Ο Ρίτσαρντ Ντόκινς στην Αθήνα

«Πατέρας» του νέου αθεϊσμού

ΤΑ ΝΕΑ, 25/4/2015

Αν υπάρχουν λίγοι επιστήμονες στον κόσμο που δικαιούνται τον τίτλο του «σταρ», ανάμεσά τους ασφαλώς βρίσκεται ο πολυγραφότατος και μαχητικότατος βρετανός εξελικτικός βιολόγος Ρίτσαρντ Ντόκινς, ο επιλεγόμενος και «ροτβάιλερ του Δαρβίνου», ο οποίος επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα και μίλησε ενώπιον πολυπληθούς κοινού την Παρασκευή (24/4/) το βράδυ στον πολυχώρο Hub, στην Αθήνα.

Το βασικό του μήνυμά ήταν μάλλον επιθετικό: Η θρησκεία είναι μια αρνητική δύναμη, που στέκεται εμπόδιο στον ορθολογισμό, στα ατομικά δικαιώματα και στην πρόοδο.

Την εκδήλωση, που συνδιοργάνωσαν τα καταστήματα Public και οι εκδόσεις Κάτοπτρο, με την υποστήριξη της Ενωσης Αθέων και της Ενωσης Ουμανιστών/στριών Ελλάδας, συντόνισε η υπεύθυνη εκστρατειών της Διεθνούς Αμνηστίας Ελίζα Γκορόγια.

Αφού έγινε διάσημος στους επιστημονικούς κύκλους με το βιβλίο του «Το εγωιστικό γονίδιο» (1976) και αφού στη συνέχεια έγραψε ένα σωρό άλλα ενδιαφέροντα βιβλία - «Ο Τυφλός Ωρολογοποιός (1986), «Υφαίνοντας το Ουράνιο Τόξο» (1998), «Ο εφημέριος του διαβόλου» (2003) κ.ά.- ο Ντόκινς προκάλεσε διεθνή αίσθηση (από ύμνους έως κατακραυγή) με το βιβλίο-ορόσημο «Η περί Θεού αυταπάτη» (2006).

«Δεν υπάρχει Θεός»

Το βιβλίο αυτό μεταφράστηκε σε 31 γλώσσες και πυροδότησε ένα νέο κύμα αθεϊσμού παγκοσμίως και του χάρισε τον τίτλο του «πατέρα» (ή «πάπα») του Νέου Αθεϊσμού και του κατ' εξοχήν αντίπαλου τού δημιουργισμού, της θεωρίας του «ευφυούς σχεδιασμού» στη θρησκεία.

Για κάθε Χριστιανό και άλλο θρησκευόμενο ο Ντόκινς παραμένει «κόκκινο πανί», πολύ περισσότερο που έχει βαλθεί να διαφημίζει τον αθεϊσμό ως την πιο ανθρωπιστική, ορθολογιστική και επιστημονική επιλογή για κάθε άνθρωπο. Και αυτό ακριβώς είπε και απόψε στην εκδήλωση, στην Ελλάδα.

Ο 74χρονος πολυβραβευμένος επιστήμονας, ομότιμος πλέον καθηγητής ηθολογίας και εξελικτικής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο οποίος το 2007 είχε συμπεριληφθεί από το περιοδικό Time στον κατάλογο των εκατό ανθρώπων με τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη, απάντησε σε πολλές ερωτήσεις, αρκετές από τις οποίες του είχαν αποσταλεί εκ των προτέρων μέσω Twitter.

Για μια ακόμη φορά, διακήρυξε ότι δεν υπάρχει Θεός και ότι η πίστη σε μια θρησκεία δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση. Μία άποψη που του έχει χαρίσει εκατομμύρια φίλους, αλλά και πολύ περισσότερους εχθρούς σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Ο ίδιος έχει ιδρύσει το Richard Dawkins Foundation for Reason and Science (Ιδρυμα Ρίτσαρντ Ντόκινς για τον Ορθό Λόγο και την Επιστήμη), ακριβώς για να προπαγανδίσει διεθνώς αυτό που ανέδειξε και στην εκδήλωση της Αθήνας: ότι η επιστημονική αλήθεια δεν μπορεί να συμβιβαστεί με την πίστη στη θρησκεία και σε μια ανώτερη οντότητα που ελέγχει τις ζωές μας.

Χαρακτηριστικές ατάκες

Ακολουθούν -σε ελεύθερη απόδοση- μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές «ατάκες» του στην εκδήλωση:

—    Δεν χρειάζεται η πίστη στον Θεό, για να είναι κάποιος ηθικός.

—    Η ζωή αναδύθηκε μόνη της στη Γη και πιθανότατα υπάρχει και αλλού στο σύμπαν.

—    Ο δαρβινισμός αποτελεί την καλύτερη εξήγηση για την εξέλιξη στη φύση, αλλά οι κοινωνίες επ’ ουδενί  πρέπει να είναι δαρβινικές.

—    Πολλοί αρχηγοί κρατών είναι άθεοι, αλλά το κρύβουν.

—    Η λιτότητα ενθαρρύνει τη θρησκεία, επειδή όταν κάποιος χάνει την πίστη του στην ανθρωπότητα, στρέφεται στο υπερφυσικό. Αντίθετα, όσο ισχυρότερο είναι το κράτος πρόνοιας, τόσο εξασθενεί το θρησκευτικό συναίσθημα.

—    Η πίστη στον Ιησού ή στον Μωάμεθ είναι εξίσου παράλογη με την πίστη στους θεούς του Ολύμπου. Ο καθένας μπορεί να φτιάξει μια θρησκεία και ασφαλώς ο Χριστός -αν όντως υπήρξε ως ιστορικό πρόσωπο- ούτε γεννήθηκε από μία παρθένο, ούτε έκανε θαύματα, ούτε αναστήθηκε.  

—    Όλες οι θρησκείες είναι παράλογες και άξιες κριτικής.

—    Οι νόμοι και οι καταδίκες για βλασφημία των θείων είναι γελοίοι. Εξίσου γελοίο είναι ότι πολλά θρησκευτικά δόγματα, όπως η Ορθοδοξία και ο Καθολικισμός, απαγορεύουν τη χειροτονία γυναικών ως ιερέων και επισκόπων.

—    Τίποτε δεν δικαιολογεί τις αρνητικές απόψεις της θρησκείας για τους ομοφυλόφιλους.

—    Το κράτος πρέπει να είναι πλήρως εκκοσμικευμένο και όχι υπό την επιρροή της θρησκείας.

—    Η θρησκεία σταδιακά υποχωρεί και ο αθεϊσμός κερδίζει έδαφος.

—    Η ορθολογική σκέψη αναπόφευκτα οδηγεί στον αθεϊσμό.

—    Το Διαδίκτυο βοηθά στη διάδοση των ορθολογιστικών και αθεϊστικών ιδεών.

—    Τα ζώα αξίζουν καλύτερη μεταχείριση.

—    Μη σκέφτεστε τον θάνατο, ζήστε το παρόν,  να είστε αισιόδοξοι στη ζωή σας κι ας μην υπάρχει άλλη.

Στο τέλος της εκδήλωσης, ο Ντόκινς υπέγραψε ουκ ολίγα βιβλία για λογαριασμό των θαυμαστών του, που σχημάτισαν μεγάλη ουρά γι' αυτό τον λόγο.

Σήμερα στην Τεχνόπολη

Σήμερα Σάββατο (25/4/) ο ίδιος θα μιλήσει και στην ημερίδα «Ο Άνθρωπος και η πορεία του προς τη Γνώση ενίοτε μέχρι αυτοθυσίας», που θα πραγματοποιηθεί στις 11:00, στο Αμφιθέατρο «Αθήνα 9.84», στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων.

Το συνέδριο διοργανώνει ο Πολιτιστικός Οργανισμός «Απόλλωνος Ναός» και είναι αφιερωμένο στην φιλόσοφο, μαθηματικό και αστρονόμο Υπατία (370—415) με αφορμή την επέτειο των 1.600 ετών από τον βίαιο θάνατό της στην Αλεξάνδρεια.