Παγκόσμια Ημέρα της Φιλοσοφίας, πολλοί είναι αυτοί που αμφισβητούν τη χρησιμότητά της, την ίδια της την υπόσταση. Η σχέση, όμως, που διατηρεί στο διάβα των αιώνων με τις ιδέες την κρατά ζωντανή και ζωτική για τον άνθρωπο του σήμερα, αυτόν που τόσο εύστοχα κινηματογράφησαν να είναι χαμένος στη μετάφραση. Ο έρωτάς της με τις ιδέες γεννιέται με τη δημιουργία τους, εκδηλώνεται με την αμφισβήτησή τους, κορυφώνεται με την ανάλυση και κατανόησή τους και καρπός της συνύπαρξής τους είναι η επιστροφή στην ίδια την ιδέα, καθάρια και σχηματοποιημένη.
Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, η φιλοσοφία εδρεύει στον κόσμο των ιδεών. Εκεί αναπνέει, εκεί αναπτύσσεται, εκεί προσεγγίζεται.
Για να δοθεί, λοιπόν, μία πειστική απάντηση στο ερώτημα «ποια η χρησιμότητα της φιλοσοφίας;» πρέπει να προσεγγιστεί ο κόσμος των ιδεών, έτσι όπως εμφανίστηκε μέσα από το ανθρώπινο πνεύμα. Μία μικρή και σύντομη περιήγηση στον πνευματικό κόσμο του Σωκράτη, του Αριστοτέλη, του Ζαν Ζακ Ρουσό, του Νίτσε δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφισβήτησης για την αναγκαιότητά της και τη σημασία της. Οι θέσεις και οι απόψεις που εξέφρασαν, όχι μόνο δημιούργησαν νέα πεδία ιδεολογικής ανάπτυξης αλλά μετέβαλλαν ουσιαστικά και πρακτικά τον κόσμο γύρω τους. Ο Σωκράτης υπεράσπισε τις θέσεις του και την ηθική του με την ίδια του τη ζωή. Η σκέψη του Αριστοτέλη αποτέλεσε δομικό υλικό του πολιτισμού της Δύσης ενώ το κοινωνικό συμβόλαιο του Ρουσό αποτέλεσε το ιδεολογικό όπλο της Γαλλικής Επανάστασης.
Το ζήτημα, λοιπόν, που γεννάται δεν είναι αν η φιλοσοφία είναι χρήσιμη στο σημερινό άνθρωπο, αλλά γιατί αυτός λησμόνησε τη σημασία της. Γιατί δεν γίνεται άμεσα κατανοητή η αξία της, γιατί η κοινωνία εμφανίζεται αποκομμένη από τη φιλοσοφική σκέψη.
Όποια και αν είναι η απάντηση, η Unesco επέλεξε την άμεση δράση προς την αντίθετη κατεύθυνση. Όρισε τη 16η Νοεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Φιλοσοφίας με σκοπό να ενθαρρύνει την ανταλλαγή θέσεων και απόψεων, τη διάχυση του φιλοσοφικού πλούτου έξω από τα εθνικά όριά του, την καθημερινή διερώτηση και εξέταση των γεγονότων που βιώνουμε αλλά και την προώθηση της πνευματικής επαφής ανάμεσα στην κοινωνία και τους εκπροσώπους της φιλοσοφίας. Στις 15-18 Νοεμβρίου 2006, το Ραμπάτ, κατόπιν
πρωτοβουλίας του Μαρόκου, θα αποτελέσει το επίκεντρο των σχετικών εκδηλώσεων. Μέσα σε μία χώρα όπου συναντιούνται οι θρησκείες, οι κουλτούρες και οι πολιτισμοί δύο ηπείρων θα επιχειρηθεί μέσα από το φιλοσοφικό διάλογο και την λογική εξέταση η προσέγγιση του σύγχρονου κόσμου, η επικοινωνία μέσα στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, η σύγκρουση των πολιτισμών.
Τα προαναφερθέντα ζητήματα σηματοδοτούν τον 21ο αιώνα και η κατανόησή τους, η ανάλυσή τους και η εξέτασή τους μοιάζει περισσότερο με ζωτική ανάγκη, ανάλογη με αυτή των πρωταρχικών αναπάντητων ερωτημάτων, που παραμένουν αναπάντητα. Άλλωστε, η φιλοσοφία ποτέ δεν αποκόπηκε από τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος αποκόπηκε από αυτήν (πλήρες κείμενο>>>).
Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, η φιλοσοφία εδρεύει στον κόσμο των ιδεών. Εκεί αναπνέει, εκεί αναπτύσσεται, εκεί προσεγγίζεται.
Για να δοθεί, λοιπόν, μία πειστική απάντηση στο ερώτημα «ποια η χρησιμότητα της φιλοσοφίας;» πρέπει να προσεγγιστεί ο κόσμος των ιδεών, έτσι όπως εμφανίστηκε μέσα από το ανθρώπινο πνεύμα. Μία μικρή και σύντομη περιήγηση στον πνευματικό κόσμο του Σωκράτη, του Αριστοτέλη, του Ζαν Ζακ Ρουσό, του Νίτσε δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφισβήτησης για την αναγκαιότητά της και τη σημασία της. Οι θέσεις και οι απόψεις που εξέφρασαν, όχι μόνο δημιούργησαν νέα πεδία ιδεολογικής ανάπτυξης αλλά μετέβαλλαν ουσιαστικά και πρακτικά τον κόσμο γύρω τους. Ο Σωκράτης υπεράσπισε τις θέσεις του και την ηθική του με την ίδια του τη ζωή. Η σκέψη του Αριστοτέλη αποτέλεσε δομικό υλικό του πολιτισμού της Δύσης ενώ το κοινωνικό συμβόλαιο του Ρουσό αποτέλεσε το ιδεολογικό όπλο της Γαλλικής Επανάστασης.Το ζήτημα, λοιπόν, που γεννάται δεν είναι αν η φιλοσοφία είναι χρήσιμη στο σημερινό άνθρωπο, αλλά γιατί αυτός λησμόνησε τη σημασία της. Γιατί δεν γίνεται άμεσα κατανοητή η αξία της, γιατί η κοινωνία εμφανίζεται αποκομμένη από τη φιλοσοφική σκέψη.
Όποια και αν είναι η απάντηση, η Unesco επέλεξε την άμεση δράση προς την αντίθετη κατεύθυνση. Όρισε τη 16η Νοεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Φιλοσοφίας με σκοπό να ενθαρρύνει την ανταλλαγή θέσεων και απόψεων, τη διάχυση του φιλοσοφικού πλούτου έξω από τα εθνικά όριά του, την καθημερινή διερώτηση και εξέταση των γεγονότων που βιώνουμε αλλά και την προώθηση της πνευματικής επαφής ανάμεσα στην κοινωνία και τους εκπροσώπους της φιλοσοφίας. Στις 15-18 Νοεμβρίου 2006, το Ραμπάτ, κατόπιν
πρωτοβουλίας του Μαρόκου, θα αποτελέσει το επίκεντρο των σχετικών εκδηλώσεων. Μέσα σε μία χώρα όπου συναντιούνται οι θρησκείες, οι κουλτούρες και οι πολιτισμοί δύο ηπείρων θα επιχειρηθεί μέσα από το φιλοσοφικό διάλογο και την λογική εξέταση η προσέγγιση του σύγχρονου κόσμου, η επικοινωνία μέσα στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, η σύγκρουση των πολιτισμών.Τα προαναφερθέντα ζητήματα σηματοδοτούν τον 21ο αιώνα και η κατανόησή τους, η ανάλυσή τους και η εξέτασή τους μοιάζει περισσότερο με ζωτική ανάγκη, ανάλογη με αυτή των πρωταρχικών αναπάντητων ερωτημάτων, που παραμένουν αναπάντητα. Άλλωστε, η φιλοσοφία ποτέ δεν αποκόπηκε από τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος αποκόπηκε από αυτήν (πλήρες κείμενο>>>).
(Του Τάσου Οικονόμου, Καθημερινή, 15/11/2006)
