25 November 2009

Ο καυγάς για το προβάδισμα των αμαξών

Πρόκειται για μια αντιδικία που εξελίχθηκε στο Λονδίνο μεταξύ Ισπανών και Γάλλων διπλωματικών εκπροσώπων, με την οποία παγιδεύτηκαν οι Ισπανοί και αναγνωρίστηκε η Γαλλία ως σημαντικότερη ευρωπαϊκή δύναμη.

Το επεισόδιο συνέβη στις 30 Σεπτεμβρίου 1661, όταν επρόκειτο να γίνει πανηγυρική υποδοχή του νέου Σουηδού πρέσβη. Τόσο ο Γάλλος πρέσβης, Godefroy d'Estrades, όσο και ο Iσπανός, Carlos de Vatteville, διεκδίκησαν να προηγηθεί η άμαξά τους στην πομπή υποδοχής του Σουηδού.

Λέγεται ότι ο ίδιος ο βασιλιάς της Γαλλίας, Λουδοβίκος 14ος, («βασιλιάς Ήλιος») κατέστρωσε ένα σχέδιο σύγκρουσης, ώστε να τεθεί επικεφαλής η γαλλική άμαξα με κάθε μέσο. Αν γινόταν αυτό αποδεκτό, θα ήταν μια επιβεβαίωση ότι η Γαλλία αναγνωρίζεται ως η μεγαλύτερη δύναμη, αν δεν γινόταν, θα το επέβαλλε ο Λουδοβίκος με διπλωματικά ή στρατιωτικά μέσα. Έτσι ζητήθηκε από το Γάλλο πρέσβη και τους συνοδούς του να είναι καλά οπλισμένοι και να αντιμετωπίσουν κάθε τυχόν πρόκληση.

Οι Ισπανοί μάλλον πληροφορήθηκαν τα γαλλικά σχέδια από μεθοδευμένες διαρροές και όπλισαν επίσης το δικό τους πρέσβη και τους συνοδούς του, ταυτόχρονα προσέλαβαν όμως διάφορους Εγγλέζους, οι οποίοι θα συμμετείχαν ως θεατές στη διαδρομή των υψηλών καλεσμένων και θα επενέβαιναν να υποστηρίξουν τον Ισπανό πρέσβη.

Στη δεδομένη στιγμή διεκδίκησαν αμφότερες οι άμαξες την προτεραιότητα στην πομπή και άρχισαν να πέφτουν εκατέρωθεν πυροβολισμοί. Ταυτόχρονα επενέβησαν οι «αμέτοχοι» θεατές, οι οποίοι σκότωσαν τα άλογα των Γάλλων και πυροβόλησαν το προσωπικό στην άμαξα. Υπήρξαν νεκροί εκατέρωθεν και ήττα των Γάλλων στο οδόστρωμα.

Αυτό το προμελετημένο επεισόδιο εικαλέστηκε ο Λουδοβίκος και ζήτησε από τον Ισπανό βασιλιά:

  1. Να ζητήσει συγγνώμη για το ατόπημα του Ισπανού πρέσβη,
  2. Να αναγνωρίσει δημόσια την πρωτοκαθεδρία και την υπεροχή της Γαλλίας σε όλες τις πολιτικές και κοινωνικές εκδηλώσεις σε οίκους ευγενών και εκκλησιαστικών παραγόντων,
  3. Να πληρώσει κάποια αποζημίωση για τους νεκρούς Γάλλους.

Διαφορετικά ο Λουδοβίκος:

  1. Θα κήρυσσε τον πόλεμο στην Ισπανία,
  2. Θα καταλάμβανε πάραυτα την αποικία της Ισπανικής Ολλανδίας.

Ο Ισπανός βασιλιάς αναγκάστηκε να αποδεχθεί τους ταπεινωτικούς γαλλικούς όρους, γιατί η χώρα του ήταν καταχρεωμένη και δεν είχε ικανό στρατό, λόγω της πρόσφατης (1659) ήττας στον γαλλο-ισπανικό πόλεμο των Πυρηναίων.

Το περιστατικό αυτό αποτελεί εκπαιδευτικό υπόδειγμα για διπλωματικούς υπαλλήλους, πώς να «διαβάζουν» τους απώτερους και πραγματικούς στόχους που κρύβονται πίσω από ένα (δήθεν) τυχαίο συμβάν.

(http://www.pepysdiary.com/archive/1661/09/30/index.php)


(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)