31 July 2010

Νέες κλειδώσεις από βλαστοκύτταρα

(Καθημερινή, 30/7/2010)

Μια νέα σελίδα μοιάζει να ανοίγει για την ιατρική επιστήμη μετά την ανακοίνωση Αμερικανών ερευνητών ότι κατάφεραν να αναδημιουργήσουν πλήρως λειτουργικές κλειδώσεις σε πειραματόζωα έχοντας ως πρώτη ύλη βλαστοκύτταρα.

Πρόκειται, εξάλλου, για την πρώτη φορά που φαντάζει δυνατή η αντικατάσταση κάποιας φθαρμένης κλείδωσης, όπως του ισχίου ή του γόνατος, με άλλη η οποία θα έχει δημιουργηθεί στο εσωτερικό του ανθρώπινου σώματος.

Επί του παρόντος, βέβαια, οι ερευνητές εφάρμοσαν τη μέθοδο μόνο σε κουνέλια. «Είναι η πρώτη φορά που διαπιστώσαμε ότι αναγεννήθηκε ολοκληρωτικά η επιφάνεια μιας κλείδωσης από τα βλαστοκύτταρα του ίδιου του πειραματόζωου. Η κλείδωση, μάλιστα, που δημιουργήθηκε ήταν πλήρως λειτουργική, καθώς όπως αποδείχθηκε, άντεχε το βάρος και είχε σωστή κίνηση», ανέφερε ο καθηγητής του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Κολούμπια δρ Τζέρεμι Μάο, ο οποίος συντόνισε την έρευνα.

Ενα σημαντικό πλεονέκτημα των κλειδώσεων από βλαστοκύτταρα είναι η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής που αναμένεται να έχουν συγκριτικά με τους τεχνητούς μηχανισμούς που χρησιμοποιούνται σήμερα.

Στα πειράματα, ο δρ Μάο και οι συνεργάτες του αφαίρεσαν την κλείδωση του ισχίου από δέκα κουνέλια και εμφύτευσαν στη θέση της ένα είδος βιολογικής σκαλωσιάς συμβατής με τον οργανισμό του ζώου. Τα βλαστοκύτταρα κατευθύνθηκαν στο σημείο όπου είχε τοποθετηθεί η σκαλωσιά. Λίγο καιρό αργότερα, οι επιστήμονες παρατήρησαν τη δημιουργία οστού και χόνδρου σε δύο διακριτά στρώματα. Τέσσερις εβδομάδες αργότερα, τα πειραματόζωα είχαν ανακτήσει τη φυσιολογική τους κίνηση. Το πείραμα περιγράφεται στο περιοδικό The Lancet. Ενα ακόμα σημαντικό επίτευγμα είναι ότι η νέα κλείδωση δημιουργήθηκε από τα βλαστοκύτταρα του ζώου χωρίς να καταστεί αναγκαία η συλλογή τους και η καλλιέργειά τους έξω από το σώμα του ζώου.


30 July 2010

AXIA INTERNATIONAL FESTIVAL


Υπό την Αιγίδα του
ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΜΟΥΣΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ GIN BACHAUER

Το AXIA INTERNATIONAL FESTIVAL/ΔΙΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ AΞΙΑ πραγματοποιείται κάθε καλοκαίρι στην υπέροχη Νάξο και προτείνει ένα μυσταγωγικό ταξίδι γεμάτο μουσική, ποίηση και τέχνη. Η λέξη «Αξία» ανήκει στην ονομασία του νησιού σύμφωνα με το τοπικό ναξιακό ιδίωμα.

Καταξιωμένοι καλλιτέχνες ενώνουν τις δυνάμεις τους με νέους και εξαιρετικά χαρισματικούς ανερχόμενους αστέρες προσφέροντας αξέχαστες στιγμές σε ένα κοινό που ψάχνει για κάτι νέο και ιδιαίτερο.

Ιδρυτής και Καλλιτεχνικός Διευθυντής του AXIA INTERNATIONAL FESTIVAL είναι ο  μουσικολόγος-Πρόεδρος του GinaBachauer International Music Association  Κωνσταντίνος Π. Καράμπελας-Σγούρδας και γενικοί διευθυντές οι γνωστοί Γερμανοί κεραμίστες Katharina Bolesch και Alexander Reichardt.

Το  2ο Διεθνούς Φεστιβάλ AΞIA (Μουσικής, Λόγου και Τέχνης) της Νάξου, που θα ανοίξει στις 12 και θα ολοκληρωθεί στις 18 Αυγούστου, τελεί υπό την Αιγίδα του Gina Bachauer International Music Association  (Διεθνές Μουσικό Σωματείο GinaBachauer) και συνδιοργανώνεται με τον Δήμο Νάξου.

Ο φετινός τίτλος του Φεστιβάλ είναι «Μουσική, Τροφή της Αγάπης» και επικεντρώνεται σε διάσημα έργα συνθετών της κλασικής μουσικής και της ελληνικής ποιοτικής μουσικής (έργα L. van Beethoven, F. Schubert, F. Liszt, F. Chopin, J. Massenet, C.Debussy, M. Ravel, Μ. Χατζιδάκι, Μ. Θεοδωράκη κ.ά.)

Σολίστ θα είναι η μεγάλη υψίφωνος της Σκάλας του Μιλάνου και της Metropolitan  Opera της Νέας Υόρκης  Κατερίνα Οικονόμου, ο διεθνώς καταξιωμένος Αμερικανός σολίστ του πιάνου Ray Luck, ο πολυβραβευμένος νέος αστέρας του πιάνου Βασίλης Βαρβαρέσος, οι ανερχόμενοι πιανίστες Μιχάλης Χαλκιόπουλος και Νεφέλη Μούσουρα, ο δραστήριος συνθέτης-κιθαρίστας Αθανάσιος Τσίτσαρης, ο προικισμένος κιθαρίστας Απόστολος Καρποντίνηςo εξαίρετος φλαουτίστας Πέτρος Στεργιόπουλος, η χαρισματική νεαρή υψίφωνος Μάρια Ντεβιτζάκη και η μικρή βιρτουόζα των πλήκτρων Γεωργία Λαζαρίδου.

Στο πλαίσιο του AXIA INTERNATIONAL FESTIVAL θα πραγματοποιηθεί αναδρομική έκθεση του διαπρεπούς αρχιτέκτονα Γιάννη Αμαραντίδη (John Amarantides) που έζησε και δημιούργησε στην Αμερική συνεργαζόμενος με τον κορυφαίο Αμερικανό αρχιτέκτονα  Frank Lloyd Wright.

Οι πρώτες εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στο Χαλκί (12-16/8), ενώ  η «Μεγάλη Μουσική Βραδιά των Αστέρων» θα δοθεί στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Δημαρχιακού Μεγάρου της Νάξου (18/8).

Από το Γραφείο Επικοινωνίας του AXIA INTERNATIONAL FESTIVAL
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 22850.32829/ Φαξ: 22850.31771

29 July 2010

Αυτοαξιολόγηση πολιτικών...

(Από τον Πέτρο Τρουπιώτη, εφημερίδα ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ, 26/7/2010)


Άκουσα προχθές το Σάββατο, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον κ. Κάρολο Παπούλια, στην ομιλία του στην τελετή για την επέτειο της αποκατάστασης της Δημοκρατίας, να λέει πολλά και διάφορα για την πολιτική, τους πολιτικούς, τις συντεχνίες και άλλα διάφορα. Και πραγματικά αναρωτήθηκα, όπως υποθέτω αναρωτήθηκαν και αρκετοί συμπολίτες μας, πότε ο κ Παπούλιας, επαναπατρίσθηκε.

Πότε επέστρεψε σε αυτή την χώρα και κάνει αυτές τις, ίσως σωστές κατά βάσιν, διαπιστώσεις. Γιατί δεν είναι δυνατόν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, να ήταν εδώ τα τελευταία τριάντα – σαράντα χρόνια και να κάνει τώρα αυτές τις διαπιστώσεις. Διαπιστώσεις όπως "..η διοίκηση δεν εκσυγχρονίστηκε, οι σχέσεις πολιτών και πολιτικού συστήματος παρέμειναν πελατειακές, το κράτος δικαίου δεν αναπτύχθηκε επαρκώς. Στην ελληνική κοινωνία επικράτησαν νοοτροπίες κοντόθωρες και τελικά καταστροφικές..."

Έτσι, προφανώς ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας:
  • Είναι απλώς ... συνονόματος του κ. Καρόλου Παπούλια που βρίσκεται από το 1974 στο κέντρο της πολιτικής ζωής της χώρας. Είναι προφανώς απλώς… συνονόματος του πρώην υπουργού Εξωτερικών που για χρόνια καθοδηγούσε την εξωτερική πολιτική της χώρας άλλα και τις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση (τα κονδύλια της οποίας τώρα ανακάλυψε ότι δεν χρησιμοποιήσαμε σωστά.).
  • Είναι προφανώς απλώς …συνονόματος του ηγετικού στελέχους του ΠΑΣΟΚ, που κάποια στιγμή , εκεί στα τέλη της δεκαετίας του 80, οδήγησε την χώρα σε μια σειρά από σκάνδαλα , που κατέστρεψαν και το ΠΑΣΟΚ και την κοινωνία.
  • Είναι προφανώς απλώς … συνονόματος του υπουργού που έδινε "άτοκα δάνεια" σε πρώην πρωθυπουργό για να καλύψει την αγορά του "σκυλόσπιτου", κατά δηλώσιν άλλου συναδέλφου του στο υπουργικό συμβούλιο τότε.
  • Είναι προφανώς απλώς … συνονόματος του κεντρικού στελέχους του κυβερνώντος κόμματος, του ΠΑΣΟΚ που συνέχισε και αύξησε την πρακτική της ΝΔ για ρουσφετολογικές προσλήψεις, διορισμούς και άλλα εκεί την δεκαετία του 1980.
  • Είναι προφανώς απλώς … συνονόματος, του ανθρώπου που ως υπουργός (άλλα και παλαιοτέρα ως στέλεχος του κινήματος) ήταν στα μέσα και στα έξω στο Καστρί, που αποτελούσε τότε την πηγή της εξουσίας και λίγο αργότερα ήταν από τους στενότερους ανθρώπους της επόμενης συζύγου του τότε πρωθυπουργού, η σχέση με την όποια (και τα όσα έγιναν εκείνη την περίοδο) ουσιαστικά κατέστρεψαν την εικόνα του Α. Παπανδρέου.
Είμαι βέβαιος λοιπόν ότι πρόκειται περί συνωνυμίας του Πρόεδρου της Δημοκρατίας, με τον πολιτικό, βουλευτή και υπουργό Κάρολο Παπούλια, που ήταν στην πολιτική ζωή της χώρας όλα αυτά τα χρόνια.

Γιατί δεν εξηγείται αλλιώς η φράση που είπε το περασμένο Σάββατο κατά την εκδήλωση για την επέτειο της αποκατάστασης της Δημοκρατίας σύμφωνα με την όποια: «Αν είμαστε ειλικρινείς, θα αναγνωρίσουμε ότι η ευθύνη για την ελληνική παρακμή βαραίνει κυρίως την πολιτική τάξη, που έχει την υποχρέωση να καθοδηγεί τις εξελίξεις.»

Γιατί, αν δεν πρόκειται περί συνωνυμίας, παράλληλα με αυτή την παραδοχή (αν την πιστεύει πραγματικά) ο πρόεδρος Κάρολος Παπούλιας, θα έπρεπε να έχει υποβάλλει και την παραίτηση του, ως μικρή συμβολή (και συγγνώμη) στα όσα έκανε η πολιτική τάξη στην χώρα τα τελευταία χρόνια, όπως ο ίδιος παραδέχεται και δηλώνει προχθές.

Αλλά, για να μην το κάνει, είναι προφανές. Πρόκειται για απλή, απλούστατη συνωνυμία…

28 July 2010

Στο μέλλον οπισθοχωρώντας

του καθηγητή πανεπιστημίου στο Παρίσι
ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗ, Ελευθεροτυπία, 19/7/2010
Σήκω από τον κάτω κόσμο δολοφονημένε Καποδίστρια, φυλακισμένε Κολοκοτρώνη, να επιβάλεις την πολιτική τάξη. Ανδρούτσο, που σε γκρέμισαν στα βράχια της Ακρόπολης. Ανώνυμε Ελληνα που χάθηκες για μια διαφορετική πατρίδα. Πόσα σκαλιστά μάρμαρα, ένδοξα έργα και υπολογισμοί χρειάζονται, πόσοι αιώνες πρέπει να συληθούν, πόσες ψυχές πρέπει να προστεθούν για ν' αποκτήσει, επιτέλους, η ζωή τη μορφή τής υπέρτατης φρόνησης και του θριάμβου των ανθρώπων;
Λίγος χρόνος έφτανε να χάσει η Ελλάδα τις αισθήσεις της. Αισθήσεις που για να αποκτηθούν χρειάστηκαν αιώνες ένδοξων έργων και εθνικών συμφορών. Που αποτελούν το συσσωρευμένο έργο σοφών, αγίων και ηρώων πρώτης επιλογής. Το αποτέλεσμα μιας καταπληκτικής γεωγραφικής, φυλετικής και ιστορικής συγκυρίας. Ομως η τελευταία δόνηση ήταν τόσο ισχυρή που οι πιο καλοστημένες αξίες έφυγαν από τη θέση τους. Το ελληνικό πνεύμα, σχηματισμένο από μύριες διαφορετικές σκέψεις, λαμπάδιασε. Η πνευματική Αθήνα δεν είναι λιγότερο πυρπολημένη από τη στρατιωτική Σπάρτη. Ολα δεν χάθηκαν ακόμη. Ομως όλα μυρίζουν σαπίλα και μπαρούτι. Οι ιστορίες που θέλουν τις Ερινύες αγκαλιά με τις Νύμφες δεν είναι πια γραμμένες στα βιβλία της μυθολογίας. Βρίσκονται στα δελτία ειδήσεων.




Στην πορεία μας ως λαός αντιληφθήκαμε κραταιές αυτοκρατορίες να βυθίζονται αύτανδρες. Στα βάθη της Ιστορίας διακρίνονται ακόμη τέτοια ναυάγια φορτωμένα γνώση και πλούτο. Ναυάγια που κάποτε δεν γυρίζαμε καν να κοιτάξουμε. Τόση ήταν η ορμή μας. Τώρα η δική μας τριήρης βάζει νερά. Τα ίδια τα γεγονότα μάς δίδαξαν ότι κινδυνεύουμε μονίμως, η ύπαρξή μας είναι εύθραυστη όπως η ζωή. Οτι πολύ εύκολα μπορεί να περιγελαστούν τα πιο ωραία έργα, τα πιο παλιά, τα πιο ένδοξα. Επιπλέον, είδαμε έκπληκτοι ότι καλούνται να λύσουν το πρόβλημα αυτοί που δεν το δημιούργησαν. Οι θύτες εμφανίζονται ως κριτές, τιμητές και σωτήρες των θυμάτων τους. Αμαρτωλοί νομοθετούν νόμους που ξεπλένουν τις αμαρτίες τους. Παράσιτα άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου και μετά διερωτώνται πού βρέθηκε τόσος αέρας.
- Αμοιρε Ορφέα, άδικα τραγουδάς λυπητερά. Η λύρα σου δεν έχει πια τη δύναμη να επαναφέρει στην επιφάνεια της γης την ηθική τάξη των πραγμάτων. Να προσφέρει τη ζωή στην αξιοπρέπεια των ανθρώπων. Μια ζωή χωρίς τον δόλο, την επαιτεία, τη διαπλοκή, την εξάρτηση. Σε μια κοινωνία που δεν θα ξεχωρίζει τους ανθρώπους σε δυνατούς και αδύνατους, φτωχούς και πλούσιους, τυχερούς και άτυχους. Ανιστορήσου κι εσύ πονεμένε λαέ. Μαρμαρωμένος κοιτάζεις τον καινούργιο ετούτο επιτάφιο. Που η περιφορά του θα κρατήσει χρόνια. Σε διέσυραν και ταπείνωσαν οι ανίκανοι πολιτικοί, οι μισθωτοί τεμπέληδες, οι παρανομούντες δικαστές, οι αδούλευτοι αριστοκράτες, οι αυλικοί της εξουσίας. Εξαργύρωσαν την ψυχή σου με spreads. Κατάντησαν αυτή τη χώρα να έχει πόλεις χωρίς πύλες, λιμάνια χωρίς προκυμαίες, παιδιά χωρίς σχολεία, δικαιώματα χωρίς νόμους, την αυγή χωρίς το ξημέρωμα.
Σήμερα η ανατροπή της ηθικής τάξης των πραγμάτων είναι προφανής, τα γεγονότα αμείλικτα. Η γνώση είναι αδύναμη, οι αξίες ατιμασμένες, οι ιδεολογίες συνταράσσονται, τα πιο καθαρά μυαλά βρίσκονται σε αμηχανία. Ο δικομματισμός καταπονείται από αμαρτίες και λάθη. Η Αριστερά, δέσμια της εσωστρέφειας και θύμα της φαντασίας της, ενώ διακηρύσσει την αλληλεγγύη, η ίδια διασπάται. Οι συντεχνίες, ο ναρκισσισμός, τα μικροσυμφέροντα μας πέρασαν από την πάλη των τάξεων στην πάλη όλων εναντίον όλων. Τώρα πρέπει να πετύχουμε εκεί που απέτυχαν οι Μαρξ, Φρόιντ, Νίτσε...
Σε μια τέτοια αταξία ρωτήστε οποιοδήποτε μαντείο τι προβλέπει για το μέλλον. Θα σας πει «τίποτα». Ομως πρόκειται για ένα αόρατο τίποτα, όπως οι ακτινοβολίες της φύσης. Ο χώρος είναι γεμάτος από μια καταπληκτική ενέργεια που καταλήγει στο απέραντο, την αρμονική ισοκατανομή. Ετούτες τις χαμηλόφωνες ώρες, η Ελλάδα, στο κάλεσμα της επιθανάτιας αγωνίας της, σαν μια ανέλπιδη άμυνα του είναι και του έχω, υπακούει στην αναζωογόνηση των αναρίθμητων αξιών της. Η λαϊκή οργή, το αίσθημα της τιμωρίας επαυξάνονται.Ο ξεπλυμένος πολιτικός τρελαίνεται όπως το ποντίκι στη φάκα. Οι προπατορικές αξίες, οι μεγάλοι άνδρες, τα παλιά έργα ξαναβρίσκουν τη θέση τους. Το φάσμα της αλληλεγγύης, του δικαίου, της ηθικής απλώνει δειλά τα ποικίλα χρώματά του φωτίζοντας μ' ένα αμυδρό φέγγος το αποπνέον ελληνικό πνεύμα.
Τελικά ο Ελληνας είναι σκληρός όπως η πέτρα. Σπάει, αλλά δεν λυγίζει. Ολα καταστρέφονται, ξαναρχίζει. Ολα χαλάνε, τα ξαναχτίζει. Αχ, αυτή τη φορά χαθήκαμε, δεν υπάρχει ελπίδα. Οχι! Η τωρινή Ελλάδα είναι αυτό που είναι, δηλαδή λίγα πράγματα. Ομως εάν εμφανίζουμε τόσα αποθέματα όταν δεν έχουμε τίποτα, μέχρι πού φτάνουν άραγες οι δυνατότητές μας σήμερα που διαθέτουμε ήδη κάτι; Οταν το κακό μάς πολιορκεί όλους μαζί, ας μην υποκύπτει χωριστά ο καθένας στα μουρμουρητά της μοιρολατρίας. Η συλλογικότητα να αυξηθεί. Εγώ, ο καθένας, ας αρνηθώ να διασχίσω σπαρμένα πτώματα μ' ένα τριαντάφυλλο στο χέρι. Εδώ και τώρα, αυτή τη στιγμή, σ' αυτή τη χώρα, σ' αυτή τη ζωή.

27 July 2010

Ο πληθωρικός Αλέξανδρος Δουμάς

Διακόσια χρόνια από τη γέννηση του συγγραφέα των «Τριών Σωματοφυλάκων»



(Της Λώρης Κέζα, www.keza.gr, ένα κείμενο από τις 28/7/2002) 

Στα 1845 εκδόθηκε ένα βιβλίο με τίτλο «Βιομηχανία μυθιστορημάτων Αλέξανδρος Δουμάς και Σία», ένα κατηγορητήριο κατά του συγγραφέα του Κόμη Μοντεχρίστου. Πόσοι θυμούνται σήμερα τον συντάκτη του λιβέλου Εζέν ντε Μιρκούρ, ο οποίος συγκέντρωσε τόσες σελίδες χολής υποστηρίζοντας ότι ο Δουμάς δεν έγραφε μόνος του τα βιβλία; Η Ιστορία μάλλον έβαλε τα πράγματα στη σωστή τους θέση: κανείς δεν θυμάται τον κακόβουλο ντε Μιρκούρ, ενώ ο Δουμάς εξακολουθεί να είναι ένας από τους δημοφιλέστερους συγγραφείς στον κόσμο (το αν είχε «βοηθούς», είναι βέβαια ένα άλλο ζήτημα...) Τα 200 χρόνια από τη γέννησή του (συμπληρώθηκαν στις 24/7/2002) δίνουν την ευκαιρία για μια σειρά εκδηλώσεων που έχει αποκορύφωμα την τοποθέτηση της σορού του του παρισινό Πάνθεον, ανάμεσα στον Ζολά και στον Ουγκό (μια θέση με συμβολικό χαρακτήρα ακόμη και χωροταξικά...).

Πόσο ενδιαφέρει τους αναγνώστες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (εμάς δηλαδή...) το «
bicentenaire» του Δουμά; Πολύ, αν κρίνουμε από τις μεταφράσεις του έργου του που διαρκώς αυξάνονται αριθμητικά. Σήμερα μπορεί κανείς να βρει στα βιβλιοπωλεία περισσότερες από δέκα μεταφράσεις των Τριών Σωματοφυλάκων (εκδόσεις Πατάκη, Μίνωας, Αγκυρα, Υψιλον, Ατλαντίς, Στρατίκης, Ηλιοτρόπιο, Ζουμπουλάκης, ModernTimes, Σμυρνιωτάκης) συμπεριλαμβανομένων των εικονογραφημένων εκδόσεων. Εχουν μεταφραστεί επίσης τα τελευταία χρόνια (εκ νέου ή για πρώτη φορά) οι σημαντικότεροι τίτλοι του: Ακτή (εκδόσεις Ενάλιος), Βασίλισσα Μαργκό (εκδόσεις Καστανιώτη), Ιούλιος Καίσαρας (εκδόσεις Λιβάνη), Μετά είκοσι έτη (εκδόσεις Πατάκη), Ο ιερόσυλος (εκδόσεις Πατάκη), Μύθοι και θρύλοι των μεγάλων δρόμων(εκδόσεις Καλέντη).

Κυκλοφόρησαν ακόμη στα ελληνικά δύο μυθιστορήματά του των οποίων τα χειρόγραφα βρέθηκαν στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος από έλληνα ερευνητή, ο οποίος τα αποκατέστησε και μετέφρασε για τις εκδόσεις Καστανιώτη. Πρόκειται για 
Το χιόνι στο Σαχ-Νταγ και το Αμαλατ μπέης, τα οποία είχαν «παραπέσει» από τον συγγραφέα στη διάρκεια ταξιδιού του στη Σύρα (το απίστευτο χρονικό της ανακάλυψης των χειρογράφων δημοσιεύθηκε στο «Βήμα» τής 28.7.1996).

Ο Αλέξανδρος Δουμάς είναι λοιπόν ένας συγγραφέας με τον οποίο το εγχώριο κοινό αισθάνεται μια μακρόχρονη οικειότητα. Ισως αυτή η αίσθηση ενισχύεται και από τον εξελληνισμό του ονόματός του. Ο Δουμάς γεννήθηκε στις 24 Ιουλίου 1802 με το όνομα Αλεξάντρ Νταβύ ντε λα Παγετρί. Ο πατέρας του, το εξώγαμο παιδί γάλλου μαρκησίου και μαύρης καλλονής από την Αϊτή, στα χρόνια της Επανάστασης κατάφερε να γίνει στρατηγός. Οταν όμως ο Ναπολέων έγινε πρώτος ύπατος έβαλε στο περιθώριο τον μιγάδα αξιωματικό, ο οποίος απεβίωσε έναν χρόνο αργότερα, όταν ο Δουμάς ήταν τεσσάρων ετών. Ο μικρός Αλέξανδρος μεγάλωσε φτωχικά με τη μητέρα του στην επαρχία της Πικαρδίας. Το 1823 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και κατάφερε να γίνει γραφέας του δούκα της Ορλεάνης, ο οποίος θα γινόταν αργότερα ο βασιλιάς της Γαλλίας Λουδοβίκος Φίλιππος.

Ο Αλέξανδρος Δουμάς ανήκε στην κάστα εκείνη των ανθρώπων που έζησαν «μέσα στα πράγματα» την πιο ταραγμένη περίοδο της γαλλικής ιστορίας. Ισως έτσι εξηγείται το γεγονός ότι ήθελε να τοποθετεί τα βιβλία του σε ένα περιβάλλον με απόλυτους χρονικούς προσδιορισμούς. Εν τούτοις τα βιβλία του δεν είναι καθαρόαιμα «ιστορικά μυθιστορήματα». Ο ίδιος έλεγε ότι «η Ιστορία είναι ένα καρφί πάνω στο οποίο κρεμάω τα μυθιστορήματά μου». Εκτός από τα μυθιστορήματα ο Δουμάς έγραψε και περί τα 90 θεατρικά έργα, γνωστότερα των οποίων θεωρούνται τα εξής: Ο Ερρίκος Γ και η αυλή του,Κην ή χάος και μεγαλοφυΐαΑντονύΟ πύργος του Νελ, Ναπολέων Βοναπάρτης. Εγραψε επίσης απομνημονεύματα εκτάσεως 22 τόμων και ταξιδιωτικά κείμενα. Θεωρείται ότι οι περιηγητικές εντυπώσεις του βρίθουν ανακριβειών, αλλά πώς να μην τον συγχωρήσει κανείς όταν γίνεται τόσο συμπαθής με τις προθέσεις του; Τα άπαντά του αριθμούν 301 τόμους.

Ο Αλέξανδρος Δουμάς υπήρξε πληθωρικός και στην προσωπική του ζωή. Ετσι, όχι μόνο έγραψε πολλά βιβλία, αλλά είχε και πολλές ερωμένες, σκόρπισε πολλά λεφτά, είχε πολλές παρέες. Οταν αποφάσισε να χτίσει σπίτι, αυτό ήταν ένα παλατάκι, στο Πορ-Μαρλί, το οποίο του κόστισε - τότε - 200.000 φράγκα. Κέρδιζε πολλά χρήματα από τις θεατρικές επιχειρήσεις, αλλά όσο εύκολα κέρδιζε τόσο εύκολα έχανε. Στα 1850 αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα για να αποφύγει τους πιστωτές του. Πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του κοντά στο παιδί του, τον Αλέξανδρο Δουμά υιό, συγγραφέα τήςΚυρίας με τις καμέλιες. «Εφυγε» σε ηλικία 68 ετών και όλοι τον θυμούνταν ως άνθρωπο του υπερθετικού βαθμού.


26 July 2010

Άλλη μια εποχή μεγαλείου για το χριστιανισμό

Καθυστερημένη συγγνώμη για μαζικά εγκλήματα

«Η γενική συνέλευση της παγκόσμιας οργάνωσης των Λουθεριανών ζήτησε ταπεινά συγγνώμη από τους Μενονίτες, οι οποίοι είχαν διωχθεί από προτεστάντες (και καθολικούς, προσθέτω εγώ!) κατά το 16ο αιώνα. Ο πρόεδρος της παγκόσμιας οργάνωσης Μενονιτών δέχτηκε το αίτημα για συγγνώμη»
Αυτά αναφέρει μια σύντομη είδηση και, όποιος δεν ξέρει, φαντάζεται ότι πρόκειται για ποδοσφαιρικές ομάδες, των οποίων οι χουλιγκάνοι οπαδοί κάπου συγκρούστηκαν. Καταρχάς η φράση «είχαν διωχθεί» δίνει την εντύπωση ότι κάποιοι αδικήθηκαν και φυλακίστηκαν ή εστάλησαν στην εξορία. Στην πραγματικότητα οι Μενονίτες, μια παραλλαγή προτεσταντών κι αυτοί, σφαγιάστηκαν μαζικά χωρίς οποιαδήποτε διαδικασία, όπου και όποτε δόθηκε ευκαιρία για κάτι τέτοιο.

Το όνομα της κίνησης των Μενονιτών προέκυψε από ένα ηγέτης τους, τον Menno Simons (1496–1561), και αφορά μια ιδιόμορφη επιλογή αυτής της ομάδας προτεσταντών: Εν συντομία, θεωρούσαν ότι δεν είναι δυνατόν να βαφτίζονται οι άνθρωποι σε βρεφική ηλικία και να γίνονται εν αγνοία τους χριστιανοί. Οι υποψήφιοι χριστιανοί, έλεγαν οι Μενονίτες, έπρεπε να μεγαλώσουν πρώτα αρκετά και να επιλέξουν μόνοι τους, αν και πότε θα βαφτιστούν οριστικά. Από κει και πέρα θα ήταν κανονικοί προτεστάντες, χωρίς σημαντικές διαφοροποιήσεις από τους άλλους, εκείνους του Λούθηρου, του Ζβίγκλι ή του Καλβίνου.

Βέβαια, αυτή η επιλογή των «Βαφτιστών» ή «Αναβαφτιστών», όπως ονομάστηκαν οι Μενονίτες, εξόργισε καθολικούς και προτεστάντες, οι οποίοι διέβλεψαν ότι ελάχιστοι θα δέχονταν σε μια ηλικία 15-20 ετών να βαφτιστούν, οπότε οι θρησκευτικοί μηχανισμοί τους θα έπασχαν από μέλη και χρήμα. Δεν χρησιμοποιούσαν βέβαια αυτό το επιχείρημα προς τα έξω, παρά μόνο ότι αν έμεναν οι άνθρωποι επί τόσα χρόνια, μέχρι την ενηλικίωσή τους ουσιαστικά, αβάπτιστοι, θα αμφισβητούσαν το κύρος του κράτους και της εκκλησίας που λειτουργούσαν σε αγαστή συναλληλία! Το γνωστό επιχείρημα ότι οι «αιρετικοί» θίγουν τα θεμέλια της πολιτείας, για την οποία αισθανόταν συνυπεύθυνος ο εκκλησιαστικός μηχανισμός - χωρίς αυτήν, δεν θα υπήρχαν αυτόνομη εκκλησιαστική ύπαρξη και ταμείο.

Έτσι, οι αντίπαλοι των Μενονιτών επέλεξαν να τους αντιμετωπίσουν με το γνωστό χριστιανικό τρόπο: την εξόντωση. Ο Ζβίγκλι ζήτησε από το συμβούλιο της Ζυρίχης να εξοντώσει τους Μενονίτες με όλα τα μέσα που διαθέτει. Ο δε Λούθηρος ζήτησε να εκτελούνται αυτοί οι «αιρετικοί» χωρίς ανακρίσεις και δίκες. Οι καθολικοί έτριβαν τα χέρια τους, εννοείται, επειδή έβλεπαν ότι και οι προτεστάντες που έβγαζαν πύρινους λόγους κατά της αγιασμένης από τους λόγους του Παύλου, του Αυγουστίνου και του Θωμά Ακινάτη «Ιεράς Εξέτασης», υιοθετούσαν τα ίδια εγκληματικά μέσα εναντίον των εσωτερικών «αιρετικών».

Όπως φαντάζεται καθένας με στοιχειώδη γνώση της ιστορίας των χριστιανικών εκκλησιών (βλέπε K.H. Deschner: «Η εγκληματική ιστορία του χριστιανισμού», εκδόσεις Κάκτος),  εξελίχθηκαν εκτεταμένες εγκληματικές σκηνές σε όποια περιοχή είχε δημιουργηθεί ενορία Μενονιτών. Μόνο που τα γεγονότα αυτά δεν έγιναν ευρέως γνωστά, γιατί δεν υπήρχε επαρκής προπαγανδιστικός μηχανισμός να τα προβάλει, όπως π.χ. συνέβη με τις σφαγές των καθολικών εναντίον των προτεσταντών Ουγενότων στη Γαλλία.

Όταν το έτος 1529 άρχισε να επεκτείνεται ανησυχητικά η διάδοση των Μενονιτών, αποφασίστηκε από τους Γερμανούς και Ολλανδούς ηγεμόνες να ισχύσει στην επικράτειά τους η εντολή για μαζική εξόντωση των «αιρετικών».

Από την τελετή για αίτηση συγγνώμης. Βάζουν στελέχη από την Αφρική να συμμετάσχουν,
τα οποία, φυσικά, δεν είχαν ιστορικά καμιά συμμετοχή στα εγκλήματα και δεν έχουν και λόγο
να αρνηθούν. Λευκοί προτεστάντες, ιδίως Ολλανδοί, πολύ δύσκολα θα δέχονταν να συμμετάσχουν.

Αυτή η εμπειρία των σφαγών οδήγησε τους Μενονίτες υπό τον Menno Simons στη μεσσιανική διατύπωση μιας «ειρηνιστικής εκδοχής του χριστιανισμού», όπου η εντολή της αγάπης κτλ., θα είχε την υπέρτατη αξία και όλα τα άλλα θα ήταν δευτερεύοντα. Τώρα θα άρχιζε ο πραγματικός χριστιανισμός που δίδαξε στη Μέση Ανατολή ο Ιησούς! Αλλά πού να ακούσουν οι υπόλοιποι κήρυκες της αγάπης τέτοιες θεωρίες, εδώ προέκυπτε με την κατάργηση του νηπιοβαπτισμού απειλή για την επιρροή και το ταμείο τους. Εννοείται ότι συντάχθηκαν και δημοσιεύτηκαν εμβριθέστατες μελέτες από έγκυρους θεολόγους της εποχής, στις οποίες αποδεικνυόταν με τσιτάτα από τις γραφές και από έργα των εκκλησιαστικών «πατέρων», ότι η κατάργηση του νηπιοβαπτισμού αποτελούσε το χειρότερο έγκλημα ενάντια του θεού. Κάτι σαν τη σημερινή καταδίκη της χειροτόνησης γυναικών από τους καθολικούς! Με ανάλογα επιχειρήματα υποστηρίζεται μέχρι σήμερα ο νηπιοβαπτισμός και από τους ορθοδόξους!

Διάφορες ομάδες Μενονιτών κατέφυγαν κυνηγημένοι στην Πολωνία όπου ο (καθολικός) ηγεμόνας τούς δέχτηκε με πολιτικούς υπολογισμούς. Ήθελε να δημιουργήσει μια 5η φάλαγγα εναντίον των Γερμανών. Μόλις βρέθηκαν όμως οι Μενονίτες σε ασφάλεια, άρχισαν να διασπώνται σε υποομάδες με τα γνωστά απίθανα θεολογικά διλήμματα και τους βυζαντινισμούς, π.χ. ποιος επιτρέπεται και πότε να αφορίζει τους άλλους. Έτσι προέκυψαν πολλές υποομάδες με διάφορα ονόματα, οι οποίες επίσης αλληλοδιώκονταν με κάθε ευκαιρία.

Σήμερα υπάρχουν μενονίτικες ενορίες στην Ευρώπη κυρίως στο γερμανόφωνο χώρο, στη Γερμανία κάπου 40.000 άτομα, στην Ελβετία περίπου 2.500 και συνολικά στον υπόλοιπο κόσμο περί το 1,3 εκατομμ., εκ των οποίων το 42% στις ΗΠΑ.

Όλοι αυτοί οι Μενονίτες έχουν συμπτύξει μια παγκόσμια οργάνωση, η οποία και αποδέχτηκε την αίτηση συγγνώμης των «αδελφών» Λουθεριανών. Η αίτηση συγγνώμης υποβλήθηκε, όπως έγραψαν οι εφημερίδες, με τους αιτούντες σε γονατιστή στάση. Φοβερό σκηνικό ταπείνωσης και μετάνοιας, αληθώς! Πιθανόν να πάρει δε η παγκόσμια οργάνωση των «διωχθέντων Μενονιτών» και κάποια χρηματική αποζημίωση από τους εύπορους προτεστάντες (περίπου 70 εκατ. μέλη παγκοσμίως).

Οι καθολικοί δεν έχουν ζητήσει ακόμα συγγνώμη, ίσως υπολογίζουν προς το παρόν πόσο θα τους κοστίσει η διαδικασία. Εξ άλλου, έγραψε ένας δημοσιογράφος, πρώτον, οι καθολικοί κατέσφαξαν πολλούς και διάφορους «αιρετικούς αδελφούς», πού να αρχίσουν να ζητάνε συγγνώμες. Και, δεύτερον, ποιος ξέρει τώρα τους Μενονίτες και τι συνέβη πριν από 500 χρόνια… Μια αμιγώς χριστιανική στάση από τους πιστούς στο κήρυγμα αγάπης!


(για ανάλογα έργα αγάπης των ορθοδόξων βλέπε εδώ >>>,  κι εδώ >>>!)

25 July 2010

Η πορεία των άστρων

(του ΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΥ, Lifo, 9/6/2010)



• Στην «Καθημερινή» της 6.6., ο σοφός δάσκαλος Θ.Π. Τάσιος απαντά με επιστολή του στο κλασικό ερώτημα: «γιατί σιγεί η πνευματική ηγεσία». Παρατηρώντας ότι: α) ο όρος είναι ασαφής β) ότι πολλοί «πνευματικοί άνθρωποι» τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκαν κομματικοποιημένοι (θα πρόσθετα: και κρατικοδίαιτοι) και γ) και όσοι επί τριάντα χρόνια μιλούσαν ελεύθερα: «δεν μπορούσαν να συστήσουν κρίσιμη μάζα μέσα στη λαοθάλασσα του ενδημικού πολιτικού κονφουζιονισμού μας».


• Στην ίδια εφημερίδα ο νεότερος δάσκαλος, Ν. Αλιβιζάτος, κλείνει ένα άρθρο για την επαπειλούμενη κατάρρευση, γράφοντας: «Δίχως άλλο την κύρια ευθύνη τη φέρουν οι πολιτικοί. Ένα μερίδιο ωστόσο βαρύνει και τους πνευματικούς ανθρώπους».

• Ας μη σταθούμε στους πρώτους ενδοιασμούς του Τάσιου για το ποιοι και πόσο αξιόπιστοι είναι αυτοί οι πνευματικοί άνθρωποι. Ας δεχθούμε ότι υπάρχουν μερικοί που ελεύθερα μιλούν και γράφουν. Ποιος τους διαβάζει; Ποιος τους ακούει; Ποιος τους ακολουθεί;

• Ο πρώτος Έλληνας διανοούμενος, ο τραγικός στην μοναξιά του Εμμανουήλ Ροΐδης, είχε γράψει πριν 120 χρόνια: «Τον ορεγόμενον να εκφράσει την γνώμην του περί των πολιτικών ημών πραγμάτων εν πάση αμεροληψία αποθαρρύνει πάντοτε ο εξής συλλογισμός: ότι αι παρατηρήσεις αυτού, όσον ορθαί και ακριβείς εάν είναι, θέλουσιν έχει επί της πορείας των πολιτευομένων τόσην μόνον επιρροήν, όσην και οι παρατηρήσεις αστρονόμου επί της πορείας των αστέρων».

• Με συναντούν άνθρωποι στον δρόμο, με αναγνωρίζουν και μου λένε: «Γιατί δεν μιλάτε; Έχετε καθήκον να υψώσετε τη φωνή σας».

• Κι εγώ απαντώ: «Γιατί δεν ακούτε; Και κυρίως - γιατί δεν σκέφτεστε επάνω σε αυτά που ακούτε;».

• Τι παραπάνω μπορεί να κάνει ένας «πνευματικός άνθρωπος» (ας αφήσουμε τα περί «πνευματικής ηγεσίας» - δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα) παρά να μιλάει και να γράφει; Και ο Τάσιος και ο Αλιβιζάτος και πολλοί άλλοι το κάνουν συστηματικά δεκαετίες ολόκληρες. Μέχρι και στην τηλεόραση προσφύγαμε μερικοί, για να διευρύνουμε το κοινό μας. Αλλά ποιο κοινό; Ακούει κανείς; Ελεύθερα, απροκατάληπτα, χωρίς παρωπίδες;

• Δίκιο είχες Ροΐδη! Όσο άλλαξαν την πορεία των άστρων οι αστρονόμοι, τόσο και οι Έλληνες διανοούμενοι την πορεία της χώρας τους...

24 July 2010

Έξι χρόνια αλυσοδεμένος...

Ένα παλικάρι 29 ετών ζει στο σπίτι της μητέρας του δεμένος με αλυσίδες στο κρεβάτι, εδώ και έξι (6) χρόνια! Ο λόγος, πολύ χαρακτηριστικός για μια οπισθοδρομική κοινωνία: έχει καταληφθεί από ένα «θηλυκό πνεύμα»!

Οι γονείς αλυσόδεσαν τον 29χρονο γιο τους που λέγεται Τούρκι, στο κρεβάτι, ύστερα από εμβριθή μελέτη του θέματος και γνωμοδότηση του οικογενειακού ιμάμη, του «πνευματικού» τους που λένε και οι παρ’ ημίν οπισθοδρομικοί.

Ο πατέρας του θύματος δήλωσε στην εφημερίδα «Arab News», οι γιατροί δεν κατάφεραν να απελευθερώσουν το γιο τους από το «θηλυκό πνεύμα», το οποίο προκαλεί σπασμούς στο κορμί του γιου τους (επιληπτικό θα είναι το παιδί) και μιλάει με γυναικεία φωνή.

Ένας σεΐχης είχε γιατρέψει το νεαρό πριν από χρόνια, αλλά μετά παρουσιάστηκε υποτροπή και το πνεύμα επανήλθε… Έτσι, ο ιμάμης έδωσε την εντολή να αλυσοδέσουν τον νεαρό στα χέρια και στα πόδια και να του διαβάζουν το κοράνι επί πολλές ώρες. Πιθανόν να μην μπορεί ούτε το «θηλυκό πνεύμα» να αντέξει το μαρτύριο συνεχούς ανάγνωσης του κορανίου και να εξαφανιστεί.

Τα πνεύματα, τζίνια, που αναφέρονται σε διάφορα παραμύθια, παίζουν σημαντικό ρόλο στον αραβικό κόσμο και θεωρούνται υπαρκτά. Μια οικογένεια, λένε, δέχτηκε επίσκεψη από ένα τζίνι στην αυλή της και όταν κάποια στιγμή θέλανε να το διώξουν, αυτό δεν έφευγε και πέταγε πέτρες… Αλητοτζίνι δηλαδή, κάτι σαν χουλιγκάνος!

Ο Τούρκι ομολόγησε ότι κατελήφθη από το «θηλυκό πνεύμα», όταν κάποτε είδε μια πολύ όμορφη γυναίκα… Πού την είδε όμως, δεν εξήγησε, αφού στη Σαουδική Αραβία οι γυναίκες δεν κυκλοφορούν με εμφανές πρόσωπο. Υποθέτουν ότι το παιδί πήγε σε κάποια φιλενάδα κατ’ οίκον και, από την ξαφνική και άγνωστη μέχρι τότε εικόνα της γυμνής γυναίκας που αντίκρισε, καταλήφθηκε από το «θηλυκό πνεύμα»…
Ο ιμάμης ή ο αντίστοιχος πνευματικός εδώ θα έλεγε, «γι’ αυτό δεν πρέπει να κάνουν τα αγόρια παρέα με τα κορίτσια...» όπως δίδασκαν παλιά και παρ’ ημίν. Οι γυναίκες στοιχειώνουν τους άνδρες και δεν τους αφήνουν να αφοσιωθούν στα δημιουργικά έργα τους. Άδικο είχαν;;

23 July 2010

Αίτηση για απονομή χάριτος στους χουντικούς της Χιλής

Την απονομή χάριτος σε πρώην στρατιωτικούς αξιωματούχους που εκτίουν ποινές φυλάκισης για εγκλήματα που διέπραξαν την περίοδο της δικτατορίας ζήτησαν ηγετικά στελέχη της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στη Χιλή από τον πρόεδρο της χώρας Σεμπαστιάν Πινιέρα.

Σχολιάζοντας το συγκεκριμένο αίτημα, ο μονσινιόρ Αλεχάντρο Γκόιτς, επικεφαλής της αρχιεπισκοπικής συνόδου της Χιλής, δήλωσε χαρακτηριστικά, «Δεν επιδιώκουμε να ξανανοίξουμε τις πληγές του παρελθόντος, ούτε να τις κλείσουμε οριστικά. Απλώς επισημαίνουμε στις αρχές τον πόνο όσων στερούνται της ελευθερίας τους, που δικάστηκαν και εξέτισαν το μεγαλύτερο μέρος των ποινών τους».

Αξίζει να σημειώσουμε πως, το αίτημα αποφυλάκισης αφορά πρώην στρατιωτικούς, αλλά και κακοποιούς του κοινού ποινικού εγκλήματος που «έδρασαν» κατά τη διάρκεια της χούντας του Αουγκούστο Πινοσέτ.

Χαρακτηριστικό είναι ότι, το αίτημα απονομής χάριτος, το οποίο ήδη επικρίνεται από την αντιπολίτευση, αποτελεί πολιτικό πονοκέφαλο για τον Πινιέρα, ο αδελφός του οποίου είχε διατελέσει υπουργός του Πινοτσέτ.

Από την άλλη πλευρά, η εκπρόσωπος της οργάνωσης Οικογένειες Συλληφθέντων κι Εξαφανισθέντων, Μιρέγια Γκαρσία, τόνισε χαρακτηριστικά, «Η δικαιοσύνη πρέπει να νικήσει. Η απονομή χάριτος θα σημάνει απλώς κι άλλα χρόνια ατιμωρησίας για εκείνους που παραβίασαν ανθρώπινα δικαιώματα».
Όσο ήταν στην εξουσία το εγκληματικό καθεστώς του Πινοσέτ, δεν θυμάμαι να ζήτησαν ποτέ τα ηγετικά στελέχη της καθολικής εκκλησίας στη Χιλή να απελευθερωθούν οι πολιτικοί κρατούμενοι. Αντίθετα, συνεργάστηκαν κεντρικά με το καθεστώς και επέκτειναν τα προνόμιά τους - για το καλό του ποιμνίου τους, εννοείται! Κατά τ' άλλα διάβαζαν κι αυτοί, όπως παρ' ημίν ο Χριστόδουλος, και τώρα έφτασαν στο ανώτατο σημείο μόρφωσης, ώστε να ζητάνε χάρη για τους εγκληματίες... Για τα θύματα των χουντικών εγκλημάτων μόνο κανένα μνημόσυνο είχαν να προσφέρουν, κι αυτό έναντι οβολών!

22 July 2010

«Θανάσιμη αμαρτία» η χειροτόνηση γυναικών

(Καθημερινή, 17/7/2010)


«Θανάσιμη αμαρτία» είναι, σύμφωνα με το Βατικανό, η χειροτόνηση γυναικών, η οποία συγκαταλέγεται έτσι στην κατηγορία των χειρότερων «εγκλημάτων κατά της πίστεως» μαζί με την παιδεραστία και τη σεξουαλική κακοποίηση. Στο σχέδιο των νέων, αναθεωρημένων πειθαρχικών κανόνων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, το οποίο δημοσιοποιήθηκε την Πέμπτη, αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «περιπτώσεις χειροτονίας γυναικών» συνιστούν ένα από τα «σοβαρότερα εγκλήματα», γι' αυτό και θα υποβάλλεται προς κρίση στη Σύνοδο για το Δόγμα τη Πίστεως.

Η ενέργεια αυτή του Βατικανού προκάλεσε τη δικαιολογημένη οργή των φιλελεύθερων καθολικών πιστών, αλλά και των γυναικείων οργανώσεων, οι οποίες την κατήγγειλαν ως μεσαιωνική και αναχρονιστική.
Εννοείται ότι τα περί αμαρτιών είναι μπαρούφες των παπάδων για να τρομοκρατούν ανασφαλείς και αμόρφωτους, αλλά έστω με τη δική τους λογική: Δεν είναι «θανάσιμη αμαρτία» η τοκογλυφία, στην οποία συμμετέχουν πολλοί εκκλησιαστικοί παράγοντες -διαχρονικά-, δεν είναι η υποστήριξη δικτατόρων, δεν είναι η ανοχή και συμμετοχή σε εγκλήματα κατά του ανθρωπισμού κ.ο.κ., η χειροτόνηση γυναικών τους απασχολεί; Και από τα χειρότερα «εγκλήματα κατά της πίστεως» λέει ο πάπας, και το συσχετίζει με την κακοποίηση παιδιών από παπάδες για να ισοπεδώσει τις εντυπώσεις.
Πουθενά στις χριστιανικές γραφές δεν απαγορεύεται η χειροτόνηση γυναικών, εκτός από την προτροπή του Παύλου «οι γυναίκες να κάθονται σπίτι και να υπακούν στους άντρες». Απ' την άλλη μεριά ισχυρίζονται οι θεόπληκτοι δεξιά κι αριστερά ότι η χριστιανική εκκλησία εξίσωσε τη γυναίκα με τον άντρα. Όποια αυθαίρετη γελοιότητα επινοήσουν, την πετάνε με τη βεβαιότητα ότι θα πείσουν τους «φτιαγμένους» οπαδούς τους...
Προφανέστατα έρχονται πιέσεις από πολλές ομάδες γυναικών με στόχο να ξεπεραστεί το συγκεκριμένο εμπόδιο και να συμμετάσχουν κι αυτές στην εκκλησιαστική εξουσία - και στο ταμείο, οπότε σκαρφίζονται οι γεροντοκράτες επικεφαλής ό,τι τους καπνίσει για να αποτρέψουν τον κίνδυνο...

21 July 2010

«Ζει ο Αρχιμήδης ο Σοφός;»

(του καθηγ. Θεοδόση Τάσιου, ΒΗΜΑ, 17/7/2010)


1) Επειδή (παρά τα περι του αντιθέτου διαφημιζόμενα) δέν νομίζω να ζει ο Μεγαλέξανδρος, είπα μήπως έχομε ελπίδες προς την άλλη πλευρά του φάσματος της μεγαλοφυΐαςπρος τη Διανόηση δηλαδή: Και αφουγκράζομαι (όχι τις γοργόνες πιά, αλλά) τα μεγάλα πουλιά, τους «γερανούς», να ρωτάνε παντού «αν ζεί ο Αρχιμήδης ο Σοφός». Γιατί τους γερανούς; Διοτι, αν πιστέψομε τον Πλούταρχο, ο Αρχιμήδης (κατα την απο θαλάσσης πολιορκία των Συρακουσών απ΄ τους Ρωμαίους) κατασκεύασε εκείνα τα αμυντικά μηχανήματα που βγάζαν τις μπούμες τους έξω απ΄ τα τείχη και «ως στόματα γεράνων» άρπαζαν τα διπλά πλοία των Ρωμαίων και τα τινάζανε στον αέρα: Τα πουλιά δώσαν τ΄ όνομά τους στους πρώτους μηχανικούς γερανούς...

Και η μέν ποιητική παρεκβολή είναι τωρινή βέβαια, η απόδοση όμως στον Αρχιμήδη πλήθους τεχνικών εφευρέσεων είναι παλαιότατη. Μετά τον θάνατό του και μέχρι τη βυζαντινή εποχή, οι συγγραφείς (ευλόγως δέ) απέδιδαν στο πρόσωπο τού Αρχιμήδους μια σειρά απο επιτεύγματα - για τα οποία όμως ο ίδιος δεν μιλάει στα σωζόμενα συγγράμματά του. Για την ιστορία της Τεχνολογίας (και όχι μόνον), αυτό το πρόβλημα πατρότητας έχει μεγάλη σημασία.

2) Στο πρόσφατο συνέδριο «Αρχιμήδης» που διοργανώθηκε στις Συρακούσες (πού καλύτερα;) με την πρωτοβουλία και την οργανωτική αφοσίωση του κ. Σ. Παϊπέτη και του κ. Μ. Ceccarelli, νομίζω οτι αναδείχθηκε η ακόλουθη επιστημονική στάση γι΄ αυτό το ζήτημα πατρότητας. Καταρχήν, ελέγχεται κατα πόσον οι προαπαιτούμενες μαθηματικές και μηχανικές γνώσεις υπήρχαν ήδη πρίν απ΄ τον Αρχιμήδη ή και περιλαμβάνονται στα σωζόμενα έργα του. Το δεύτερο κριτήριο, συγγενές με το πρώτο αλλα πιό τεχνικό: Παίρνομε το σύνολο των διαθέσιμων γνώσεων και τεχνολογιών της εποχής, μαζί και με τα τότε κοινωνικά δεδομένα, και προσπαθούμε να κρίνομε στην πράξη το εφικτόν μιας τέτοιας εφεύρεσης. Το τρίτο κριτήριο πατρότητας είναι η σχετική ομογνωμία των μεταγενέστερων συγγραφέων, ιδίως των παλαιοτέρων. Κι ενα τελευταίο αφορά την (εικαζόμενη, έστω) σχέση του θέματος με τον τίτλο ενος χαμένου συγγράμματος του Αρχιμήδους.

Αυτή η διερευνητική λογική έχει ενδιαφέρουσες συνέπειες. Πρώταπρώτα, συνειδητοποιούμε καλύτερα την υπόδηλη συμμετοχικότητα περισσότερων του ενός προσώπων για την επίτευξη μιας καινοτομίας. Κυρίως όμως στερεί απ΄ τους φανατικούς τη δυνατότητα να αποφαίνονται για το «απεριόριστο εύρος της τεχνολογικής μεγαλοφυΐας του Αρχιμήδους» ή για τα «παραμύθια των δήθεν μηχανικών εφευρέσεών του». Αντιθέτως, μπορούμε τώρα να αναφερόμαστε σε κάθε αποδιδόμενο τέχνημα με εναν ποικίλοντα βαθμό βεβαιότητας για το καθένα. Κατα τούτο διαφέρει η επιστήμη απ' τις διακηρύξεις.

3) Τώρα, εάν πεισθούμε οτι η «οικονομική» μας κρίση είναι μόνον η έκδηλη κορυφή μιας πολλαπλότερης ανεπάρκειας, και καταδεχθούμε ως εκ τούτου να δώσουμε μεγαλύτερη σημασία στην ιστορία των ιδεών και των κοινωνικών γεγονότων, τότε νομιμοποιείται κάπως και το ενδιαφέρον μας και για τον Αρχιμήδη και για την κορύφωση της ελληνικής ιστορίας της «ελληνιστικής» περιόδου. Μιας περιόδου όπου μείζονες στόχοι επέβαλαν την άμβλυνση του προτύπου Πόλις-Κράτος, με συνέπεια μέν την μερική αποδυνάμωση της δημοκρατίας, ενώ απ΄ την άλλη μεριά έφεραν διεύρυνση της ευμάρειας (και της ευνομίας ίσως) σε πολύ μεγαλύτερες περιοχές του τότε γνωστού κόσμου. Οι αυθαιρεσίες των διαδόχων εκείνην τη μεταβατική περίοδο εθόλωναν την εικόνα, η κοσμοπολιτική όμως μεταβολή ήταν παρα ταύτα σαφής: Καί στον καθημερινό βίο, με τους σαφώς «πρακτικότερους» στόχους του, καί στην Επιστήμη και στην Τεχνολογία που βρήκαν τον κολοφώνα τους στην Αλεξάνδρεια. Εκεί όπου «εσπούδασε» και ο Αρχιμήδης. Εκεί όπου θα έστελνε αργότερα για κρίση τις πρωτότυπες αποδείξεις των νέων θεωρημάτων του.

4) Ας ξαναγυρίσομε στον Αρχιμήδη, απογράφοντας διαγωνίως τις πρωτοτυπίες του βίου του. Και, πρώτον, τη μαθηματική του ιδιοφυΐα: Στα έργα του βρίσκονται εν σπέρματι εξελίξεις του μαθηματικού λογισμού που θα παρουσιάζονταν μετά από δυό χιλιάδες χρόνια. Δεύτερη πρωτοτυπία, η επιστημολογική επανάσταση (την οποία περιγράφει λεπτομερώς στον Ερατοσθένη) να αποδεικνύει γεωμετρικά θεωρήματα μέσω διανοητικών μηχανικών αναλόγων- κάτι που θά 'κανε τα κόκαλα του Πλάτωνος να τρίζουν. Τρίτον, ο Αρχιμήδης ακολουθεί και στεριώνει τη μεγάλη αλεξανδρινή παράδοση της ενότητας «Μαθηματικών-Μηχανικής-Τεχνολογίας» που είχε θεμελιωθεί απ΄ τον Κτησίβιο, στις αρχές του 3ου π.Χ. αιώνα: Οι κοινωνικές ανάγκες ήσαν τόσο πιεστικές, ώστε εκείνοι οι Επιστήμονες Μηχανικοί δεν σκέπτονταν να θέσουν τεχνητά σύνορα ανάμεσα στα φυσικομαθηματικά και στην τεχνολογία. Μέσα σ΄ αυτήν την ατμόσφαιρα, καταλαβαίνομε πόσο απομονωμένο και αντιφατικό ακούγεται το πλουταρχικό ιδεολόγημα «ο Αρχιμήδης δεν θεωρούσε άξιον ν΄ ασχολείται με πρακτικά θέματα».

Η τέταρτη πρωτοτυπία του Αρχιμήδους έγκειται στο γεγονός οτι δεν έπεσε στην τυπική παγίδα της σοβαροφάνειας: Στέλνει μια φορά, ως συνήθως, στον Ερατοσθένη μιαν απόδειξη θεωρήματος- εκείνος απαντά πως «ναι, σωστή είναι», κι ο Αρχιμήδης επανέρχεται γελώντας: «επίτηδες σας το έστειλα λανθασμένο, για να ιδώ άν τα κοιτάτε»! Φαίνεται όμως οτι η ιστορία τον εκδικήθηκε αργότερα, βάζοντάς τον τάχα να τρέχει ημίγυμνος φωνάζοντας «εύρηκα» - ενώ την απόδειξη του μεγέθους της ανώσεως την είχε πιθανότατα κάνει θεωρητικώς.

Η τελευταία πρωτοτυπία του ήτανε ίσως η τελευτή του- έστω και στα όρια του μύθου: Δέν πήγε να ζητήσει προστασίαν, έτσι πολύτιμος που ήταν για τον Μάρκελλο. Μήπως όμως ζεί;