Όταν ο ποιητής Αντίπατρος ο Σιδώνιος που έζησε το 2ο αιώνα π.Χ., συνέταξε τη λίστα τών, κατά την άποψή του, επτά θαυμάτων της Αρχαιότητας, ούτε που φανταζόταν ποτέ ότι 22 αιώνες αργότερα θα επαναλαμβανόταν η προσπάθειά του, κάτω από τελείως διαφορετικές προϋποθέσεις.
Λέγεται ότι ο Αντίπατρος είχε επισκεφτεί, παρέα με τον Φίλωνα τον Βυζαντινό, διάφορα έργα και αποφάσισαν από κοινού, ποια από αυτά θα θεωρηθούν ως τα καλύτερα. Κατέληξαν σε επτά, εκ των οποίων σήμερα μόνο οι πυραμίδες της Γίζα στην Αίγυπτο σώζονται. Όλα τα υπόλοιπα καταστράφηκαν λόγω πολέμων, κακόβουλης παρέμβασης αλλοεθνών ή αλλοθρήσκων, φυσικών φαινομένων ή φυσικής φθοράς.
Για να καλυφθεί λοιπόν το κενό σε υπαρκτά έργα αποφάσισε ο Ελβετός δημοσιογράφος και σκηνοθέτης Bernard Weber να συγκροτήσει νέο κατάλογο με τα «σύγχρονα επτά θαύματα», αν και η πρόοδος της τεχνολογίας στους αιώνες μετά την Αρχαιότητα, ιδίως στα τελευταία 200 χρόνια, θα δικαιολογούσε μια λίστα με 30 ή 100 «σύγχρονα θαύματα». Για το σκοπό αυτό κάλεσε ο Βέμπερ την παγκόσμια κοινότητα να συμμετάσχει στην ψηφοφορία.
Η σημαντική διαφορά στη διαδικασία επιλογής, σε σύγκριση με την Αρχαιότητα, ήταν ότι ουδείς χρειάστηκε σήμερα να επισκεφτεί τα υποψήφια έργα σε όλο τον κόσμο και να επιλέξει από αυτά τα καλύτερα. Με τη βοήθεια του Internet μπορεί πλέον καθένας να εξετάσει φωτογραφίες, να διαβάσει περιγραφικά κείμενα και να αποφασίσει, ποια από τα προτεινόμενα θεωρεί «σπουδαιότερα». Αυτό είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα!
Μειονέκτημα αποτελεί το γεγονός ότι οι ψηφοφόροι δεν είχαν την ιστορική και τεχνολογική γνώση, αλλά ούτε την απαιτούμενη αντικειμενικότητα, ώστε να επιλέξουν ένα έργο πέρα από τα σύνορα της χώρας τους. Αυτό δηλώνουν τα μηνύματα (αλυσίδες μηνυμάτων) που έλαβα από Ελλάδα, Νότια Αμερική, Γερμανία, Ινδία κ.ά. για να υποστηρίξω το μνημείο της κάθε χώρας ή περιοχής.
Λέγεται ότι ο Αντίπατρος είχε επισκεφτεί, παρέα με τον Φίλωνα τον Βυζαντινό, διάφορα έργα και αποφάσισαν από κοινού, ποια από αυτά θα θεωρηθούν ως τα καλύτερα. Κατέληξαν σε επτά, εκ των οποίων σήμερα μόνο οι πυραμίδες της Γίζα στην Αίγυπτο σώζονται. Όλα τα υπόλοιπα καταστράφηκαν λόγω πολέμων, κακόβουλης παρέμβασης αλλοεθνών ή αλλοθρήσκων, φυσικών φαινομένων ή φυσικής φθοράς.
Για να καλυφθεί λοιπόν το κενό σε υπαρκτά έργα αποφάσισε ο Ελβετός δημοσιογράφος και σκηνοθέτης Bernard Weber να συγκροτήσει νέο κατάλογο με τα «σύγχρονα επτά θαύματα», αν και η πρόοδος της τεχνολογίας στους αιώνες μετά την Αρχαιότητα, ιδίως στα τελευταία 200 χρόνια, θα δικαιολογούσε μια λίστα με 30 ή 100 «σύγχρονα θαύματα». Για το σκοπό αυτό κάλεσε ο Βέμπερ την παγκόσμια κοινότητα να συμμετάσχει στην ψηφοφορία.
Η σημαντική διαφορά στη διαδικασία επιλογής, σε σύγκριση με την Αρχαιότητα, ήταν ότι ουδείς χρειάστηκε σήμερα να επισκεφτεί τα υποψήφια έργα σε όλο τον κόσμο και να επιλέξει από αυτά τα καλύτερα. Με τη βοήθεια του Internet μπορεί πλέον καθένας να εξετάσει φωτογραφίες, να διαβάσει περιγραφικά κείμενα και να αποφασίσει, ποια από τα προτεινόμενα θεωρεί «σπουδαιότερα». Αυτό είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα!
Μειονέκτημα αποτελεί το γεγονός ότι οι ψηφοφόροι δεν είχαν την ιστορική και τεχνολογική γνώση, αλλά ούτε την απαιτούμενη αντικειμενικότητα, ώστε να επιλέξουν ένα έργο πέρα από τα σύνορα της χώρας τους. Αυτό δηλώνουν τα μηνύματα (αλυσίδες μηνυμάτων) που έλαβα από Ελλάδα, Νότια Αμερική, Γερμανία, Ινδία κ.ά. για να υποστηρίξω το μνημείο της κάθε χώρας ή περιοχής.
Προσωπικά είχα σοβαρότατους ενδοιασμούς για το συγκεκριμένο εγχείρημα, από την πρώτη φορά που πληροφορήθηκα ότι εξελίσσεται ψηφοφορία για τα «7 σύγχρονα θαύματα». Ήδη το γεγονός ότι ανάμεσα στα υποψήφια έργα ήταν ο «Πύργος του Άιφελ» και το «Σινικό Τείχος», η «Ακρόπολη της Αθήνας» και το «Άγαλμα της Ελευθερίας» στη Νέα Υόρκη, αναρωτήθηκα, τι μπορεί να σημαίνει ο όρος «σύγχρονα».
Σύγχρονα μεταξύ τους, δεν ήταν δυνατόν να ισχύει, αφού οι μεγάλιθοι του Stonehenge και ο πύργος του Neuschwanstein απέχουν μεταξύ τους περί τα 5.000 χρόνια. Σύγχρονα με την εποχή μας, επίσης δεν ήταν τα υποψήφια έργα, αφού το Σινικό Τείχος άρχισε να κατασκευάζεται περί το 200 π.Χ., η Πόλη της Πέτρας το 9 π.Χ. και το Κολοσσαίο της Ρώμης το 72 μ.Χ.
Επίσης, γιατί μπορεί να είναι θαύμα η «Ακρόπολη της Αθήνας», τη στιγμή που ένας οχυρωμένος βράχος δεν αποτελεί τίποτα αξιοθαύμαστο και υπάρχουν ανάλογες Ακροπόλεις σε πολλές πόλεις της Ελλάδας; Μήπως ο οργανωτής εννοούσε όμως τον Παρθενώνα στην Ακρόπολη της Αθήνας, αφού αυτή την εικόνα έβλεπε ο κόσμος; Τότε πρέπει κάποιος να τον ενημερώσει ότι πρόκειται για έτερον εκάτερον.
Αλλά και ως προς τον όρο «θαύμα» είχα ενστάσεις: τι είδους θαύμα, δηλαδή υπερφυσικό δημιούργημα, επρόκειτο να επιλεγεί; Αισθητικό, τεχνικό, ιστορικό, συμβολικό; Ο πύργος του Άιφελ, αν είχε κατασκευαστεί περί το 100 π.Χ., σίγουρα θα αποτελούσε «τεχνικό θαύμα», δεδομένου ότι οι άνθρωποι τότε δεν γνώριζαν Τεχνική Μηχανική και οι κατασκευές τους ήταν εμπειρικές. Σήμερα μπορεί να υπολογίσει κάθε μέσος Πολιτικός Μηχανικός τις χαλύβδινες ράβδους συναρμολόγησης, από τις οποίες αποτελείται αυτός ο Πύργος.
Ο «κουκλόπυργος» του Neuschwanstein στη Βαυαρία αποτελεί θαύμα αισθητικής; Μάλλον κακόγουστη δημιουργία με τα λεφτά πλούσιων πριγκίπων είναι, παρά αξιόλογο αρχιτεκτόνημα κι ας το επισκέπτονται ετησίως πολλά εκατομμύρια τουρίστες.
Αντίθετα, οι μεγαλιθικές φιγούρες στα λεγόμενα Νησιά του Πάσχα (Χιλή) είναι αξιόλογες κατασκευές, λόγω του χαμηλού επιπέδου τεχνολογικών γνώσεων που διέθεταν οι κάτοικοι αυτών των νησιών. Η γλυπτική αποτύπωση σε μεγαλίθους προγόνων ή θεών, ύψους 4-10 μέτρων και βάρους 20-90 τόνων, έγινε με απλά εργαλεία σε νταμάρια μακριά από τον τόπο της τελικής τοποθέτησης. Αξιοπερίεργο είναι, πώς μεταφέρθηκαν αυτές οι βαριές κατασκευές ψηλά στο βουνό ώστε να αγναντεύουν όρθιες το πέλαγος. Οι ιθαγενείς βεβαιώνουν ότι τα αγάλματα αυτά είναι θαυματουργά και μετακινούνται μόνα τους! Αυτό κι αν είναι αληθινό θαύμα, όχι να ακούμε μόνο για παναγίτσες που δακρύζουν!
Τελικά, το μόνο θαύμα σ’ αυτή την ιστορία είναι ότι κινητοποιήθηκαν κάπου 100 εκατομμύρια άνθρωποι και ψήφισαν μέσω Internet υπέρ του ενός ή του άλλου τεχνικού έργου, ίσως για να στηρίξουν μια εθνική ιδεοληψία περί τεχνολογικής προόδου ή ανωτερότητας, πιθανότερο όμως για να τονώσουν τον τουρισμό της χώρας τους.
ΥΓ: Ειδικότερα για το Ταζ Μαχάλ, ένα πολύ ενδιαφέρον μνημείο στην Ινδία, έχω μια δυσάρεστη προσωπική εμπειρία, την οποία θα διηγηθώ σε επόμενο κείμενό μου!
Σύγχρονα μεταξύ τους, δεν ήταν δυνατόν να ισχύει, αφού οι μεγάλιθοι του Stonehenge και ο πύργος του Neuschwanstein απέχουν μεταξύ τους περί τα 5.000 χρόνια. Σύγχρονα με την εποχή μας, επίσης δεν ήταν τα υποψήφια έργα, αφού το Σινικό Τείχος άρχισε να κατασκευάζεται περί το 200 π.Χ., η Πόλη της Πέτρας το 9 π.Χ. και το Κολοσσαίο της Ρώμης το 72 μ.Χ.
Επίσης, γιατί μπορεί να είναι θαύμα η «Ακρόπολη της Αθήνας», τη στιγμή που ένας οχυρωμένος βράχος δεν αποτελεί τίποτα αξιοθαύμαστο και υπάρχουν ανάλογες Ακροπόλεις σε πολλές πόλεις της Ελλάδας; Μήπως ο οργανωτής εννοούσε όμως τον Παρθενώνα στην Ακρόπολη της Αθήνας, αφού αυτή την εικόνα έβλεπε ο κόσμος; Τότε πρέπει κάποιος να τον ενημερώσει ότι πρόκειται για έτερον εκάτερον.
Αλλά και ως προς τον όρο «θαύμα» είχα ενστάσεις: τι είδους θαύμα, δηλαδή υπερφυσικό δημιούργημα, επρόκειτο να επιλεγεί; Αισθητικό, τεχνικό, ιστορικό, συμβολικό; Ο πύργος του Άιφελ, αν είχε κατασκευαστεί περί το 100 π.Χ., σίγουρα θα αποτελούσε «τεχνικό θαύμα», δεδομένου ότι οι άνθρωποι τότε δεν γνώριζαν Τεχνική Μηχανική και οι κατασκευές τους ήταν εμπειρικές. Σήμερα μπορεί να υπολογίσει κάθε μέσος Πολιτικός Μηχανικός τις χαλύβδινες ράβδους συναρμολόγησης, από τις οποίες αποτελείται αυτός ο Πύργος.
Ο «κουκλόπυργος» του Neuschwanstein στη Βαυαρία αποτελεί θαύμα αισθητικής; Μάλλον κακόγουστη δημιουργία με τα λεφτά πλούσιων πριγκίπων είναι, παρά αξιόλογο αρχιτεκτόνημα κι ας το επισκέπτονται ετησίως πολλά εκατομμύρια τουρίστες.
Αντίθετα, οι μεγαλιθικές φιγούρες στα λεγόμενα Νησιά του Πάσχα (Χιλή) είναι αξιόλογες κατασκευές, λόγω του χαμηλού επιπέδου τεχνολογικών γνώσεων που διέθεταν οι κάτοικοι αυτών των νησιών. Η γλυπτική αποτύπωση σε μεγαλίθους προγόνων ή θεών, ύψους 4-10 μέτρων και βάρους 20-90 τόνων, έγινε με απλά εργαλεία σε νταμάρια μακριά από τον τόπο της τελικής τοποθέτησης. Αξιοπερίεργο είναι, πώς μεταφέρθηκαν αυτές οι βαριές κατασκευές ψηλά στο βουνό ώστε να αγναντεύουν όρθιες το πέλαγος. Οι ιθαγενείς βεβαιώνουν ότι τα αγάλματα αυτά είναι θαυματουργά και μετακινούνται μόνα τους! Αυτό κι αν είναι αληθινό θαύμα, όχι να ακούμε μόνο για παναγίτσες που δακρύζουν!
Τελικά, το μόνο θαύμα σ’ αυτή την ιστορία είναι ότι κινητοποιήθηκαν κάπου 100 εκατομμύρια άνθρωποι και ψήφισαν μέσω Internet υπέρ του ενός ή του άλλου τεχνικού έργου, ίσως για να στηρίξουν μια εθνική ιδεοληψία περί τεχνολογικής προόδου ή ανωτερότητας, πιθανότερο όμως για να τονώσουν τον τουρισμό της χώρας τους.
ΥΓ: Ειδικότερα για το Ταζ Μαχάλ, ένα πολύ ενδιαφέρον μνημείο στην Ινδία, έχω μια δυσάρεστη προσωπική εμπειρία, την οποία θα διηγηθώ σε επόμενο κείμενό μου!
.
