28 November 2006

Θαλής & Φίλοι

Λέσχες ανάγνωσης μαθηματικού βιβλίου

Η ιδέα των λεσχών ανάγνωσης δεν είναι ούτε καινούρια ούτε πρωτότυπη. Θα πρέπει να αναζητήσουμε τις ρίζες της στα λογοτεχνικά σαλόνια της εποχής του Διαφωτισμού, τότε που οι δυναμικές salonnieres άνοιγαν σε προκαθορισμένες μέρες τα σπίτια τους στους κάθε λογής δημιουργούς, οι οποίοι είχαν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν τα έργα τους και να τα συζητήσουν με τους άλλους καλεσμένους. Εκεί έγιναν οι πρώτες δημόσιες αναγνώσεις πολλών έργων του Βολτέρου, του Μολιέρου, του Ντ' Αλαμπέρ, του Μοπερτουί. Η παράδοση διατηρήθηκε στις βεγγέρες του 19ου αιώνα και σήμερα μπορεί κανείς να βρει λέσχες ανάγνωσης, με ποικίλη σύνθεση και θεματολογία, λίγο-πολύ παντού.

Τα τελευταία χρόνια, η κυκλοφορία ενός μεγάλου αριθμού βιβλίων σχετικών με τα Μαθηματικά έδωσε την ιδέα μιας εναλλακτικής προσέγγισης της γνώσης μέσα από παρέες μαθητών που με τη βοήθεια ενός ή περισσότερων εκπαιδευτικών διαβάζουν κάποιο βιβλίο και συναντιούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα για να το κουβεντιάσουν. Πρόκειται για μια χαλαρή, άτυπη προσέγγιση ενός γνωστικού αντικειμένου που στην παραδοσιακή μορφή μετάδοσής του αποτέλεσε τον εφιάλτη τόσων και τόσων γενεών. Φυσικά η συλλογική ανάγνωση ενός βιβλίου σχετικά με τον Αρχιμήδη ή με τους πρώτους αριθμούς, έστω και αν συνοδεύεται από μια σειρά συναφείς δραστηριότητες, δεν είναι σε θέση να υποκαταστήσει την οργανωμένη, δομημένη μαθηματική διδασκαλία. Μπορεί ωστόσο να λειτουργήσει συμπληρωματικά, να κινητοποιήσει άτομα που διάκεινται εχθρικά ή έστω αδιάφορα προς την παραδοσιακή διδασκαλία, να συμβάλει στο ξεπέρασμα της έμφυτης ή επίκτητης μαθηματικοφοβίας.

Η ομάδα «Θαλής + Φίλοι», που δραστηριοποιείται εδώ και δύο χρόνια στον ελληνικό και τον διεθνή χώρο με στόχο το γεφύρωμα του χάσματος ανάμεσα στα Μαθηματικά και τον υπόλοιπο πολιτισμό, διατυπώνει μια συγκροτημένη πρόταση προς την εκπαιδευτική κοινότητα για την οργάνωση λεσχών ανάγνωσης (παρα)μαθηματικού βιβλίου. Η ομάδα αναλαμβάνει να ενισχύσει τις προσπάθειες όσων εκπαιδευτικών ενδιαφέρονται να ιδρύσουν στα σχολεία τους λέσχες ανάγνωσης παρέχοντάς τους υλικό, εκπαίδευση και στήριξη τόσο μέσα από την ιστοσελίδα της όσο και με σεμινάρια, εργαστήρια και συνέδρια που οργανώνει.

Ηδη, ύστερα από έναν χρόνο λειτουργίας, έχουν δημιουργηθεί σε πολλά σχολεία τέτοιες λέσχες ανάγνωσης και σύμφωνα με τις μαρτυρίες όσων συμμετέχουν έχουν συνεισφέρει θετικά τόσο στις σχέσεις μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών όσο και στην ενθάρρυνση των παιδιών να στραφούν στο καλό εξωσχολικό βιβλίο.

Το καλοκαίρι που μας πέρασε οργανώθηκε στην Πάρο, με συμμετοχή περίπου 120 ατόμων, ένα εργαστήρι λεσχών ανάγνωσης, όπου, από τη μια, προσεγγίστηκαν θεωρητικά τα θέματα της εκλαΐκευσης και της μαθηματικής λογοτεχνίας και από την άλλη, παρουσιάστηκαν με ολοκληρωμένο τρόπο δέκα από τα βιβλία που προτείνονται συνοδευόμενα από έναν πλήρη φάκελο προτάσεων για δραστηριότητες που μπορούν να πλαισιώσουν την ανάγνωση. Το υλικό της Πάρου αλλά και πολλές άλλες σχετικές εργασίες και ανακοινώσεις είναι διαθέσιμα μέσω της ιστοσελίδας www.thalesandfriends.org.

(Από τη Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας, 24/11/2006)