές, ακόμη και οι επικριτές του ωστόσο αναγνωρίζουν ότι δεν πρόκειται για κάποιο φαντασιόπληκτο. Ο Κούρζβεϊλ είναι ένας μελλοντολόγος με αποδεδειγμένο παρελθόν αξιοπιστίας στα όσα έχει δηλώσει κατά καιρούς. Οι προβλέψεις του προκύπτουν από την εφαρμογή του δικού του Νόμου των Αυξανόμενων Ανταλλαγμάτων, τον οποίο ανέπτυξε την εποχή που κατασκεύασε την εφεύρεση του για τους τυφλούς.
Το 1976, κατασκεύασε μία συσκευή που μπορούσε να σαρώνει οπτικά ένα βιβλίο και στη συνέχεια να το αναπαραγεί φωνητικά, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους τυφλούς να «διαβάζουν» βιβλία. Η συσκευή τότε είχε το μέγεθος ενός πλυντηρίου. Δύο δεκαετίες αργότερα προέβλεψε ότι στις αρχές του 21ου αιώνα, οι τυφλοί θα μπορούν να διαβάσουν τα πάντα με τη χρήση μιας φορητής συσκευής, ενώ το 2002 δήλωσε ότι η χρονιά θα είναι το 2008. Πράγματι, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, έβγαλε από την τσέπη του μία συσκευή στο μέγεθος κινητού τηλεφώνου που μπορεί να αναγνωρίζει και να διαβάζει οποιοδήποτε κείμενο.
Ο Κούρζβεϊλ είχε επίσης προβλέψει την ανάπτυξη του Διαδικτύου τη δεκαετία του 1990, αλλά και ότι υπολογιστής θα κερδίσει τον άνθρωπο στο σκάκι μέχρι το 1998. Τελικά έπεσε ένα χρόνο έξω, αφού ο υπολογιστής Deep Blue κέρδισε τον καλύτερο σκακιστή του κόσμου το 1997.
«Κάποιες πτυχές της τεχνολογίες ακολουθούν εκπληκτικά προβλεπόμενες πορείες», ανέφερε και έδειξε ένα γράφημα της υπολογιστικής ισχύος από την εποχή των πρώτων ηλεκτρομηχανικών μηχανών, περισσότερο από ένα αιώνα στο παρελθόν. Ο Κούρζβεϊλ χρησιμοποιεί και άλλα γραφήματα που δείχνουν την ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών μέχρι και τα χρήματα που επενδύονται στην εκπαίδευση. Ένα γράφημα μάλιστα ξεκινάει από τις αρχαιολογικές περιόδους χρήσης πέτρινων εργαλείων από τον άνθρωπο φτάνοντας στην ανάπτυξης της γεωργίας, της γραφής, της Βιομηχανικής Επανάστασης και των υπολογιστών.
Σήμερα, εντοπίζει στη βιολογία, την ιατρική και την ενέργεια την επόμενη επανάσταση στην πληροφορική. Τα γραφήματα του ήδη αποδεικνύουν την αρχή της εκθετικής ανάπτυξης της νανοτεχνολογίας και στην υψηλή ανάλυση των εγκεφαλικών απεικονίσεων. Με όλα αυτά τα νέα εργαλεία, αναφέρει, μέχρι το 2020 θα αυξάνουμε τη δύναμη του ανθρώπινου εγκεφάλου με την προσθήκη επεξεργαστών και θα κατασκευάζουμε μηχανές ανθρώπινης ευφυΐας.
Όπως είναι φυσικό, οι επικριτές των θεωριών του Κούρζβεϊλ είναι πολλοί. Το τελευταίο τεύχος του περιοδικού IEEE Spectrum μάλιστα έχει ειδικό αφιέρωμα στη Θεωρία της Μοναδικότητας, όπου κάποιοι από τους ειδικούς που γράφουν συμμερίζονται μεν την γενική ιδέα του Κούρζβεϊλ, θεωρούν ωστόσο ότι θα περάσουν πολλές δεκαετίες ακόμη προτού ο άνθρωπος κατασκευάσει μηχανές με συνείδηση. Ο ίδιος από την άλλη, έχοντας πλήρη εμπιστοσύνη στα γραφήματα και τις καμπύλες που έχει σχεδιάσει, έβαλε ένα στοίχημα 10.000 δολαρίων με τον Μιτς Κάπορ, δημιουργό του λογισμικού Lotus, σύμφωνα με το οποίο ένας υπολογιστής θα περάσει επιτυχώς το τεστ Τούρινγκ μέχρι το 2029, εξαιτίας της ικανότητας του να επικοινωνεί και να συντηρεί μία συζήτηση με ανθρώπινο και απόλυτα φυσικό τρόπο.
(Επιμέλεια: Παναγιώτης Αθανάσαινας, www.kathimerini.gr, New York Times, 8/6/2008)
Μηχανές με συνείδηση: πολύ νωρίς να προβληματιστούμε τί σημαίνει αυτό για την αυτογνωσία του ανθρώπου! Όμως, και μερικές δεκαετίες να χρειαστούμε ακόμα, ο προβληματισμός θα γίνει απαραίτητος, είτε το ζήσει η γενιά μας, είτε η επόμενη ή η μεθεπόμενη. Πώς αντιμετωπίζεις τότε τη φύση και την κοινωνία με τις ιστορίες του Χριστούλη, του Μωάμεθ και τις αντιλήψεις των "πατέρων";