του Νίκου Δήμου, ΒΗΜagazino, 4/9/2011
Ο Στιβ Τζομπς είναι το αντίθετο του μάρκετινγκ. Τι κάνει το μάρκετινγκ; Ερευνά την αγορά, ρωτάει τους καταναλωτές για τις ανάγκες τους, οργανώνει ποσοτικές και ποιοτικές έρευνες, δοκιμάζει πρότυπα μοντέλα των προϊόντων σε χρήστες για να δει τις αντιδράσεις τους και να διορθώσει συνακόλουθα το τελικό προϊόν.
Και πραγματικά: Ποιος ήξερε ότι χρειάζεται μία ταμπλέτα, ένα iPhone ή μία οθόνη με εικονίδια και ποντίκι; Ποιος φαντάστηκε ποτέ έναν χώρο σαν το iTunes που περιέχει όλη τη μουσική στον κόσμο, έτοιμη να την αγοράσεις και να την απολαύσεις με ένα κλικ;
Ολα αυτά τα οραματίστηκε και τα υλοποίησε ο Τζομπς με τρόπο τέλειο. Γιατί και όταν κάτι το είχαν εφεύρει άλλοι, πριν από αυτόν, του έδινε νέα μορφή και τρόπο χρήσης, που το έκανε μοναδικό. Το iPod δεν ήταν το πρώτο mp3 – πριν από αυτό είχα ήδη τέσσερις άλλες συσκευές συμπιεσμένης μουσικής. Αλλά μόνο με το iPod συνειδητοποίησα και εγώ και ο κόσμος τι θα πει διαχείριση φορητής μουσικής. Σε δύο χρόνια κέρδισε την αγορά.
Και έπειτα αυτή η λατρεία του στη φόρμα – στην ομορφιά… Από τη Lisa και τον πρώτο Mac ήδη φαινόταν πως ο Τζομπς έβλεπε κάθε προϊόν σαν έργο τέχνης. Μετά την επάνοδό του στην Apple έσμιξε με τον Τζόναθαν Αϊβ, τον ιδιοφυή chief designer της Apple, που συνέχισε τη μεγάλη παράδοση της Braun της δεκαετίας του ’50-’60. Ο Αϊβ προλογίζει και το βιβλίο για τον Ντίτερ Ραμς της Braun, τον μεγαλύτερο σχεδιαστή βιομηχανικών προϊόντων του 20ού αιώνα, και παραδέχεται ότι ακολουθεί τις αρχές του.
Το πρώτο δείγμα της συνεργασίας Τζομπς - Αϊβ ήταν το iMac (1998), που άλλαξε με χρώμα τον κόσμο των υπολογιστών. Και έπειτα ακολούθησε όλη η σειρά των i-προϊόντων που γοήτευσαν και γοητεύουν εκατομμύρια ανθρώπους σε όλη τη Γη. Η λειτουργικότητα έγινε τέχνη – και η τέχνη λειτουργία. Και ο Τζομπς ποιητής της τεχνολογίας.
Και αυτόν τον άνθρωπο τον έδιωξαν από την Apple κάτι γραφειοκράτες που μετά βούλιαξαν την εταιρεία. Τον κατηγόρησαν πως ήταν εγωιστής, μονομανής, νάρκισσος, υπερόπτης, αυταρχικός. Ε, και; Ηταν όλα αυτά και κάτι άλλο: μεγαλοφυής.
Στο YouTube υπάρχει η ομιλία του Τζομπς (ήδη πολιορκημένος από την αρρώστια) στους αποφοίτους του Πανεπιστημίου Στάνφορντ. «Είναι η πρώτη τελετή αποφοίτησης στην οποία παρευρίσκομαι» είπε, αυτός που δεν είχε φοιτήσει πουθενά. (Σημειώστε όλοι εσείς που κυνηγάτε πτυχία: Και οι τρεις μεγάλοι της πληροφορικής, Μπιλ Γκέιτς, Λάρι Ελισον, Στιβς Τζομπς, ήταν απόφοιτοι γυμνασίου!)
Η ομιλία αυτή είναι ένα εμβληματικό κείμενο της εποχής μας – κάτι που θα μείνει, σαν τον «Επιτάφιο» του Περικλή. Τελειώνει με μία παραίνεση του Τζομπς στους φοιτητές. «Stay hungry! Stay foolish!» – Μείνετε πεινασμένοι! Μείνετε τρελοί!
