Το Σύμπαν μπορεί και χωρίς εμάς

(ΤΟ ΒΗΜΑ, 30/5/2010)

Ο αστροφυσικός Κρις Ιμπι γεννήθηκε στο Εδιμβούργο της Σκωτίας, αλλά έζησε τα περισσότερα από τα 55 χρόνια του στις ΗΠΑ. Πολυβραβευμένος, είναι αντιπρόεδρος του Τμήματος Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Αριζόνας και έγινε σε μας γνωστός από το βιβλίο του «Living Cosmos» («Το ζωντανό Σύμπαν- Η αναζήτηση της ζωής στο Διάστημα» στα ελληνικά, εκδόσεις Ψυχογιός, 2009). Και η προώθηση αυτού του βιβλίου μας έδωσε την ευκαιρία να τον γνωρίσουμε από κοντά πριν από λίγες ημέρες στην Αθήνα.

«Το ευτύχημα για μένα ήταν ότι μετακομίσαμε όταν ήμουν μικρός στην Αμερική, μακριά από τον ομιχλώδη καιρό της Σκωτίας, οπότε βρήκα πολύ πιο ανοιχτούς ουρανούς για να μετράω τα άστρα. Και τώρα βρέθηκα εδώ, στη χώρα που πρώτη ανακάλυψε τη σημασία του μετρήματός τους. Ξέρετε, είναι η δεύτερη φορά που έρχομαι, έπειτα από 15 χρόνια, και νιώθω ότι κάνω προσκύνημα. Κυριολεκτώ, διότι πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί μετρούσαν τα άστρα και τις αλλαγές θέσης τους, αλλά κανείς πριν από τους Ελληνες δεν διανοήθηκε να συσχετίσει αριθμούς και αλλαγές ώστε να οδηγηθεί σε επιστημονική ερμηνεία».

- Από τότε και ως σήμερα ακολούθησαν πολλοί τους Έλληνες, με τις δικές τους ερμηνείες. Η δική σας κατόρθωσε να διαβαστεί από τους περισσότερους αναγνώστες πέρυσι, και είναι μία ερμηνεία που υπερασπίζεται τη βεβαιότητα ύπαρξης ζωής και εκτός Γης. Εφέτος την ερμηνεία αυτή είδαμε να ασπάζονται και άλλοι αστροφυσικοί, με τελευταίο παράδειγμα τις δηλώσεις του Stephen Ηawking για «εξωγήινους Κολόμβους». Αλλά δεν διαφέρει πολύ το να σκεφτόμαστε ύπαρξη ζωντανών μικροοργανισμών σε εξωπλανήτες από το να φοβόμαστε επιδρομή εξωγήινων στον δικό μας;

«Το πιο εύλογο είναι η έρευνά μας να μας οδηγήσει σε μικροοργανισμούς μόνον. Αλλά θυμηθείτε ότι το κύριο πρόβλημα της εμβέλειας των δικών μας εξερευνήσεων και της εποίκησης άλλων πλανητών είναι η αδυναμία μας για μακρινά διαστημικά ταξίδια. Αν κάποιοι άλλοι κατορθώνουν να κάνουν τέτοια ταξίδια και να φθάνουν ως τον πλανήτη μας, τότε η θεωρία της εξέλιξης μας λέει ότι αναμφίβολα θα είναι πιο ανεπτυγμένοι τεχνολογικά από εμάς. Άρα εμείς θα έχουμε την άγνοια τεχνολογίας των ιθαγενών και εκείνοι τις γνώσεις των κονκισταδόρες».

- Ωστόσο τότε, αν υπάρχουν κάποιοι πιο εξελιγμένοι από εμάς, μυρίζομαι πρόβλημα με την ερμηνεία των θρησκειών ότι ο άνθρωπος είναι το αγαπημένο δημιούργημα του Θεού, κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσή του. Μια και, όπως διάβασα, έχουν ακούσει ομιλίες σας στο Βατικανό και στο Συμβούλιο του Δαλάι Λάμα, τι σας είπαν ως προς αυτό οι πατέρες;

«Κατά σύμπτωση, ήρθα στην Αθήνα έπειτα από την Ινδία, όπου όντως διδάσκω αστροφυσική εκεί, στο εξόριστο ιερατείο του Θιβέτ. Οι βουδιστές, ειλικρινά, δεν έχουν κανένα πρόβλημα με ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Ίσως γιατί η όλη κοσμοθεωρία τους αποδέχεται τη μεταστοιχείωση. Αντίθετα, σε αντίστοιχο σεμινάριο στο Βατικανό, όταν ετέθη από κάποιον το ίδιο ερώτημα, ο επικεφαλής των καρδιναλίων απάντησε με περίεργο τρόπο: ανέφερε την παραβολή του Ασώτου, υπονοώντας ότι αυτός που αγαπά πιο πολύ ο Θεός δεν είναι απαραίτητα το πιο προικισμένο τέκνο του αλλά εκείνο που έχει μεγαλύτερη ανάγκη σωτηρίας! Ίσως αυτή η ερμηνεία να είναι ικανοποιητική για πολλούς, αλλά εμένα μου φάνηκε περίεργη».

- Οι συνάδελφοί σας είναι συνήθως ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν καλούνται να πουν τι επίδραση έχει στο θρησκευτικό τους «πιστεύω» αυτή η κοσμολογική αναζήτηση αιτίου και αιτιατού στο Σύμπαν. Εσείς...

«Καταλαβαίνω. Οι περισσότεροι δεν αποκαλύπτουν τις μύχιες σκέψεις τους για λόγους κοινωνικούς ή καριέρας. Μεταξύ μας, όταν βρισκόμαστε, αναπτύσσουμε πιο ελεύθερα τους προβληματισμούς μας. Κατά την εκτίμησή μου, περίπου το ένα τρίτο από εμάς παραμένει θρησκευόμενο. Αν ρωτάτε εμένα προσωπικά, δηλώνω αγνωστικιστής».

- Στο βιβλίο που παρουσιάζετε σήμερα στο ελληνικό κοινό μιλάτε για ζωή στο Σύμπαν. Ωστόσο ήδη κυκλοφόρησε στην Αμερική το νέο σας βιβλίο, υπό τον τίτλο «Ηow it Εnds» (Πώς -το Σύμπαν- τελειώνει). Τι σας ώθησε σε μια μακάβρια ερμηνεία θανάτου; Ιδιαίτερα όταν έχουν προσφάτως εμφανιστεί κοσμολογικές θεωρίες που δεν δέχονται ένα Σύμπαν με αρχή και τέλος από συνεχή διαστολή, αλλά επαναλαμβανόμενο Πυροκλαστικό Σύμπαν, ίσως και πολλαπλά παράλληλα σύμπαντα...

«Τα επαναλαμβανόμενα ή πολλαπλά σύμπαντα είναι μια γοητευτική ιδέα, αλλά δεν με έχει ακόμη πείσει. Τα στοιχεία που μέχρι στιγμής έχουμε, δείχνουν το ένα Σύμπαν, αυτό που διαστέλλεται και κάποτε θα νεκρωθεί. Βέβαιατα πράγματα θα μπορούσαν να αποδειχθούν διαφορετικά αν κατορθώναμε να ερμηνεύσουμε το κοινό μυστήριο που δένει τον μικρόκοσμο με τον μακρόκοσμο, τη σκοτεινή ενέργεια».

- Την «πεμπτουσία» των Αρχαίων και του Αϊνστάιν ή την πηγή της αντιβαρύτητας, για να το πούμε απλά... Αν τη βρούμε θα αλλάξουν για πάντα τα ταξίδια μας στον χώρο, όπως και στον χρόνο... Ως τότε, όμως, έχουμε να λύσουμε το θέμα των ταξιδιών εντός του ηλιακού μας συστήματος. Αν σας καλούσε ο πρόεδρος Ομπάμα και σας ρωτούσε ποια θέτετε ως πρώτη προτεραιότητα για τη ΝΑSΑ, τι θα του λέγατε;

«Θα του έλεγα να κάνει το πιο ρεαλιστικά εφικτό πρόγραμμα εξερεύνησης, που νομίζω ότι είναι η διερεύνηση της βιωσιμότητας στον δορυφόρο του Δία, Ευρώπη. Φυσικά πολλοί θα προτιμούσαν να συνεχίσουμε τις προσπάθειες προς τον αφιλόξενο Αρη, οι Κινέζοι σίγουρα θα πάνε στη Σελήνη, ο Τιτάνας επίσης συγκεντρώνει πιθανότητες άλλων μορφών ζωής, αλλά για τον άνθρωπο η γεμάτη πάγο επιφάνεια της Ευρώπης δίνει τις μεγαλύτερες δυνατότητες γεωδιαμόρφωσής της (Τerraforming)».

- Τι γλυκό όνειρο για τους Αμερικανούς το να «εποικήσει η Αμερική την Ευρώπη»! Και αυτή η ανάπτυξη της κατάλληλης τεχνολογίας γεωδιαμόρφωσης ακούγεται εξόχως θελκτική, καθώς με αυτήν θα μπορούσε να υποσχεθεί κανείς ότι θα δαμάσει την κλιματική κρίση στην ίδια τη Γη. Ωστόσο έχουμε λόγο να εμπιστευόμαστε στην επιστήμη έναν τόσο καταλυτικό ρόλο; Εννοώ ο άνθρωπος έχει ήδη καταστρέψει κατά την εξέλιξή του τον δικό του πλανήτη. Το να αποκτήσει δυνατότητες ταχείας μεταβολής των συνθηκών άλλων πλανητών ίσως είναι εγγύηση ότι θα «τελειώσουν όλα» για μας εκατομμύρια χρόνια νωρίτερα!

«Βεβαιότατα και δεν μπορεί να επαναπαυθεί κανείς σε έναν μηχανισμό ελαχίστων που θα αποφασίσει για τους πολλούς. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος θα δίνει αυτόματα τις σωστές λύσεις. Χρειάζεται εγρήγορση, έλεγχος και οικουμενική συνείδηση ευθύνης. Πράγματα που πρέπει να κατακτήσουμε και, ευτυχώς, βλέπω ότι έχουν αρχίσει να μπαίνουν ως αξίωμα και στη δράση των διαστημικών υπηρεσιών. Για παράδειγμα, καμία αποστολή της ΝΑSΑ δεν γίνεται πια χωρίς προμελέτη τού πώς δεν θα αφήσει πίσω της απορρίμματα που θα αλλοιώσουν το περιβάλλον στο ουράνιο σώμα που θα επισκεφθεί».

- Οπότε είστε αισιόδοξος για τη μελλοντική εξέλιξη του ανθρώπου, δρ. Ιμπι;

«Θα σας φανεί παράξενο, αλλά προσωπικά δεν έχω καμία αγωνία για την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Πολύ απλά, αν δεν κατορθώσει να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες, θα εξαλειφθεί. Και τότε... ίσως τη σκυτάλη του πλέον νοήμονος είδους στον πλανήτη πάρουν τα δελφίνια. Όπως και να 'χει, η ζωή στο Σύμπαν θα συνεχιστεί!».

Στον αγώνα για το σοσιαλισμό...

δεν βλάπτει ένα πανάκριβο κωλόσπιτο

Μείζον θέμα που χρήζει άμεσης απάντησης απο τον πρώην υπουργό των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Ακη Τσοχατζόπουλο, αποκαλύπτει η Καθημερινή της Κυριακής.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα ο κ. Τσοχατζόπουλος τα τελευταία χρόνια κατοικεί με τη σύζυγό του συγγραφέα Α. Σταμάτη σε ένα πολυτελές νεοκλασσικό που βρίσκεται στην οδός Διον. Αρεοπαγίτου 33. Το νεοκλασσικό αυτό, σύμφωνα με το δημοσίευμα, έχει εμπορική αξία αρκετών εκατομμυρίων ευρώ. Ιδιοκτήτρια του νεοκλασικού μέχρι πρίν απο λίγες ημέρες ήταν μια off shore εταιρία. Δημοσιεύματα προ διετίας εμφάνιζαν ως ιδιοκτήτη αυτής της off shore τον ίδιο τον κ. Τσοχατζόπουλο. 

Αυτός όμως τα είχε διαψεύσει κατηγορηματικά και είχε κάνει λόγο για λάσπη λέγοντας οτι εκείνος απλώς νοικιάζει το ακίνητο. Ομως, πρίν απο λίγες ημέρες και λίγο πριν αλλάξει ο νόμος περι φορολόγησης των ακινήτων που ανήκουν σε off shore -ο φόρος τώρα πια έχει 5πλασιαστεί σε σχέση με το παρελθόν- το ακίνητο αυτό εμφανίζεται να πωλείται απο την off shore εταιρεία στην οποία ανήκε, στη σύζυγο του κ. Τσοxατζόπουλου.

Η ιδιοκτήτρια off shore εταιρία του ακινήτου, σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, φέρεται μεταξύ άλλων εμπλεκόμενη στο σκάνδαλο του Βατοπεδίου. Κατόπιν όλων αυτών, όλοι περιμένουν με μεγάλο ενδιαφέρον την απάντηση και τις διευκρινήσεις του πρώην υπουργού.

Όταν πριν από τις τελευταίες εκλογές ανακοίνωσε ο Γ.Παπανδρέου ότι δεν θα βάλει τον Τσοχατζόπουλο υποψήφιο για τις εκλογές, γράφτηκε στις 9. Σεπτ. το εξής άρθρο στην Καθημερινή:

Την επιλογή να αποσύρει την «εκδήλωση ενδιαφέροντος», προκειμένου να είναι υποψήφιος στις επερχόμενες εκλογές γνωστοποίησε χθες ο κ. Ακης Τσοχατζόπουλος, αφήνοντας παράλληλα αιχμές κατά της Ιπποκράτους.

Ο κ. Τσοχατζόπουλος, που είχε προταθεί από την Νομαρχιακή Επιτροπή Θεσσαλονίκης, καθώς δεν είχε εκλεγεί βουλευτής στην αναμέτρηση του 2007, στην ανακοίνωση που εξέδωσε, κάνει λόγο για φαινόμενα «συκοφάντησης και αμφισβήτησης στελεχών» τα οποία δεν έσπευσε να καταδικάσει το ΠΑΣΟΚ.

Ρε τον φουκαρά, τον συκοφάντησαν... Τι τραβάνε κι αυτοί οι αγωνιστές του σοσιαλισμού!

Εδώ το πλήρες ρεπορτάζ της Καθημερινής!

Η αερολογία του τίποτα

Βρήκα σε ένα θεόπληκτο ιστολόγιο ένα κείμενο περί αθεΐας και θεού, αντιγραμμένο από άλλο όμοιο ιστολόγιο το οποίο, όπως ξέρουμε, απ' τη μια μεριά κάνει κήρυγμα θεοπληξίας κι απ' την άλλη οι κηφήνες που το τροφοδοτούν, κατηγορούνται ότι κάνουν οικοπεδικές συναλλαγές και τσεπώνουν χρήμα σε συνεργασία με πολιτικούς. Το κείμενο είναι συνονθήλευμα ασυναρτησιών, όπως όλα αυτά, τα οποία ακούν πιστοί στις εκκλησίες και μετά λένε: «Ωραία τα είπε», αλλά κανείς δεν είναι σε θέση να πει «τί είπε»... Κήρυγμα του τίποτα!

Θεώρησα σκόπιμο να γράψω εκεί επώνυμα ένα σχόλιο και να επισημάνω στο συντάκτη του κειμένου ότι αυτά που γράφει είναι ασυνάρτητα, ο ίδιος είναι ιδιοτελής και επαγγελματίας πιστός και ψωμίζεται από την πίστη που πλασάρει. Φυσικά, δεν περίμενα να δημοσιεύσει το σχόλιό μου, όπως και συνέβη, αφού δεν έχει τι να ανταπαντήσει... Οι «δικοί του» έτσι κι αλλιώς δεν σώζονται από την αγωνία τους και είναι καταδικασμένοι να πεθάνουν με την ελπίδα να μην πεθάνουν...

Εδώ λοιπόν ένα απόσπασμα από το παραμηλητό του θεόπληκτου:

Υπάρχει μια λέξη που αγκυλώνει, που τρυπά τις συνειδήσεις σήμερα, μια λέξη που ενοχλεί, που προκαλεί έξαψη, λοιδορία, εχθρότητα, μίσος τυφλό, μια λέξη που καίει, που εξαγριώνει τους πολλούς των καιρών μας, λέξη-καρφί, λέξη-μαχαίρι, λέξη-πυρακτωμένη βουκέντρα που εξεγείρει, που ερεθίζει, που γεννά μανία σατανική και λύσσα.

[...]

Ποτέ άλλοτε οι άνθρωποι δεν τον είχαν μισήσει, δεν τον είχαν αρνηθεί και δεν τον είχαν καταδικάσει σε θάνατο με τέτοια λυσσαλέα επιμονή και τόσο αβυσσαλέο μίσος, όσο στη δική μας εποχή. Και ποτέ άλλοτε οι άνθρωποι δεν είχαν, όσο οι άνθρωποι της εποχής μας, την ανάγκη του Θεού. Γιατί τώρα όχι πια μοναχικές συνειδήσεις αλλά ολάκερες κοινωνικές ομάδες, στρώματα λαού, αυτή η ίδια η ιστορία για πρώτη από τότε που πλάστηκε ο κόσμος φορά, ζουν με τόσο εξουθενωτική ένταση κι ενάργεια οριακές καταστάσεις, καταστάσεις που συντρίβουν θεσμούς, μορφές ζωής, τύπους κοινωνιών, καταστάσεις που υψώνουν το φάσγανο του ολοκληρωτικού θανάτου της ελευθερίας του ανθρώπου — θανάτου αυτού του δεύτερου, όχι λιγότερο τραγικού.

Κι εδώ το επώνυμο σχόλιό μου στη συγκεκριμένη ανάρτηση, εμπλουτισμένο με μικρές βελτιώσεις, το οποίο δεν δημοσιεύτηκε, βέβαια:

"Ποτέ άλλοτε οι άνθρωποι δεν τον είχαν μισήσει ... με τέτοια λυσσαλέα επιμονή και τόσο αβυσσαλέο μίσος, όσο στη δική μας εποχή." Υπερβάλλεις, ίσως κρίνεις εξ ιδίων. Γιατί να μισήσεις κάτι ανύπαρκτο; "Ποτέ άλλοτε οι άνθρωποι δεν είχαν, όσο οι άνθρωποι της εποχής μας, την ανάγκη του Θεού." Και πάλι υπερβάλλεις γιατί αγνοείς την Iστορία.

• Ξέρεις πόσο χρειάζονταν το θεό οι άνθρωποι, όταν έρχονταν οι χριστιανοί ιεροκήρυκες και εκπολιτιστές, οι ιεροεξεταστές, οι σοφοί της ορθής πίστης, οι στρατιές των θεοφώτιστων  σταυροφόρων και κατέσφαζαν τους αδιάφορους, τους αλλόθρησκους, τους αλλόδοξους;

Τελικά "οι φωταψίες της Αναγέννησης, τα πυροτεχνήματα του Διαφωτισμού, οι ιαχές του επιστημονικού καλπασμού και της τεχνολογίας" που γράφεις περιφρονητικά αλλά αξιοποιείς καθημερινά στη ζωή σου με ευχαρίστηση, διέσωσαν τους λαούς, τους ανθρώπους και όλους εμάς από το μίσος των αφοσιωμένων θρησκόληπτων κατά της ζωής. Αφενός δεν τα καταλαβαίνεις αυτά, αφετέρου δεν έχεις το ήθος να σεβαστείς τους αγώνες και την επιτυχία κάποιων πρωτοπόρων. Έβαλαν βέβαια εσένα και τους ομοίους σου στη σκιά της ιστορίας και του πολιτισμού και γι' αυτό τους μισείτε. 

• Ξέρεις πόσο χρειάζονταν το θεό οι άνθρωποι, όταν ενέσκηπτε εξ Ανατολών ο μαύρος θάνατος και οι πανικόβλητοι κληρικοί διέδιδαν ότι ο θεός της αγάπης τον στέλνει, επειδή οι άνθρωποι είναι αμαρτωλοί;

Τελικά, με την Ιατρική και τη Φαρμακολογία ακυρώθηκαν η "θεϊκή πανούκλα", η "αγία χολέρα", ο "ιερός τύφος" αλλά και η ανάγκη για ένα "πάνσοφο" θεό! Αυτή τη ζημιά σας έκαναν η Αναγέννηση, ο Διαφωτισμός και η Επιστήμη, γι' αυτό προσπαθείς να τα χλευάσεις με την πολυλογία του αποτυχημένου...

• Φαντάστηκες ποτέ, κήρυκα της αγάπης, πόσο χρειάζονταν το θεό οι άνθρωποι, μικροί μεγάλοι, άσπροι μαύροι μελαμψοί, άντρες γυναίκες, κοινωνικά σπουδαίοι και ασήμαντοι, που βρέθηκαν στους δίδυμους πύργους της Ν.Υ., οι οποίοι κατέρρευσαν στο όνομα του θεού;

Πού ήταν ο θεός σου, όταν εσύ έβλεπες στην τηλεόραση τους ουρανοξύστες να καταρρέουν και μέσα υφίσταντο ανύποπτοι άνθρωποι ένα φρικιαστικό θάνατο; Κάπου κατά βάθος χαιρόσουν γιατί νόμιζες ότι επιβεβαιώνονται οι ιδεοληψίες και η ελπίδα σου για καταστροφή, δικαιωνόταν η μισανθρωπία σου! Τελικά όμως και πάλι ακυρώνεται ο "παντοδύναμος" θεός με τα προληπτικά μέτρα ασφαλείας της κοινωνίας και του κράτους!

• Για ποιο θεό μιλάς; Γιατί δεν κατέβηκε στη Γη, τότε και τώρα, να κάψει εκείνους που έκαναν κατάχρηση της ύπαρξης και του ονόματός του, εγκλήματα που προσπαθείς κι εσύ να δικαιολογήσεις με την μπουρδολογία της θεολογίας;

• Γιατί δεν έκοψε τα χέρια εκείνων των θεόπληκτων που σκότωσαν διαχρονικά αδύναμους ανθρώπους, υπερήλικες, γυναίκες και παιδιά και κάνεις ότι δεν καταλαβαίνεις;

• Γιατί άφησε τους πιστούς χριστιανούς να βομβαρδίζουν και να καίνε με ναπάλμ μικρά παιδάκια στο Βιετνάμ και αλλού; Ξέρεις ότι πριν ξεκινήσουν τις πτήσεις οι αεροπόροι του Χριστού, παρακολουθούσαν λειτουργία και μετελάμβαναν κατά τα ειδωλολατρικά έθιμά τους που τηρείς κι εσύ;

• Γιατί επέτρεψε ο θεός σου στον πιστό Μπους και στον επίσης πιστό Μπλερ (αμφότεροι "συνομιλούσαν" μαζί του!) να εισβάλουν στο Ιράκ και να μακελέψουν εκατοντάδες χιλιάδες αμέτοχους και ανυποψίαστους ανθρώπους; (δεν γράφω "αθώους" γιατί, ακόμα κι αν ήταν ένοχοι για κάτι, κανείς σταυροφόρος δεν νομιμοποιείται να τους εξοντώσει!)

• Γιατί επιτρέπει ο Γιαχβέ στους Ισραηλινούς να δολοφονούν τους Παλαιστίνιους και ταυτόχρονα δεν αντιδρά ο Αλλάχ για να σώσει τους πιστούς του;

• Γιατί έδινε εντολή στον "εκλεκτό λαό του" ο θεός των Ιουδαίων που ασπάζεσαι κι εσύ, να σκοτώσει όλες τις γυναίκες του εχθρού και να κρατήσει τις παρθένες για "χρήση του"; (διαβάζεις Π.Δ. ή την έχεις για τα κορόιδα που πληρώνουν;)

Θα μου πεις, πώς να κατέβει και να παρέμβει κάτι ανύπαρκτο; Και θα έχεις απόλυτα δίκιο!

 

Αριστερά: χριστιανοί προσεύχονται στο θεός τους να τους βοηθήσει να φάνε λάχανο τους εχθρούς,
Δεξιά: Ισραηλινοί στρατιώτες προσεύχονται επίσης για να φάνε λάχανο τους δικούς τους εχθρούς.
Ο Επίκουρος είχε πει ότι, ακόμα κι αν υπάρχουν θεοί, αυτοί δεν ασχολούνται με τις δραστηριότητες και τις επιθυμίες των ανθρώπων, γιατί οι άνθρωποι ζητάνε πάντα το κακό των άλλων και, αν οι θεοί τούς εισάκουγαν, δεν θα είχε μείνει κανείς ζωντανός!

Αλλά στο τέλος, σου βγαίνει η αλήθεια: ο φόβος του θανάτου είναι που σε σπρώχνει -αν δεν είσαι ιδιοτελής επαγγελματίας πιστός- να πιστεύεις στο θεό, γιατί δεν έχεις κατανοήσει τη φύση που προβλέπει για όλα τα όντα της τη γέννηση και το θάνατο! Είσαι αλαζονικός, θέλεις εσύ που γεννήθηκες (μια απειροελάχιστη μειονότητα μπροστά στο πλήθος των σπερματοζωαρίων που ποτέ δεν έγιναν έμβρυα), να μην πεθάνεις ποτέ, να ακυρώσεις για λογαριασμό σου ένα μέρος των νόμων της φύσης. Θέλεις να μην γεννηθούν άλλοι, να μείνετε εσύ και κάποιοι ομόδοξοί σου αιώνια, 300, 800, 2000 χρόνια! Η αλαζονεία σε κάνει να αρνείσαι το δικαίωμα ζωής σε πολλούς άλλους, αφού δεν χωράμε περισσότεροι στη Γη.

Ζεις για το προσωπικό μεγαλείο σου και διαδίδεις ιδεοληψίες - αν κι εγώ πιστεύω ότι το κάνεις εξ επαγγέλματος και ιδιοτελώς!

Εδώ μια πληρέστερη απόκρουση της ιδέας του θεού με κριτήριο τη θεοδικία! Βλέπε επίσης >>>

Απο-βάπτιση - Διαγραφή

Περισσότεροι από 100.000 Βρετανοί έχουν πρόσφατα κατεβάσει “πιστοποιητικά απο-βαπτίσεως” από το Διαδίκτυο για να αποκηρύξουν την χριστιανική πίστη, στην οποία τους ενέταξαν εν αγνοία τους και σε μικρή ηλικία. Η πρωτοβουλία που ξεκίνησε από μια ομάδα που ονομάζεται Εθνική Άθρησκη Κοινότητα (NSS), ακολουθεί εκστρατείες εδώ και αλλού, συμπεριλαμβανομένης μιας αφίσας λεωφορείου του Λονδίνου που πυροδότησε διαμαρτυρίες, κηρύσσοντας πως “Πιθανώς δεν υπάρχει Θεός”.

“Τώρα παράγουμε πιστοποιητικά σε περγαμηνή και έχουμε πουλήσει 1.500 μονάδες για τρεις λίρες (4,35 δολάρια, 3,20 ευρώ) το καθένα”, δήλωσε ο πρόεδρος της NSS Terry Sanderson, 58 χρονών, νοσοκόμος στο επάγγελμα. Ο John Hunt, ένας 58χρονος από το Λονδίνο και ένας από τους πρώτους που προσπάθησε να «απο-βαπτιστεί», θεωρεί ότι ήταν πολύ μικρός όταν τον βάφτισαν σε ηλικία πέντε μηνών.

Ο νοσοκόμος είπε ότι απευθύνθηκε στην Αγγλικανική Εκκλησία για να της ζητήσει να αφαιρέσει το όνομά του. “Είπαν ότι είχαν ζητήσει νομική συμβουλή και ότι θα πρέπει να βάλω μια ανακοίνωση στο London Gazette”, δήλωσε ο Hunt, αναφερόμενος σε μία από τις επίσημες εφημερίδες της βρετανικής κυβέρνησης. Αυτό έκανε λοιπόν – η ανακοίνωση της αποκήρυξής του δημοσιεύθηκε στο Gazette τον Μάιο του 2008, με αποτέλεσμα να τη διαβάσουν πολλοί ακόμα Βρετανοί και να ακολουθήσουν τον Hunt.

Ο Michael Evans, 66 χρονών, καυτηρίασε τη βάφτιση των παιδιών ως “μια μορφή παιδικής κακοποίησης” και είπε ότι, όταν παραπονέθηκε στην εκκλησία όπου βαφτίστηκε, του είπαν να καταφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Δηλαδή περίπου, τώρα σε παγιδεύσαμε, κάνε εσύ δικαστικές ενέργειες για να μας ξεφορτωθείς! Η Εκκλησία της Αγγλίας είπε ότι η επίσημη θέση της είναι να μην τροποποιεί τα αρχεία της.  “Η αποκήρυξη του βαπτίσματος είναι ένα ζήτημα μεταξύ του ατόμου και του Θεού”, είπε εκπρόσωπος της Εκκλησία στο AFP, ενώ ο νηπιοβαπτισμός φαίνεται να είναι ένα ζήτημα μεταξύ "πιστού" και των παπάδων, οι οποίοι θα τον αρμέγουν για όλη του τη ζωή.

Οργανωτές “απο-βαπτίσεως” λένε πως η πρωτοβουλία είναι μια απάντηση σε αυτό που βλέπουν ως αυξανόμενη τραχυφωνία από εκκλησίες – το αργότερο την περασμένη εβδομάδα, όταν ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ ανακίνησε παγκόσμια διένεξη σε ένα ταξίδι στην ρημαγμένη από το AIDS Αφρική, λέγοντας ότι η χρήση προφυλακτικού θα μπορούσε να συντελέσει στην περαιτέρω εξάπλωση της νόσου! (μόνο παπάδες θα μπορούσαν να διαστρεβλώσουν τόσο πολύ την πραγματικότητα!) “Η Καθολική Εκκλησία είναι τόσο πολιτικά ενεργή αυτή τη στιγμή, που νομίζω ότι από εκεί προέρχεται η εχθρότητα”, δήλωσε ο Sanderson. “Στις καθολικές χώρες υπάρχει μια πολύ έντονη αίσθηση του να θέλουν να τιμωρήσουνν την εκκλησία με το να την αφήνουν.”

Στη Βρετανία, όπου τα στοιχεία της κυβέρνησης αναφέρουν ότι σχεδόν το 72 τοις εκατό του πληθυσμού προσδιορίζουν τους εαυτούς τους ως Χριστιανούς, ο Sanderson αισθάνεται ότι αυτή η “εχθρότητα” τροφοδοτεί το κίνημα της “απο-βαπτίσεως”. Ο θεολόγος Paul Murray στο Durham University διαφωνεί. “Δεν είναι αυτό η εμπειρία μου”, είπε, αλλά αναγνωρίζει ότι υπάρχει μια αλλαγή στον αέρα.

“Βρισκόμαστε σε ένα ενδιαφέρον κλίμα όπου ο καθολικισμός και άλλα συστήματα πεποιθήσεων έχουν μεταφερθεί στη δημόσια, πλουραλιστική αρένα, παράλληλα με τους αθρηκευτιστές”, είπε. Κινήματα “απο-βαπτίσεως” έχουν ήδη παρουσιαστεί και σε άλλες χώρες.

Στην Ισπανία, το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάνθηκε υπέρ ενός άνδρα από την Βαλένθια, του Manuel Blat, λέγοντας ότι σύμφωνα με τη νομοθεσία περί προστασίας των δεδομένων θα μπορούσε να σβήσει το αρχείο της βαπτίσεώς του, σύμφωνα με μια αναφορά της International Herald Tribune. Ομοίως, η ιταλική Ένωση των Ορθολογιστών και Αγνωστικιστών (UAAR) κέρδισε μια νομική μάχη για το δικαίωμα αίτησης “απο-βαπτίσεως” το 2002, σύμφωνα με αναφορές των ΜΜΕ. Η ιστοσελίδα της ομάδας φέρει μια φόρμα”απο-βαπτίσεως” για να διευκολύνει τα πράγματα.

Σύμφωνα με τον γραμματέα του UAAR Raffaele Carcano, περισσότερα από 60.000 από αυτές τις φόρμες έχουν κατεβαστεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια και συνεχίζουν να κατεβάζονται με ρυθμό περίπου 2.000 τον μήνα. Άλλα 1000 έντυπα κατεβάστηκαν μέσα σε μια μέρα, όταν η ομάδα πραγματοποίησε την πρώτη της εθνική ημέρα “απο-βαπτίσεως” την περασμένη 25 Οκτωβρίου.

Αλλού, ένα αθρησκευτικιστικό κίνημα της Αργεντινής ξεκινάει μια εκστρατεία “συλλογικής αποστασίας”, χρησιμοποιώντας το σύνθημα “Όχι στο όνομά μου” (No en mi nombre). Ο Sanderson ελπίζει ότι αποφάσεις σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες θα ανοίξουν τον δρόμο για νομική δράση στην Βρετανία, εφόσον οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαιτούν ένα επίπεδο ισότητας μεταξύ των νομοθεσιών των κρατών-μελών. “Αυτό θα ήταν ένα καλό προηγούμενο για να πούμε εμείς στον βρετανικό Information Commissioner: Άντε τώρα, ποια είναι η δικαιολογία σου;”, δήλωσε ο Sanderson. 

Οι αφίσεις στο πλάι των λεωφορείων που χτύπησαν το Λονδίνο τον Ιανουάριο πλασάραν το μήνυμα: “Πιθανώς δεν υπάρχει Θεός. Τώρα, λοιπόν, σταματήστε να ανησυχείτε, και απολαύστε την ζωή σας.“ Η κίνηση αυτή έγινε ως απάντηση σε διαφημίσεις υπέρ του Χριστιανισμού (στην πραγματικότητα διαφημίσεις κάποιας προτεσταντικής ομάδας) σε λεωφορεία, κατευθύνοντας τους περαστικούς σε μια ιστοσελίδα που προειδοποιούσε εκείνους που δεν δέχονταν τον Ιησού ότι θα υπέφεραν αιώνια στην κόλαση.

Η κωμωδιογράφος Ariane Sherine, ιθύνων νους της βρετανικής εκστρατείας λεωφορείου που είδε απομιμήσεις στη Βαρκελώνη και σε άλλες πόλεις, είπε ότι υποστηρίζει το κίνημα της “απο-βάπτισης”, αλλά δήλωσε πως οι δύο πρωτοβουλίες ήταν ξεχωριστές. Ο Sanderson παραμένει αποφασισμένος. “Το γεγονός ότι οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να πληρώσουν για τις περγαμηνές δείχνει πόσο στα σοβαρά τις παίρνουν ,” είπε.

Παρ' ημίν θα γίνει στις 18 Ιουνίου, στις 10 π.μ. συγκέντρωση ενδιαφερομένων στα ληξιαρχεία και θα υποβληθεί υπεύθυνη δήλωση με αίτημα της διαγραφή του θρησκεύματος από τις μερίδες. Απαραίτητη η αστυνομική ταυτότητα, δεν χρειάζονται χρήματα! Όχι στα δημοτικά γραφεία, αλλά στα ληξιαρχεία, εκεί που γεννήθηκε καθένας. Η εγγραφή του ληξιαρχείου δεν μεταφέρεται με κάθε μεταδημότευση, παραμένει όπου έγινε η αρχική δήλωση νεογέννητου.

Παγκόσμιο συνέδριο άθρησκων στην Αυστραλία

(Καθημερινή, 18/3/2010)

Περίπου 2.500 σύνεδροι από όλο τον κόσμο παρακολούθησαν το πρώτο (τριήμερο) Παγκόσμιο Συνέδριο Άθρησκων/Άθεων, που έγινε στη Μελβούρνη. Όπως επισημαίνει ο αυστραλιανός Τύπος, η συμμετοχή θα ήταν μεγαλύτερη, αν ήταν μεγαλύτερες και οι αίθουσες όπου διεξήχθησαν οι εργασίες του συνεδρίου, αφού τα εισιτήρια ξεπουλήθηκαν μέρες πριν από την έναρξή του.

Οι περισσότεροι από τους ομιλητές ήταν ιδιαίτερα σκληροί κατά των θρησκειών και κάποιοι που τόλμησαν να πουν πως «η άγνωστη δύναμη καλύπτει ένα κενό σε κάποιους ανθρώπους που δεν το καλύπτουν πραγματικοί άνθρωποι», αποδοκιμάστηκαν. Στόχος τους, χωρίς εξαίρεση, ήταν όλες οι θρησκείες. Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι, Βουδιστές κ.α.

Επισημάνθηκε επίσης, πως η άνοδος του αθεϊσμού στις μέρες μας είναι γεγονός, αφού, για παράδειγμα, η απογραφή του 2006 δείχνει ότι στους 100 Αυστραλούς οι 19 είναι άθρησκοι. Ανάμεσά τους και υπουργοί που δηλώνουν άθεοι.

Ο καθηγητής φιλοσοφίας Α. Γκρέιλινγκ (A.C. Grayling) είπε στους συνέδρους πως δεν ονομάζει τον εαυτό του «άθεο» γιατί, απλούστατα, δεν μπορεί ν' αρνηθεί αυτό που δεν υπάρχει. Ο ίδιος παραδέχεται ότι η θρησκεία έχει το δικαίωμα να υπάρχει και να μιλά, αλλά το πρόβλημα είναι ότι μιλά πολύ - μιλά πολύ μέσα στα σχολεία, μέσα στα κοινοβούλια, μιλά πολύ σχεδόν παντού.

Τις περισσότερες συζητήσεις τις προκάλεσε ο νεοδαρβινιστής Ρίτσαρντ Ντόκινς (Richard Dawkins), του περίφημου πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ο οποίος μίλησε για την «κατασκευή αγίων» στον 21ο αιώνα, που χαρακτήρισε σκανδαλώδη. Αναφέρθηκε μάλιστα και στο γεγονός ότι ο Πάπας θα αγιοποιήσει σύντομα την Αυστραλή Μέρι Μακίλοπ (Mary MacKillop), αφού το Βατικανό δέχεται ότι έχει κάνει δύο θαύματα.

Μάλιστα, ο εν λόγω καθηγητής έφτασε στο σημείο να αποκαλέσει τον σημερινό Πάπα, «Pope Nazi», επειδή ο τελευταίος ανήκε στη ναζιστική νεολαία του Χίτλερ και τον επέκρινε που αγιοποιεί πεθαμένες γυναίκες και πιστεύει σε «θαύματα» .

Τα φάρμακα στην Aρχαία Eλλάδα

Ανάμεσα στο μύθο, τη λαϊκή εμπειρική θεραπευτική και την επιστήμη

Γιώργος Παπαδόπουλος, Αν. Καθ. Φαρμακολογίας Παν. Αθηνών
Από το περιοδικό Αρχαιολογία, τ.102/2007

Oι αρχαίοι Έλληνες, όπως και όλοι οι λαοί, αρχαίοι και νεότεροι, πρωτόγονοι και προηγμένοι, χρησιμοποιούσαν φάρμακα για να θεραπεύουν αρρώστιες ή για να ανακουφίζουν από δυσάρεστες, επώδυνες καταστάσεις. O όρος «φάρμακο», όμως, δεν σήμαινε στην αρχαία Ελλάδα μόνο ό,τι εννοούμε συνήθως, αλλά και το δηλητήριο: αυτό που ήπιε ο Σωκράτης μετά την καταδίκη του αναφέρεται στους Πλατωνικούς Διαλόγους ως «φάρμακον».

Εξάλλου, οι σχέσεις και τα όρια μεταξύ θεραπευτικών φαρμάκων και δηλητηρίων είναι ένα θέμα που παρακολουθεί όλη την ιστορία των φαρμάκων και δεν μπορεί να αναπτυχθεί περισσότερο εδώ. Στην αρχαία Ελλάδα (όπως και σε αντίστοιχους πολιτισμούς) χρησιμοποιούσαν για θεραπευτικούς σκοπούς κυρίως μέρη φυτών (ρίζες, φύλλα, άνθη, καρποί κ.λπ.), αλλά και ζωικά προϊόντα (μέρη του σώματος ή εκκρίματα ζώων), καθώς και ανόργανες (ορυκτές) ουσίες.

Για τη χρήση τους ως φαρμάκων τα μέρη των φυτών (και τα άλλα φυσικά προϊόντα) υποβάλλονταν σε σχετικά απλές επεξεργασίες: πολτοποίηση, ξήρανση, κονιοποίηση, βράσιμο (σε νερό ή κρασί), ανάμιξη με άλλες ουσίες (π.χ. μέλι) κ.ά.

Από τα βάθη των αιώνων

Αναφορές για χρήση (και για δράσεις) φαρμάκων βρίσκουμε σε πολύ παλαιά κείμενα (και βέβαια όχι μόνο από τον ελλαδικό χώρο). Αξιοσημείωτες είναι οι σχετικές αναφορές στα ομηρικά έπη. Στην Ιλιάδα, όταν ο Άρης τραυματίζεται από τον Διομήδη, ο Δίας καλεί το γιατρό Παιήονα: Τότε ο Παιήονας απιθώνοντας πα στην πληγή βοτάνια μαλαχτικά μεμιάς τον έγιανε^. θνητός μαθές δεν ήταν. Πώς με την πρώτη το συκόγαλο το άσπρο το γάλα πήζει, κι ας είναι αριό, κι ως τ’ ανακάτωσες θωρείς το ευτύς πηγμένο^. όμοια γοργά κι αυτός τον γιάτρεψε τον αντρειωμένον Άρη.

Τα φάρμακα, ωστόσο, στα ομηρικά έπη δεν χρησιμοποιούνται μόνο για ό,τι θα ονομάζαμε καθαρά ιατρικούς σκοπούς. Η Ελένη (Oδ. δ 221) δίνει στους φίλους του Oδυσσέα το νηπενθές για να απαλύνει τη θλίψη τους για τον υποτιθέμενο χαμό του. O Ερμής (Oδ. κ 395) δίνει στον Oδυσσέα ένα φυτό, το μώλυ, για να αντιμετωπίσει τα μάγια της Κίρκης.

Oι περιγραφές για τη χρήση φαρμάκων στα ομηρικά έπη βρίσκονται μέσα σε μια μυθική αχλύ, και όχι μόνο επειδή έχουν να κάνουν με μάγια και την αντιμετώπισή τους (όπως στην περίπτωση της Κίρκης), ούτε επειδή τα αποτελέσματά τους είναι τόσο εντυπωσιακά (όπως στη θεραπεία του τραύματος του Άρη) που φθάνουν στην περιοχή του υπερφυσικού. 


Άλλωστε και τα δύο αυτά μοτίβα απαντούν επανειλημμένα σε σχέση με τα φάρμακα ακόμη και στους νεότερους χρόνους. Επιπλέον, τα αποτελέσματα φαίνεται ότι έχουν σχέση, σε σημαντικό βαθμό, και με τις ιδιότητες των προσώπων που τα χρησιμοποιούν ή τα δίνουν. O Άρης φαίνεται να θεραπεύεται με τόσο εντυπωσιακό τρόπο ίσως κυρίως επειδή δεν ήταν θνητός. Το μώλυ, πάλι, δεν μπορεί να το ξεριζώσει κανένας θνητός και πρέπει να παρέμβει ο Ερμής.

Η Κίρκη προσφέρει στον Οδυσσέα "μαγικό ποτό"

«Ριζοτόμοι», «φαρμακοπώλες» και λαϊκή ιατρική

Όπως ισχύει και για όλους τους λαούς σε αντίστοιχες ιστορικές περιόδους (αλλά και για ένα πολύ μεγάλο μέρος της ιστορίας της ανθρωπότητας), στην αρχαία Ελλάδα αυτοί που εκτελούσαν ιατρικές-θεραπευτικές δραστηριότητες ανήκαν σε διαφορετικές κατηγορίες.

Καταρχάς υπήρχαν, όπως παντού, οι «λαϊκοί θεραπευτές». Από την άλλη μεριά μπορούμε να διακρίνουμε αυτούς που θα ονομάζαμε «θεσμοθετημένους θεραπευτές». Τέτοιοι είναι στις αρχαίες κοινωνίες αρχικά οι θεραπευτές που ανήκουν στο ιερατείο (όπως στα ελληνικά Ασκληπιεία). Επιπλέον, στην αρχαία Ελλάδα εμφανίζονται σε κάποια εποχή αυτοί που θα ονομάζαμε «επιστήμονες γιατροί», όπως εκείνοι που ανήκαν στη σχολή της Κω και της Κνίδου.

Λαϊκοί θεραπευτές στην αρχαία Ελλάδα ήσαν, μεταξύ άλλων, οι ονομαζόμενοι «ριζοτόμοι» (αυτοί που κόβουν, που μαζεύουν ρίζες και, γενικότερα, φαρμακευτικά φυτά) και φαρμακοπώλαι» (αυτοί που πουλούν φάρμακα, κυρίως φαρμακευτικά φυτά). Oι άνθρωποι αυτοί, που δεν είχαν ιδιαίτερη ιατρική μόρφωση, προμήθευαν γιατρούς και αρρώστους με φαρμακευτικά φυτά, αλλά παράλληλα έδιναν και ιατρικές συμβουλές και εκτελούσαν, σε μεγάλη έκταση, θεραπείες. Ιδιαίτερα τα λαϊκά στρώματα φαίνεται ότι βασίζονταν, σε μεγάλο βαθμό, σ’ αυτούς για να αντιμετωπίσουν τις αρρώστιες τους. Κάποιοι από αυτούς είχαν κερδίσει την εκτίμηση ακόμη και των «επιστημόνων» γιατρών, οι οποίοι λάβαιναν σοβαρά υπόψη τις γνώσεις τους. Ιδιαίτερη φήμη είχε ο Κρατεύας, «ριζοτόμος» στην αυλή του Μιθριδάτη Δ΄ (α΄ μισό του 1ου αιώνα π.Χ.), ο οποίος έγραψε ένα σημαντικό βιβλίο για φαρμακευτικά φυτά, το οποίο επηρέασε τόσο τον Διοσκουρίδη όσο και άλλους μεταγενέστερους (το βιβλίο δεν σώζεται).

Φάρμακα και Ασκληπιεία

Τα Ασκληπιεία είχαν μεγάλο κύρος στη αρχαία Ελλάδα, και στην Κλασική περίοδο, ακόμη και μετά τη διάδοση της ιπποκρατικής ιατρικής, αλλά και στην Ελληνιστική και τη Ρωμαϊκή περίοδο. Oι άρρωστοι που προσέρχονταν σ’ αυτά για θεραπεία ακολουθούσαν διαδικασίες που περιλάμβαναν δεήσεις, ακροάσεις μουσικών εκτελέσεων ή θεατρικών παραστάσεων, λουτρά, δίαιτα κ.λπ.

Το τελικό στάδιο ήταν η εγκοίμηση, κατά την οποία ο άρρωστος κοιμόταν μέσα σε ειδικό χώρο του Ασκληπιείου και στον ύπνο του εμφανιζόταν ο θεός ή κάποια άλλη μορφή που εκτελούσε τη θεραπεία ή έδινε στον άρρωστο θεραπευτικές οδηγίες. Σ’ αυτό το «θεραπευτικό όνειρο» ο θεός έδινε μερικές φορές στον άρρωστο κάποιο φάρμακο, είτε συγκεκριμένο γνωστό φυτό είτε π.χ. να πιει ένα ιαματικό ποτό σ’ ένα κύπελλο. Άλλοτε πάλι του έδινε εντολή να χρησιμοποιήσει κάποιο φάρμακο όταν ξυπνήσει.

Τα φάρμακα στη λόγια γραμματεία

Στην Ιπποκρατική Συλλογή δεν σώζεται έργο (ή έστω μέρος του) που να αναφέρεται συστηματικά σε φάρμακα. Σε πολλά, όμως, έργα της Συλλογής περιέχονται διάσπαρτες γνώσεις για τις ιδιότητες και υποδείξεις για τη χρήση των φαρμάκων. Το παλαιότερο σωζόμενο έργο που αναφέρεται συστηματικά σε φάρμακα (φαρμακευτικά φυτά) είναι το Περί φυτών ιστορίαι του Θεόφραστου από την Ερεσό (372-287 π.Χ.), και συγκεκριμένα το 9ο βιβλίο του έργου. Βασικό, ωστόσο, σημείο αναφοράς στην ιστορία των επιστημονικών γνώσεων για τα φαρμακευτικά φυτά είναι το βιβλίο του Διοσκουρίδη Περί ύλης ιατρικής.

Γράφτηκε ανάμεσα στο 60 και το 78 μ.Χ. O Διοσκουρίδης γεννήθηκε στην Ανάζαρβο της Κιλικίας και ταξίδεψε σε πολλές χώρες –κατά μία, όχι βεβαιωμένη, εκδοχή, ως γιατρός στα ρωμαϊκά στρατεύματα– και είχε την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά πολλά φαρμακευτικά φυτά και τις χρήσεις τους σε διάφορους λαούς και περιοχές. Η σημασία του έργου του Διοσκουρίδη έγκειται τόσο στον όγκο των γνώσεων που περιέχει όσο και στην επίδραση που άσκησε στους περισσότερους κατοπινούς συγγραφείς μέχρι την Αναγέννηση, αλλά και αργότερα.

Την ίδια εποχή με το έργο του Διοσκουρίδη γράφεται το Naturalis historia του Πλίνιου (23-79 μ.Χ.), μια εγκυκλοπαίδεια που φιλοδοξεί να περιέχει όλα όσα ήσαν γνωστά σχετικά με τη φύση. Στο έργο αυτό περιλαμβάνονται και πολλά για τη θεραπευτική χρήση φυτών (και άλλων φυσικών προϊόντων).

Η τελική συστηματοποίηση των γνώσεων σχετικά με τα φάρμακα (όπως και όλου του σώματος γνώσεων της αρχαίας ελληνικής ιατρικής) γίνεται με τον Γαληνό (129-199/200 ή 216/217 μ.Χ.). O Γαληνός γεννήθηκε στην Πέργαμο της Μ. Ασίας, σπούδασε ιατρική εν μέρει στην Αλεξάνδρεια (το σημαντικότερο τότε κέντρο ελληνικής ιατρικής, επιστήμης και φιλοσοφίας) και χρημάτισε προσωπικός γιατρός των αυτοκρατόρων Μάρκου Αυρήλιου και Κόμμοδου. Σχετικά με τα φάρμακα, τα έργα του Γαληνού ενσωματώνουν πολλά στοιχεία από τον Διοσκουρίδη και από άλλους συγγραφείς.

Άλλα κεφάλαια της δημοσίευσης:

• Η προέλευση των γνώσεων για τα φάρμακα
• Φάρμακα για την αποκατάσταση της «ισορροπίας» των χυμών και των ποιοτήτων
• Oι «δυνάμεις» των φαρμάκων
• Φάρμακα, «δίαιτα» και η «θεραπευτική δύναμη της φύσης»

Μαθηματικά, μοχλός πολιτικής

(Α. Γαλδαδάς, Βημα, 1/5/2010)

Χριστίνα Π.Φίλη: Εξουσία και Μαθηματικά

Υπάρχουν φασιστικά Μαθηματικά; Ναι, μας λέει η συγγραφέας του βιβλίου και αναφέρει το παράδειγμα του ιταλού μαθηματικού Ρicone που δηλώνει με υπερηφάνεια το 1927 με τον Μουσολίνι στο τιμόνι της χώρας ότι αποτελεί παράδειγμα «φασίστα μαθηματικού» και ονομάζει την έρευνα στο δικό του χώρο «Φασιστικά Μαθηματικά» γιατί «συμβάλλουν στην ενδυνάμωση της παραγωγικότητας του έθνους καθώς και στην ανάπτυξη της πολεμικής μηχανής». 

Δεν είναι η μόνη στιγμή που τα Μαθηματικά συνδέονται με την πολιτική και αυτό γίνεται εντελώς σαφές μέσα από τις σελίδες του ογκώδους αυτού βιβλίου που παρουσιάζει σε δεκαέξι ενότητες, από τη δολοφονία της Υπατίας το 415 μ.Χ. ως το 1938, όταν αποσύρεται ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή από τα γερμανικά πανεπιστήμια, πλήθος παραδειγμάτων. Ενδιάμεσα ο αναγνώστης θα συναντήσει τον Ομάρ Καγιάμ, τον Λάιμπνιτζ, τον Οϊλερ, τον Κοσί, τον Μπολτζάνο, τον Γιεγκόροφ, τον Λουζίν και πολλούς άλλους. Κεντρική ιδέα του βιβλίου είναι ότι κακώς νομίζουμε πως η επιστήμη των Μαθηματικών βρίσκεται μακριά από κάθε μορφή εξουσίας και κατά τη συγγραφέα: «οι διάκονοι αυτής της επιστήμης ήταν σχεδόν πάντα κοντά στους άρχοντες και τους υπηρετούσαν πιστά ως φιλόσοφοι, γεωμέτρες, αστρονόμοι, μηχανικοί».

Το ότι το βιβλίο σταματάει στο 1938 δεν σημαίνει κατ΄ ανάγκην και ότι σταμάτησε η συνδιαλλαγή των ορθολογιστών επιστημόνων με την ανορθολογική εξουσία. Στο διάστημα πάντως των 1.500 ετών που καλύπτει, δίνει άφθονα στοιχεία για τον τρόπο που κατάφεραν (ή δεν κατάφεραν μερικές φορές) οι μαθηματικοί να συνδιαλλαγούν με την εξουσία. Αν και έχει κάνει σπουδές Μαθηματικών, η συγγραφέας αποφεύγει κάθε εμβάθυνση στο μαθηματικό κομμάτι της προσφοράς των «ηρώων» που παρελαύνουν από τις σελίδες του βιβλίου, ίσως για να μη διώξει τους αναγνώστες που δεν αισθάνονται καλά με τα Μαθηματικά. 

Το ότι έχει βραβευτεί το βιβλίο από την Ακαδημία Αθηνών, κατά τη γνώμη μου, ούτε προσθέτει ούτε αφαιρεί τίποτε για τον επίδοξο αναγνώστη, πιο πολύ πρέπει να μετρήσει το ότι η 65 ετών σήμερα συγγραφέας, που είναι και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, συγκέντρωσε μετά από έρευνα ετών όλες αυτές τις περιπτώσεις και τις συμπεριφορές των Μαθηματικών μέσα στους αιώνες σε ένα χρήσιμο βιβλίο. Και εκεί υπάρχει ένας πλούτος στοιχείων στις επτακόσιες και περισσότερες σελίδες του, ιδιαίτερα στις σημειώσεις, που δείχνει ότι η συγγραφέας έχει συλλέξει με πολλή επιμονή τα στοιχεία της. Η μέτρια σελιδοποίηση και κάποιες τυπογραφικές αβλεψίες, όπου υπάρχουν, δεν καταφέρνουν, ευτυχώς, να αλλοιώσουν το τελικό αποτέλεσμα και τη χρησιμότητα του βιβλίου. Ενός βιβλίου που συνιστάται εκτός των άλλων και σε όσους εκπαιδευτικούς θα ήθελαν να διανθίσουν τις παραδόσεις τους και με μια παρουσίαση του περίγυρου του σχετικού με κάποια κεφάλαια των Μαθηματικών.

Φυσικά εγώ διαφωνώ με το χαρακτηρισμό "φασιστικά μαθηματικά", επειδή κάποιος Ιταλός τρελαμένος έθετε τα δικά του στην υπηρεσία του φασισμού. Φασίστας μαθηματικός υπάρχει αλλά δεν υπάρχουν ιδεολογικοποιημένα μαθηματικά, όπου κάτι αποκρύπτεται, επειδή δεν ταιριάζει στις κυρίαρχες πολιτικές αντιλήψεις. Έχει γίνει αυτό με την επιστήμη γενικότερα από τον εκκλησιαστικό μηχανισμό, ο οποίος προσπαθούσε το Μεσαίωνα να ελέγξει τις εξελίξεις και να διατηρήσει τον έλεγχο των διανοουμένων! Έφαγε τα μούτρα του παρά τα εγκλήματα σε βάρος πολλών επιστημόνων... Τελευταίο γνωστό κρούσμα είχαμε με τα κομμουνιστικά κόμματα, τα οποία παλαιότερα απέρριπταν τον Δαρβίνο, τον Φρόιντ κτλ., αλλά σταδιακά παρασύρθηκαν από τις γενικότερες αντιλήψεις και αποδέχτηκαν τις σχετικές επιστημονικές απόψεις.

Διαβούλευση

Από την Επιθεώρηση Πολιτικής και Ηθικής Θεωρίας "Επιστήμη & Κοινωνία"

Η δημοκρατία είναι μια ουσιωδώς επίμαχη και αμφισβητούμενη έννοια. Εξ ου και στην πολιτική θεωρία υπάρχουν πλήθος υποδειγμάτων που δια μέσου της ιστορίας αντιτίθενται, αλληλοαναιρούνται ή/ και αλληλοσυμπληρώνονται. Η ουσιώδης αμφισβητησιμότητα της δημοκρατίας δεν είναι ένα τεχνητό σημασιολογικό ζήτημα που προκύπτει αίφνης από την εννοιολογική ‘υπερέκταση’, την ομώνυμη ή συνώνυμη χρήση της λέξης (όταν, δηλαδή, με τον ίδιο όρο σημαίνουμε πολλές έννοιες ή όταν χρησιμοποιούμε πολλές λέξεις για να σημάνουμε μία έννοια). Δεν συνίσταται όμως και στις διαφορετικές ‘αναγνώσεις’ ενός κοινού κατά τα άλλα νοηματικού συστήματος.

Στις δυτικές τουλάχιστον χώρες ή, τέλος πάντων, στις χώρες του λεγόμενου 'πρώτου κόσμου', η δημοκρατία είναι μια ουσιωδώς επίμαχη έννοια διότι παντού αναφέρεται σε ένα επιθυμητό δέον ενώ, ταυτόχρονα, τα πολλαπλά στοιχεία που την απαρτίζουν σταθμίζονται διαφορετικά από επιμέρους κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις και συνεπώς το πεδίο και τα κανονιστικά κριτήρια εφαρμογής της είναι δυνάμει ανοικτά (W. Connolly, The Terms of Political Discourse, 1983, σ. 10-11).

Ως εκ τούτου, (α) η ανταγωνιστική διαπραγμάτευση για το περιεχόμενο της έννοιας της δημοκρατίας αφορά και την ίδια τη δημοκρατία ως πολιτική διαδικασία και πράττειν και (β) ούσα ουσιωδώς επίμαχη, η δημοκρατία είναι ταυτόχρονα και μια κανονιστική και αξιοδοτούσα έννοια. Τα εκάστοτε κριτήρια που προκρίνονται για τη στοιχειοθέτησή της (συμμετοχή, ισότητα, ελευθερία, κοινωνία πολιτών, δημόσια αγαθά και αρετές, εκλογές, λογοδοσία, δικαιώματα, διαβούλευση, αντιπροσωπευτικότητα, πλουραλισμός, νομιμοποίηση κ.λπ.) δεν είναι μόνο περιγραφικά αλλά και, αν όχι πρωτίστως, βαθύτατα αξιολογικά, κάτι στο οποίο βέβαια εκφράζει τις αντιρρήσεις της η ορθολογική οπτική της θεωρίας των παιγνίων (A. Przeworski, Δημοκρατία και Αγορά, 1998, σ. 33)  (άλλα κείμενα >>>)

Ρίτσαρντ Ντόκινς: Με προσβάλλει...

Ολόσωμο αγαλματίδιο Επίκουρου

Με βάση την κορωνίδα ενός ορειχάλκινου λυχνοστάτη του 1ου πx αιώνα, από την έπαυλη των επικούρειων παπύρων στην Ηράκλεια της Καμπανίας, η οποία φιλοξενείται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης, καταφέραμε να αναπαραγάγουμε το ολόσωμο άγαλμα, εμπνευσμένο από σμίκρυνση ελληνιστικού ανδριάντα. 

Μόνον ο Επίκουρος και οι μαθητές του απεικονίζονταν με βιβλία στα χέρια, προκειμένου να υποδείξουν ότι το μέσο για την απαλλαγή του ανθρώπου από τους υπαρξιακούς φόβους είναι η επιστημονική γνώση, η οποία μεταδίδεται διαμέσου των κειμένων. Το ύψος του αγαλματιδίου είναι 28 εκατοστά!

(Παραγγελίες του αγαλματίδιου: Εκδόσεις: ΒΕΡΕΤΤΑ, Κοσκινού, 85100-ΡΟΔΟΣ, τηλ: 2241072648,  www.verettas.gr, email: info@verettas.gr. Έρχεται με αντικαταβολή!)

Προδιαγεγραμμένη η πτώχευση

Ακούμε εδώ και 20-30 χρόνια ότι πρέπει να ανοίξουν τα κλειστά επαγγέλματα και οι περιορισμοί στις χρεώσεις, γιατί εμποδίζουν την ανάπτυξη, να καταργηθούν οι "φόροι υπέρ τρίτων" κτλ. κτλ. Κάθε κυβέρνηση τα είχε στο πρόγραμμά της αλλά τα έδινε ως σκυτάλη στην επόμενη κι εκείνη στη μεθεπόμενη κ.ο.κ. καθεξής! Τώρα τελείωσαν όμως τα ψέματα και επιβάλλει το ΔΝΤ ορθολογισμό... και τι γίνεται;

• Ο υπουργός συγκοινωνιών (ή όπως αλλιώς λέγεται) ορίζει να βγαίνουν οι άδειες για φορτηγά με κόστος που φτάνει τις τιμές της μαύρης αγοράς και άλλα καρυκεύματα. Δλδ., κλείνει ακόμα περισσότερο το επάγγελμα.
• Ο υπουργός δικαιοσύνης μαγειρεύει το θέμα των αμοιβών δικηγόρων και συμβολαιογράφων έτσι, ώστε να χειροτερεύει η κατάσταση, αντί να ανοίγουν τα επαγγέλματα.
• Η αρμόδια υπουργός στηρίζει ουσιαστικά το "καμποτάζ" που επιτρέπει σε ναυτεργάτες της ξηράς να ελέγχουν την κίνηση των τουριστικών πλοίων...
  
• Ο υπουργός Οικονομικών (ή όπως αλλιώς λέγεται) εισάγει στο λογαριασμό της ΔΕΗ φόρο υπέρ των επιδομάτων των Τελωνειακών...

Και άλλα πολλά και διάφορα στην ίδια κατεύθυνση, μόνο από τις εφημερίδες μιας ημέρας...

Εννοείται όλα αυτά γίνονται για να παραπλανηθούν οι κουτόφραγκοι, τα κορόιδα του ΔΝΤ και της ΕΕ και να δώσουν το χρήμα τους χωρίς να αλλάξει τίποτα. 

Εννοείται επίσης ότι, τον Ιούλιο που θα διαπιστώσουν ότι δεν έχει γίνει τίποτα, θα αναγκάσουν την κυβέρνηση να πάρει νέα μέτρα, εναντίον των μισθωτών και των συνταξιούχων, όχι σε βάρος δικηγόρων, συμβολαιογράφων, φορτηγατζήδων  και λοιπόν ευνοημένων!!

Γράφει ο Στέφανος Κασιμάτης στην Καθημερινή της 21^ης Μαΐου:

• Ο Δ. Ρέππας απελευθερώνει τις μεταφορές υπό τις επευφημίες των φορτηγατζήδων.
• Ο ογκόλιθος της πομφόλυγος Χ. Καστανίδης αγωνίζεται να περισώσει τα προνόμια των δικηγόρων.
• Ο Ευ. Βενιζέλος δίνει παραγγελίες για εξοπλισμούς.
• Η κυρία Μαριλίζα υπνώττει τον ύπνο του δικαίου, πανευτυχής με την ιδεολογική συνέπειά της.
• Η κυρία Διαμαντοπούλου διατηρεί την κατάργηση της βάσης του 10 και συνεχίζει την πολιτική της υποκατάστασης του τοπικού στρατοπέδου από το τοπικό ΤΕΙ.
• Η θεία Λούκα παραπέμπει για τον Σεπτέμβριο την απλούστευση των διαδικασιών για την ίδρυση επιχειρήσεων.

Αν εξαιρέσει κανείς ελαχίστους –τον Γ. Παπακωνσταντίνου, παρά τις αρχικές γκάφες, τον Γ. Ραγκούση και τον Α. Λοβέρδο–, οι υπόλοιποι κάνουν ο καθένας τους αυτό που γνωρίζει, έστω κι αν δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα στη οποία προσγειωθήκαμε μετά τις 23 Απριλίου. Ολα αυτά, δε, συμβαίνουν υπό την ηγεσία ενός πρωθυπουργού ο οποίος τρέχει σε δευτερευούσης σημασίας διεθνείς συνάξεις – για την Καραϊβική, την Ισπανία, τη Μέση Ανατολή κτλ.

Αυτά ο Σ. Κασιμάτης. Εγώ έχω να πω ότι το πλοίο έχει ήδη συγκρουστεί με το παγόβουνο και το πολιτικό προσωπικό κάνει στην πίστα τις τελευταίες χορευτικές φιγούρες...