25 April 2015

Ο Ρίτσαρντ Ντόκινς στην Αθήνα

«Πατέρας» του νέου αθεϊσμού
ΤΑ ΝΕΑ, 25/4/2015


Αν υπάρχουν λίγοι επιστήμονες στον κόσμο που δικαιούνται τον τίτλο του «σταρ», ανάμεσά τους ασφαλώς βρίσκεται ο πολυγραφότατος και μαχητικότατος βρετανός εξελικτικός βιολόγος Ρίτσαρντ Ντόκινς, ο επιλεγόμενος και «ροτβάιλερ του Δαρβίνου», ο οποίος επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα και μίλησε ενώπιον πολυπληθούς κοινού την Παρασκευή (24/4/) το βράδυ στον πολυχώρο Hub, στην Αθήνα.
Το βασικό του μήνυμά ήταν μάλλον επιθετικό: Η θρησκεία είναι μια αρνητική δύναμη, που στέκεται εμπόδιο στον ορθολογισμό, στα ατομικά δικαιώματα και στην πρόοδο.
Την εκδήλωση, που συνδιοργάνωσαν τα καταστήματα Public και οι εκδόσεις Κάτοπτρο, με την υποστήριξη της Ενωσης Αθέων και της Ενωσης Ουμανιστών/στριών Ελλάδας, συντόνισε η υπεύθυνη εκστρατειών της Διεθνούς Αμνηστίας Ελίζα Γκορόγια.
Αφού έγινε διάσημος στους επιστημονικούς κύκλους με το βιβλίο του «Το εγωιστικό γονίδιο» (1976) και αφού στη συνέχεια έγραψε ένα σωρό άλλα ενδιαφέροντα βιβλία - «Ο Τυφλός Ωρολογοποιός (1986), «Υφαίνοντας το Ουράνιο Τόξο» (1998), «Ο εφημέριος του διαβόλου» (2003) κ.ά.- ο Ντόκινς προκάλεσε διεθνή αίσθηση (από ύμνους έως κατακραυγή) με το βιβλίο-ορόσημο «Η περί Θεού αυταπάτη» (2006).
«Δεν υπάρχει Θεός»
Το βιβλίο αυτό μεταφράστηκε σε 31 γλώσσες και πυροδότησε ένα νέο κύμα αθεϊσμού παγκοσμίως και του χάρισε τον τίτλο του «πατέρα» (ή «πάπα») του Νέου Αθεϊσμού και του κατ' εξοχήν αντίπαλου τού δημιουργισμού, της θεωρίας του «ευφυούς σχεδιασμού» στη θρησκεία.
Για κάθε Χριστιανό και άλλο θρησκευόμενο ο Ντόκινς παραμένει «κόκκινο πανί», πολύ περισσότερο που έχει βαλθεί να διαφημίζει τον αθεϊσμό ως την πιο ανθρωπιστική, ορθολογιστική και επιστημονική επιλογή για κάθε άνθρωπο. Και αυτό ακριβώς είπε και απόψε στην εκδήλωση, στην Ελλάδα.
Ο 74χρονος πολυβραβευμένος επιστήμονας, ομότιμος πλέον καθηγητής ηθολογίας και εξελικτικής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο οποίος το 2007 είχε συμπεριληφθεί από το περιοδικό Time στον κατάλογο των εκατό ανθρώπων με τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη, απάντησε σε πολλές ερωτήσεις, αρκετές από τις οποίες του είχαν αποσταλεί εκ των προτέρων μέσω Twitter.
Για μια ακόμη φορά, διακήρυξε ότι δεν υπάρχει Θεός και ότι η πίστη σε μια θρησκεία δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση. Μία άποψη που του έχει χαρίσει εκατομμύρια φίλους, αλλά και πολύ περισσότερους εχθρούς σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Ο ίδιος έχει ιδρύσει το Richard Dawkins Foundation for Reason and Science (Ιδρυμα Ρίτσαρντ Ντόκινς για τον Ορθό Λόγο και την Επιστήμη), ακριβώς για να προπαγανδίσει διεθνώς αυτό που ανέδειξε και στην εκδήλωση της Αθήνας: ότι η επιστημονική αλήθεια δεν μπορεί να συμβιβαστεί με την πίστη στη θρησκεία και σε μια ανώτερη οντότητα που ελέγχει τις ζωές μας.
Χαρακτηριστικές ατάκες
Ακολουθούν -σε ελεύθερη απόδοση- μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές «ατάκες» του στην εκδήλωση:
    Δεν χρειάζεται η πίστη στον Θεό, για να είναι κάποιος ηθικός.
    Η ζωή αναδύθηκε μόνη της στη Γη και πιθανότατα υπάρχει και αλλού στο σύμπαν.
    Ο δαρβινισμός αποτελεί την καλύτερη εξήγηση για την εξέλιξη στη φύση, αλλά οι κοινωνίες επ’ ουδενί  πρέπει να είναι δαρβινικές.
    Πολλοί αρχηγοί κρατών είναι άθεοι, αλλά το κρύβουν.
    Η λιτότητα ενθαρρύνει τη θρησκεία, επειδή όταν κάποιος χάνει την πίστη του στην ανθρωπότητα, στρέφεται στο υπερφυσικό. Αντίθετα, όσο ισχυρότερο είναι το κράτος πρόνοιας, τόσο εξασθενεί το θρησκευτικό συναίσθημα.
    Η πίστη στον Ιησού ή στον Μωάμεθ είναι εξίσου παράλογη με την πίστη στους θεούς του Ολύμπου. Ο καθένας μπορεί να φτιάξει μια θρησκεία και ασφαλώς ο Χριστός -αν όντως υπήρξε ως ιστορικό πρόσωπο- ούτε γεννήθηκε από μία παρθένο, ούτε έκανε θαύματα, ούτε αναστήθηκε.  
    Όλες οι θρησκείες είναι παράλογες και άξιες κριτικής.
    Οι νόμοι και οι καταδίκες για βλασφημία των θείων είναι γελοίοι. Εξίσου γελοίο είναι ότι πολλά θρησκευτικά δόγματα, όπως η Ορθοδοξία και ο Καθολικισμός, απαγορεύουν τη χειροτονία γυναικών ως ιερέων και επισκόπων.
    Τίποτε δεν δικαιολογεί τις αρνητικές απόψεις της θρησκείας για τους ομοφυλόφιλους.
    Το κράτος πρέπει να είναι πλήρως εκκοσμικευμένο και όχι υπό την επιρροή της θρησκείας.
    Η θρησκεία σταδιακά υποχωρεί και ο αθεϊσμός κερδίζει έδαφος.
    Η ορθολογική σκέψη αναπόφευκτα οδηγεί στον αθεϊσμό.
    Το Διαδίκτυο βοηθά στη διάδοση των ορθολογιστικών και αθεϊστικών ιδεών.
    Τα ζώα αξίζουν καλύτερη μεταχείριση.
    Μη σκέφτεστε τον θάνατο, ζήστε το παρόν,  να είστε αισιόδοξοι στη ζωή σας κι ας μην υπάρχει άλλη.
Στο τέλος της εκδήλωσης, ο Ντόκινς υπέγραψε ουκ ολίγα βιβλία για λογαριασμό των θαυμαστών του, που σχημάτισαν μεγάλη ουρά γι' αυτό τον λόγο.
Σήμερα στην Τεχνόπολη
Σήμερα Σάββατο (25/4/) ο ίδιος θα μιλήσει και στην ημερίδα «Ο Άνθρωπος και η πορεία του προς τη Γνώση ενίοτε μέχρι αυτοθυσίας», που θα πραγματοποιηθεί στις 11:00, στο Αμφιθέατρο «Αθήνα 9.84», στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων.
Το συνέδριο διοργανώνει ο Πολιτιστικός Οργανισμός «Απόλλωνος Ναός» και είναι αφιερωμένο στην φιλόσοφο, μαθηματικό και αστρονόμο Υπατία (370—415) με αφορμή την επέτειο των 1.600 ετών από τον βίαιο θάνατό της στην Αλεξάνδρεια.

24 April 2015

Για όλα φταίει η κακιά Ευρώπη;

του Χάρη Ιωάννου, Εφημ. Συντακτών, 23/4/2015

Η βασική κριτική που ασκείται σήμερα στην κυβέρνηση είναι ότι αρνείται να πάρει αποφάσεις και να προχωρήσει σε συμφωνία με τους εταίρους, οδηγώντας τη χώρα είτε στα βράχια είτε σε νέο Μνημόνιο. Υπάρχει όμως και μια πιο επικίνδυνη διάσταση: αυτή της συστηματικής και με ανυπολόγιστες συνέπειες καλλιέργειας ενός πρωτοφανούς αντιευρωπαϊκού μένους στην ελληνική κοινή γνώμη.

Υπουργοί, βουλευτές, ακόμη και αρθρογράφοι που στηρίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι ανήκουν στους λεγόμενους ρεαλιστές και όχι π.χ. στην πλατφόρμα Λαφαζάνη, μιλούν ανοιχτά για σύγκρουση. «Ή θα υποχωρήσουν οι Ευρωπαίοι ή θα πάμε σε ρήξη, ακόμη και αν αυτό σημαίνει δραχμή», έλεγε σε «πηγαδάκι» πριν από μερικές ημέρες στη Βουλή υπουργός που θεωρείται «ψύχραιμη φωνή». Ο εκνευρισμός και η ταραχή των κυβερνητικών στελεχών είναι διάχυτος στις παρεμβάσεις τους τις τελευταίες ημέρες.

Καθώς εξανεμίστηκαν οι αντιμνημονιακές ψευδαισθήσεις ότι το Μνημόνιο καταργείται με ένα νόμο και ένα άρθρο και ότι οι Ευρωπαίοι «τοκογλύφοι» παρακαλούν να μας δανείσουν, τη θέση τους παίρνει τώρα μια νέα αφήγηση: «τα σκοτεινά νεοφιλελεύθερα κέντρα της Ευρώπης σε συνεργασία με τα εγχώρια και με εκτελεστικό βραχίονα τα πάντα ένοχα ΜΜΕ πολεμούν την κυβέρνηση και θέλουν να τη ρίξουν ώστε να μη διαδοθεί το μικρόβιο του ΣΥΡΙΖΑ στην Ε.Ε.».

Με άλλα λόγια, πάντα φταίνε κάποιοι άλλοι που μας υπονομεύουν και δεν μας αφήνουν να διαπρέψουμε σε αυτό που έχουμε αποδείξει διαχρονικά ότι ξέρουμε καλύτερα απ’ όλους: πελατειακό κράτος, αναξιοκρατία, έλλειψη δικαιοσύνης και κυρίως προοπτικής. Ακριβώς οι λόγοι που η Ελλάδα, σε αντίθεση με τις άλλες χώρες που μπήκαν σε πρόγραμμα, είναι η μόνη που δεν έχει καταφέρει ακόμη να ορθοποδήσει.

Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν υπάρχει ένα σκληρό ευρωπαϊκό διευθυντήριο, συντηρητικό και νεοφιλελεύθερο, που επιβάλλει συχνά λάθος πολιτικές. Η λύση όμως δεν βρίσκεται στην αυτοκτονία. Η Ελλάδα τείνει δυστυχώς να εμπεδώσει στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη την αντίληψη ότι είναι ένα κράτος που δεν θέλει να αλλάξει το παραμικρό. Μοιάζει με ένα κακομαθημένο παιδί που απλώνει συνεχώς το χέρι ζητώντας «χαρτζιλίκι», αλλά την ίδια ώρα στρέφει το βλέμμα αλλού, φωνάζοντας «αφήστε με στην ησυχία μου να το ξοδέψω όπως θέλω».

Είναι πια προφανές ότι η αντιμνημονιακή ρητορεία και η παραμονή στην ευρωζώνη δεν μπορούν να συμβαδίσουν. Δυστυχώς όμως, η τακτική «Κούγκι» κερδίσει ολοένα και περισσότερους θιασώτες μέσα σε ένα αμήχανο και πολιτικά εγκλωβισμένο υπουργικό συμβούλιο, τη στιγμή που οι επιχειρήσεις και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα κρέμονται από μια κλωστή και ο κίνδυνος να πάνε χαμένες οι θυσίες 5 ετών μεγαλώνει.

Η Ιστορία θα δείξει αν αυτοί που απειλούσαν για αποχωρήσεις με ελικόπτερο, θα γίνουν τώρα οι επιβάτες του, παίρνοντας μαζί και τις τελευταίες ελπίδες που έχει η Ελλάδα να γίνει ένα σοβαρό ευρωπαϊκό κράτος, αντί να υποβιβαστεί ταπεινωτικά σε μια περιθωριακή βαλκανική χώρα.

22 April 2015

Νέρων, φιλέλληνας και παρεξηγημένος

της Καίτης Βασιλάκου, ketivasilakou.blogspot.com, 22/4/2015

Ο χριστιανικός κόσμος που προέκυψε μετά την πτώση της Ρώμης επιφύλαξε χείριστη μεταχείριση στη μνήμη του Νέρωνα, πράγμα που έκανε άλλωστε σε όλους τους Ρωμαίους αυτοκράτορες που εξαπέλυσαν διωγμούς εναντίον τους. 

Οι σύγχρονοι ιστορικοί  έχουν ωστόσο διαφορετική άποψη και αμφισβητούν την αξιοπιστία των αρχαίων πηγών, όταν αναφέρονται στις τυραννικές πράξεις του.

Ο Νέρων, γιος της Αγριππίνας, υιοθετήθηκε από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο, όταν ο τελευταίος παντρεύτηκε τη μητέρα του. Μετά τον θάνατο του Κλαύδιου βρέθηκε στον θρόνο, ενώ ο βιολογικός γιος του Κλαύδιου Βρετανικός που ήταν νεότερος, παραγκωνίστηκε.

Αλλά και ο Νέρων, όταν έγινε αυτοκράτορας, ήταν έφηβος δεκαεπτά χρονών. Γεννήθηκε το 37 μΧ, ανέβηκε στο θρόνο το 54 και βασίλεψε 14 χρόνια, μέχρι το έτος 68, όταν έχασε τον θρόνο και μαζί και τη ζωή του στα 32 του χρόνια.

Εμείς βέβαια για ένα μόνο πράγμα τον θυμόμαστε: ότι έκαψε τη Ρώμη για να απολαύσει από το παλάτι του το θέαμα της γιγάντιας φωτιάς  παίζοντας λύρα και τραγουδώντας. Και ότι μετά κατηγόρησε τους Χριστιανούς, τους οποίους στη συνέχεια κατεδίωξε και πολλούς από αυτούς τους εκτέλεσε μαρτυρικά.

Μερικοί θυμόμαστε επίσης ότι σκότωσε τη μητέρα του Αγριππίνα και τη δεύτερη γυναίκα του Ποππαία Σαβίνα. Την τελευταία μάλιστα λέγεται ότι τη σκότωσε δίνοντάς της μια κλοτσιά στην κοιλιά, ενώ ήταν έγκυος στο παιδί του. Κάποιοι επίσης θυμόμαστε ότι ήταν ψωνισμένος με τη μουσική, ότι έλαβε μέρος σε μουσικούς και αθλητικούς αγώνες στην Ελλάδα, όπου και πήρε το πρώτο βραβείο – τι να έκαναν και οι Ελλανοδίκες, αυτοκράτορας ήταν αυτός – και επίσης ότι υποχρέωσε τον σοφό του δάσκαλο Σενέκα να αυτοκτονήσει. Γενικά όλοι πιστεύουμε ότι υπήρξε ένα τέρας με μορφή ανθρώπου, ένας πραγματικός Αντίχριστος.

Ο Νέρων ωστόσο δεν υπήρξε ούτε καλύτερος ούτε χειρότερος από τους συναδέλφους του αυτοκράτορες στο θέμα της εξολόθρευσης των εχθρών του και των απαιτητών του θρόνου.  Κατά πάγια τακτική όλων των αυτοκρατόρων, τακτική που συνεχίστηκε και στα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, απομάκρυνε ή εκτέλεσε όσους θεώρησε επικίνδυνους για  την εξουσία του.

Η μητέρα του Αγριππίνα, μια θηριώδης γυναίκα, αδίστακτη και φιλόδοξη, που ήθελε να κυβερνά μέσω του γιου της, έπεσε σε δυσμένεια, όταν ο Νέρων βαρέθηκε την πρώτη του γυναίκα Οκταβία και ερωτεύτηκε μια απελεύθερη, την Ακτή. Η Αγριππίνα ανακατεύτηκε στην υπόθεση υπέρ της Οκταβίας, αλλά ο Νέρων είχε αρχίσει να ενοχλείται με τις παρεμβάσεις της στην προσωπική του ζωή και την απομάκρυνε από το παλάτι. Η Αγριππίνα τότε στράφηκε στον προγονό της Βρετανικό, γιο του προηγούμενου αυτοκράτορα Κλαύδιου, και άρχισε να τον προωθεί για τον θρόνο. Ο Νέρων, εφόσον είδε ότι κινδύνευε, έκανε αυτό που ήταν πολύ συνηθισμένο εκείνα τα χρόνια: έβαλε να σκοτώσουν τον Βρετανικό και τη μητέρα του.

Στη συνέχεια απομάκρυνε και τους συμβούλους του (μεταξύ των οποίων ήταν και ο Σενέκας)  και στηρίχτηκε στις δικές του δυνάμεις. Χώρισε και εξόρισε την Οκταβία με τη δικαιολογία ότι ήταν στείρα και παντρεύτηκε την Ποππαία. Αργότερα ανακάλεσε την Οκταβία από την εξορία και την εκτέλεσε.

Την Ποππαία όμως φαίνεται ότι την είχε ερωτευτεί σφοδρά και οι σύγχρονοι ιστορικοί  αμφισβητούν ότι τη σκότωσε κλοτσώντας την στην κοιλιά. Μάλλον η Ποππαία πέθανε από επιπλοκές της εγκυμοσύνης ή κατά τον τοκετό και ο Νέρων θρήνησε τον θάνατό της και δεν την ξέχασε ποτέ. Αργότερα παντρεύτηκε τη Στατιλία Μεσσαλίνα (όχι τη γνωστή και διαβόητη) και ένα χρόνο μετά έκανε και έναν άλλο, πολύ αντισυμβατικό, θα λέγαμε σήμερα, γάμο με ένα νεαρό απελεύθερο, τον Σπόρο, αφού πρώτα τον ευνούχισε και τον έντυσε γυναίκα.  Του είχε ιδιαίτερη αδυναμία, λένε οι πηγές, επειδή έμοιαζε στην Ποππαία και συχνά τον φώναζε με το όνομά της

Αισχρότητες μάς φαντάζουν όλα αυτά, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι είναι μια εποχή με άλλο κώδικα ηθικής, ειδικά, αν πρόκειται για τον αυτοκράτορα του πιο ισχυρού κράτους του τότε γνωστού κόσμου.  Οι ευνούχοι αφθονούσαν εκείνα τα χρόνια και οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις ούτε σπάνιες ήταν ούτε είχαν τη χροιά της αμαρτίας που αργότερα τους προσέδωσε ο χριστιανισμός.

Όσο για τον δάσκαλο και σύμβουλό του Σενέκα, ο Νέρων τον διέταξε να αυτοκτονήσει, όταν αποκαλύφθηκε ο ύποπτος ρόλος του στη συνωμοσία του Πείσωνα. Κατά τον Δίωνα Κάσσιο ο Σενέκας ήταν αρχηγός της συνωμοσίας , κατ’ άλλους  στη συνωμοσία συμμετείχε ο ανιψιός του Σενέκα, ο ποιητής Λουκανός, ο δε Σενέκας ήταν αμέτοχος, αλλά όμως είχε παραδεχτεί ότι είχε συζητήσει με τους συνωμότες.

Και φτάνουμε στη μεγαλύτερη κατηγορία εναντίον του, ότι έβαλε φωτιά τη νύχτα της18ης  Ιουλίου του 64 και έκαψε τη Ρώμη.

Η φωτιά ξεκίνησε από τη νοτιοανατολική συνοικία της πόλης, εκεί που βρίσκονταν πολλά μαγαζιά που πουλούσαν εύφλεκτα προϊόντα.  Σύμφωνα με τον Τάκιτο εξαπλώθηκε γρήγορα και για πέντε μέρες η πόλη καιγόταν. Τρεις από τις δέκα τέσσερις συνοικίες της Ρώμης καταστράφηκαν ολοσχερώς και άλλες επτά υπέστησαν σοβαρές ζημιές.

Ο Τάκιτος αναφέρει ότι ο Νέρων δεν βρισκόταν στη Ρώμη εκείνη τη νύχτα αλλά στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Άντιο, και αυτό που λέγεται, ότι δηλαδή απολάμβανε από το παλάτι του το θέαμα τραγουδώντας, ενώ οι φλόγες κατάπιναν τα κτήρια, το ένα μετά το άλλο, είναι απλώς φήμες.

Πάντα σύμφωνα με τον ίδιο ιστορικό, ο Νέρων, μόλις πληροφορήθηκε τα νέα,  επέστρεψε στη Ρώμη για να αντιμετωπίσει την καταστροφή και να ανακουφίσει τους κατοίκους. Έλαβε μέρος προσωπικά στην έρευνα και τη διάσωσή τους και μετά άνοιξε τις πύλες του ανακτόρου του για τους άστεγους. Επίσης φρόντισε για τη διανομή τροφίμων σε όσους είχαν πληγεί από την πυρκαγιά πληρώνοντας ο ίδιος με δικά του χρήματα

Ποιος προκάλεσε λοιπόν αυτή την καταστροφή; Τίποτε δεν είναι βέβαιο. Το βέβαιο είναι ότι στη Ρώμη κάθε τρεις και λίγο ξεσπούσαν πυρκαγιές, καθώς ο κόσμος ζούσε συνωστισμένος σε μικρά διαμερίσματα πολυκατοικιών, όπου άναβαν φωτιές για να μαγειρέψουν και να ζεσταθούν.

Σύμφωνα με τον Τάκιτο, ο λαός χρειαζόταν έναν αποδιοπομπαίο τράγο γι’ αυτή την τραγωδία και εξαπλώθηκε η φήμη ότι υπεύθυνος ήταν ο Νέρων. Αυτός με τη σειρά του κατηγόρησε τους Χριστιανούς για να αποσείσει τις κατηγορίες από πάνω του. Εξάλλου, στα χρόνια του Νέρωνα οι Χριστιανοί ακόμα ήταν μια εβραϊκή σέχτα  και μάλιστα πολύ αντιπαθής στον κόσμο. Φαίνεται μάλιστα ότι κάποιοι Χριστιανοί που συνελήφθησαν ομολόγησαν ότι είχαν βάλει εκείνοι τη φωτιά, αυτό όμως μάλλον έγινε μετά από βασανιστήρια.

Μετά την καταστροφή της Ρώμης ο Νέρων φρόντισε για την ανοικοδόμησή της και τότε ήταν που έχτισε ένα μεγαλόπρεπο παλάτι για τον εαυτό του που το ονόμασε Χρυσό Οίκο (Domus Aurea). Το κόστος  της ανοικοδόμησης της πόλης ήταν τεράστιο, γι’ αυτό αναγκάστηκε να υποτιμήσει το ρωμαϊκό νόμισμα. Οι αρχαίοι ιστορικοί τον κατηγορούν ότι άδειασε το θησαυροφυλάκιο,  άφησε την Ιταλία εξαντλημένη από τις βαριές χρηματικές εισφορές  και κατέστρεψε τις επαρχίες. Οι σύγχρονοι ιστορικοί αντίθετα δίνουν έμφαση  στο ότι ο Νέρων με την ανοικοδόμηση έδωσε πολλές θέσεις εργασίας και ξόδεψε πολλά χρήματα για να ανακουφίσει τον κόσμο από τα οικονομικά του προβλήματα. Ο λαός τού το αναγνώρισε αυτό, ενώ η ανώτερη τάξη όχι.

Φαίνεται ότι ο Νέρων είχε κερδίσει τη λαϊκή συμπάθεια και με πολλές άλλες ενέργειες. Παραδείγματος χάριν, όταν ανέβηκε στον θρόνο, μείωσε τη φορολογία από 4,5% σε 2,5%. Επειδή λάτρευε την ελληνική κουλτούρα και ήθελε να τη μιμηθεί, έχτισε πολλά γυμνάσια και θέατρα.  Οργάνωσε πολλά θεάματα με μονομαχίες και γενικά φρόντιζε να δίνει πολλές διασκεδάσεις στο λαό, κάτι που κάποιοι από την ανώτερη τάξη το καταδίκαζαν, γιατί το θεωρούσαν σπατάλη, ο λαός όμως το ευχαριστιόταν και του το αναγνώριζε.

Το πάθος του Νέρωνα ήταν ως γνωστόν η μουσική.  Η εντύπωση που έχουμε σήμερα είναι ότι ο άνθρωπος ήταν μάλλον ατάλαντος, αλλά ο περίγυρός του τον παρέσυρε παραπλανώντας τον με κολακείες , επαίνους και χειροκροτήματα.

Αν δεν ήταν αυτοκράτορας αλλά ένας απλός άνθρωπος, θα μπορούσε να χαρεί τη μουσική  και την ποίηση με την ησυχία του, σε κάποιους ίσως να άρεσε, σε κάποιους άλλους όχι.  Με το να είναι όμως ο αυτοκράτορας, όλοι συνωστίζονταν ποιος θα τον χειροκροτήσει πρώτος και το αποτέλεσμα είναι γνωστό: Ο Νέρων έχασε το μέτρο, όπως συμβαίνει σε πολλούς που θεραπεύουν τις τέχνες και κάποιοι για τους δικούς τους λόγους τούς ζαλίζουν στις κολακείες.  Δεν χρειάζεται να είναι κανείς αυτοκράτορας για να το πάθει. Αρκεί να κοιτάξουμε γύρω μας και να δούμε πόσοι καλλιτέχνες ή «καλλιτέχνες»  πιστεύουν ακράδαντα ότι παράγουν αριστουργήματα.

Ο Νέρων συνέθετε τραγούδια που τα παρουσίαζε σε δημόσιες εκδηλώσεις και εισέπραττε φυσικά ατελείωτο θαυμασμό. Η φωνή του δεν ήταν σπουδαία, αλλά τα τραγούδια του είχαν κάποια χάρη.

Υπήρξε λάτρης της ελληνικής τέχνης και φιλέλληνας. Το 66 επισκέφθηκε την Ελλάδα και πήρε μέρος σε μουσικούς αγώνες, όπου εννοείται πήρε το πρώτο βραβείο. Συμμετείχε και στους Ολυμπιακούς αγώνες, όπου για πρώτη φορά θεσμοθετήθηκαν βραβεία μουσικής και υποκριτικής τέχνης. Και εδώ φυσικά πήρε το πρώτο βραβείο. Με τη διαφορά ότι ο Νέρων δεν υπήρξε γελοίος, όπως θέλουν να τον παρουσιάζουν οι πηγές. Απλώς οι Έλληνες πολύ διακριτικά τον έβαλαν να συναγωνισθεί με καλλιτέχνες μέτριους και κατώτερούς του, ώστε η βράβευσή του να θεωρηθεί αυτονόητη.

Την αγάπη του για τους Έλληνες την απέδειξε έμπρακτα: έδωσε την ελευθερία στη ρωμαϊκή επαρχία της Αχαΐας (δηλαδή στη νότια Ελλάδα), πράγμα το οποίο στην πράξη σήμαινε ότι οι Έλληνες απαλλάσσονταν από την επαχθή φορολογία.

Ο Νέρων αυτοκτόνησε στις 9 Ιουνίου του 68 στην έπαυλη του απελεύθερου Φάωνος, όπου είχε καταφύγει για να αποφύγει τους διώκτες του. Είχαν ήδη αποσκιρτήσει οι γαλατικές και ισπανικές επαρχίες και ο Γάλβας προαλειφόταν για αυτοκράτορας.

Ο θάνατός του έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από τη σύγκλητο και τις ανώτερες τάξεις  αλλά με θλίψη από τον λαό. Οι μεν πρώτοι τον αντιπαθούσαν και τον κατηγορούσαν για αλόγιστες σπατάλες και υπερβολικές παραχωρήσεις στο λαό,  ο δε λαός τον αγαπούσε ακριβώς για τον ίδιο λόγο, για τις λαϊκές παροχές του, για τα δώρα του και για τις αρένες και τα θέατρα που είχε χτίσει για τη λαϊκή ψυχαγωγία. Οι ανατολικές επαρχίες επίσης θρήνησαν τον θάνατό του.

Ότι υπήρξε αγαπητός στον λαό φαίνεται από το γεγονός ότι και πολύ καιρό  μετά τον θάνατό του συνέχιζαν να κατασκευάζουν εικόνες του. Ο αυτοκράτορας Όθων που ανέτρεψε τον Γάλβα ήταν αγαπητός σε πολλούς στρατιώτες, επειδή είχε υπάρξει φίλος του Νέρωνα  και επειδή του έμοιαζε κάπως στο ταμπεραμέντο. Ο μέσος Ρωμαίος επίσης χαιρέτησε την άνοδο του Όθωνα στον θρόνο σαν να ήταν ο ίδιος ο Νέρων. Ο δε Όθων χρησιμοποίησε το επίθετο «Νέρων» στο όνομά του και έστησε ξανά πολλά αγάλματα του Νέρωνα. Τέλος ο Βιτέλλιος, που με τη σειρά του έριξε τον Όθωνα, ξεκίνησε τη βασιλεία του με μια μεγαλόπρεπη κηδεία του Νέρωνα γεμάτη με τραγούδια που είχε συνθέσει ο ίδιος ο Νέρων.

Όλα αυτά δείχνουν ότι ο Νέρων ήταν  αγαπητός στον λαό και η ανάμνησή του παρέμενε ζωντανή στις λαϊκές τάξεις.

Αλλά ίσως πιο ενδεικτικό ότι  υπήρξε αγαπητός αυτοκράτορας είναι η πίστη που εξαπλώθηκε μετά τον θάνατό του ότι δεν είχε στην πραγματικότητα πεθάνει και ότι κάποια στιγμή θα επέστρεφε στη Ρώμη. Η πίστη αυτή είναι γνωστή ως ο Θρύλος του Αναγεννημένου Νέρωνα (Nero Redivivus), μια πίστη που κράτησε αρκετούς αιώνες, εφόσον ο  Αυγουστίνος  το 422 την αναφέρει ως πολύ δημοφιλή. (Ας θυμηθούμε ανάλογες πίστεις της εποχής μας, όπως πχ ότι ο Έλβις  Πρίσλεϊ δεν έχει πεθάνει, αλλά ζει κάπου απομονωμένος κλπ).

Άλλη μία ένδειξη ότι τον Νέρωνα τον αγαπούσε ο λαός είναι η εμφάνιση τουλάχιστον τριών απατεώνων που δήλωσαν ότι ήταν ο Νέρων και ηγήθηκαν ανταρσιών.

Ο πρώτος που μάλιστα έπαιζε κιθάρα και τραγουδούσε και έμοιαζε φαίνεται στον νεκρό αυτοκράτορα εμφανίστηκε το 69, λίγο μετά δηλαδή από τον θάνατο του Νέρωνα, και έπεισε κάποιους να τον αναγνωρίσουν. Συνελήφθη και εκτελέστηκε.

Επί αυτοκράτορα Τίτου (79-81) ένας άλλος Νέρων εμφανίστηκε στην Ασία. Έμοιαζε κι εκείνος στον νεκρό αυτοκράτορα και τραγουδούσε επίσης με τη συνοδεία λύρας. Εκτελέστηκε κι αυτός.

Είκοσι χρόνια μετά τον θάνατο του Νέρωνα, επί αυτοκράτορα Δομιτιανού, ένας τρίτος Νέρων εμφανίστηκε, ο οποίος μάλιστα υποστηρίχθηκε από τους Πάρθους. Παραλίγο να ξεσπάσει πόλεμος μεταξύ Πάρθων και Ρωμαίων γι’ αυτό το ζήτημα, αλλά τελικά οι Πάρθοι τον παρέδωσαν στη Ρώμη, πολύ απρόθυμα όμως. (Ο Νέρων με τη διπλωματία του είχε αποκαταστήσει τις σχέσεις της Ρώμης με τους Πάρθους και εκείνοι τον θεωρούσαν φίλο και σύμμαχό τους).

Η μνήμη του Νέρωνα αμαυρώθηκε κυρίως από τους Χριστιανούς, όπως αμαυρώθηκε η μνήμη όλων των Ρωμαίων αυτοκρατόρων που τους κατεδίωξαν. 
Τόσο πολύ μισήθηκε από τους Χριστιανούς, ώστε τον ταύτισαν με τον Αντίχριστο. Κάποιοι μάλιστα σύγχρονοι μελετητές της Βίβλου υποστηρίζουν ότι ο αριθμός 666 στην Αποκάλυψη παραπέμπει στον Νέρωνα, μια άποψη που υποστηρίζεται και από καθολικούς σχολιαστές της Βίβλου.

Αδικήθηκε λοιπόν ο Νέρων από την Ιστορία. Ασφαλώς δεν ήταν πρότυπο ενάρετου άνδρα. Απλώς δεν ήταν ούτε καλύτερος ούτε χειρότερος από τους άλλους αυτοκράτορες. Για το λαό του πάντως ήταν καλός. Και για μας τους Έλληνες.

Ο Σουητώνιος, μολονότι επιμένει να περιγράφει τις αρνητικές πλευρές του Νέρωνα, δεν παραλείπει να μας πληροφορήσει ότι:

  • Κατάργησε ή ελάττωσε τις επαχθέστερες πηγές δημοσίων εσόδων.
  • Μείωσε στο ένα τέταρτο του προηγούμενου ποσού τις αμοιβές που καταβάλλονταν στους πληροφοριοδότες εναντίον όσων παραβίαζαν τον Πάπιο νόμο.
  • Μοίρασε σε κάθε πολίτη 400 σησέρτιους και όρισε για τους πιο διακεκριμένους συγκλητικούς που δεν είχαν εισοδήματα έναν ετήσιο μισθό... ενώ στις πραιτοριανές κοόρτεις πρόσφερε δωρεάν το σιτάρι ενός ολόκληρου μήνα.
  • Χαιρετούσε τους άνδρες όλων των τάξεων αμέσως και από μνήμης. 
  • Παρουσίασε πολλά θεάματα, και μάλιστα διαφόρων ειδών.
  • Καθημερινά μοιράζονταν στο λαό ποικίλα δώρα.
  • Στις μονομαχίες που είχε διοργανώσει σε ξύλινο αμφιθέατρο δεν εκτέλεσε κανέναν, ούτε καν τους εγκληματίες.
  • Έκλεισε τις δύο πύλες του ναού του Ιανού, θέλοντας έτσι να δηλώσει ότι είχε δώσει τέλος στους πολέμους.
  • Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του πολλές παρανομίες τιμωρήθηκαν αυστηρά και πατάχθηκαν, ενώ αρκετοί ήταν οι καινούριοι νόμοι που θεσμοθετήθηκαν: συρρικνώθηκαν οι δαπάνες, τα δημόσια συμπόσια περιορίστηκαν μόνο στη διανομή τροφίμων.
  • Κατά τη διακυβέρνησή του επινοήθηκε για πρώτη φορά μια μέθοδος προστασίας από τους πλαστογράφους.
  • Στην Αχαΐα προσπάθησε να διορύξει τον Ισθμό... και πρώτος αυτός έσκαψε τη γη με την αξίνα και μετέφερε στους ώμους του ένα κοφίνι γεμάτο χώμα.
  • Δεν ανεχόταν τίποτε πιο υπομονετικά απ’ όσο τις λοιδορίες του λαού, τη μεγαλύτερη μάλιστα ηπιότητά του την έδειξε απέναντι σε εκείνους που τον είχαν προσβάλει με λόγια ή με στίχους.

Για τα ποιήματα του Νέρωνα ο Σουητώνιος λέει ότι είναι στίχοι «διαμορφωμένοι από άτομο που ολοφάνερα σκέπτεται και δημιουργεί» και ότι «το ενδιαφέρον του για τη ζωγραφική και τη γλυπτική δεν ήταν μικρότερο».

Ο Σουητώνιος κλείνει τη βιογραφία του Νέρωνα αναφέροντας ότι μετά τον θάνατό του «δεν έλειψαν κι εκείνοι που για πολύ καιρό στόλιζαν τον τάφο του με ανοιξιάτικα και καλοκαιρινά λουλούδια και άλλοτε τοποθετούσαν στο βήμα της Αγοράς αγάλματά του ντυμένα με την περιπόρφυρη εσθήτα, άλλοτε αναρτούσαν τα διατάγματά του, λες και ήταν ζωντανός και σύντομα θα επέστρεφε για να εξολοθρεύσει τους εχθρούς του».


21 April 2015

Πανικός

της Λώρης Κέζα, ΒΗΜΑ, 21/4/2015

Λένε ορισμένοι ότι ο Αλέξης Τσίπρας τον Ιούνιο θα πάει σε εκλογές. Λένε κάποιοι άλλοι ότι θα προτιμήσει το δημοψήφισμα. Στην πραγματικότητα δεν ξέρει τι θα του ξημερώσει αύριο μεθαύριο, άρα πώς να ξέρει τι μέλλει γενέσθαι στο μακρινό καλοκαίρι; Η πολιτική του είναι επιπέδου «βλέποντας και κάνοντας». Αν δεν του βγει το δάνειο, θα σπάσει τους κουμπαράδες των νηπίων ώστε να πληρώσει τους μισθούς. Θα το κάνει με την άνεση που πήρε τα λεφτά από τους δήμους και τις περιφέρειες. Κι αν δεν του φτάσουν τα λεφτά από τους κουμπαράδες των παιδιών, θα ψάξει αλλού. Καταλαβαινόμαστε…

Πριν από ένα μήνα η Ρένα Δούρου προσφέρθηκε να μεταφέρει χρήματα της Περιφέρειας Αττικής στην Τράπεζα της Ελλάδος. Σύμφωνα με την πρόταση ο νέος ειδικός λογαριασμός για τα αδιάθετα αποθεματικά θα έδινε μεγαλύτερο επιτόκιο. Συζητήθηκε λοιπόν η μεταφορά ενός ποσού περί τα 80 εκατ. ευρώ. Ουδείς μπορεί να πει με ασφάλεια εάν η Δούρου ήταν βαλτή, ως προπομπός ή εάν η πρωτοβουλία της έδωσε την ιδέα στον Αλέξη Τσίπρα να πάρει όλα τα λεφτά από όλες τις περιφέρειες και όλους τους δήμους.

Η απαλλοτρίωση των αποθεμάτων της τοπικής αυτοδιοίκησης θα μπορούσε να γίνει αντικείμενο συζήτησης, ας πούμε στη Βουλή. Θα μπορούσε οργανωμένα και συντεταγμένα να κατατεθεί ένα νομοσχέδιο. Το γεγονός ότι επελέγη η τακτική του «αποφασίζουμε και διατάζουμε» ερήμην των βουλευτών (του ΣΥΡΙΖΑ) προδίδει πανικό. Ο πρωθυπουργός πήρε τα χρήματα αιφνιδιαστικά, με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, δηλαδή με έναν τρόπο που στηλίτευε όσο βρισκόταν στην αντιπολίτευση.

Ο πανικός είναι κακός οδηγός. Οι αιφνιδιασμοί δημιουργούν ανασφάλεια στους πολίτες, στις αγορές, στους δανειστές, στους καταθέτες. Θα ήταν εντελώς διαφορετικές οι εντυπώσεις εάν ο Αλέξης Τσίπρας είχε δώσει δείγμα των προθέσεων, να πάρει χρήματα από τους δήμους. Οι φόβοι που δημιουργεί με τις εκπλήξεις είναι μεγαλύτεροι από τους φόβους μιας προδιαγεγραμμένης πορείας, όπου ο αστάθμητος παράγοντας θα ήταν ο ξένος. Οσο λοιπόν καλλιεργείται το κλίμα «βλέποντας και κάνοντας» τόσο πιο δραματικές μπορεί να είναι οι επιπτώσεις στην οικονομία, την ψυχολογία, τις πολιτικές ισορροπίες. Μέχρι τον Ιούνιο μπορούν να γίνουν τα πάντα, των εκλογών συμπεριλαμβανομένων. Ως τότε κάθε μέρα, θα είναι μια άλλη μέρα και η ζωή θα είναι γεμάτη εκπλήξεις.

20 April 2015

«Η παράδοση της Ελλάδας»

ΑΝΕΒΗΚΕ ΣΤΟ SLATE 
Το σκληρότερο άρθρο που γράφτηκε ποτέ για τον Βαρουφάκη: Ο άνθρωπος που πήρε στο λαιμό του τον Τσίπρα

iefimerida.gr, 20/4/2015


Αντίθετα με ό,τι κραύγαζε ως τώρα, η ελληνική κυβέρνηση κατέληξε να δεχθεί τους όρους της Τρόικα. Σκληρό μάθημα για τους λαϊκιστές της άκρας αριστεράς και της άκρας δεξιάς.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο γαλλικό σάιτ Slate.fr το οποίο διευθύνει ο πρώην διευθυντής της Le Monde, Ζαν-Πιερ Κολομπανί, και είναι ό,τι πιο σκληρό έχει γραφεί για την ελληνική κυβέρνηση. Να σημειωθεί ότι το αμερικανικό Slate.com απηχεί τις απόψεις της αμερικανικής κεντροαριστεράς, έχει έδρα το Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας, μεγάλη επισκεψιμότητα εντός και εκτός ΗΠΑ και θεωρείται ένα από τα πιο έγκυρα σάιτ των Ηνωμένων Πολιτειών.

Το άρθρο έχει τίτλο «Η παράδοση της Ελλάδας»:

Έβριζαν συνεχώς τους Γερμανούς

Το «όχι» που είπε ο Σόιμπλε στο πρώτο αίτημα των Ελλήνων για συμφωνία εξηγείται. Ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ καθυβρίστηκε από τον Έλληνα ομόλογό του Γιάνη Βαρουφάκη — τον οποίο δεν αντέχει ούτε να βλέπει πλέον. Η Ελλάδα έπρεπε να επιστρέψει με το σύμφωνο που είχε υπογράψει η προηγούμενη κυβέρνηση. Τελεία. Και αυτή είναι η συμφωνία που υπέγραψε η Ελλάδα την Παρασκευή 20 Φεβρουαρίου, παρά τις επικοινωνιακές κορώνες για να χρυσωθεί το χάπι.

Η υστερία των Γερμανών εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ εξηγείται από το γεγονός ότι καθυβρίστηκαν, ότι τους συνέκριναν συνεχώς με τους Ναζί και τους καλούν συνεχώς να πληρώσουν για μια χώρα που κλέβει και συνεχίζει να παραβλέπει τους ευρωπαϊκούς κανόνες.

«Είδα αυτό τον θυμό να ανεβαίνει στη Γερμανία αλλά δεν φανταζόμουν ότι μπορεί να φτάσει τόσο μακριά. Στην ΕΕ δεν πρέπει να βρίζεις κανέναν από τους εταίρους σου. Και οι Έλληνες το πληρώνουν ακριβά» γράφει ο δημοσιογράφος Eric Le Boucher.

Το δεύτερο μάθημα ήρθε από την απίστευτη μη προετοιμασία του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό το λαϊκιστικό κόμμα πίστευε ότι θα κυβερνούσε τη χώρα σε μια κατεύθυνση αντίθετη με αυτή των προηγούμενων κυβερνήσεων. Πίστευε ότι είχε μια λύση μέσω της ανάπτυξης, παρά τις ευρωπαϊκές συμφωνίες που είχαν υπογραφεί, παρά την οικονομική εξάρτηση της χώρας. Πίστευε ότι ο ελληνικός λαός τούς ψήφισε και ότι όλοι ο άλλοι λαοί της Ευρώπης, είτε θα επαναστατούσαν είτε θα δέχονταν το νέο πρόγραμμα της αξιοθαύμαστης κυβέρνησης Τσίπρα.

Αφέλεια και ερασιτεχνισμός

Επρόκειτο για μια απόλυτη αφέλεια, μια απόλυτη άγνοια των ευρωπαϊκών κανόνων, ένα τρομερό λάθος για την ισορροπία δυνάμεων. Αλλά ακόμη χειρότερα. Επρόκειτο για μια δήθεν άποψη ότι υπάρχει «ένας άλλος δρόμος», μια άλλη πολιτική, καλύτερη, λιγότερο οδυνηρή, σχεδόν εύκολη. Ποια; «Αρκεί να αρνηθούμε τη λιτότητα», να γυρίσουμε πίσω στα παλιά, να αυξήσουμε μισθούς και συντάξεις, να επαναπροσλάβουμε τους δημοσίους υπαλλήλους και να υιοθετήσουμε μια πολιτική ανάπτυξης χύμα.

Πρέπει να κάνουμε μια παραδοχή: Η λιτότητα στην Ελλάδα ήταν πολύ αυστηρή, προκάλεσε μεγάλη ύφεση και έβγαλε τη χώρα από όλους τους στόχους της. Ωστόσο, η ανταγωνιστικότητα επανήλθε, όπως συνέβη στην Ισπανία και στην Ιρλανδία και αυτό ήθελε η Τρόικα. Αλλά επειδή η παραγωγική βάση της Ελλάδας είναι πολύ μικρή, αυτή η «γερμανικού τύπου» λιτότητα δεν αποφέρει καρπούς, ενώ η κοινωνική δυστυχία είναι μεγάλη. Πράγματι η ισορροπία δεν βοηθάει προς την κατεύθυνση της λιτότητας και πολλοί το αναγνωρίζουν στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος να συγκεραστούν η λιτότητα και η ανάπτυξη.

Ξεκινώντας από αυτή τη διαπίστωση ο Αλέξης Τσίπρας πίστευε ότι είχε κερδίσει το στοίχημα και ότι οι εταίροι θα πίεζαν το Βερολίνο να δεχτεί το αναπτυξιακό του πρόγραμμα. Αλλά όλα κατέρρευσαν εξαιτίας της κακής προετοιμασίας και της αλαζονείας.

Ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης πέρασε το χρόνο του κάνοντας τον πονηρό στις συνεδριάσεις, στις τηλεοράσεις και στα social media. Δεν είχε συγκεκριμένο πρόγραμμα, το οποίο θα μπορούσε να «παίξει» με τις προηγούμενες συμφωνίες της χώρας και να γίνει δεκτό. Περνούσε από ένα αόριστο σχέδιο σε ένα απίθανο σχέδιο ώστε όλα κατέρρευσαν (μπορεί να αληθεύει και το σενάριο της Bild  ότι έκαναν λάθος στο ταχυδρομείο και έστειλαν την λάθος πρόταση!)

Απάτη

Η Ελλάδα πληρώνει σήμερα πολύ σκληρά τα πολλά λόγια και την πλήρη ανικανότητά της. Αλλά δεν είναι τυχαίο. Οι λαϊκιστές καταφεύγουν σε περιθωριακούς οικονομολόγους που αποκαλούνται «εναλλακτικοί». Έχουν τα συμφέροντά τους, προφανώς. Αλλά οι περισσότεροι είναι άσχετοι και νομίζουν ότι ξέρουν. Ως χθες πρόβαλαν ένα αναμάσημα νεο-μαρξιστικού τύπου. Σήμερα κατάλαβαν ότι πρέπει να έχεις γνώση της μεγάλης σύγχρονης οικονομικής πραγματικότητας. Δεν γίνεται να εκσφενδονίζεις σκοτεινές οικονομικές προτάσεις. Όπως τα αναπτυξιακά ομόλογα. Κανείς δεν καταλαβαίνει τι σημαίνουν, αλλά δείχνουν σαν να είναι κάτι σπουδαίο.

Ο Γιάνης Βαρουφάκης είναι ένας από αυτούς. Ένας από αυτούς τους γκουρού απατεώνες που πάνε από Πανεπιστήμιο σε Πανεπιστήμιο, που διαθέτουν επιτυχημένα μπλογκ για εναλλακτικούς, αφού δεν διαθέτουν άλλη πολιτική πρόταση. Από τέτοιους είναι γεμάτο το ίντερνετ, έχουν γεμίσει τα λαϊκιστικά κόμματα, εκεί που υπήρχαν άδειες θέσεις από ρεαλιστές οικονομολόγους. Είναι αυτά τα κόμματα που περίμεναν ότι όλοι θα ενθουσιαστούν από την μαγική τους σκέψη.

Ο Γιάνης Βαρουφάκης πρέπει να μπαλαμούτιασε (επί λέξει  «empapahouter») τον Αλέξη Τσίπρα και τα άλλα ηγετικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ακριβώς όπως αυτοί οι μαθηματικοί-χρηματιστές επινοούσαν τοξικά προϊόντα για να τα πουλούν στα αφεντικά τους. Αυταπάτες, ψεύτικες λύσεις, σοβαροφανείς ιδέες αλλά άδειες από περιεχόμενο.

Θα έλεγε κάποιος ότι η Ελλάδα ταπεινώθηκε από την Γερμανία. Και ότι οι άλλες χώρες είναι δειλές. Και ότι στον μεγάλο ιδεολογικό πόλεμο οι σοσιαλδημοκράτες θέλησαν να τιμωρήσουν την άκρα Αριστερά. Και ότι η «μοναδική σκέψη» κέρδισε για μια ακόμη φορά εξαιτίας των «παγκόσμιων ελίτ» που εξαπολύθηκαν εναντίον της δημοκρατίας και του λαού. Όλα αυτά είναι λάθος, βλακωδώς λάθος! Η Ελλάδα δεν είχε χάσει εξαρχής. Θα μπορούσε να είχε πετύχει μια ευελιξία του προγράμματος βοήθειας. Η Γερμανία θα μπορούσε για μια ακόμη φορά να δεχτεί ό,τι αρχικά απέρριπτε. Αλλά λόγω αλαζονείας και άγνοιας αυτό το σχέδιο απέτυχε.

Η παράδοση έγινε σταδιακά

Η κυβέρνηση Τσίπρα βρέθηκε εντελώς απροετοίμαστη απέναντι στη σκληρή πραγματικότητα. Αναγκάστηκε να παραδοθεί σταδιακά ως τις 20 Φεβρουαρίου. Πρώτα αποδέχτηκε ότι πρέπει να πληρώσει το χρέος, μετά να δεχτεί ότι πρέπει να μιλάει με την μισητή Τρόικα και μετά να ξεχάσει το κοινωνικό του πρόγραμμα, να δεχτεί το πρόγραμμα της προηγούμενης κυβέρνησης και να ξεκινήσει μεταρρυθμίσεις.

Από τις υποσχέσεις του δεν έχει μείνει τίποτα. Το μάθημα για τους λαϊκιστές είναι πολύ βαρύ. Η διαπίστωση ότι η λιτότητα πρέπει να σταματήσει ήταν καλή. Αλλά αντί να δουλέψουν πάνω σε λεπτομέρειες και σαφείς προτάσεις, βυθίστηκαν στη μαγεία που τα ψευδο-γκουρού τους λένε ότι είναι εφαρμόσιμα. 

Πάντα υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, δεν υπάρχει μόνο μία, αλλά πρέπει να αναγνωρίζεις ότι ο κόσμος είναι πολύπλοκος και ότι οι διέξοδοι είναι η εργασία, ο πραγματισμός και η ταπεινότητα. Και κυρίως ότι δεν πρέπει να υπόσχεσαι ότι οι προσπάθειες είναι άχρηστες. Αλλά, τι να κάνουμε, η επιτυχία των λαϊκιστών προέρχεται από το γεγονός ότι πουλάνε όνειρο... Και ότι οι ψηφοφόροι των λαϊκιστών βλέπουν τώρα με θλίψη τι έγινε στην Ελλάδα...

17 April 2015

Το τέλος των ψευδαισθήσεων

του Αντώνη Καρακούση, ΒΗΜΑ, 17/4/2015

Ο ελληνικός λαός έπρεπε να ζήσει και την εκδοχή του ΣΥΡΙΖΑ για να κατανοήσει το βάρος και τη συνθετότητα του οικονομικού και κατ' επέκταση του πολιτικού προβλήματος της χώρας

Σημαντική μερίδα συμπολιτών μας διατηρούσε και διατηρεί την ψευδαίσθηση ότι το ελληνικό οικονομικό πρόβλημα είναι εύκολα διαχειρίσιμο. Ότι για την αντιμετώπισή του αρκούσε η πολιτική αλλαγή και η κατάργηση του μνημονίου.
Πίστευαν ορισμένοι ότι αν αρθούν οι επαχθείς και αντιλαϊκές προβλέψεις των μνημονίων σε βάρος των μισθών, των συντάξεων, των κοινωνικών παροχών και πληρώσουν οι πλούσιοι,οι ελίτ, οι λαθρέμποροι, οι φοροφυγάδες, γενικώς οι διεφθαρμένοι, οι οποίοι ωστόσο δεν είναι ανάμεσά μας αλλά κάπου αλλού σε ένα παράλληλο σύμπαν, η κρίση θα τέλειωνε και η ευτυχία της χώρας και του λαού θα ήταν εξασφαλισμένη.
Όμως η πραγματική ζωή άλλα καταδεικνύει.


Χωρίς μνημόνιο και χωρίς τις προβλέψεις του, χωρίς εντέλει τη συγκατάθεση και βοήθεια των εταίρων και των πιστωτών μας, η χώρα ξεμένει από χρηματοδότηση, οι οφειλόμενοι φόροι και οι ασφαλιστικές εισφορές δεν συλλέγονται με ευκολία, οι δαπάνες δύσκολα ελέγχονται, η ανάπτυξη δεν εξασφαλίζεται, οι επενδύσεις δεν προωθούνται, αντιθέτως κι αυτές που ήταν ώριμες να ξεκινήσουν εγκαταλείπονται ή απειλούνται με εγκατάλειψη.
Ακόμη και οι πλέον δύσπιστοι αντιλαμβάνονται τώρα ότι το ελληνικό πρόβλημα είναι μεγάλο και δυσεπίλυτο, δεν αντιμετωπίζεται μέσω ευκαιριακών συμμαχιών στη ζώνη της Ανατολής, δεν δύναται να επιλυθεί εκτός Ευρώπης, χωρίς ανάληψη της απόλυτης ευθύνης από την ηγεσία και το λαό της.
Κινούμενη μόνη η χώρα, έξω από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και κανόνες, δεν έχει τύχη.
Ήδη παλεύει μέρα με τη μέρα για να αποτρέψει μια επαπειλούμενη χρεοκοπία, παιχνιδίζει με το ατύχημα, γίνεται έρμαιο του τυχαίου και του απρόβλεπτου, κινδυνεύει με εξοβελισμό από την Ευρώπη και απειλείται με περιθωριοποίηση στην ασταθή ζώνη των Βαλκανίων, της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.
Προφανέστατα, η πολιτική αλλαγή δεν αποτελεί αναγκαία και ικανή συνθήκη για να προκόψει η χώρα και ο λαός της.
Οι διακηρύξεις δεν αρκούν, ούτε οι καλές προθέσεις, όπως άλλωστε μας υπενθυμίζει η γνωστή ρήση ότι «ο δρόμος προς την Κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις».
Κακά τα ψέματα, χρειάζονται κι άλλα πράγματα και άλλες ιδιότητες από τους κυβερνώντες και τους ασκούντες την εξουσία.
Προ πάντων, χρειάζεται σχέδιο επαρκές, συνεκτικό και οργανωμένο και μαζί πίστη, εργατικότητα, αποφασιστικότητα και νοικοκυριό. Και βεβαίως μέτρα, πολιτικές και ευθύνη έναντι της χώρας και των πολιτών της.
Όταν αυτά παραμένουν ακόμη ζητούμενα, η επαφή με το ελληνικό οικονομικό πρόβλημα μεταφέρει με ταχύτητα κόστος στους πάντες.
Ήδη και η νέα κυβέρνηση, παρά την κατάχρηση προπαγάνδας, μετρά απώλειες, αισθάνεται τη δυσπιστία και την αμφισβήτηση των πολιτών. Και όσο διατηρείται ατμόσφαιρα αδιεξόδου, η δυσπιστία θα πολλαπλασιάζεται και η αμφισβήτηση θα θεριεύει.
Κατά τα φαινόμενα, ο ελληνικός λαός έπρεπε να ζήσει και την εκδοχή του ΣΥΡΙΖΑ για να κατανοήσει το βάρος και τη συνθετότητα του οικονομικού και κατ' επέκταση του πολιτικού προβλήματος της χώρας.
Όχι για τίποτε άλλο, απλώς για να τελειώσει ο κύκλος των ψευδαισθήσεων και να επανέλθουν η χώρα και ο λαός της σε κατάσταση αυτογνωσίας και εντέλει να επικρατήσει δεξιά και αριστερά ο απαιτούμενος ορθολογισμός για την έναρξη μιας πραγματικής προσπάθειας διάσωσης, ανασύνταξης και ανασυγκρότησης.

10 λόγοι για τη Βία και την Επανάσταση

-του Νίκου Δήμου, protagon.gr, 16/4/2015

1. Κάθε βία είναι απάνθρωπη. Παραβιάζει την ελευθερία, την βούληση και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου.

2. Ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα. Δεν υπάρχει καλή, χρήσιμη ή ωφέλιμη βία. Από την στιγμή που είναι απάνθρωπη, είναι αρνητική. Κάθε άτομο είναι ιερό. Ακόμα και η αναγκαία βία του κράτους είναι απεχθής και οφείλει να παραμένει ελάχιστη και μόνον αμυντική.

3. Η βία δεν οδηγεί πουθενά – παρά μόνο σε βία (αντίθετη).

4. Οι αριστεροί αναμασούν την φράση του Μαρξ: «η βία είναι η μαμή της ιστορίας» που μόνιμα την αναφέρουν λανθασμένα. (Η ακριβής φράση είναι: «Η βία είναι μαμή για κάθε παλιά κοινωνία που εγκυμονεί μία καινούργια»). Η βία ως εμβρυουλκός. Αλλά θα δούμε τι γεννάει.

5. Η βία της Γαλλικής Επανάστασης γέννησε την Τρομοκρατία, τον Ροβεσπιέρο, τον δικτάτορα Ναπολέοντα και την Παλινόρθωση των Βουρβόνων. Η βία της Ρωσικής επανάστασης γέννησε τον Στάλιν, τα Γκούλαγκ και τριάντα εκατομμύρια θύματα. Η βία της Επανάστασης του Μάο είχε σαράντα εκατομμύρια – αλλά του Πολ Ποτ μόνο τρία.

6. Καμία κοινωνική επανάσταση δεν έφερε την δημοκρατία ή την πρόοδο. Έθνη όπως η Αγγλία, η Ελβετία και οι ΗΠΑ πέρασαν στην δημοκρατία πριν πέσει η Βαστίλη αναίμακτα και πολύ πιο αποτελεσματικά. Η σύγκριση Αγγλίας και Γαλλίας είναι διαφωτιστική. Οι Γάλλοι χρειάστηκε να περιμένουν άλλα ογδόντα πέντε χρόνια μετά την επανάσταση τους για να απολαύσουν αυτά που οι Βρετανοί είχαν εγκαθιδρύσει ειρηνικά αιώνες πριν!

7. Γράφει η Simone Weil: «Η λέξη ‘επανάσταση’ είναι μία λέξη για την οποία σκοτώνεις, για την οποία πεθαίνεις, για την οποία στέλνεις τις εργαζόμενες μάζες στον θάνατο – αλλά η οποία τελικά δεν έχει κανένα περιεχόμενο».

8. Σκεφθείτε και την ματαιότητα της τρομοκρατίας: Ποιο τρομοκρατικό κίνημα ωφέλησε κάποιο λαό; Το μόνο επίτευγμα της 17 Νοέμβρη ήταν ο «τρομονόμος».

9. Από παιδιά μας μαθαίνουν να νιώθουμε δέος και ευλάβεια μπροστά στην ιδέα της Επανάστασης. Ξεκινώντας με την Επανάσταση του 21, περνώντας από την Γαλλική, και καταλήγοντας στην «μητέρα όλων των επαναστάσεων», την Ρωσική – κάθε τι το επαναστατικό εμφανίζεται ως ένδοξο, δημιουργικό και ωφέλιμο για τον άνθρωπο. Είναι καιρός να αναθεωρήσουμε. Μόνον οι εθνοαπελευθερωτικές επαναστάσεις υπήρξαν (στον καιρό τους) χρήσιμες.

10. Η επανάσταση είναι τελικά ένας μύθος. Η πρόοδος χωρίς βία, χωρίς θυσίες  ελευθερίας και δημοκρατίας, έρχεται μόνο με την συναινετική σταδιακή – αλλά σταθερή και συστηματική – αλλαγή. Η ανθρωπότητα εξελίχθηκε με μεταρρυθμίσεις και όχι με επαναστάσεις. Και ο Γκάντι, με την μη-βία, νίκησε μία αυτοκρατορία.

14 April 2015

Η διάχυση της επιστήμης

του Διονύση Σιμόπουλου, Καθημερινή, 11/4/2015

Τ​​ο όνομα του ακαδημαϊκού Σταμάτη Κριμιζή είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τα πιο σημαντικά διαστημικά προγράμματα της NASA. Γι’ αυτό δεν είναι καθόλου παράξενο που, στις αρχές Μαΐου, ο κ. Κριμιζής θα τιμηθεί από την Ενωση Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ) για τη συνολική του προσφορά στην επιστήμη της Φυσικής και του Διαστήματος. Αυτή δεν είναι, φυσικά, παρά ακόμη μία αναγνώριση στις δεκάδες άλλες που έχει λάβει από διεθνείς επιστημονικούς φορείς ο Χιώτης επιστήμονας, ο οποίος ως διευθυντής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins διηύθυνε τις δραστηριότητες 600 επιστημόνων, μηχανικών και υποστηρικτικού προσωπικού για τον σχεδιασμό, την κατασκευή, τις δοκιμές, την εκτόξευση και την παρακολούθηση 63 διαστημικών αποστολών και 175 επιστημονικών οργάνων που έκαναν μετρήσεις διαπλανητικών αποστολών της NASA. Είναι, άλλωστε, ο μόνος επιστήμονας στον κόσμο ο οποίος μ’ αυτόν τον τρόπο έχει επισκεφθεί όλους τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος! Η διάκριση, όμως, από την ΕΕΦ αποτελεί και μια διάκριση που αναγνωρίζει, μεταξύ των άλλων, και την προσπάθεια του κ. Κριμιζή να διαχύσει στο ευρύτερο κοινό της χώρας μας την ανάγκη κατανόησης από τον μέσο άνθρωπο των τρόπων με τους οποίους η σύγχρονη επιστήμη εξερευνά τη φύση.

Στην εποχή μας, που οι πολίτες αντιμετωπίζουν κρίσιμες επιλογές σε θέματα που έχουν επιστημονική και τεχνολογική βάση, είναι απαραίτητο η επιστημονική μεθοδολογία να γίνει κατανοητή ευρύτερα. Η εξάρτηση, άλλωστε, της ανθρωπότητας από την υπεύθυνη χρήση της επιστήμης και της τεχνολογίας αυξάνει καθημερινά, ενώ η ανάγκη για μια πλατύτερη διάχυση της γνώσης θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο στο άμεσο μέλλον.

Ως άτομα και ως συνειδητοποιημένοι πολίτες είναι απαραίτητο να εξοικειωθούμε με την επιστήμη και την τεχνολογία και τις συνέπειές τους στην καθημερινή μας ζωή.

Ο σημερινός, άλλωστε, ρυθμός των αλλαγών στην κοινωνία μας είναι και γρήγορος και ριζοσπαστικός. Οι μηχανικοί της δεκαετίας του 1960 χρησιμοποιούσαν τελείως διαφορετικές τεχνικές, οι σύγχρονοί τους αστρονόμοι διαφορετικά όργανα και οι υπάλληλοι της εποχής εκείνης χρησιμοποιούσαν διαφορετικούς τρόπους επικοινωνίας, διαφορετικές μεθόδους αποθήκευσης πληροφοριών και υπολογισμού των κερδών.

Μόνο οι γραφειοκρατικοί τρόποι παρεμπόδισης της προόδου δεν έχουν αλλάξει! Κι όμως, οι περισσότεροι άνθρωποι γύρω μας δεν διαθέτουν την απαιτούμενη βάση για μια ευρύτερη κατανόηση των αλλαγών, αφού ο τρόπος της εκπαίδευσής τους είναι συνήθως πολύ αόριστος για να τους επιτρέψει να τις παρακολουθήσουν, με αποτέλεσμα πολλοί απ’ αυτούς να παραιτούνται από οποιαδήποτε περαιτέρω προσπάθεια αφού θεωρούν ότι πολλά πράγματα στον κόσμο είναι πλέον πάνω και πέρα από τις ικανότητές τους. Είναι φανερό ότι μια τέτοια κατάσταση δεν βοηθά στη δημιουργία ενός πολίτη με αυτοπεποίθηση και αυτοσεβασμό ούτε και στη δημιουργική και υπεύθυνη συμπεριφορά του στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής κοινωνίας.

Και να σκεφτεί κανείς ότι στο άμεσο μέλλον τα πράγματα θα γίνουν ακόμη χειρότερα, γιατί ήδη αντιμετωπίζουμε μιαν εκρηκτική αύξηση του αριθμού των νέων γνώσεων και ανακαλύψεων, γεγονός που συνεπάγεται και μιαν ανάλογη αύξηση της επίδρασής τους στην καθημερινή μας ζωή. Αυτή η εξέλιξη σημαίνει επίσης πως όλες οι νέες γνώσεις θα είναι όλο και πιο εξειδικευμένες, με αποτέλεσμα να μην είναι εύκολα κατανοητές από τους «μη ειδικούς». Γι’ αυτό η μετάδοση των γνώσεων θα πρέπει να γίνεται με τέτοιον τρόπο ώστε οι πιο βασικές έννοιες τουλάχιστον να είναι κατανοητές από κάθε άτομο, ακόμη κι αν αυτό δεν διαθέτει κάποια ιδιαίτερη εκπαίδευση, ενώ είναι καθήκον των «ειδικών» να μεταδίδουν αυτά που ξέρουν στους μη ειδικούς με έναν απλό και κατανοητό τρόπο και σε καθημερινή βάση.

Σ’ ένα τέτοιο, λοιπόν, πλαίσιο θεωρώ ότι κάθε επιστήμονας έχει την υποχρέωση να παίξει έναν πολύ κρίσιμο ρόλο στη διάχυση των νέων γνώσεων αφού, έτσι κι αλλιώς, τα περισσότερα άτομα κάθε ηλικίας γοητεύονται από τη φύση και θα ’θελαν πράγματι να την κατανοήσουν καλύτερα. Γιατί, όπως έλεγε και ο Αριστοτέλης, οι άνθρωποι είμαστε από τη φύση μας περίεργα όντα. Είναι αυτό που μας ωθεί να θέτουμε τις ερωτήσεις, που μας κάνει κυνηγούς της γνώσης, πειραματιστές και εξερευνητές. Αυτό το συναίσθημα της περιέργειας και της τάσης για εξερεύνηση είναι στην πραγματικότητα και η βάση της επιστήμης. Γι’ αυτό θεωρώ ότι σ’ ένα μεγάλο ποσοστό η δουλειά των επιστημόνων θα ’πρεπε να περιλαμβάνει και την εξοικείωση του κοινού με την πραγματική φύση της επιστήμης και τη συνειδητοποίηση ότι αυτά που κάνουν οι «επαγγελματίες» επιστήμονες δεν είναι παρά μια πιο σύνθετη πλευρά αυτού που κάθε άνθρωπος έχει τη φυσική τάση να κάνει: να διερευνά, δηλαδή, το άγνωστο.

13 April 2015

Έμμα Γκόλντμαν: Η Αποτυχία του Χριστιανισμού

από το blog eagainst.com, 30/9/2011


Τόσο ο Νίτσε (Friedrich Wilhelm Nietzsche, 1844–1900) όσο και ο Στίρνερ (ψευδώνυμο του Johann Kaspar Schmidt, 1806–1856) έβλεπαν στον Χριστιανισμό έναν οδοστρωτήρα που ισοπεδώνει το ανθρώπινο είδος, το τσάκισμα κάθε θέλησης του ανθρώπου να τολμήσει και να πράξει. Έβλεπαν και σε κάθε κίνημα χτισμένο στην χριστιανική ηθική μια προσπάθεια όχι για την χειραφέτηση από την δουλεία, αλλά για την διαιώνιση της. Συνεπώς αντιτάχθηκαν με ένταση και μένος σε όλα αυτά.

Παρά το ότι δεν συμφωνώ ή τουλάχιστον δεν συμφωνώ απολύτως με τους συγκεκριμένους εικονοκλάστες, πιστεύω όμως όπως και αυτοί ότι ο Χριστιανισμός είναι όντως θαυμάσια προσαρμοσμένος στην εκπαίδευση δούλων, με άλλα λόγια στην διαιώνιση της δουλικής κοινωνίας που βιώνουμε έως και σήμερα. Πράγματι, δεν θα μπορούσε η κοινωνία να εκφυλιστεί στο τωρινό αποκρουστικό της στάδιο, εάν δεν υπήρχε η επικουρία του Χριστιανισμού. 

Οι ηγέτες της γης έχουν συνειδητοποιήσει από καιρό την ισχύ του δηλητηρίου που ενυπάρχει στην χριστιανική θρησκεία και αυτός είναι άλλωστε ο κύριος λόγος που την υποστηρίζουν και κάνουν το κάθε τι που περνάει από το χέρι τους ώστε να ενσταλάσσεται αυτή για τα καλά στο αίμα των ανθρώπων. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι η πονηριά των χριστιανικών διδαγμάτων αποτελεί την καλύτερη προστασία τους από την εξέγερση και από την δυσαρέσκεια που προκαλούν τα ρόπαλα και τα όπλα.



Θα ισχυριστεί βέβαια κάποιος ότι, παρόλο που η θρησκεία είναι δηλητήριο και ιδίως ο κυρίαρχος Χριστιανισμός, που αποτελεί τον μεγαλύτερο εχθρό της προόδου και της ελευθερίας, υπάρχει ωστόσο κάποιο μερικό αγαθό στον Χριστιανισμό αυτόν καθεαυτόν. Τα διδάγματα του Χριστού και ο πρώϊμος Χριστιανισμός, θα ρωτήσει, δεν αντιπροσωπεύουν άραγε το πνεύμα του ανθρωπισμού, το ορθό, και την δικαιοσύνη; Είναι αυτός ακριβώς ο συχνά επαναλαμβανόμενος ισχυρισμός που με έπεισε να διαλέξω αυτό το θέμα, που μου επέτρεψε να δείξω ότι οι αυθαιρεσίες του Χριστιανισμού όπως και οι αυθαιρεσίες της κυβέρνησης εξαρτώνται από την ίδια τους την φύση και όχι από τους αντιπροσώπους της θρησκείας στους οποίους από κάποιους χρεώνονται. Ο ίδιος ο Χριστός και τα διδάγματα του είναι η ενσάρκωση της υποταγής, της αδράνειας, της άρνησης της ζωής και για αυτό ο άμεσα υπεύθυνος για όσα συνέβησαν στο όνομα του.

Ποσώς με ενδιαφέρει ο Χριστός των θεολόγων. Λαμπρά μυαλά όπως οι Μπάουερ, Στράους, Ρενάν,Τόμας Παίην και άλλοι διέψευσαν αυτόν τον μύθο από καιρό. Είμαι πρόθυμη ακόμη και να αποδεχτώ ότι ο Χριστός των θεολόγων δεν είναι ούτε στο μισό επικίνδυνος από όσο ο Χριστός στην ηθική και κοινωνική διάστασή του. Όταν η επιστήμη αντικαθιστά την τυφλή πίστη, η θεολογία ούτως ή άλλως χάνει την ισχύ της, όμως εκείνος ο ηθικός και ποιητικός μύθος του Χριστού έχει τόσο βαθιά διαποτίσει τις ζωές μας, ώστε ακόμα και μερικά από τα πιο προχωρημένα μυαλά δυσκολεύονται να χειραφετηθούν από το ζυγό του.

Έχουν ξεφορτωθεί το γράμμα του νόμου αλλά έχουν κρατήσει το πνεύμα του, όπως το αντιλαμβάνεται καθένας. Όμως αυτό ακριβώς το πνεύμα είναι που βρίσκεται πίσω από όλα τα εγκλήματα και τις φρικαλεότητες που έχει διαπράξει διαχρονικά ο Χριστιανισμός. Οι «Πατέρες» της Εκκλησίας μπορούν κάλλιστα να κηρύσσουν το ευαγγέλιο του Χριστού. Δεν περιέχει τίποτε το πραγματικά επικίνδυνο για το καθεστώς της εξουσίας και του πλούτου, αλλ’ αντιθέτως την ταπείνωση, την μετάνοια και την θλίψη και είναι τελείως αδρανές απέναντι σε κάθε προσβολή και κάθε αίσχος που επιβάλλεται στην ανθρωπότητα…

Όσο και εάν είμαι αντίθετη με κάθε θρησκεία, όσο και εάν τις θεωρώ ως επιβολές και εγκλήματα ενάντια στον ορθό λόγο και την πρόοδο, παρόλα αυτά νιώθω ότι καμία άλλη θρησκεία δεν έκανε τόση ζημιά ή δεν έχει βοηθήσει τόσο πολύ στην υποδούλωση του ανθρώπου όσο η θρησκεία του Χριστού. Δείτε αυτόν τον Χριστό μπροστά στους κατηγόρους του. Τι έλλειψη αξιοπρέπειας, τι έλλειψη πίστης στον εαυτό του και στις ίδιες του τις ιδέες! Τόσο αδύναμος και αβοήθητος φάνηκε ο υποτιθέμενος «Σωτήρας των ανθρώπων», ώστε απαιτήθηκε όλο το ανθρώπινο είδος να πληρώνει για λογαριασμό του και μάλιστα για μια αιωνιότητα, επειδή αυτός «πέθανε για αυτούς».

Η χριστιανική υποτιθέμενη «λύτρωση μέσω του Σταυρού» είναι χειρότερη από την χειρότερη καταδίκη, λόγω του τρομερού φορτίου με το οποίο καταπλακώνει την ανθρωπότητα, λόγω της φρικτής επιρροής που έχει στην ανθρώπινη ψυχή, δεσμεύοντας και παραλύοντας την με το βάρος που προϋποθέτει ο θάνατος ενός θεού. Αμέτρητοι άνθρωποι έχουν μαρτυρήσει μα ελάχιστοι, αν υπάρχουν, αποδείχθηκαν τόσο ανήμποροι όσο ο μεγάλος χριστιανικός θεός. Αμέτρητοι απλοί θνητοί αντιμετώπισαν τον θάνατο με μεγαλύτερη γενναιότητα, με περισσότερο κουράγιο, με βαθύτερη πίστη στις ιδέες τους από ότι ο Ναζωραίος. Και κανείς τους δε προσδοκούσε την αιώνια ευγνωμοσύνη των συνάνθρωπων του, λόγω των όσων υπέστη για αυτούς.

Συγκρινόμενος με τον Σωκράτη, τον Μπρούνο, τους μεγάλους μάρτυρες της Ρωσίας, τους αναρχικούς του Σικάγο, τον Φραντσέσκο Φερρέρ και αναρίθμητους άλλους, ο Χριστός φαντάζει πράγματι μια φτωχή και ασήμαντη φιγούρα. Συγκρινόμενος με την ευαίσθητη και χλωμή Σπιριδόνοβα, που υπέστη τα πιο φρικτά βασανιστήρια και τις πιο τρομερές ταπεινώσεις δίχως να χάσει ούτε στιγμή την πίστη στον εαυτό της ή στον σκοπό της, ο Ιησούς είναι ένα πραγματικό μηδενικό. Όλοι αυτοί στάθηκαν όρθιοι και αντιμετώπισαν τους εκτελεστές τους με απτόητη αποφασιστικότητα, και παρόλο που, και αυτοί πέθαναν για τους ανθρώπους, δεν ζήτησαν τίποτα ως αντάλλαγμα για την μεγάλη τους θυσία.

Όντως χρειαζόμαστε λύτρωση από την σκλαβιά, την νεκρική αδυναμία και την εξευτελιστική χριστιανική ηθική. Τα διδάγματα του Χριστού και των οπαδών του έχουν αποτύχει, επειδή αδυνατούν να ανυψώσουν τα βάρη από τις πλάτες της ανθρωπότητας. Έχουν αποτύχει επειδή η ίδια η ουσία του δόγματός τους είναι αντίθετη στο πνεύμα της ζωής, όπως αυτή εκτίθεται στις λειτουργίες της φύσης, στην δύναμη και την ομορφιά του πάθους.

Ποτέ ο Χριστιανισμός, κάτω από οποιαδήποτε μάσκα και εάν εμφανίζεται, είτε με εκείνη του Νεοφιλελευθερισμού, είτε του Πνευματισμού, είτε της χριστιανικής επιστήμης, της Νέας Σκέψης ή χιλιάδων άλλων μορφών υστερίας και νευρασθένειας, δεν θα μας απαλλάξει από την τρομερή πίεση της φτώχειας, των φρικαλεοτήτων και του εξωφρενικά άδικου συστήματος που μας εξουσιάζει. Ο Χριστιανισμός είναι η συνωμοσία της άγνοιας ενάντια στην λογική, του σκοταδιού ενάντια στο φως, της υποταγής και της σκλαβιάς ενάντια στην ανεξαρτησία και την ελευθερία, της άρνησης της δύναμης και της ομορφιάς ενάντια στην κατάφαση της χαράς και την δόξα της ζωής.

Emma Goldman (1869 – 1940)

12 April 2015

Η Αλεξάνδρεια στην ιστορία και τη λογοτεχνία

Βιβλία, βιβλία
της Όλγας Σελλά, Καθημερινή, 10/4/2015

Μια συζήτηση για μια πόλη με πλούσια ιστορία και πλούσιες μνήμες πολλών σημερινών Ελλήνων -την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου- θα φιλοξενήσει η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών την Τετάρτη του Πάσχα, 15/4. Τίτλος της εκδήλωσης «“Πάντα η Αλεξάνδρεια είναι”: Επιστρέφοντας στην Καβαφική Αλεξάνδρεια» και στόχο έχει να διερευνήσει την ιδιαίτερη θέση που έχει αυτή η πάντα γοητευτική πόλη στην ιστορική και λογοτεχνική ιστορία της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής.

Αφορμή γι’ αυτήν τη συζήτηση το βιβλίο που έγραψε η καθηγήτρια Συγκριτικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης Hala Halim με τίτλο «Alexandrian Cosmopolitanism: An Archive». Μαζί της θα είναι στη συζήτηση ο Αιγυπτιώτης Αλέξανδρος Καζαμίας, επίκουρος καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κόβεντρι ― «είμαι από το Κάιρο, αλλά αγαπώ πολύ την Αλεξάνδρεια», λέει στην «Κ» ο κ. Καζαμίας που είναι και ειδικός στην ιστορία της ελληνικής κοινότητας της Αιγύπτου.

Εντοπίσαμε τον Αλέξανδρο Καζαμία σ’ ένα χωριό της Εύβοιας, όπου έχει έρθει για τις γιορτές του Πάσχα. Γιατί είναι σημαντική η Αλεξάνδρεια, τον ρωτήσαμε, και τόσο εμβληματική στον σύγχρονο πολιτισμό; «Η σύγχρονη Αλεξάνδρεια είναι μια ενδιαφέρουσα, αλλά όχι μοναδική μεσογειακή πόλη. Ο πολυσυζητημένος και αμφιλεγόμενος “κοσμοπολιτισμός” της είναι κάτι το οποίο απαντάται και αλλού. Αυτό όμως που την κάνει σημείο αναφοράς του σύγχρονου πολιτισμού είναι ότι γέννησε μια σημαντική σύγχρονη λογοτεχνία, κυρίως γύρω από τον Καβάφη, αλλά και τους Βρετανούς Ε. Μ. Φόρστερ, Λόρενς Ντάρελ, την Ιταλίδα Φαούστα Τσιαλέντε, τον Στρατή Τσίρκα και τους Αιγύπτιους Ναγκίμπ Μαχφούζ, Εντουαρντ Χαράτ κ.ά. Πολλοί από αυτούς ισχυρίζονται ή υπαινίσσονται ότι υπάρχει κάτι στην τέχνη που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε αλεξανδρινό τρόπο γραφής και μυθοπλασίας, ενώ, παρά τις διαφορές τους, όλοι αυτοί οι σημαντικοί λογοτέχνες διαφορετικών εθνοτήτων ένιωθαν το πολιτισμικό βάρος της αρχαίας Αλεξάνδρειας, που υπήρξε πρωτεύουσα του φωτός και του πολιτισμού της σπουδαίας αλλά παραγνωρισμένης ιστορικά περιόδου, της λεγόμενης “ύστερης αρχαιότητας”, από το 300 π.Χ. μέχρι τη δολοφονία της φιλοσόφου Υπατίας, το 415 μ.Χ.», απαντά ο Αλέξανδρος Καζαμίας.

Όσο για το βιβλίο της Αιγύπτιας φιλολόγου Χάλα Χαλίμ, «προσπαθεί -ορθά κατά τη γνώμη μου- να αμφισβητήσει τον αποικιακό (κυρίως βρετανικό) μύθο της κοσμοπολίτικης Αλεξάνδρειας και να τον ανασυγκροτήσει εντάσσοντας σε αυτόν το αποκλεισμένο αιγυπτιακό στοιχείο. Για μας τους Ελληνες, η σημασία αυτής της οπτικής είναι μεγάλη, γιατί φωτίζει πιο καλά τον παραγνωρισμένο ρόλο που διαδραμάτισε η Αίγυπτος, αλλά και η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία, στη συγκρότηση ενός σημαντικού τμήματος της σύγχρονης λογοτεχνίας μας. Το πλαίσιο της ελληνικής λογοτεχνίας δεν ήταν ποτέ αυστηρά εθνικό», προσθέτει. Μια συζήτηση που σίγουρα θα έχει ενδιαφέρον.

​​Στη Μικρή Σκηνή, στις 7 μ.μ. Η είσοδος είναι ελεύθερη με σειρά προτεραιότητας. Την συζήτηση θα συντονίσει ο Δημήτρης Παπανικολάου, αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

11 April 2015

Το χρέος και η διαγραφή του

του Γιώργου Παπαχρήστου, Τα ΝΕΑ, 10/4/2015
Προτιμώ να ασχοληθώ με κάτι πιο φαντεζί, κάτι πιο φολκλόρ, κάτι πιο εντυπωσιακό, όπως είναι ας πούμε αυτή η Επιτροπή για τον Έλεγχο του Χρέους. Έλαβα το σχετικό ερέθισμα (από... ερεθίσματα άλλο τίποτε αυτόν τον καιρό) από το τρίτο στη σειρά σποτ της αγαπημένης Προέδρου Ζωής, το οποίο κάτω από τον γενικό τίτλο «Έλεγξέ το, διάγραψέ το» μας καλεί να μετάσχουμε, νοερά εκτιμώ, σε αυτή την πρωτότυπη προσπάθεια της οποίας ηγείται ένας κύριος Ερίκ Τουσέν, Βέλγος την καταγωγή, αλλά κανονικά για σύλληψη από τη fashion police, δεδομένης της τάσης του να φοράει πέδιλο με κάλτσα, με ευδιάκριτο το μεγάλο δάχτυλο μπροστά, μέσα στο καταχείμωνο.
Διάβασα και μία συνέντευξη του εν λόγω κυρίου Τουσέν σε εφημερίδα της πατρίδας του, άγνωστης σ' εμένα, στην οποία τόνιζε ότι η σχετική Επιτροπή που συνέστησε η Βουλή των Ελλήνων θα οδηγηθεί στην αποκάλυψη σκανδάλων, κυρίως στον τομέα των αμυντικών δαπανών, και ήρθε και έδεσε το πράγμα (μέσα μου).
Διότι συνομιλώντας με ειδικούς αποκόμισα την αίσθηση - ή και την εντύπωση θα έλεγα - ότι η εν λόγω Επιτροπή είναι της τάξεως «σε δουλειά να βρισκόμαστε». Όπως, δε, μου είπε ο (σοβαρός και ιδιαίτερα μετριοπαθής) συνταγματολόγος ευρωβουλευτής Κώστας Χρυσόγονος, «κράτα μικρό καλάθι».
  • Μα γιατί; Εδώ μπορεί να προκύψουν αποτελέσματα τα οποία θα οδηγήσουν σε διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους, παρατήρησα, παρασυρθείς και εγώ από τα σποτ της Ζωής.
  • Ας μην επενδύουμε σε κάτι τέτοιο, με προσγείωσε. Η Επιτροπή δεν θα είναι η λύση του ελληνικού προβλήματος χρέους. Ακόμη και αν αποδειχθεί ότι ορισμένες δαπάνες του ελληνικού κράτους, όπως σε οπλικά συστήματα ή στο γνωστό C4i σύστημα των Ολυμπιακών Αγώνων, ήταν άχρηστες, ρεαλιστικά σας λέω ότι αυτό δεν θα αφορά παρά μόνο ένα μονοψήφιο ποσοστό επί του συνόλου του δημόσιου χρέους.
Ρώτησα τον κ. Χρυσόγονο εάν έχει υπάρξει κάτι σχετικό σε άλλη χώρα του πλανήτη. Μου μίλησε για χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπου ανάλογες επιτροπές επιχείρησαν να χαρακτηρίσουν μέρος του χρέους των χωρών «επαχθές» επειδή ορισμένες από τις δαπάνες χρησιμοποιήθηκαν για την επιβολή δικτατοριών και την καταπίεση των λαών. Συμπέρανα, χωρίς να θέλω να απογοητεύσω την Πρόεδρο Ζωή και την κυβέρνηση, ότι ματαιοπονούμε...
Έλεγχος και διαγραφή
Αναζήτησα και στο Διαδίκτυο πληροφορίες για το ερώτημα που έθεσα στον κ. Χρυσόγονο. Και βρήκα. Η μόνη χώρα που αρνήθηκε να πληρώσει το χρέος της ήταν το 1918 η Σοβιετική Ένωση, δηλώνοντας διά του τεράστιου Λένιν ότι δεν αναγνωρίζει τα δάνεια που είχε συνάψει ο τσάρος. Οι δανειστές της πραγματοποίησαν στρατιωτική επέμβαση - μετείχε και η Ελλάδα του Βενιζέλου (του Ελευθερίου, όχι του Βαγγέλη) αλλά, παρά την αποτυχία της, είχαν τον τελευταίο λόγο. Εξήντα εννιά χρόνια μετά, το 1987, όταν ο Γκορμπατσόφ κατέφυγε στο ΔΝΤ για οικονομική βοήθεια για τη Σοβιετία της περεστρόικας, το ΔΝΤ αρνήθηκε τη βοήθεια αν προηγουμένως δεν αναγνώριζε τις υποχρεώσεις της χώρας του έναντι των δάνειων που είχε λάβει ο... τσάρος! Τι έγινε, τελικά; Τα αναγνώρισε, έστω και τυπικά, κατέβαλε ένα 3% εξ αυτών - 46 εκατ. λίρες συνολικά - και προχώρησε.
Αυτά για να ξέρουμε τι μας γίνεται και να μη μασάμε ό,τι μας προσφέρουν. Εγώ έκανα ό,τι λέει η Πρόεδρος Ζωή. Το «έλεγξα» (τι έχει γίνει στο παρελθόν) και το «διέγραψα» (ως μία ακόμη συριζαίικη μπαρούφα)!