του καθηγ. Γρηγόρη Καλφέλη, ΒΗΜΑ, 7/10/2011
«Η περιουσία της εκκλησίας είναι ακόμη ένα ταμπού στην Ελλάδα» (L’ argent de l’ Eglise reste un sujet tabou en Gréce)! Αυτά έλεγε πρόσφατα η μεγάλη γαλλική εφημερίδα Le Monde (21/9/2011), όταν έγινε γνωστό ότι οι ναοί και οι μονές δεν θα πληρώσουν – μέσω της ΔΕΗ - το επαχθές χαράτσι επί των ακινήτων, που επιβλήθηκε από την κυβέρνηση για να αποφύγει η χώρα την χρεοκοπία.
Και το αγωνιώδες και εφιαλτικό ερώτημα είναι το εξής: Όταν ο φτωχός, ο αδύνατος και ο μικροσυνταξιούχος – που περνάνε μαύρες μέρες - εξαναγκάζονται στην πληρωμή αυτής της επαχθούς εισφοράς, γιατί άραγε η πλούσια εκκλησία απαλλάσσεται από κάτι τέτοιο, όταν η πολιτεία μας χρεοκοπεί;
Διατυπώνω αυτές τις παρατηρήσεις, γιατί υπολογίζεται ότι το ενεργητικό της εκκλησιαστικής περιουσίας ανερχόταν το 2008 – κατά την εφημερίδα «Καθημερινή» - σε 700 εκατομμύρια ευρώ ή σε 2.5 δισεκατομμύρια ευρώ (κατά τον Στέφανο Μάνο). Γιατί λοιπόν ένα τέτοιο πλούσιο «υποκείμενο» εξαιρείται απαράδεκτα από τον παραπάνω δυσβάστακτο φόρο που δυσκολεύει τη ζωή όλων μας;
Τούρτα σε βυζαντινό στιλ
Και το αγωνιώδες και εφιαλτικό ερώτημα είναι το εξής: Όταν ο φτωχός, ο αδύνατος και ο μικροσυνταξιούχος – που περνάνε μαύρες μέρες - εξαναγκάζονται στην πληρωμή αυτής της επαχθούς εισφοράς, γιατί άραγε η πλούσια εκκλησία απαλλάσσεται από κάτι τέτοιο, όταν η πολιτεία μας χρεοκοπεί;
Διατυπώνω αυτές τις παρατηρήσεις, γιατί υπολογίζεται ότι το ενεργητικό της εκκλησιαστικής περιουσίας ανερχόταν το 2008 – κατά την εφημερίδα «Καθημερινή» - σε 700 εκατομμύρια ευρώ ή σε 2.5 δισεκατομμύρια ευρώ (κατά τον Στέφανο Μάνο). Γιατί λοιπόν ένα τέτοιο πλούσιο «υποκείμενο» εξαιρείται απαράδεκτα από τον παραπάνω δυσβάστακτο φόρο που δυσκολεύει τη ζωή όλων μας;
Προφανώς η κυβέρνηση δεν θέλησε να συγκρουστεί με την οργανωμένη εκκλησία, γιατί οι ιερείς στην Ελλάδα επηρεάζουν το εκλογικό σώμα και οι πολιτικοί αντλούν (ή ψαρεύουν) ψήφους από το θρησκευόμενο ποίμνιο. Αυτό αναφέρει σαφώς και η εφημερίδα Le Monde στο παραπάνω άρθρο της, υπονοώντας ότι η Ελλάδα δεν συνιστά ένα κλασσικό πρότυπο δυτικής δημοκρατίας, όπου η κρατική εξουσία έχει μια κοσμοθεωρητική ουδετερότητα απέναντι στη θρησκευτική πίστη (Habermas, Η διάσπαση της Δύσης).
Και αυτό είναι μια δυσάρεστη πραγματικότητα την οποία δεν κατανόησαν δυστυχώς, ούτε η γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ, ούτε και πολλοί άλλοι. Όμως σήμερα δεν πρέπει να υψώνουμε τείχη μεταξύ μας, γιατί η κοινωνία θα περάσει μαύρες μέρες, αφού ο συντηρητικός πυρήνας της Ευρώπης απεργάζεται θολά σχέδια ενός «κουρέματος» του χρέους μας κατά 50% και είναι σίγουρο ότι η ζωή μας θα χειροτερέψει δραματικά!
Επομένως, η ίδια η Εκκλησία πρέπει να κατανοήσει ότι το κόστος των θυσιών - για αυτά που περνάμε και θα περάσουμε - είναι απαραίτητο να κατανέμεται ομοιόμορφα και με δίκαιο τρόπο. Δυστυχώς σήμερα δεν πληρώνουν για την κρίση ούτε οι βουλευτές που διατηρούν ακατανόητα τα πολλά προνόμια τους, ούτε οι Τράπεζες (που έβγαλαν αχαλίνωτα κέρδη την προηγούμενη δεκαετία), ούτε οι πολλοί ανήθικοι φοροφυγάδες που έβγαλαν τα λεφτά τους στο εξωτερικό (και σήμερα μας δίνουν και μαθήματα συνταγματικού δικαίου).
Κατά συνέπεια η εκκλησία δεν μπορεί να συμπαρατάσσεται με όλους αυτούς, γιατί δεν συνάδει και με την αποστολή της, που είναι η διαρκής αναζήτηση και δοκιμασία, δίπλα στο φτωχό και τον αδύνατο (όπως έλεγε και ο γερμανός φιλόσοφος Τ. Mann). Άλλωστε ο ίδιος ο σημερινός Αρχιεπίσκοπος – σε αντίθεση με τον προκάτοχό του - εκπέμπει σαφώς προς την κοινωνία τέτοια αξιακά μηνύματα!
Και για την εξαίρεση της εκκλησίας από το χαράτσι της ΔΕΗ απαράδεκτα δεν μιλάει ούτε η κυβέρνηση, ούτε όμως και η λαλίστατη αξιωματική αντιπολίτευση (η οποία κατά τα άλλα μας υπόσχεται ένα μαγικό και φαντασιακό δρόμο για την εξάλειψη του χρέους μας). Επιπλέον, κάποιοι ηγετικοί κύκλοι της Εκκλησίας φαίνεται σαφώς ότι μπερδεύουν αδικαιολόγητα τους ρόλους τους (όπως αυτοί τουλάχιστον οριοθετούνται από το Σύνταγμά μας).
Υπενθυμίζω έτσι, ότι το Δεκέμβριο του 2010 η ίδια η Ιερά Σύνοδος, αντί να ενώνει την κοινωνία, είχε μιλήσει απαράδεκτα για «δυνάμεις κατοχής», αναφερόμενη εμφανώς στην Ευρώπη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Θα ήταν καλύτερο τέτοιους χαρακτηρισμούς –σε ένα κοσμικό κράτος- να τις κάνουν μόνο οι πολιτικοί.
Ποιο είναι το συμπέρασμα από όλα αυτά; Η εκκλησία πρέπει να πληρώνει τους φόρους που πληρώνουν και όλοι οι άλλοι έλληνες πολίτες σε αυτές τις δύσκολες στιγμές που περνάει η χώρα μας! Αλλιώς δεν θα είναι κοντά στους φτωχούς και τους αδύνατους, ούτε θα εκπέμπει μηνύματα αλληλεγγύης σε αυτούς που υποφέρουν!
