(του Πασχου Μανδραβελη, kathimerini.gr, 12/8/2009)
Hταν δύσκολο να πιστέψει κανείς (ευρισκόμενος μάλιστα σε διακοπές) ότι σε μια δυτική χώρα θα λογοκρινόταν ένα φιλμ του κ. Κώστα Γαβρά για την ιστορία της Ακρόπολης. Γινόταν δυσκολότερο να το πιστέψουμε, επειδή αυτό έγινε επί υπουργίας του κ. Αντώνη Σαμαρά, ενός πολιτικού, ο οποίος κάποτε στο όνομα της αρχαίας ελληνικής ιστορίας έριξε την κυβέρνησή του. Χειρότερο, όμως, και από τη λογοκρισία, ήταν η αιτιολόγησή της, δηλαδή όσα ακούστηκαν μετά το κόψιμο των σκηνών που έδειχναν ρασοφόρους πρωτοχριστιανούς να ξηλώνουν τις μετόπες του Παρθενώνα κι εντός του να ορθώνεται μια χριστιανική εκκλησία.
Ο μητροπολίτης Ζακύνθου, για παράδειγμα, κ. Χρυσόστομος μίλησε για «βιαιοπραγίες οι οποίες έγιναν εκατέρωθεν» και για τις οποίες «δεν είναι ανάγκη να μιλάμε». Το «να μην μιλάμε» για γεγονότα του παρελθόντος είναι μια παλιά έκκληση και αφορά μύριες όσες πτυχές της ιστορίας μας. Αλλά το «εκατέρωθεν», που ανέφερε ο μητροπολίτης στη δήλωσή του πόθεν προκύπτει; Η ταινία μικρού μήκους του κ. Γαβρά αναφέρεται στα δεινά που υπέστη ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της ανθρωπότητας. Ανάμεσα σ’ αυτά τα δεινά ήταν και η απολάξευση των μετοπών της ανατολικής, της βόρειας και της δυτικής πλευράς του Παρθενώνα και η καταστροφή κάποιων γλυπτών κατά τη μετατροπή του μνημείου σε χριστιανική εκκλησία τον 5ο μ.Χ. αιώνα. Αυτή την καταστροφή απεικονίζει η ταινία και αυτά τα 12 δευτερόλεπτα ζήτησε η Ελληνική εκκλησία να κοπούν. Τώρα το «εκατέρωθεν» πώς προκύπτει; Επραξε βιαιοπραγίες εναντίον των πρωτοχριστιανών ρασοφόρων ο Παρθενώνας και δεν το γνωρίζαμε;
Ακόμη πιο παράλογη ήταν η δικαιολογία που εκστόμισε πρόεδρος του νέου Μουσείου. Ο κ. Δημήτρης Παντερμαλής είναι καθηγητής Αρχαιολογίας και ασφαλώς γράμματα γνωρίζει. Επομένως τι ακριβώς σημαίνει η δήλωση «κρίθηκε σκόπιμο να παραμείνει -ασφαλώς- η αναφορά στο γεγονός ως είχε και να εκπέσει ένα πλάνο 12 δευτερολέπτων το οποίο έτσι κι αλλιώς δεν έχει σχέση με την ουσία των πραγμάτων και ασφαλώς δεν αποτελεί κανενός είδους λογοκρισία»; Δηλαδή, αν «η έκπτωση ενός πλάνου 12 δευτερολέπτων δεν αποτελεί λογοκρισία» τότε τι είναι; Θεία λειτουργία ή άχραντο μυστήριο; Το να προσπαθεί κάποιος να συγκεράσει τις μεσαιωνικές απαιτήσεις για λογοκρισία με την νεωτερική ανάγκη της ελευθερολογίας οδηγεί τελικά σε ακύρωση των λέξεων, στην αφαίρεση του νοήματος που αυτές έχουν. Το κόψιμο από κρατικές αρχές ακόμη και μιας από τις 24 φωτογραφίες που έχει το κινηματογραφικό δευτερόλεπτο ονομάζεται σε όλο τον κόσμο «λογοκρισία»· δεν λέγεται ούτε «εκπτώσεις», ούτε «μεγάλες προσφορές», ούτε «ξεπούλημα», για να χρησιμοποιήσουμε την εμπορική ορολογία των ημερών. Είναι λογοκρισία· τελεία και παύλα...
Το μεγαλύτερο απ’ όλα τα προβλήματα της χώρας είναι η στρέβλωση των λέξεων και η συνακόλουθη ακύρωση των εννοιών που αυτές σηματοδοτούν. Δεν έχουμε πια τα εργαλεία να συνεννοηθούμε. Και χωρίς εργαλεία συνεννόησης δεν δημιουργούνται κοινοί τόποι συναίνεσης για την επίλυση των προβλημάτων. Ευτυχώς, μετά τις αντιδράσεις, το υπουργείο Πολιτισμού και η διοίκηση του Μουσείου υπαναχώρησαν. Αλλά λογοκρισία, έστω και για λίγο υπήρξε...
